چه در دهه‌ی ۲۰ زندگی‌تان باشید و چه در سنین بالا‌تر، هیچ دل‌ِ خوشی از سیاهی و پف زیر چشم ندارید. با این که بروز حلقه‌های سیاه دور چشم علامت بیماری نیست، ولی باعث می‌شود که احساس خوبی نداشته باشید یا حتی پیر‌تر از سن‌تان به نظر برسید؛ چیزی که هیچ‌کدام از ما آن را دوست نداریم.
معمولا با افزایش سن، پف زیر چشم که خود را به‌صورت حلقه‌های تیره نشان می‌دهد نیز بیشتر ظاهر می‌شود. این موضوع نیاز به درمان پزشکی ندارد ولی چگونه می‌توان از شر آن خلاص شد؟
برای پاسخ به این سؤال، اول باید بفهمیم که علت پف زیر چشم چیست؟ البته عوامل مختلفی در این موضوع نقش دارند ولی علت اصلی آن، ضعیف شدن و افتادگی بافت پوست دور چشم است که باعث تجمع مایع در این بافت و پف‌آلود به نظر رسیدن محوطه‌ی زیر چشم می‌شود.
علاوه‌بر ژنتیک، آلرژی‌های فصلی، اگزما، تجمع آب در زیر پوست و خوابیدن روی صورت، از موارد دیگری هستند که می‌توانند این شرایط را تشدید کنند. این را هم فراموش نکنید که سیگار کشیدن، مصرف مواد مخدر و نوشیدنی‌های الکلی نیز باعث به وجود آمدن این مسئله می‌شوند.
خوشبختانه با تغییر عادت‌های بد، تغییر سبک زندگی و رعایت رژیم‌های سالم، می‌توانید از شر پف و تیرگی زیر چشم‌هایتان خلاص شوید. درادامه این راه‌ها را باهم بررسی می‌کنیم.
پف زیر چشم یک مسئله‌ی شایع است که با افزایش سن شدت می‌گیرد و معمولا افرادی که دیگر احساس جوانی نمی‌کنند، شکایت زیادی از آن دارند. بافت چربی که در اطراف چشم وجود دارد و از چشم محافظت می‌کند، با افزایش سن به سمت پلک پایین حرکت می‌کند و باعث می‌شود تا پلک متورم به نظر برسد. علاوه‌بر این، مایعی که در ناحیه‌ی زیر چشم جمع می‌شود نیز به افزایش این تورم دامن می‌زند. برای رهایی از این موضوع، راه‌های طبیعی زیادی وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا پف زیر چشم‌هایتان را کاهش دهید.
۱. مراقب آلرژی‌های فصلی باشید
افرادی با سابقه‌ی آلرژی، بهتر از هر کس دیگری می‌دانند که آلرژی‌شان چه زمانی عود می‌کند؛ چون با وجود علائمی مانند عطسه‌های مداوم و آبریزش چشم و آبریزش بینی، قطعا چشم‌هایشان متورم خواهد شد.
شما می‌توانید برای پیشگیری، درمان‌هایی خانگی همچون روغن‌های طبیعی را امتحان کنید. همچنین بهتر است که همیشه یک قوطی کوچک از مخلوط روغن‌های مناسبِ این وضعیت را دم دست داشته باشید تا آلرژی غافلگیرتان نکند.
۲. مصرف نمک را کم کنید
مصرف نمک معمولا برای ما یادآور فشار خون بالاست ولی بهتر است که بدانید، سدیم باعث تجمع مایع و درنهایت تورم دور چشم می‌شود. اگر می‌خواهید که نمک مصرف کنید بهتر است که از نمک‌های دریایی تصفیه‌شده، آن هم به مقدار بسیار کم استفاده کنید. از غذا‌هایی که نمک در آنها زیاد است مانند پیتزا و برخی از سوپ‌ها، خودداری کنید. سبزیجات تازه، مخصوصا کرفس می‌تواند اشتهایتان به نمک را کاهش دهد.
