درمان خانگی دندان درد با ۱۷ راهکار سریع + معرفی مسکن قوی

میخک درمان سنتی برای بی‌حس کردن اعصاب است؛ اوژنول (ترکیب شیمایی اصلی میخک) یک بی‌حس کننده‌ی طبیعی است. این روش ممکن است برای درمان دندان درد مؤثر باشد یا حداقل دندان درد را به‌طور موقت تسکین دهد.

نحوه‌ی استفاده: یک یا دو قطره از روغن میخک را روی پنبه بریزید و روی دندانی که درد می‌کند بگذارید. در شرایط حاد می‌توانید از میخک پودر‌شده یا تکه‌های پودر نشده‌‌ی میخک هم استفاده کنید. میخک را کمی بجوید تا روغنش بیرون بیاید و حداکثر تا نیم ساعت روی دندانی که درد می‌کند نگاه دارید تا درد فروکش کند. می‌توانید روغن گل میخک را از بیشتر داروخانه‌ها یا عطاری‌ها یا فروشگاه‌های آنلاین تهیه کنید.

احتیاط: نباید این روغن را مستقیما در دهان‌تان بریزید. ریختن مستقیم روغن میخک می‌تواند لثه‌ی حساس را تحریک و درد بیشتری ایجاد کند. همچنین مراقب باشید روغن روی زبان‌ یا سایر بخش‌های دهان‌تان نریزد.

۲. پودر فلفل قرمز و زنجبیل

زنجبیل توانایی کاهش تورم و التهاب را دارد و به کاهش درد کمک می‌کند. فلفل قرمز و زنجبیل هر دو دارای مسکن هستند و می‌توانید از آنها به صورت جداگانه نیز استفاده کنید. کپسایسین (capsaicin) موجود در این دو ادویه راه رسیدن پیام درد به مغز را مسدود می‌کند و به‌طور گسترده‌ای برای تسکین درد استفاده می‌شود.

نحوه‌ی استفاده:‌

در این روش ابتدا ریشه زنجبیل را آسیاب کنید تا به‌شکل پودر دربیاید و سپس به همان اندازه فلفل قرمز (پودر شده) و آب بیفزایید تا ترکیبی خمیرمانند تشکیل شود. یک گلوله‌ی پنبه‌ای درست کنید و آن را در این ماده بغلتانید و تا زمانی که درد فروکش کند یا دیگر نتوانید سوزش آن را تحمل کنید روی دندانی که درد می‌کند نگه دارید. این کار را چند بار در روز تکرار بکنید تا دندان درد کاهش بیاید.

احتیاط:‌ سعی کنید این مخلوط با لثه و زبان‌تان تماس پیدا نکند.

فلفل ساب دستی و همه نکات مهمی که قبل از خرید آن باید بدانید

۳. آب‌نمک درمانی

آب‌نمک برای تمیز کردن ناحیه‌ی عفونی و شستن عوامل عفونت‌زا از محل کاربرد دارد و التهاب را کاهش می‌دهد.

نحوه‌ی استفاده:‌ برای درست کردن آب‌نمک یک قاشق غذاخوری نمک را در آب جوشیده حل کنید و بگذارید سرد شود. مقدار کمی آب‌نمک یا محلول نمکی (سالین) را به مدت ۳۰ ثانیه در دهان خود بگردانید. می‌توانید این کار را ۲ تا ۳ بار تکرار کنید.

۴. تمیزکردن دندان با آب‌اکسیژنه (پراکسید هیدروژن)

آب‌اکسیژنه یا هیدروژن پراکسید با تمیزکردن دندان به کاهش درد کمک می‌کند. پراکسید هیدروژن مانند آب‌نمک باکتری‌ها را می‌شوید و از محل دور می‌کند اما از آب‌نمک قوی‌تر است زیرا مستقیما می‌تواند میکروب‌ها را نابود ‌کند. این محلول به خصوص اگر دندان دردی همراه با تب و دهانی بدمزه دارید به شما کمک می‌کند دقایقی از درد خلاص شوید.

نحوه‌ی استفاده: مقداری محلول ۳ درصد پراکسید هیدروژن را با مقدار مساوی آب مخلوط کنید و به مدت ۳۰ ثانیه در دهان بگردانید و سپس بیرون بریزید و در آخر چند بار آب را در دهانتان بگردانید و بیرون بریزید.

1. ابتدا سر گوش‌پاک‌کن را خوب به مخلوط آب‌اکسیژنه و آب آغشته کنید؛
2. سپس آن را بر روی دندان خود بمالید؛
3. این کار را تکرار کنید.

