داشتن پوست سالم همیشه راحت نیست. یکی از عواملی که سلامتی و زیبایی پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهند، تاول است. تاول ها به‌شدت آزاردهنده هستند و حتی اگر هیچ دردی ایجاد نکنند، ظاهر ناخوشایندی دارند. تاول ممکن است در هرجایی از بدن به‌وجود بیاید. اگرچه علل بروز تاول متفاوت‌اند و در اکثر اوقات مسئله‌ی چندان مهمی نیستند، برخی از آنها ممکن است نشانهی یک مشکل جدی باشند. شناخت انواع تاول و علل ایجاد آنها به شما کمک می‌کند مناسب‌ترین درمان را دریافت کنید و حتی بتوانید مانع ایجاد برخی از آنها شوید. در مطلب زیر می‌خواهیم ببینیم علت تاول زدن پوست چیست و چگونه می‌توانیم تاول ها را درمان کنیم.
تاول چیست؟
تاول ها برجستگی‌هایی پر از مایع هستند که روی پوست ایجاد می‌شوند و مانند حباب به‌نظر می‌رسند. تاول ها ممکن است در نقاط مختلف بدن ظاهر شوند. به‌عنوان مثال، هنگامی‌که کفش جدیدی می‌پوشید که باعث سایش پوست پای شما می‌شود، ممکن است پایتان تاول بزند یا وقتی بدون دستکش باغبانی در باغچه کار می‌کنید، ممکن است این تاول ها روی دست‌هایتان به‌وجود بیایند. برای درمان این نوع از تاول ها معمولا داروها و درمان‌های خانگی کافی هستند.
انواع دیگر آسیب‌های پوستی که ممکن است باعث تاول شوند
- سوختگی ناشی از گرما، برق، مواد شیمیایی، تابش خورشید یا اصطکاک
- آسیب‌های ناشی از سرما که به‌واسطه‌ی قرارگیری در دماهای بسیار سرد یا یخبندان اتفاق می‌افتند
- نیش برخی عنکبوت‌ها مانند نیش عنکبوت قهوه‌ای منزوی؛ علائم نیش عنکبوت قهوه‌ای منزوی عبارت‌اند از: قرمزی پوست و به‌‌دنبال آن ایجاد تاول در محل گزیدگی، درد، خارش و یک زخم باز با تجزیه‌ی بافت (نکروز) که در عرض چند ساعت تا سه یا چهار روز بعد از گزیدگی ایجاد می‌شود. بهبود این زخم ممکن است چندین ماه طول بکشد
- فشرده‌شدن شدید پوست میان دو سطح سخت، مانند زمانی که انگشت‌تان در کشویی گیر می‌کند که اگر رگ‌های خونی آسیب ببینند ممکن است یک تاول خونی ایجاد شود.
عفونت می‌تواند باعث بروز تاول تکی یا دسته‌ای از تاول‌ها شود
- آبله‌مرغان (واریسلا)، بیماری مسری متداولی است که عامل بروز آن نوعی ویروس هرپس است. تاول‌های آبله‌مرغان در ابتدا به‌شکل برجستگی‌های قرمز هستند که به‌تدریج به تاول تبدیل می‌شوند و سپس روی آنها دَلَمه می‌بندد. این بیماری از دو تا سه روز قبل از ایجاد آبله‌ها تا زمانی‌که روی تمام‌شان کاملا خشک شود (دلمه ببندد)، به‌شدت مسری است.
- عامل زونا که اغلب در افراد مسن دیده می‌شود، همان ویروس آبله‌مرغان است. تاول های زونا شبیه آبله‌مرغان هستند اما معمولا به‌صورت خطی روی یک طرف بدن ایجاد می‌شوند و برعکس آبله‌مرغان، بسیار دردناک‌اند.
- بیماری دست، پا و دهان نوع دیگری از عفونت ویروسی است که اغلب کودکان خردسال به آن دچار می‌شوند. علائم آن عبارت‌اند از زخم‌های کوچک یا تاول ها که معمولا روی دست‌ها و پاها و در دهان ظاهر می‌شوند.
- تبخال‌ها که گاهی تاول های تب نامیده می‌شوند دسته‌ای از تاول های ریز، روی لب و لبه‌ی بیرونی دهان هستند و عامل به‌وجود آورنده‌ی آنها ویروس هرپس سیمپلکس است. هرپس تناسلی (عامل ایجاد تاول های تبخالی‌ای در ناحیه‌ی تناسلی) نیز ممکن است یکی دیگر از این عوامل باشند.
