درمان جوش با زینک؛ نحوه اثرگذاری زینک بر انواع جوش، نوع و میزان مصرف آن

• جوش سرسیاه: علائم سیاه روی سطح پوست؛
• پاپول (جوش نوک‌تیز): برجستگی‌های قرمز کوچک؛
• جوش سرسفید: برجستگی‌های سفید کوچک روی سطح پوست؛
• جوش چرکی: برجستگی‌های قرمز کوچک با نوک سفید پر از چرک؛
• عقده (نودول): توده‌های بزرگ که زیر سطح پوست ساخته می‌شوند.

جوش مشکل شایعی است که بر اثر تولید زیاد سبوم که چربی تولیدشده از پوست است ایجاد می‌شود. تولید زیاد سبوم باعث التهاب و بسته‌شدن منافذ پوستی می‌شود و ضایعات پوستی را ایجاد می‌کند. هرچند جوش در تمام سنین دیده می‌شود، معمولا در دوران بلوغ میزان آن بیشتر است.

هرچند بیشتر افراد زینک موردنیازشان را از رژیم غذایی به دست می‌آورند، بعضی افراد به‌طور موقتی از مکمل‌ها نیز استفاده می‌کنند. مکمل‌های زینک اغلب به‌عنوان روشی برای جلوگیری از سرماخوردگی و بیماری‌های مختصر به بازار عرضه می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد میزان زینک موجود در خون افرادی که جوش دارند کمتر از افراد دیگر است. به ‌همین دلیل، افزودن زینک به رژیم غذایی به درمان جوش آنها کمک می‌کند.

همچنین زینک برای سایر بیماری‌های التهابی پوست استفاده می‌شود که تعدادی از آنها در ادامه آورده شده است:

• اگزما؛
• ملاسما؛
• آکنه روزاسه؛
• درماتیت سبورئیک.

انواع زینک؛ اشکال دارویی

نوع زینکی که مصرف می‌کنید به عوامل زیادی بستگی دارد. تحقیقات متناقضی در جهت تعیین بهترین نوع زینک برای درمان جوش وجود دارد. نوع زینک مصرفی در نهایت به شدت جوش، نوع پوست و عادات غذایی اخیر شما بستگی دارد. پزشک یا متخصص در تعیین شکل مناسب زینک مصرفی کمکتان می‌کند.

به‌طور کلی، زینک به ۲ صورتِ پماد زینک و زینک خوراکی موجود است:

پماد زینک

درمان‌های موضعی اغلب به‌صورت خمیر، ژل و کرم هستند و فرد می‌تواند آن را مستقیم روی جوش بزند. پماد زینک عوارض جانبی کمتری دارد. هرچند به‌اندازه مکمل خوراکی آن مؤثر نیست، بی‌تأثیر هم نیست. اگر جوش شما خفیف است و به‌اندازه کافی زینک غذایی دریافت می‌کنید، می‌توانید از محصولات موضعی زینک استفاده کنید. پماد زینک، علاوه‌ بر ویژگی‌های ضدالتهابی‌اش، به پاک‌سازی جوش‌های باکتریایی روی پوست نیز کمک می‌کند و تولید چربی را کاهش می‌دهد.

پماد زینک به صورت‌های زیر در داروخانه موجود است:

• زینک اکتئات؛
• زینک استات؛
• زینک اکساید؛
• زینک سولفات.

زینک خوراکی

گاهی جوش‌ها قسمت‌های زیادی از پوست یا بخش‌هایی از بدن را که دسترسی به آنها سخت است درگیر می‌کنند. در این موارد، درمان موضعی بی‌فایده است و داروهای خوراکی کارایی بیشتری دارند، که معمولا به‌صورت کپسول و قرص زینک هستند. بر اساس گزارشی در سال ۲۰۱۲، قرص زینک برای درمان جوش‌های التهابی و باکتریایی مؤثر است. تحقیقات جدید نشان می‌دهد زینک خوراکی برای افرادی با جوش‌های خفیف نیز مناسب است.