۳. ورزش کنید
ورزش کردن راهی طبیعی برای کاهش اثرات افزایش سن و بازگرداندن شادابی به پوست است. شما می‌توانید با انجام نرمش‌های مخصوص، شادابی خاصی به پوست دور چشم‌تان ببخشید. خانم ماری ورونیک نادیا (Marie-Veronique Nadeau) مربی و نویسنده‌ی کتاب «کشیدن پوست صورت با یوگا» توضیح می‌دهد که یوگای صورت شامل تمرینات ملایمی برای عضلات آن است که باعث آرامش و سفت شدن عضلات صورت می‌شود.
استفاده از فشار ملایم سر انگشتان و حرکت دادن آرام آنها روی صورت، بخشی از این تمرینات است که البته انواع مختلفی دارد. فراموش نکنید که یوگای معمولی نیز می‌تواند برای صورت بسیار مفید باشد. حالت‌های مختلفی مانند ایستادن روی شانه‌ها و خم کردن کمر از پشت، می‌توانند گردش خون به سمت صورت را افزایش دهند که باعث دور شدن مایعات اضافی دور چشم و درنتیجه از بین رفتن تورم می‌شود.
۴. نحوه‌ی خوابیدن‌تان را اصلاح کنید
خوابیدن به پشت می‌تواند مانع از این شود که مایع بیشتری تحت تأثیر نیروی جاذبه دور چشمان‌تان جمع شود. اگر لازم است برای خوابیدن بهتر، بالش دیگری را زیر سرتان اضافه کنید. البته این بالش باید به خواب بهتر‌تان کمک کند در غیر این صورت، نخوابیدن خود از عوامل دیگری است که می‌تواند تیرگی زیر چشم‌هایتان را افزایش دهد.
۵. شست‌وشو با آب‌نمک را امتحان کنید
شست‌وشوی روزانه‌ی سینوس‌ها با آب‌نمک، یکی از روش‌های قدیمی مؤثر است که می‌تواند به از بین بردن پف زیر چشم ها کمک کند. این روش برای اولین بار در درمان‌های آیورودیک (Ayurvedic) هندی، مورداستفاده قرار گرفت و به آن نتی پات (Neti Pot) گفته می‌شود. نتی پات درواقع ظرفی شبیه به قوری چای است که آب‌نمک درون آن، می‌تواند رطوبت اضافه‌ی موجود در سینوس‌ها را که درنتیجه‌ی آلرژی‌های فصلی، سرماخوردگی یا عفونت به وجود آمده است، جذب کند. سرم‌های نمکی با غلظت پایین در تمامی داروخانه‌ها وجود دارند و طرز استفاده از آن بسیار ساده است. برای استفاده، آب‌نمک را از یکی از سوراخ‌های بینی به داخل بکشید و اجازه دهید تا کاملا از سوراخ دیگر تخلیه شود. بهتر است که اینکار را در روشویی انجام دهید. ممکن است این روش در ابتدا برای‌تان عجیب باشد ولی به این فکر کنید که این کار موجب تصفیه سینوس‌ها می‌شود و به شما احساس سرزندگی می‌دهد.
۶. پیش از خواب آرایش‌تان را پاک کنید
باقی ماندن آرایش روی چشم می‌تواند، موجب التهاب چشم و درنتیجه آبریزش و متورم شدن آن شود. جهت جلوگیری از این موضوع، قبل از خواب آرایش چشم‌هایتان را به‌آرامی و به‌طور کامل پاک کنید.
۷. درطول روز آب زیادی بنوشید
درصورتی که پوست اطراف چشم‌هایتان خشک شوند، این نواحی متورم و تیره رنگ به نظر می‌رسند. بهتر است که درطول روز به جای سایر نوشیدنی‌ها، آب زیادی بنوشید. با این کار هم خودتان احساس بهتری خواهید داشت و هم پوست دور چشمان‌تان مرطوب می‌ماند و درنتیجه درخشان‌تر و جوان‌تر به نظر می‌رسد.