۵. چای نعناع یا چای سیاه

نحوه‌ی استفاده: چای نعناع همراه با طعم مطبوعش تا اندازه‌ای خاصیت‌ بی‌حس‌کنندگی نیز دارد. یک قاشق چایخوری نعناع را در یک فنجان آب جوش بریزید و به مدت بیست دقیقه دم کنید. بعد از اینکه چای سرد شد آن را در دهان‌تان بگردانید، می‌توانید آن را قورت بدهید یا بیرون بریزید.

چای سیاه پررنگ هم به دلیل دارا بودن تانین که ماده‌ای قابض است با کاهش التهاب می‌تواند به کاهش درد دندان کمک کند. می‌توانید چای کیسه‌ای را که در کمی آب جوش خیسانده‌اید روی دندانی که درد می‌کند بگذارید.

۶. یخ

نحوه‌ی استفاده: یک تکه یخ کوچک را در پلاستیک و سپس داخل پارچه‌ای نازک بگذارید و به مدت ۱۵ دقیقه روی دندانی که درد می‌کند قرار دهید تا درد فروکش کند. همچنین می‌توانید از کیسه‌های یخ طبی روی گونه‌تان در جایی نزدیک به دندانی که درد می‌کند استفاده‌کنید. همچنین بر اساس داستان‌های قدیمی اگر دست‌تان را با یخ ماساژ دهید دندان دردتان کم می‌شود. زمانی که اعصاب دست پیام سرما را به مغز برسانند ممکن است بر پیام درد پیشی بگیرند. کافی است یک تکه یخ را در پارچه‌ی نازکی بپیچید و روی ناحیه گوشتیِ بین انگشت شست و انگشت اشاره بمالید.

۷. سیر

در طب شرقی قرن‌هاست از سیر برای تسکین سریع دندان درد استفاده می‌شود. سیر مانند یک آنتی‌بیوتیک عمل می‌کند و جلوی رشد باکتری‌هایی را که به دندان حمله کرده‌ا‌ند می‌گیرد. این امر به‌خاطر وجود ترکیبی در سیر به‌نام اوژنول است که درد را از بین می‌برد.

نحوه‌ استفاده: برای تسکین درد دندان به دو روش می‌توان از سیر استفاده کرد. اول اینکه می‌توانید یک حبه سیر له شده را با کمی نمک مخلوط کنید و روی دندان قرار بدهید. راه دوم این است که یکی دو حبه سیر را بجوید. این کار را دو یا سه بار در روز تکرار کنید.

همچنین می‌توانید از روغن سیر هم استفاده کنید. چند دقیقه پس از مصرف روغن سیر، دندان درد از بین می‌رود.

نحوه‌ استفاده: در این روش ۱ تا ۲ قطره روغن سیر را بر روی دندانی بریزید که درد می‌کند. تلاش کنید زبانتان به آن نخورد. این کار را ‌۳ تا ۴ بار در روز تکرار بکنید.

احتیاط: استفاده از سیر مانند تمام روش‌های دیگر این مقاله موقتی است. علاوه بر اینکه زمانی که دندان درد شما ناشی از عفونت نباشد (برای مثال ناشی از آنژین یا نشانگان‌ مفصل‌ گیجگاهی‌ فکی) سیر نمی‌تواند درد را حتی به‌طور موقت کاهش بدهد. به‌علاوه مصرف سیر یکی از دلایل بوی بد دهان است.

۸. عصاره وانیل

الکل ،که یکی از مواد فعال موجود در عصاره‌ی وانیل است، به طور کلی به عنوان عامل بی‌حس‌کننده عمل می‌کند. از جانب دیگر عطر وانیل به اعتقاد بسیاری اثرات آرام‌بخش و تسکین دهنده دارد، این خاصیت‌ها می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.

نحوه‌ی استفاده: انگشت خود را اندکی با عصاره‌ی وانیل تر کنید و به اطراف دندان‌تان بمالید. همچنین می‌توانید چند قطره از آن را روی گلوله‌ی پنبه‌ای بریزید و روی دندان‌تان قرار بدهید. و این کار را دو تا سه بار در روز تکرار کنید.

احتیاط: با اینکه میزان الکل موجود در عصاره‌ی وانیل کم است، اما همچنان الکل است. این شیوه به خصوص برای کودکان خطرناک است زیرا حتی مصرف مقادیر کمی الکل می‌تواند برای آنها خطرات جدی ایجاد کند.

