تصور کنید در جمعی حاضر هستید و یک نفر بی‌وقفه صحبت می‌کند. او از غذای دیروز ظهرش تا مهم‌ترین مسائل خاورمیانه حرف می‌زند. همه را خسته می‌کند و نمی‌داند که گاهی سکوت کردن چقدر لذت‌بخش است. اگر شما هم اسیر چنین افرادی شده‌اید، متأسفم و اگر خدای نکرده یکی از آنها هستید، از شما دعوت می‌کنم اقدام به درمان پرحرفی تان کنید. برای اینکه در جمع و ارتباطات خود حضوری مؤثر داشته باشید، باید یاد بگیرید که گوش کنید و قبل از صحبت کردن، فکر کنید. اگر این عیب خود را نپذیرید، کم‌کم اطرافیان علاقه‌شان را نسبت به شما از دست می‌دهند. درمان پرحرفی و وقت‌شناسی در صحبت کردن و معاشرت را جدی بگیرید و با رعایت نکاتی ساده، در هر جمعی گل سرسبد مجلس شوید.
قدم اول: افزایش خودآگاهی
۱. علت پرحرفی‌تان را پیدا کنید
شاید شما هم از آن دسته از افرادی هستید که زیاد در مورد خودشان صحبت می‌کنند و اصلا متوجه نیستند که دیگران از این کار خوش‌شان نمی‌آید. بعضی افراد مدام صحبت می‌کنند و مایل‌اند در هر جمعی سکوت‌ها را بشکنند. چون در سکوت احساس نامطلوبی دارند. یا بعضی از افراد از صحبت کردن، برای تخلیه‌ی اضطراب و نگرانی‌های خود استفاده می‌کنند. در هر صورت:
- علت و ریشه‌ی پرحرفی را پیدا کنید.
- ببینید در مقابل چه افرادی یا در چه موقعیت‌هایی بیشتر حرف می‌زنید، تا علت را بهتر بفهمید.
- با شناخت زمان‌هایی که پرحرف می‌شوید، می‌توانید رفتارتان را کنترل کنید.
- سعی کنید با کمک آزمون‌ها و مشاوره‌های روان‌شناسی، الگوی رفتاری‌تان را پیدا کنید و خود را بهتر بشناسید.
۲. واکنش دیگران را در هنگام پرحرفی خود بسنجید
گاهی اوقات فردی که پرحرفی می‌کند، اصلا متوجه‌ی رفتار خود نیست. او حرف می‌زند و آن‌قدر حرف می‌زند که در آخر با رو ترش کردن یا واکنش‌های دیگران متوجه می‌شود که زیاده‌روی کرده است و مجبور به عذرخواهی می‌شود.
بدانید که در موقعیت‌های زیر باید صحبت‌تان را تمام کنید:
- وقتی دیگر به شما توجه نمی‌کنند و خود را با فرد دیگری مشغول صحبت می‌کنند.
- وقتی مخاطب‌تان خسته شده است و حوصله‌اش سر رفته است.
- وقتی حواس مخاطب‌تان پرت شده است، مثلا به تلفن خود نگاه می‌کند یا حواسش به تبلت و کامپیوترش است (البته در واقع او دارد حواس خودش را پرت می‌کند).
- وقتی خیلی تند و سریع صحبت می‌کنید و برای درست فهمیدن حرف‌هایتان به تمرکز نیاز است.
۳. آن‌قدر درباره‌ی خودتان حرف نزنید!
بعضی از افراد پرحرف، مرتبا از خودشان، تجربه‌ها و خاطره‌هایشان تعریف می‌کنند و حتی یک درصد هم احتمال نمی‌دهند که دیگران به اندازه‌ی آنها، مشتاق شنیدن درباره‌ی جزئی‌ترین اتفاقات سفر شمال آنها در تابستان یا خورد و خوراک کودک‌شان نیستند. برای برقراری ارتباط لذت‌بخش با سایرین، باید با آنها تعامل کرد. متکلم وحده نباشید. درمان پرحرفی باعث می‌شود از تجارب و مصاحبت با دیگران استفاده کنید و دوست‌داشتنی‌تر بشوید.