- زردزخم، یک عفونت پوستی باکتریایی است. تاول های آن که اغلب روی پوست ظاهر می‌شوند، می‌ترکند و پوسته‌مانند می‌شوند (پوسته‌های عسلی‌رنگ).
- فولیکول‌های عفونی مو (فولیکولیت)، نواحی قرمز و حساسی ایجاد می‌کنند که نزدیک به ریشه‌ی مو (یا در خود ریشه‌ی مو) به تاول تبدیل می‌شوند.
- عفونت گال هنگامی اتفاق می‌افتد که مایت‌ها (هیره‌ها) در داخل پوست تونل‌هایی ایجاد می‌کنند و در آنجا تخم می‌گذارند. این عفونت ممکن است باعث تاول های ریز و خارش‌دار شود که اغلب در یک خط باریک یا مسیر منحنی‌شکل ظاهر می‌شوند.
- ساس‌ها نیز می‌توانند عامل بروز تاول های ریز و خارش‌دار در هر جایی از بدن باشند.
التهاب نیز ممکن است باعث بروز تاول پوستی شود
- حساسیت پوستی یا درماتیت تماسی هنگامی اتفاق می‌افتد که پوست در محیط با چیزی تماس پیدا کند که به آن آلرژی دارد. این تماس باعث بروز واکنش آلرژیک در پوست می‌شود.
- تاول ها ممکن است در واکنش به یک بیماری روی پوست ایجاد شوند (بیماری خودایمنی).
گاهی اوقات یک دارو یا پماد نسخه‌ای یا بدون نیاز به نسخه می‌تواند علت تاول زدن پوست باشد. این تاول ها ممکن است کوچک یا بزرگ باشند و معمولا با قرمزی و خارش پوست همراه‌اند. اگر تاول ها شدید نیستند و علائم دیگری ندارید، در بیشتر مواقع فقط کافی است که دیگر از آن پماد یا دارو استفاده نکنید.
تاول ممکن است نشانهی واکنش سمی نسبت به یک دارو باشد. این واکنش، سندرم استیونز جانسون نامیده می‌شود. تاول هایی که به‌همراه سایر نشانه‌های بیماری مانند تب و لرز اتفاق می‌افتند، ممکن است نشان‌دهنده‌ی مشکل جدی‌تری باشند.
درمان تاول به روش‌های خانگی
اکثر تاول ها به‌خودی‌خود بهبود می‌یابند. درمان خانگی ممکن است به کاهش درد، جلوگیری از عفونت و بهبود تاول های بزرگ یا ترکیده کمک کند.
- یک تاول کوچک و پاره‌نشده به اندازه‌ی یک نخود، حتی یک تاول خونی معمولا به‌خودی‌خود بهبود می‌یابد. برای محافظت از آن، از یک بانداژ شل استفاده کنید. از انجام فعالیتی که باعث ایجاد تاول شده، اجتناب کنید.
- اگر یک تاول کوچک روی ناحیه‌ای که وزن بدن‌تان را تحمل می‌کند، ایجاد شده است – مانند کف پا – با یک پد مخصوص (moleskin) از آن محافظت کنید. این پد به شکل دونات است، چون باید سوراخی بزرگ‌تر از اندازه‌ی تاول روی آن ایجاد کنید و روی ناحیه‌ی تاول‌زده بچسبانید. ناحیه‌ی روی تاول را باز نگه دارید.
- بهتر است که تاول‌تان را در خانه نترکانید. اما هنگامی که تاول‌ها دردناک می‌شوند، برخی از مردم آنها را می‌ترکانند. اگر قصد دارید تاول‌تان را بترکانید، حتما گام‌های زیر را دنبال کنید:
- یک سوزن را با الکل تمیز کنید.
- به‌آرامی لبه‌ی تاول را سوراخ کنید.
- مایع درون تاول را به سمت سوراخ فشار دهید، به‌طوری که بتواند خارج شود.
در چه صورت نباید تاول را بترکانید؟
در موارد زیر به هیچ وجه تاول‌تان را نترکانید – فرقی نمی‌کند که چه اندازه‌ای داشته باشد:
- شما به بیماری مانند دیابت، HIV، سرطان یا بیماری قلبی مبتلا هستید، چون با ترکاندن تاول، خطر ابتلا به عفونت افزایش می‌يابد.
