گلاب یکی از تولیدات سنتی کشورمان ایران است که خواص مفید زیادی برای سلامتی بدن دارد. نهتنها رایحهی خوب گلاب، بلکه ترکیبات آن نیز میتواند به بهبود سلامتی شما کمک کند. گلاب، مایعی است که از آب و گلبرگ گل رز درست میشود. بهخاطر رایحهی شیرینش از آن بهعنوان، عطر استفاده میشود اما کاربرد پزشکی و حتی غذایی نیز دارد. استفادهی پزشکی از گلاب در ایران و سایر مناطق خاورمیانه به قرن ۷ باز میگردد. شواهدی وجود دارد که سرخپوستان آمریکای شمالی نیز از آن بهعنوان دارو استفاده میکردند. در این مقاله قصد داریم شما را با خواص گلاب بیشتر آشنا کنیم.
حقایقی در مورد گلاب:
- گلاب را میتوان بدون نگرانی از عوارض جانبی مصرف کرد؛
- گلاب حاوی آنتیاکسیدانهای قوی زیادی است؛
- تحقیقات نشان میدهد که میتوان از گلاب برای آرامش سیستم اعصاب مرکزی استفاده کرد.
مزایای گلاب برای پوست
پوست، بزرگترین عضو بدن است که بهعنوان لایهای محافظ در برابر اشعه (UV)، مواد شیمیایی و سایر آلودگیهای فیزیکی عمل میکند. آنتیاکسیدانهای موجود در گلاب، از سلولها در برابر آسیبها محافظت میکنند. گلاب نیز خواص ضدالتهابی دارد که میتواند پوست را در مقابل حساسیتهای ناشی از اگزما محافظت کند. گلاب در برابر آلودگیهایی مثل الاستاز و کلاژناز که برای پوست ضرر دارند، محافظت میکند.
همینطور میتواند پوست را آرام کند و از قرمزی آن بکاهد. در ضمن با کاهش خطوط چینوچروک، بهعنوان محصول ضدپیری نیز شناخته میشود.
مزایای گلاب برای سیستم تنفسی
بهخاطر خاصیت آرامبخش و ضدحساسیت گلاب، میتوان از آن برای درمان گلودردهم استفاده کرد. مطالعات نشان میدهند که گلاب، عضلات گلو را آرام میکند.
مزایای گلاب برای سلامت چشم
از گلاب میتوان در ساخت قطرههای چشمی استفاده کرد. همچنین ثابت شده که گلاب میتواند منافع زیادی برای بیماران چشمی داشته باشد. بیماریهای چشمی که برای درمان آنها میتوان از گلاب استفاده کرد، عبارتاند از خشکی چشم، داکریوسیستیت حاد (عفونت مجرا، كيسه يا غده اشكی)، عارضههای (pterygium) و آبمروارید.
مزایای گلاب برای بهبودی زخمها
گلاب دارای خواص ضدباکتری و ضدعفونی است به همین دلیل باعث بهبود سریعتر زخمها میشود، چراکه آنها را تمیز نگه میدارد و در برابر آلودگیها، از زخمها محافظت میکند. زخمهایی که گلاب میتواند در برابر آنها از بدن محافظت کند، عبارتاند از: سوختگی، بریده شدن پوست و عفونتها.
بهخاطر ترکیبات ضدعفونیکننده، گلاب باعث میشود تا دستگاه ایمنی، هیستامین بیشتری ترشح کند که باعث جلوگیری و درمان عفونتها میشود.
مزایای گلاب برای عملکرد مغز
بهصورت سنتی، استنشاق بخار گلاب باعث بهبود حسوحال فرد میشود. البته گلاب را میتوان از طریق دهان نیز مصرف کرد. تحقیقات نشان میدهند که گلاب خواص ضدافسردگی و ضداضطراب دارد. گلاب میتواند باعث بهبود کیفیت خواب شود که اثر هیپنوتیزمی مثل داروی دیازپام دارد. از گلاب برای درمان برخی مشکلات ذهنی مثل افسردگی، غم و اندوه، استرس و فشار نیز استفاده میشود.
در سایر شرایط پزشکی مثل زوال عقل و آلزایمر گلاب مفید است. در این شرایط پروتئینی بهنام آمیلوئید که بدن آن را تولید میکند، ترشح میشود و سلولها را از بین میبرد و باعث کاهش حافظه میشود. خوشبختانه، ترکیبات درون گلاب میتواند مانع این پروتئین شوند.
مزایای گلاب برای بهبودی سردردها
همانطور که بخور گلاب میتواند باعث بهبود حسوحال شود، این باور وجود دارد که گلاب میتواند به درمان سردرد و میگرن کمک کند. گلاب در آروماتراپی استفاده میشود و با مالیدن آن روی یک پارچه و گذاشتنش روی پیشانی میتوان از آن استفاده کرد.
مزایای گلاب برای بهبودی عمل هضم
مصرف گلاب اثر مفیدی روی دستگاه گوارش میگذارد. همین طور جریان صفرا را بهبود میبخشد که همین، باعث برطرفشدن نفخ و شکمدرد میشود.
مصرف گلاب بهعنوان یک ملین نیز رایج است، زیرا باعث افزایش میزان آب در مدفوع و تعداد دفعات مراجعه به سرویس بهداشتی میشود که برای درمان یبوست بسیار مفید است.
گلاب به چه صورتهایی وجود دارد؟
گلاب حاوی ۱۰ تا ۵۰ درصد عصارهی گل رز است. از این ماده در مراسمهای مذهبی و صنایع غذایی استفاده میشود. البته همین محصول به اشکال گوناگون در بازار دیده میشود.
روغن گلاب
این روغن حاصل تقطیر گلاب است و در کارخانهها بهرنگ زرد و کمی جامد تولید میشود که بهخاطر غلظت زیاد، قیمت آن نیز زیاد است.
گل خشکشده
جوانه و گلبرگ گل رز را میتوان خشک و از آن استفاده کرد. این گلبرگهای خشکشده را میتوان همراه با ماست مصرف کرد که برای دستگاه گوارش مفید است.
سایر محصولات
میوهی رز: اینها غنچههای بازنشدهی رز هستند که بهصورت خشکشده یا تازه در کارخانهها استفاده میشود.
عصارهی رز:این عصاره را میتوان از گلها، گلبرگها یا میوههای رز استخراج کرد. این عصاره نسبت به روغن گلاب قیمت کمتری دارد.
عصارههای اتانول و کلرفرم:این عصارهها نیز از گل و گلبرگ رز برای استفاده در تحقیقات عملی تولید میشود.