۸. سیگار را ترک کنید
آیا می‌دانستید که سیگار کشیدن باعث خشک و ضعیف شدن پوست صورت و سایر اعضای بدن‌تان می‌شود؟ سیگار به‌طور ویژه‌ای باعث پیر شدن زودرس پوست دور چشم می‌شود. مواد به کار رفته در سیگار سمی هستند و می‌توانند در اطراف چشم‌ها التهاب ایجاد کنند که علاوه‌بر چروک شدن پوست، باعث به وجود آمدن حلقه‌های تیره و پف زیر چشم نیز می‌شوند.
اگر فکر می‌کنید که ترک سیگار برای‌تان سخت است، بهتر است از یک متخصص کمک بگیرید.
۹. کمپرس آب سرد و خیار را امتحان کنید
اگر چشم‌هایتان خسته و متورم است، کمپرس آب سرد را امتحان کنید. این روش نه تنها در درمان پف زیر چشم مؤثر است، بلکه آرامش‌بخش نیز هست و به پوست‌تان طراوت می‌بخشد. برای این کار می‌توانید از دو قاشق تمیز و سرد، قطعات خیار سرد شده یا کیسه‌های کوچک چای را که یک قطره روغن اسطوخدوس به آن اضافه کرده‌اید روی چشم‌هایتان قرار بدهید. دقت کنید که مهم‌ترین مسئله در این روش خانگی، سرد بودن مواد مورداستفاده است.
۱۰. مراقب نور خورشید باشید
زیاد ماندن در زیر نور آفتاب، علاوه‌بر خشک کردن پوست، به چروک شدن و افتادگی آن منجر می‌شود. یک ضد آفتاب خوب، یک جفت عینک آفتابی مقاوم دربرابر اشعه UV و یک کلاه می‌توانند معجزه کنند و از پوست‌تان درمقابل نور خورشید محافظت نمایند و از تیره شدن پوست دور چشمان‌تان جلوگیری کنند.
۱۱. از یک کرم چشم کاملا طبیعی استفاده کنید
از آنجا که افزایش سن به‌صورت معمول باعث از بین رفتن کلاژن و خشک شدن پوست می‌شود، لازم است که پوست دائما مرطوب شود. کرم‌های بسیار زیادی در بازار وجود دارند ولی پیشنهاد می‌کنیم تا از کرم خانگی که از روغن گل رز، اسطوخدوس، لیمو و آلوئه‌ورا ساخته شده است، استفاده کنید. شما می‌توانید این کرم را در صبح، شب یا هر دو زمان استفاده کنید.
همچنین می‌توانید از این کرم قبل از خواب استفاده کنید. این کرم به دلیل داشتن مواد ذکرشده، می‌تواند التهاب پوست را کاهش دهد و به بازسازی آن کمک کند.
۱۲. کلاژن بیشتری را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید
کلاژن فراوان‌ترین پروتئین در بدن است و در ماهیچه‌ها، استخوان‌ها، پوست و تاندون‌ها وجود دارد. این پروتئین، به پوست استحکام و قابلیت ارتجاع می‌دهد و به جایگزینی سلول‌های مرده کمک می‌کند. با افزایش سن، ساخت کلاژن در بدن با سرعت کمتری انجام می‌شود و کمبود کلاژن، یکی از عوامل به وجود آمدن پف زیر چشم است.
افزایش سطح کلاژن می‌تواند به پوست کمک کند تا محکم‌تر و لطیف‌تر شود و سلول‌های آن به‌صورت طبیعی و با سرعت بیشتری بازسازی شوند. برای افزایش کلاژن می‌توانید سوپ استخوان مرغ یا پودر‌های حاوی کلاژن را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید.
علائم و دلایل تیرگی و پف زیر چشم
پف زیر چشم‌ها می‌تواند از لحاظ ظاهری شامل تورم سطحی، پوست افتاده و چروکیده همراه با حلقه های تیره رنگ باشد. گرچه ممکن است که از ظاهر این علائم خوش‌تان نیاید ولی خطرناک نیستند و معمولا نیاز به درمان پزشکی ندارند. البته اگر این پف، به‌صورت دائمی و شدید و همراه با علائم دیگری مانند قرمزی، خارش یا درد باشد، حتما باید به پزشک مراجعه کرد. همچنین، اگر تورم همراه با علائم گفته‌شده، در ناحیه‌ی دیگری از بدن مانند پا‌ها هم وجود دارد، می‌تواند نشانه‌ی حساسیت به ماده‌ای خاص باشد و لازم است که تحت درمان پزشکی قرار گیرد. در این صورت برای تشخیص درست علت تورم، پزشک حتما باید از سوابق پزشکی شما مانند ابتلا به تیروئید یا عفونت‌های دیگر مطلع شود.