۹. مِر (myrrh)

شستشو‌ی دهان با محلول مر می‌تواند کمک‌کننده باشد. مر قابض است و به همین علت به کاهش التهاب کمک می‌کند. مر علاوه بر این باکتری‌ها را می‌کشد.

نحوه‌ی استفاده: ۱ قاشق چایخوری پودر مر را در ۲ فنجان آب به مدت ۳۰ دقیقه با حرارت ملایم بجوشانید. سپس آن را صاف کرده و بگذارید خنک شود. یک قاشق غذاخوری از این محلول را در نصف فنجان آب بریزید و هر روز ۵ تا ۶ مرتبه دهان‌ خود را با آن بشویید.

۱۰. ابزار مخصوص دندان‌های حساس

اگر مشکل شما مربوط به لثه‌های در حال تحلیل‌رفتن باشد این کار درد ناشی از برخورد غذای گرم و سرد با دندان‌تان را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. وقتی بافت لثه‌ها تحلیل برود عاج دندان زیر مینا در معرض محیط دهان قرار می‌گیرد. عاج دندان قسمتی حساس است و با تغییر دما واکنش نشان می‌دهد. از مسواک‌های نرم‌تر استفاده کنید تا از بافت لثه‌ی باقی‌مانده محافظت کنید و از تخریب بیشتر آن جلوگیری نمایید.

۱۱. آدامس جویده‌شده

وقتی دندان شکسته یا خالی شده از مواد ترمیمی در معرض محیط دهان قرار می‌گیرد می‌توان با آدامس جویده شده روی آن را پوشاند تا درد کاهش یابد. این کار را با دندان پر‌شده‌ای که موادش در شرف بیرون ریختن است نیز می‌توان انجام داد تا خود را به دندان‌پزشک برسانید. تا زمان درمان با چنین دندانی چیزی نجوید تا درد افزایش پیدا نکند.

۱۲. درمان سریع دندان درد با طب فشاری

از تکنیک‌های طب فشار (acupressure) استفاده کنید تا درد دندان‌تان به سرعت کاهش پیدا کند. با شست دستتان، پشت دست‌ دیگرتان (جایی که انگشت شست و انگشت اشاره به هم می‌رسند) را به‌مدت ۲ دقیقه فشار دهید. این کار ترشح اندروفین‌ (هورمون‌های احساس خوب تولیدشده در مغز) را تسهیل می‌کند. این روش برای مادرانی که باردار هستند محدودیتی ندارد.

۱۳. غرغره‌کردن روغن نارگیل

یک قاشق غذاخوری روغن نارگیل را به‌مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در دهان خود غرغره کنید. برخی بر این باورند که این کار از میزان باکتری‌های موجود در دهان می‌کاهد. وقتی روغن را غرغره کنید، پلاک‌های ناشی از باکتری‌ها از بین می‌روند. پس از ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روغن را دور بریزید.

احتیاط: روغن را قورت ندهید، زیرا با این کار باکتری‌ها را قورت خواهید داد. همچنین بهتر است روغن را در لوله فاضلاب نریزید، زیرا این کار ممکن است موجب مسدودشدن لوله شود.

۱۴. استفاده از چای کیسه‌ای

تانن‌های موجود در چای به کاهش تورم دندان و تسکین دندان درد کمک می‌کنند.

نحوه استفاده: برای تسکین دندان درد با چای کیسه‌ای، ابتدا آن را با مقداری آب مرطوب کنید. اگر دندانتان به سرما حساس نیست، چای کیسه‌ای را در آب سرد بگذارید و سپس آن را بر روی دندانی بگذارید که درد می‌کند. این کار را روزانه ۲ تا ۳ بار تکرار کنید تا دندان درد کاهش بیاید.

۱۵. استفاده از جوش‌شیرین

جوش شیرین خاصیت ضدالتهابی دارد و به کاهش درد و تورم کمک می‌کند. جوش‌شیرین با خاصیت ضدباکتری‌اش به درمان عفونت دندان و التهاب لثه و کاهش دندان درد کمک می‌کند.

نحوه استفاده: ابتدا مقداری پنبه را با آب خیس کنید و به‌شکل توپ دربیاورید. سطح پنبه را با جوش‌شیرین بپوشانید و سپس پنبه را بر روی دندانتان بگذارید. همچنین می‌توانید یک قاشق چای‌خوری جوش‌شیرین را در مقداری آب گرم حل کرده و از آن به‌عنوان دهان‌شویه استفاده کنید. این کار به کاهش دردتان کمک می‌کند. این کار را ۲ تا ۳ بار در روز تکرار بکنید تا دردتان تسکین بیاید.

