کهیر نوعی عارضه‌ی پوستی است که نتیجه‌ی حساسیت بدن به ماده‌ای حساسیت‌زا (آلرژن) است. کهیر پاسخی به آزادسازی هیستامین توسط بدن است؛ هیستامین زمانی آزاد می‌شود که فرد به غذا، دارو یا سایر عوامل حساسیت‌زا واکنش نشان بدهد. هیستامین می‌تواند واکنش بدن به عفونت، استرس، آفتاب سوختگی و تغییرات دمایی نیز باشد. کهیر به‌صورت دانه‌های ریز یا بخشی وسیع‌تر در پوست دیده شده و باعث خارش پوست، تورم و قرمزی آن می‌شود. معمولا کهیر، بدون درمان پس از چند ساعت از بین می‌رود، ولی گاهی اوقات ممکن است تا مدت‌ها باقی بماند و موجب ناراحتی فرد شود. اگر به دنبال درمان کهیر در خانه هستید، تا انتهای این مقاله با «چطور» همراه باشید.
روش اول: از عامل حساسیت‌زا دوری کنید
۱. عامل بروز کهیر چیست
کهیر می‌تواند در هر فردی مشاهده شود. حدود ۲۰درصد افراد آن را در زندگی تجربه کرده‌اند. در طول واکنش حساسیت، برخی از سلول‌های پوست مانند ماست‌سل‌ها که محتوی هیستامین و سایر انتقال‌دهنده‌های شیمیایی مانند سیتوکین‌‌ها هستند، تحریک شده و این مواد را آزاد می‌سازند. این پدیده باعث تراوش مواد از عروق خونی شده و خارش و تورم در پوست ایجاد می‌کند که از نشانه‌های کهیر است.
۲. از مواد حساسیت‌زا دوری کنید
اولین گام در درمان کهیر، شناختن عوامل ایجاد حساسیت پوستی است. اگر متوجه شدید چه عاملی موجب بروز کهیر در شما شده است، آن را از اطراف خود دور کنید. بعضی گیاهان، گزش حشرات، لباس پشمی، گربه یا سگ از عوامل رایج ایجاد حساسیت هستند. از این عوامل یا دیگر عوامل حساسیت‌زا دوری کنید.
شاید برای شناختن عامل حساسیت‌زا مجبور شوید مانند یک کارآگاه به جستجو بپردازید. برخی غذاها، داروها، ترکیبات شیمیایی مانند استون، ترکیبات پلیمری مانند لاتکس، ویروس، قارچ، عفونت باکتریایی، موی حیوانات و برخی عوامل محیطی مانند عوامل استرس زا، دما و آفتاب سوختگی سایر عواملی‌اند که می‌توانند باعث بروز حساسیت در فرد شوند.
۳. خودتان را در مقابل گرده‌ها محافظت کنید
برخی عوامل محیطی مانند گرده‌ها می‌توانند باعث بروز حساسیت شوند. اگر شما به گرده‌ها حساسیت دارید، در صبح‌ها و غروب بیرون نروید، زیرا میزان گرده‌های معلق در هوا در بالاترین سطح خود قرار دارد. در این زمان‌ها پنجره‌‌ها را ببندید. لباس‌های خود را بیرون از خانه خشک نکنید. وقتی از بیرون می‌آیید، لباس خود را فوراً عوض کرده و لباس بیرون خود را بشویید. همچنین از محرک‌های احتمالی موجود در هوا دوری کنید. حشره‌کش‌ها، دود تنباکو، عطرها و رنگ‌ها از موادی هستند که می‌توانند باعث بروز حساسیت شوند.
روش دوم: استفاده از درمان‌های موضعی
۱. پوست‌تان را خنک کنید
با توجه به اینکه تحریک پوستی مهم‌ترین نشانه‌ی کهیر است، می‌توانید با درمان پوستی علائم کهیر را کاهش دهید. یک حوله‌ی نخی تمیز بردارید و در آب سرد بخیسانید. سپس آب اضافی را با فشار دادن حوله از آن خارج کنید و به مدت ده دقیقه آن را روی پوست‌تان قرار بدهید. پس از این زمان دوباره همین مراحل را تکرار کنید تا مجددا حوله با آب خنک شود. با این کار پوست‌تان خنک می‌شود و علائم کهیر کاهش می‌یابد. از آب بسیار سرد برای خیس کردن حوله استفاده نکنید، زیرا این کار ممکن است باعث تشدید علائم کهیر شود.