- هر گفتوگو جاده‌ای دوطرفه است، پس در گفتوگو به طرف مقابل خود نیز مهلت حرف زدن بدهید.
- نظرات دیگران را بشنوید و برای شنیدن این نظرات اشتیاق نشان بدهید. اگر فقط شما حرف بزنید، دیگران فکر می‌کنند که خودخواه هستید و البته شاید پر بی‌راه هم نمی‌گویند. برای جلوگیری از ایجاد این احساس از دیگران سؤال کنید و آنها را دعوت به مصاحبت و مشارکت کنید.
- قبل از صحبت کردن فکر کنید.
خیلی بد است که بدون اندیشیدن، سخن بگویید. از قدیم گفته‌اند: «حرف را در دهان مزه‌مزه کن». چه عجله‌ای دارید که بی‌تأمل و سریع، نظرات خود را اعلام کنید. با بی‌تفکر حرف زدن، به احتمال زیاد از حرف‌هایی که سریع بر زبان آورده‌اید، پشیمان خواهید شد.
- قبل از صحبت کردن به خودتان زمان بدهید. سخن گفتن با تفکر، نشانه‌ی بلوغ و صبر است.
- اگر برای‌تان مهم نیست که دیگران از پرحرفی شما اذیت می‌شوند، لااقل به مغز بی‌گناه خود رحم کنید و به‌خاطر میزان انرژی زیادی که از شما به خاطر پرحرفی هدر می‌رود، کمی سکوت کنید.
۴. بپذیرید که سکوت لذت‌بخش است
سکوت گاهی بسیار زیبا و خوشایند است. سکوت به مغز آرامش می‌دهد و افکار را پالایش می‌کند. لزومی ندارد که همیشه صحبت کنید. به خودتان استراحت بدهید. سکوت کردن، بهترین تمرین برای بالا بردن صبر است و صبر یکی از قشنگ‌ترین ویژگی‌های بشری است.
- خود را موظف به شکستن سکوت جمع نکنید. گاهی سکوت نشانه‌ی مناسبی برای عوض کردن بحث یا خروج از آن است. چه اصراری دارید، شما هم مانند دیگران بخشی از این سکوت باشید.
- با بالا رفتن سن معمولا افراد ساکت‌تر می‌شوند و بیشتر گوش می‌کنند. این خود نشانه‌ای از لذت و اهمیت سکوت است؛ سکوتی که نتیجه‌ی تجربه است. اگر مدام صحبت کنید در بهترین مهمانی‌ها و جمع‌ها هم که باشید، نمی‌توانید از فضای خوب و خوشایند اطراف خود بهره ببرید.
قدم دوم: شنونده‌ی خوبی باشید
۱. از دیگران سؤال کنید و به صحبت‌های آنها اشتیاق نشان دهید
از خود گفتن، دیگر بس است. راجع به دیگران از آنها سؤال کنید و به پاسخ‌هایشان اشتیاق نشان دهید. برای درمان پرحرفی لازم است مهارت‌های شنیدن را در خود تقویت کنید. شما در مرکز اهمیت جهان قرار ندارید؛ پس کمی هم از دیگران بشنوید.
- اگر از روز کاری خود حرف می‌زنید، سعی کنید با پرسش کردن از اوضاع و احوال دیگران، آنها را نیز وارد بحث کنید و بگذارید چند دقیقه صحبت کنند.
- در گفتوگو، با دیگران مشارکت کنید. حواس خود را محترمانه بر فردی که صحبت می‌کند متمرکز کنید. فکر کنید وقتی در حال حرف زدن هستید، مخاطب شما حواسش به تلفن یا چیز دیگری جلب شده است، از این کار خوش‌تان می‌آید؟ قطعا خیر.
- با دیگران بیشتر آشنا شوید. به ویژه اگر مخاطب شما کم‌حرف است. سعی کنید از موضوعاتی نظیر علایق، تفریحات، خانواده، ورزش و… سؤال کنید تا او را بهتر بشناسید. در این صورت دفعه‌ی بعد که همدیگر را ملاقات می‌کنید راحت‌تر وارد گفتوگو می‌شوید و شما به رادیویی که مدام صحبت می‌کند، تبدیل نخواهید شد.