قرص زینک معمولا به‌صورت زیر موجود است:

• زینک سولفات؛
• زینک گلوکونات؛
• زینک با نمک (زینک سالت).

بعضی پژوهش‌ها نشان می‌دهند قرص زینک سولفات برای درمان جوش‌های شدید مناسب است؛ اما درمورد اثرات پماد آن برای جوش شدید تردید وجود دارد. هرچند در اینجا هم اطلاعات موجود ضدونقیض است.

نحوه استفاده از زینک

اگر می‌خواهید به‌طور منظم از زینک برای مبارزه با جوش استفاده کنید، باید شکل متناسب با نیازتان را انتخاب کنید؛ برای مثال، زینک رژیمی و مکمل خوراکی ممکن است برای جوش‌های شدید مؤثرتر باشد. داروهای ضدجوشِ بدون نسخه معمولا کیست‌ها و گره‌ها را برطرف نمی‌کنند. اگر جوش‌هایتان خفیف است، پماد زینک همان چیزی است که به پاک‌سازی جوش‌های شما کمک می‌کند.

مقدار مجاز استفاده از زینک در رژیم غذایی

مقدار زینک توصیه‌شدۀ روزانه به سن و جنسیت شما بستگی دارد.

مقدار زینک روزانه برای دختران و زنان

• ۹ تا ۱۳ سال: ۸ میلی‌گرم؛
• ۱۴ تا ۱۸ سال: ۹ میلی‌گرم؛
• ۱۴ تا ۱۸ ساله‌های باردار: ۱۲ میلی‌گرم؛
• ۱۴ تا ۱۸ ساله‌های شیرده: ۱۳ میلی‌گرم؛
• ۱۸ سال به بالا: ۸ میلی‌گرم؛
• افراد ۱۸ سال به بالایی که باردارند: ۱۱ میلی‌گرم؛
• افراد ۱۸ سال به بالایی که شیردهی دارند: ۱۲ میلی‌گرم.

مقدار زینک روزانه برای پسران و مردان

• ۹ تا ۱۳ سال: ۸ میلی‌گرم؛
• ۱۴ تا ۱۸ سال: ۱۱ میلی‌گرم؛
• ۱۸ سال به بالا: ۱۱ میلی‌گرم.

تغییر رژیم غذایی

قبل از درنظرگرفتن مکمل های غذایی برای جوش، غذایتان را بررسی کنید و ببینید که آیا در رژیم غذایی‌تان به‌اندازه کافی زینک دریافت می‌کنید یا نه. مانند سایر مواد مغذی، بدن شما زینک موجود در غذا را به‌شکل مؤثرتری جذب می‌کند. با این ‌حال، مکمل‌های غذایی جذب زینک را افزایش می‌دهند.

غذاهای غنی از زینک شامل موارد زیر است:

• طیور؛
• مغزها؛
• لبنیات؛
• حبوبات؛
• غلات کامل؛
• گوشت قرمز؛
• صدف خوراکی؛
• غلات غنی‌شده؛
• غذاهای دریایی مثل خرچنگ و لابستر.

عوارض جانبی و خطرات احتمالی زینک

زینک از نظر غذایی و فیزیولوژیکی مهم است؛ اما ممکن است مقدار زیادی از آن را دریافت کنید که می‌تواند موجب مسمومیت با زینک شود. قبل از افزودن مکمل زینک به برنامه روزانه‌تان، با پزشک مشورت کنید. مکمل زینک ممکن است با بعضی داروهای تجویزی مثل آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای مربوط به بیماری های خودایمنی تداخل داشته باشد.

خوردن بیش‌از‌حد زینک ممکن است عوارض زیر را به‌ همراه داشته باشد:

• سردرد؛
• اسهال؛
• استفراغ؛
• درد شکم؛
• حالت تهوع؛
• کاهش اشتها؛
• ناراحتی معده؛
• گرفتگی عضلات؛
• استفراغ خونی (هماتمزیس)؛
• ضعف یا بی‌حسی در اندام‌ها.