- فکر می‌کنید که ممکن است تاول‌تان به‌خاطر یک بیماری مسری مانند آبله‌مرغان باشد، چون با ترکاندن تاول، ویروس می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود.
پس از بازشدن یا تخلیه‌ی تاول باید چه کارهایی انجام دهید؟
- ناحیه‌ی موردنظر را به‌آرامی با آب تمیز بشویید. از الکل یا پراکسیدهیدروژن استفاده نکنید، چون می‌تواند روند بهبودی را کُند سازد.
- پوست آویزان روی تاول را برندارید، مگر آنکه خیلی کثیف یا پاره یا زیرش چرک جمع شده باشد. این پوست آویزان را به‌آرامی صاف کنید تا روی تاول تخلیه‌شده قرار بگیرد.
- می‌توانید تاول را با یک لایه‌ی نازک وازلین و یک بانداژ نچسب بپوشانید.
- از وازلین بیشتری استفاده کنید و در صورت لزوم، بانداژ را عوض کنید.
علائم عفونی‌شدن تاول
هنگامی‌که تاول‌تان در حال ترمیم است، مراقب عفونی‌شدن پوست‌تان باشید. علائم عفونت عبارت‌اند از:
- افزایش درد، تورم، قرمزی یا گرما در اطراف تاول؛
- ظاهرشدن رگه‌های قرمز روی تاول یا اطراف آن؛
- خارج‌شدن چرک از تاول؛
- تب.
درمان‌های خانگی می‌توانند به تسکین خارش تاول‌ها کمک کنند. یک راه برای کمک به کاهش خارش پوست، خنک و مرطوب نگه‌داشتن ناحیه‌ی خارش‌دار است. پارچه‌ای را در آب یخ بخیسانید و روی تاول قرار دهید. همچنین می‌توانید یا درون وان آب سرد بروید یا دوش آب سرد بگیرید.
علائمی که باید در طول درمان خانگی به آنها توجه کنید
اگر هر یک از موارد زیر در طول درمان خانگی اتفاق افتاد، حتما به پزشک مراجعه کنید:
- ایجاد عفونت پوستی؛
- ایجاد تاول پوسته‌مانند که مایع عسلی‌رنگ از آن خارج می‌شود؛
- بروز علائم بیماری مانند لرز، تب، شکم درد، استفراغ یا اسهال، درد عضلانی یا مفصلی، سردرد، یک حس مبهم از بیماری؛
- علائم بهبود نمی‌يابند یا شدیدتر یا مکررتر می‌شوند.
نحوه‌ی جلوگیری از تاول
برخی از شایع‌ترین انواع تاول‌ها قابل‌پیشگیری هستند.
۱. برای پیشگیری از تاول‌های ایجاد شده توسط سایش (تاول‌های ناشی از اصطکاک):
- از پوشیدن کفش‌هایی که بیش‌ازحد تنگ هستند یا پاهایتان را ساییده می‌کنند، اجتناب کنید. کفش‌های جادار را انتخاب کنید که در آنها قسمت پنجه‌ی کفش (toe box) وسیع و پهن است و در نتیجه فضای بیشتری برای انگشتان پا و قسمت توپی پا دارد. شما باید بتوانید انگشتان پایتان را درون کفش تکان دهید. اندازه‌ی پا در عصر یا پس از یک روز کاری می‌تواند تا نیم‌سایز با صبح تفاوت داشته باشد، بنابراین کفش‌هایتان را در پایان روز خریداری کنید؛ یعنی وقتی پاهایتان متورم هستند.
- هنگام انجام کارهای سنگین یا باغبانی برای محافظت از دست‌هایتان، حتما دستکش بپوشید.
۲. از تماس با گیاهان یا موادی که باعث ایجاد راش‌های تاول‌دار می‌شوند، اجتناب کنید. مانند پیچک، چوب بلوط یا سماق.
۳. از تماس با افرادی که دارای عفونت‌های تاول‌زا هستند، اجتناب کنید. مانند:
- بیماری‌های ویروسی از جمله آبله مرغان، شینگلز، عفونت تبخال تناسلی و تبخال؛
- عفونت باکتریایی پوست (زردزخم)؛
- عفونت گال مایت.