۱۶. روغن‌زیتون

روغن زیتون خاصیت ضدالتهابی دارد. ترکیبات فنُلی موجود در روغن‌زیتون به کاهش التهابات دندان و تسکین دندان درد کمک می‌کند.

نکات مهم برای خرید زیتون؛ انواع و موارد مصرف هرکدام

نحوه استفاده: مقداری پنبه را گرد و آن را به روغن‌زیتون آغشته کنید و بر روی دندانتان قرار دهید. این کار را ۲ تا ۳ بار در روز انجام بدهید تا دندان درد تان کاهش بیاید.

۱۷. پیاز

پیاز علاوه بر تسکین دندان درد ، به نابودی میکروب‌های عامل درد نیز کمک می‌کند و می‌تواند در کاهش دندان درد مؤثر باشد.

نحوه استفاده: مقداری پیاز خام را بر روی دندان قرار دهید و بگذارید چند دقیقه باقی بماند. این کار را چند بار در روز تکرار کنید تا دندان درد تان کاهش بیاید.

درمان‌های سنتی دندان درد

در برخی نقاط جهان درمانگرهای سنتی برای درمان دندان درد از بخش‌های مختلفی از گیاهان استفاده می‌کنند. نحوه دقیق تأثیر این گیاهان در بهبود درد مشخص نیست. این بخش‌های گیاهان عبارت‌اند از:

• گیاه حُسن یوسف؛
• شاه‌پسند آبی؛
• دانه کولا؛
• پوست نارگیل؛
• برگ اکالیپتوس؛
• پوست درخت انبه؛
• برگ پاوپاو؛
• برگ آفتاب‌گردان؛
• برگ تنباکو.

نکات مقدماتی در برخورد با درد دندان

• زمانی که برای گرفتن وقت با مطب تماس می‌گیرید بپرسید آیا پیشنهادی برای کاهش درد دندان شما دارند؟
• هر چه زودتر وقت بگیرید حتی اگر لازم است مرخصی بگیرید یا در مراسمی حضور پیدا نکنید.
• اطلاعات مربوط به درد دندان‌تان را به دقت به خاطر بسپارید: زمان شروع، دفعات وقوع و جای درد. این اطلاعات به دندان‌پزشک در یافتن علت مشکل و طرح درمان کمک می‌کند.
• درباره دلایل احتمالی درد دندان با دندان‌پزشک صحبت کنید. اگر دلیل درد شما انتشار درد از درد قفسه سینه باشد نیاز است که درمان مربوطه را دریافت کنید.
• از این بعد بیشتر مراقب دندان‌های‌تان باشید و به‌درستی و دفعات مناسب مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.

درمان پزشکی دندان درد

۱. مراجعه به پزشک برای معاینه و پیدا کردن علت درد

اگر دندان درد بر اثر عفونت بزرگ یا پوسیدگی دندان بروز کند، خودبه‌خود بهبود نخواهد یافت. اگر همراه با دندان درد علائم زیر را نیز مشاهده کردید، به دندان‌پزشک مراجعه کنید:

• تب و لرز: تب و لرز نشان می‌دهد عفونتتان جدی است و علائم شدیدتر هم خواهند شد؛
• تخلیه ترشحات: این موضوع نیز به‌دلیل عفونت‌های شدید است و در صورت درمان‌نشدن، وضعیتتان بدتر می‌شود؛
• درد شدید: دردی که شدیدتر شده و حتی با مصرف داروها هم بهبود نیابد. این موضوع ممکن است به‌خاطر پوسیدگی دندان باشد که پس از مصرف هر وعده غذایی بدتر می‌شود؛
• درد ناشی از دندان عقل: اگر دندان عقل در جای نامناسب از دهان که تراکم دندان‌ها زیاد است دربیاید، فرد مجبور به کشیدن آن خواهند شد.
• اختلال در بلع و تنفس: این مشکل ممکن است ناشی از دُمَل (آبسه) باشد.

۲. پُرکردن دندان

اگر پوسیدگی دندانتان به عصب دندان برسد و موجب بروز درد شود، دندان‌پزشک برای جلوگیری از تحریک بیشترِ پالپ دندان، دندانتان را پُر می‌کند.