۲. دیگران را تشویق به حرف زدن کنید
وقتی در یک جمع، شما پرحرف‌ترین هستید و دیگران افراد ساکت و آرامی هستند، طبیعی است که شما بیشتر از هر وقت دیگر حرف خواهید زد و در واقع گوینده‌ی بلامنازعی می‌شوید که گوی‌و‌‌میدان در دستان خودش است. پس باید با کمی تلاش دست سایرین را هم بگیرید و آنها را نیز وارد بحث کنید. اما حواس‌تان باشد:
- بعضی از افراد خجالتی هستند و اصرار به حرف زدن برای آنان سخت است.
- برای به حرف کشاندن افراد خجالتی، سعی کنید فضایی دوستانه ایجاد کنید تا آنها احساس راحتی کنند. با سؤالاتی مانند: «نظر تو در این مورد چیست؟» یا «دوست دارم نظر تو را هم بدانم»، او را وارد گفتوگو کنید.
- اگر افراد حاضر، یکدیگر را به خوبی نمی‌شناسند، سعی کنید با پیش کشیدن موضوعات مشترک، همه را در بحث دخیل کنید.
- هر چه بیشتر به صحبت‌های دیگران گوش کنید، اشتیاق آنها هم برای شنیدن حرف‌های شما بیشتر می‌شود.
۳. وسط حرف دیگران نپرید
معمولا افراد پر حرف، صحبت‌های دیگران را قطع می‌کنند و این کار موجب رنجش دیگران می‌شود و تکرار پیوسته‌ی آن باعث می‌شود که فرد پرحرف به سادگی یک مژه، از چشم دیگران بیفتد. پس هرگز وسط حرف دیگران نپرید. اگر این عادت شماست، قطعا نیاز به درمان پرحرفی خود دارید. گاهی اوقات نیز سرعت صحبت کردن دیگران با شما متفاوت است. اجازه بدهید دیگران حرف‌شان را بزنند. صبور باشید و باور کنید که یکی دو دقیقه تحمل کردن، هیچ‌کس را خانه‌خراب نمی‌کند.
- بعد از اینکه صحبت کسی تمام شد، ۴ تا ۵ ثانیه به او زمان بدهید. شاید او بخواهد در تکمیل حرف‌هایش چیزی اضافه کند.
- اگر در حین صحبت دیگران، فکر یا نظری به ذهن‌تان رسید حرف او را قطع نکنید و در وقفه‌های مناسب سعی کنید نظر خود را بازگو کنید. یا اگر ضرورتی بر گفتن در همان موقع می‌بینید، مؤدبانه عذرخواهی کنید و فکرتان را با او در میان بگذارید.
۴. شنونده‌ای مؤثر و با احساس باشید
وقتی به حرف‌های کسی گوش می‌کنید، مانند یک مجسمه نباشید. سعی کنید با حرکات سر، تأیید کردن حرف‌ها، پرسش‌های به موقع و…، نشان دهید که صحبت‌های او را گوش کرده‌اید و منظورش را می‌فهمید.
- با تکرار جملات گوینده به او نشان می‌دهید که گوش می‌کنید و روی صحبت‌هایش تمرکز کرده‌اید. برای مثال، وقتی کسی می‌گوید: «من همیشه دوست داشتم به یزد سفر کنم»، شما می‌توانید بگویید: «پس همیشه دوست داشتی که به یزد سفر کنی» و با تکرار و تأیید جملات او، حضور مؤثر خود را به عنوان یک شنونده اعلام می‌کنید.
- خوب گوش کردن و واکنش‌های به‌موقع از ایجاد سوءتفاهم‌ها جلوگیری می‌کند و موجب درک متقابل و فهمیدن یکدیگر می‌شود.
قدم سوم: از دیگران کمک بگیرید
۱. قبول کنید پرحرف هستید
وقتی قبول کردید که پرحرف هستید و دوست داشتید با درمان پرحرفی، رفتارتان را تغییر دهید، از دوستان و اطرافیان نزدیک‌تان کمک بگیرید. از آنها درباره‌ی رفتارتان سؤال کنید. مثلا درباره‌ی زمان‌هایی بپرسید که مرزهای پرحرفی را در می‌نوردید و غیرقابل تحمل می‌شوید.