اگر داروهای ادرارآور مصرف می‌کنید یا به عفونت‌های مکرر مبتلا می‌شوید یا التهاب مفاصل (آرتریت روماتوئید) دارید، ممکن است پزشک از شما بخواهد میزان زینک‌ بدنتان را بررسی کنید. پماد زینک نیز مثل هر محصول مراقبتی از پوست ممکن است قرمزی یا التهاب ایجاد کند. اگر بعد از استفاده از پماد زینک قرمزی یا کهیر داشتید، از ادامه مصرف خودداری کنید. اگر پوست حساسی دارید، ممکن است نسبت به عوارض جانبی پماد زینک مستعدتر باشید. استفادۀ هم‌زمان از چند محصولِ ضدجوش ممکن است این خطر را بیشتر کند.

نکات مهم قبل از استفاده از زینک برای درمان جوش

• شما باید فقط با نظارت پزشک از زینک و سایر مکمل‌ها استفاده کنید.
• حتی اگر پوست حساسی نداشته باشید، تمام محصولات پوستی ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند.
• زینک به‌تنهایی (به‌صورت مولتی ویتامین) یا به‌صورت ترکیبی با سایر مواد معدنی مثل کلسیم در داروخانه موجود است.
• همیشه از دستورالعمل روی محصول پیروی کنید. بعضی محصولات باید کمتر از دیگری یا فقط در زمانی خاص استفاده شوند (مثلا در عصر).
• اگر کمبودی نداشته باشید، مکمل برایتان مفید نیست و دریافت زینک اضافی ممکن است عوارض جانبی ناخوشایندی به ‌همراه داشته باشد.
• اگر زینک کافی را از رژیم غذایی‌تان دریافت نکنید، ممکن است پزشک برایتان مکمل زینک تجویز کند. بیماری‌های خاص مثل بیماری کرون معمولا جذب زینک را از غذا محدود می‌کنند.
• طبق نظر متخصصان مؤسسه تحقیقات سلامت آمریکا، نمی‌توان گفت یک شکل زینک از دیگری بهتر است. نکته اصلی این است که از چند محصول حاوی زینک استفاده نکنید. این کار می‌تواند موجب اوردوز شود.
• همیشه برای ارزیابی خطر واکنش حساسیتی، از تست پچ (patch test) استفاده کنید. این تست احتمال عوارض جانبی را به حداقل می‌رساند و به‌صورت زیر انجام می‌شود: یک ناحیه کوچک از پوست، غیر از ناحیه صورت، مثل داخل بازو را انتخاب کنید؛ مقدار کمی از محصول را روی آن بزنید و ۲۴ ساعت صبر کنید؛ اگر عوارض جانبی نداشت، می‌توانید محصول را به صورت‌تان بزنید؛ اما اگر قرمزی، جوش یا کهیر ایجاد شد، دیگر از محصول استفاده نکنید.

خلاصه کلام

به‌ندرت ممکن است جوش عوارض جدی روی پوست به جای بگذارد؛ اما گاهی سلامت ذهنی فرد را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. زینک یک ماده معدنیِ ضروری است که برای حفظ سلامت بدن از جمله پوست و ازبین‌بردن جوش‌های التهابی و زخم‌های ناشی از آن مفید است. قبل از استفاده از مکمل‌های حاوی زینک، با پزشک مشورت کنید. پزشک تعیین می‌کند که آیا مقدار کافی زینک را از طریق غذا دریافت می‌کنید یا اینکه مصرف مکمل برای شما بی‌خطر است یا نه.

حتما در اطرافیان شما هم افرادی هستند که دچار جوش صورت و بدن شده‌اند. ارسال این مقاله ممکن است برایشان مفید باشد. این مقاله را با آنها به اشتراک بگذارید. اگر شما هم دنبال روش‌های مناسب درمان جوش هستید، در بخش «ارسال دیدگاه» از تجربه‌های شخصی‌تان بنویسید. منتظر پیام‌های شما عزیزان هستیم.