۲. از ترکیب شیر و جو دوسر در حمام استفاده کنید
از جمله خواص جو دوسر این است که یکی از بهترین درمان‌های کهیر است. یک فنجان جو دوسر را آسیاب کنید. وان حمام را با آب پر کنید و جو را در آن بریزید. در آب بروید و مدتی در آن بمانید. آب مورد استفاده‌تان نباید داغ یا خیلی سرد باشد، زیرا می‌تواند باعث تشدید کهیر شود. برای افزایش تأثیر این روش، به آب ۴ فنجان شیر هم اضافه کنید.
۳. آناناس را بر روی محلی که کهیر زده، بگذارید
آنزم «بروملین» موجود در آناناس به کاهش علائم کهیر کمک شایانی می‌کند. تعدادی آناناس تازه یا کنسروی را خرد کرده و داخل پارچه‌ی نخی نازکی قرار دهید. پارچه را جمع کنید و روی محل حساسیت قرار دهید. زمانی که به پارچه و آناناس نیازی نداشتید، آن را برای مصرف مجدد در داخل یخچال نگهداری کنید. پس از ۲۴ ساعت آناناس‌ها را عوض کنید. همچنین می‌توانید آناناس را بدون پارچه و به طور مستقیم روی پوست‌تان قرار دهید.
بروملین به‌صورت کپسول نیز یافت می‌شود. می‌توانید از آن هم برای درمان کهیر استفاده کنید.
۴. از جوش شیرین هم می‌توانید برای درمان کهیر استفاده کنید
یکی از فواید جوش شیرین تسکین کهیر است. یک قاشق غذاخوری جوش شیرین برداشته و کم‌کم به آن آب اضافه کنید تا ترکیبی غلیظ حاصل شود. سپس آن را روی محل حساسیت بمالید. در نهایت پوست‌تان را با آب سرد بشویید. این کار را با کرم تارتار (پتاسیم بی تارتارات) نیز می‌توانید انجام دهید.
۵. سرکه را روی محل حساسیت بمالید
هر نوع سرکه‌ای را که می‌خواهید، انتخاب کنید. یک قاشق چای‌خوری سرکه را در یک قاشق غذاخوری آب حل کنید. با پارچه‌ی نخی یا دستمال ترکیب را روی کهیر خود بمالید. با این کار احساس ناراحتی کهیر تا حد زیادی کاهش می‌یابد.
۶. از خاصیت گزنه غافل نشوید
گزنه به واسطه‌ی خواص آنتی‌هیستامینی خود از دیرباز برای درمان کهیر استفاده می‌شود. یک قاشق چای‌خوری گزنه‌ی خشک را با یک فنجان آب داغ مخلوط کنید. آن را کنار بگذارید تا کمی خنک شود، سپس یک حوله یا پارچه‌ی نخی بردارید و با این محلول خیس کنید. سپس حوله را فشار دهید تا مقدار اضافی مایعات خارج شود. حوله را روی محل حساسیت قرار دهید. می‌توانید این کار را هر چند باری که نیاز بود، تکرار کنید.
۷. استفاده از لوسیون کالامین
لوسیون کالامین ترکیبی از اکسید و کربنات روی است. این لوسیون برای کاهش علائم کهیر بسیار مؤثر است. پس از استفاده از این لوسیون روی پوست، آن را با آب سرد بشویید.
روش سوم: ترکیبات خوراکی
۱. خوردن ترکیبات روتینی
بسیاری از گیاهان و فرآورده‌های گیاهی خاصیت ضدحساسیت دارند. «روتین» یک فلاوونوئید طبیعی است که در مرکبات و گندم سیاه یافت می‌شود. این ماده از طریق کاهش نشت مواد از عروق خونی، علائم حساسیت را کاهش می‌دهد.
۲. خوردن ترکیباتی که حاوی کوئرستین است
کوئرستین در کاهش حساسیت و خارش مؤثر است. کوئرستین یک ترکیب فلاوونوئیدی است که در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود. سیب، مرکبات، پیاز، مریم‌گلی، انگور، جعفری و گیلاس منابع سرشار از کوئرستین هستند که باید نقش پررنگ‌تری در رژیم غذایی‌تان داشته باشند. همچنین مصرف چای و روغن زیتون نیز برای دریافت کوئرستین مؤثر است. تأثیر کوئرستین در جلوگیری از آزادسازی هیستامین نسبت به بسیاری از داروها بیشتر بوده و در نتیجه نقش مهمی در درمان کهیر دارد.