با افزایش سن و کاهش کلاژن، ساختار بافت پوست و ماهیچه‌های پلک ضعیف‌تر و موجب افتادگی پوست می‌شوند. ممکن است که بافت‌های چربی که به‌صورت معمول دور چشم وجود دارند، به نواحی زیر چشم منتقل و باعث تجمع مایع و ایجاد تورم در زیر چشم شوند. عواملی که باعث ایجاد این وضعیت و باقی ماندن مایع در زیر پوست می‌شوند، تغییرات آب‌وهوا، تغییر در سطح هورمون‌ها، خوردن غذا‌های شور، کم‌خوابی، حساسیت و مشکلات پوستی هستند، مخصوصا اگر تورم با خارش و قرمزی همراه بوده و مسری باشد.
عامل رشد اپیدرمال (EGF) چیست؟
مجله‌ی «The Society of Translational Oncology» در یکی از مقاله‌هایش، توضیح می‌دهد که تکثیر سلولی در تمام طول زندگی یک امر حیاتی است که می‌تواند در بهبود انواع زخم‌ها، خراش‌های پوستی یا هرگونه التهاب، نقشی مهم ایفا کند. می‌توان به این موارد، تیرگی و پف زیر چشم‌ها را نیز اضافه کرد.
می‌دانیم که سلول‌ها نقش مهمی در زندگی و مقاومت بدن ما بر عهده دارند و اینجا دقیقا همان جایی است که عامل رشد اپیدرمال یا EGF مطرح می‌شود. EGF بخشی از شبکه‌ای پیچیده است که شامل فاکتور‌های رشد و گیرنده‌هایی است که به کمک یکدیگر، رشد سلولی را ممکن می‌کنند. EGF یا به وسیله‌ی خود سلول‌ها، آزاد یا جذب می‌گردد تا به تکثیر سریع‌تر آنها کمک کند یا توسط سلول‌های مجاور جذب می‌شود تا آنها بتوانند زود‌تر تقسیم شوند. در بسیاری از موارد EGF بسیار مفید است.
در پژوهش دیگری در همین مجله، اثر استفاده از سرم‌های موضعی حاوی EGF و تأثیر آن در از بین بردن تیرگی و پف زیر چشم بررسی شده است. ۱۶ مورد در این تحقیق شرکت کردند و به جز ۲ مورد، بقیه‌ی افراد در آخرین معاینه، پیشرفت قابل ملاحظه‌ای نشان دادند. در دو مورد، ۷۶ الی ۱۰۰ درصد، در سه مورد ۵۰ الی ۷۵ درصد و در ۹ مورد باقی‌مانده ۲۵ الی ۴۹ درصد از تیرگی‌ها از بین رفته بود. ۱۱ نفر در آخرین معاینه معتقد بودند که پف زیر چشم‌هایشان قطعا نسبت به شروع استفاده از این سرم کمتر شده است. ۷ نفر هم از ظاهر جدیدشان به‌شدت اظهار رضایت کردند.
درنهایت، نتایج این بررسی نشان داد که استفاده از سرم موضعی حاوی EGF می‌تواند در بهبود تیرگی و پف زیر چشم، مؤثر باشد. EGF در بسیاری از داروهای بدون نسخه وجود دارد ولی راه‌های مؤثر‌تری نیز برای رفع پف زیر چشم ها در دسترس است.
ریسک‌ها:
پوست دور چشم بسیار حساس است. درهنگام استفاده از مواد در اطراف چشم‌تان حتما احتیاط کنید. اگر شرایط فعلی‌تان بدتر شد یا التهاب بیشتری مشاهده کردید، سریع به پزشک مراجعه کنید.