۳. عصب‌کشی دندان (روت کانال تراپی)

اگر دندانتان در اثر عفونت پالپ دچار آبسه دندان شود، عصب‌کشی انجام خواهد گرفت. به این منظور دندان‌پزشک داخل دندان را تمیز می‌کند تا هرگونه عفونتی از بین برود. از جایی که این روند ممکن است بسیار دردآور باشد، معمولا از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. این اقدام مخصوصا زمانی که دندان‌پزشک بخواهد با عمل جراحی ترشحات آبسه داخل لثه را خارج کند، اهمیت بیشتری می‌یابد.

۴. کشیدن دندان

گاهی دندان قابلیت ترمیم ندارد و بهترین اقدام کشیدن آن است. در کودکانی که دندان شیری دارند، معمولا دندان کشیده می‌شود؛ زیرا در نهایت، دندان خودش می‌افتد.

• برای بزرگ‌سالانی که دندانشان را کشیده‌اند، معمولا از بریج (پل) دندان یا ایمپلنت دندان برای پُرکردن جای دندان کشیده‌شده استفاده می‌شود.
• درمورد دندان عقل تقریبا همیشه کشیدن دندان انجام می‌گیرد، زیرا موقعیت دندان به‌گونه‌ای است که نمی‌توان عصب‌کشی را به‌خوبی انجام داد. در برخی موارد که بیمار می‌ترسد یا موقعیت دندان عقل بسیار بد است، روی بیمار بیهوشی عمومی انجام می‌گیرد. بازیابی بیمار در این مواقع معمولا یک هفته یا بیشتر طول می‌کشد.

نکات و توصیه‌های دیگر

• حتی اگر دوست ندارید هم به دندان‌پزشک مراجعه کنید؛ زیرا این کار بهترین اقدام برای درمان دندان درد است.
• زمانی که می‌خواهید دندان‌هایتان را تمیز کنید، بهتر است قبل از مسواک‌زدن، از دهان‌شویه استفاده کنید و نه بعد از آن. این کار می‌تواند از بروز دندان درد جلوگیری کند.
• یک کپسول مایع ادویل را سوراخ کنید، مقداری از آن را روی یک پنبه بریزید و در سوراخ دندانتان بگذارید. این کار می‌تواند موجب تسکین فوری شود. البته طعم آن تعریفی ندارد، ولی به هر حال بهتر از تحمل درد است.
• برای پیشگیری از دندان درد هر روز از نخ دندان استفاده کنید. سپس از یک دهان‌شویه کلرهگزیدین برای شست‌وشوی دهان استفاده کنید.

نکاتی که قبل از خرید نخ دندان باید بدانید

• استفاده از زنجبیل اگر نتواند موجب درمان دندان درد شود، حداقل می‌تواند درد را تسکین دهد. مصرف یک فنجان چای زنجبیل هر چند ساعت یک بار مفید است.
• از کمپرس سرد برای تسکین دندان درد استفاده کنید. اگر دردتان با کمپرس سرد بهبود نیافت، از کمپرس گرم استفاده کنید.
• دندان‌هایتان را بیشتر از قبل مسواک بزنید تا دهان و دندان سالمی داشته باشید و از دندان درد جلوگیری کنید.

نکات پیش از خرید مسواک (غیربرقی)

• زمانی که دندان درد دارید، از خوردن غذاهای سخت (مانند مغزها، سیب و…) خودداری کنید.
• استفاده از عصاره ۱۰۰٪ خالص وانیل نیز می‌تواند به درمان دندان درد کمک کند. به این منظور مقداری از آن را روی دندان و قسمت‌های مجاور لثه‌‌تان بمالید.

همه نکات درباره خرید وانیل

• لیسترین یا سایر دهان‌شویه‌ها را به‌مدت ۱۹ دقیقه غرغره کنید. سپس یک تکه پارچه را در محلی که درد می‌کند قرار دهید. البته این روش موجب درمان دندان درد نمی‌شود، ولی برای تسکین درد روشی مفید است.

سخن آخر

همان‌طور که گفتیم هیچ‌کدام از درمان‌های خانگی درد را برای همیشه تسکین نمی‌دهند و استفاده از برخی از آنها نیز با خطراتی همراه است. در هر حال این درمان‌های طبیعی می‌توانند درد را تا رسیدن شما به پزشک تخفیف دهند. مراجعه به دندان‌پزشک و درمانِ دلیل اصلی درد، بهترین راه مقابله با درد دندان است و نه تسکین موقتی آن.

شما از چه روش‌هایی برای تسکین دندان دردتان استفاده می‌کنید؟ ‌تجربه‌های خود را با ما درمیان بگذارید.