از اطرافیان نزدیک خود در مورد تجارب مشابه‌شان بپرسید. مثلا اینکه آیا آنها هم پرحرفی کرده‌اند و برای کنترل خود چه می‌کنند.
۲. جمعی را که در آن قرار دارید، بشناسید
برای تغییر رفتارها و نحوه‌ی تعامل با سایرین باید بدانید که مخاطب شما کیست و در هر جمعی چگونه باید رفتار کنید. تغییر عادات در ابتدا دشوار هستند، اما با شناخت درست موقعیت‌ها و زمان‌های گوناگون گام مهمی در درمان پرحرفی برمی‌دارید.
- مخاطب خود را بشناسید. آیا در یک گروه بزرگ قرار گرفته‌اید یا فقط با یک فرد روبه‌رو هستید. مخاطب یا مخاطبان شما پرحرف‌اند یا برخلاف شما ساکت هستند؟ حرف زدن در جمع کاری، دوستانه یا کلاس درس متفاوت است.
- هر موقعیتی روابط و تعاملات خاص خود را دارد. به رفتار دیگران دقت کنید؛ اگر همه ساکت هستند، شما هم ساکت باشید. شما پرحرف هستید و در چنین وضعیتی امکان بروز پرحرفی شما دوچندان می‌شود. اگر هم شروع به صحبت می‌کنید، گوینده‌ی مطلق نباشید و دیگران را هم به گفتوگو دعوت کنید.
۳. انواع پرحرفی را بشناسید
پرحرفی علت‌های گوناگونی دارد. بعضی اوقات پرحرفی نشانه‌ای از برون‌گرایی یا ویژگی‌های رفتاری افراد است. اما برخی از اقسام پرحرفی دلالت بر بیماری‌های روحی و روانی دارد. بیشتر اوقات پرحرفی افراد به خاطر اضطراب و هیجان است.
- اگر بر پرحرفی خود به هیچ‌وجه کنترل ندارید و لحن و جملات شما سریع و تهاجمی است یا اگر علی‌رغم میل باطنی خود، پرحرف و پرخاشگر هستید، بهتر است با یک مشاور صحبت کنید و به آرامش و کنترل بیشتری دست پیدا کنید.
- سعی کنید شخصیت خود را بشناسید. مثلا اینکه نوع شخصیت شما از نظر تقسیم‌بندی‌های مختلف روان‌شناسی چیست. اگر فردی برون‌گرا هستید، حتما تمایل زیادی به معاشرت و صحبت کردن با دیگران دارید. اما باید خود را کنترل کنید وگرنه با زیاده‌روی در حرف زدن و پرحرفی، دیگران را آزار خواهید داد.
- یادتان نرود که اضطراب و هیجان ممکن است شما را به پرحرفی بیندازد. راه‌هایی برای تمرکز ذهنی بیشتر پیدا کنید تا بتوانید همیشه آرام بمانید. مدیتیشن روش مناسبی برای حفظ آرامش و بالا بردن تمرکز است.
۴. نزد مشاور بروید
گاهی اوقات، عادت‌های رفتاری نامناسب مانند پرحرفی در کار و زندگی اجتماعی اختلال ایجاد می‌کنند. در این مواقع برای درمان پرحرفی و عادات غلط می‌توان از مشاورین کمک گرفت.
- با مشاور صحبت کنید و تلاش کنید مهارت‌های ارتباطی خود را بهبود ببخشید.
- یاد بگیرید که در دایره‌ی ارتباطی خود با سایرین، مرزهایی تعیین کنید تا احترام خود و دیگران را حفظ نمایید. مشاوری خوب، می‌تواند در این زمینه‌ها شما را یاری کند.
پرحرفی حالت نامطلوبی از عادات رفتاری است که اگر درمان نشود، شما را به القابی مانند: خروس بی‌محل، رادیو پیام، اخبار سراسری و… مزین خواهد کرد. پس با درمان پرحرفی و کنترل آن، این ویژگی ناخوشایند را تبدیل به یک توانایی بزرگ در ارتباطات خود کنید. ابراز عقیده و تعامل با دیگران هنری مهم است که با آن به فردی دوست‌داشتنی و محبوب بدل می‌شوید.
برگرفته از: wikihow