روش چهارم: کاهش استرس
۱. آرامش خود را حفظ کنید
با اینکه ارتباط دقیق آرامش و کهیر مشخص نیست، ولی به نظر می‌رسد استرس احتمال بروز کهیر را در فرد افزایش می‌دهد. با آرامش و استراحت، از استرس خود بکاهید. بخشی از زمان‌تان را در روز به استراحت و ایجاد آرامش اختصاص دهید. پیاده‌روی، کتاب‌خوانی، باغبانی و مدیتیشن از فعالیت‌هایی هستند که به درمان استرس کمک می‌کنند.
۲. بهره‌گیری از تکنیک تنفس درست
تنفس عمیق و به کار بردن تکنیک تنفس درست، در کاهش استرس بسیار مؤثر است. به پشت دراز بکشید. یک بالش زیر زانو و سرتان بگذارید تا احساس راحتی بیشتری بکنید. دست‌های خود را روی شکم و زیر قفسه‌ی سینه‌تان قرار دهید. یک نفس طولانی و آهسته بکشید تا شکم‌تان منبسط شود. مانند یک نوزاد از دیافراگم خود نفس بکشید. نفس کشیدن از دیافراگم کمک می‌کند تا هوای بیشتری به ریه‌تان وارد کنید.
۳. به خودتان جملات مثبت بگویید
گفتن عبارات و جملات مثبت راهی مناسب برای کاهش استرس و ایجاد روحیه‌ی بهتر در شماست. این عبارات را با زمان حال به کار ببرید و هر از گاهی آنها را تکرار کنید. نمونه‌های از این عبارات مثبت عبارتند از: من می‌توانم هر کاری را انجام دهم. من فرد موفقی هستم. من سالم هستم. من هر روز بهتر می‌شوم. این عبارات را در جایی یادداشت کنید که جلوی چشم‌تان باشد و هر روز آنها را تکرار کنید.
کهیر را کاملا بشناسید
۱. علائم کهیر را بشناسید
علائم کهیر می‌تواند از چند دقیقه تا مدت‌های طولانی قابل مشاهده باشند. این علائم می‌توانند حتی تا سال‌ها نیز ادامه داشته باشند. کهیر می‌تواند در هر نقطه‌ای از بدن ایجاد شود. کهیر معمولا با خارش، تورم و قرمز شدن پوست همراه است.
۲. تشخیص کهیر
تشخیص کهیر به سادگی و با معاینه‌ی سطح پوست امکان‌پذیر است. اگر نمی‌توانید عاملی را که باعث حساسیت‌تان می‌شود بیابید، از پزشک خود کمک بخواهید تا با آزمون‌هایی عامل حساسیت‌تان را پیدا کند.
اگر این روش‌ها برای شناسایی عامل حساسیت تأثیری نداشت، شاید آزمون‌های خونی یا بافت‌برداری از پوست برای بررسی بیشتر مفید باشد.
۳. داروهایی برای درمان کهیر
در موارد خفیف و ملایم کهیر آنتی‌هیستامین‌ها برای درمان کهیر مؤثرند. آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای رایج برای درمان کهیر عبارتند از:
- آنتی‌هیستامین‌هایی با تأثیر آرام‌بخشی مانند برم فنیرامین، کلروفنیرامین و دیفن‌هیدرامین؛
- آنتی‌هیستامین‌هایی بدون تأثیر آرام‌بخشی مانند سیتریزین، کلماستین، فکسوفنادین و لوراتادین؛
- تثبیت‌کننده‌های ماست‌سل‌ها مانند کرومولین سدیم؛
- بازدارنده‌های لکوترین مانند مونته‌لوکاست؛
- داروهای ایمنی موضعی مانند پیمکرولیموس و پروتوپیک؛
- کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزولون، کورتیزول و متیل‌پردنیزولون.
۴. فوریت‌های پزشکی
در موارد نادری کهیر باعث خارش گلو می‌شود و شرایط خاصی را به وجود می‌آورد که بیمار به دریافت اپی‌نفرین نیاز پیدا می‌کند. اپی‌نفرین به صورت اپیپن در برخی افراد استفاده می‌شود تا از بروز آنافیلاکسی جلوگیری شود. آنافیلاکسی نوعی واکنش حساسیت است که ممکن است با یا بدون کهیر بروز کند. علائم آنافیلاکسی عبارتند از:
- عارضه‌های پوستی شامل کهیر، خارش، برافروختگی پوست یا رنگ‌پریدگی؛
- احساس گرما؛
- احساس وجود توده‌ای در گلو؛
- خس‌خس سینه یا مشکل تنفسی؛
- متورم شدن زبان یا گلو؛
- ضربان قلب بالا؛
- تهوع، اسهال یا استفراغ؛
- سرگیجه یا غش.
