در میان مغزها پسته یکی از لذیذترین و خوشمزهترینهاست که خواص زیادی نیز برای سلامتی بدن دارد. وجود چربیهای سالم، پروتئین فراوان و انواع آنتیاکسیدانها، این دانهی کوچک را به خوراکی مناسبی برای کاهش وزن و بهبود سلامت قلب و روده تبدیل کرده است. پسته از حدود هفت هزار سال قبل از میلاد از خوراکیهای محبوب بشر بوده و امروزه نیز زینتبخش بسیاری از خوراکیها ازجمله انواع دسر و بستنی است. در این مقاله قصد داریم شما را با خواص پسته که کمتر در مورد آن شنیدهاید، آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
۱. سرشار از ریزمغذیهای کمیاب
هر اونس یا ۲۸ گرم پسته که شامل حدود ۴۹ عدد پسته است دارای ۱۵۶ واحد کالری، ۸ گرم کربوهیدرات، ۶ گرم پروتئین، ۳۰ گرم فیبر و ۱۲ گرم چربی است که ۹۰ درصد این چربیها برای بدن مفیدند. همچنین این مقدار پسته از نظر ویتامینها و مواد معدنی قادر است ۲۴ درصد ویتامین B6 موردنیاز روزانه و نیز ۱۸ درصد مس، ۸ درصد پتاسیم، ۱۴ درصد فسفر، ۱۶ درصد تیامین و ۱۷ درصد منگنز موردنیاز روزانهی بدن را تأمین کند.
ویتامین B6 فراوان موجود در پسته دارای کارکردهای ضروریای ازجمله تنظیم قند خون و تشکیل هموگلوبین (مولکولی که اکسیژن را به گلبول قرمز میرساند) است. پسته همچنین منبع غنی پتاسیم است و میزان پتاسیم موجود در ۲۸ گرم پسته بیشتر از نصف یک موز بزرگ است.
۲. شاگرد اول مغزها از نظر آنتیاکسیدان
آنتیاکسیدان مادهای حیاتی برای حفظ سلامت سلولهاست و آنها را از آسیب حفظ میکند بنابراین در کاهش ریسک ابتلا به بیماریها ازجمله سرطان نقش کلیدی دارد.
پسته در میان مغزها بیشترین مقدار آنتیاکسیدان را دارد. میزان لوتئین و زآگزانتین موجود در پسته که از آنتیاکسیدانهای ضروری برای سلامت چشم محسوب میشوند بسیار بالاست. این آنتیاکسیدانها چشم را از عوارض نور آبی و کاهش دید مرکزی که با افزایش سن اتفاق میافتد، حفظ میکند. در کنار این آنتیاکسیدانها، پلیفنول و توکوفرول موجود در پسته نیز در کاهش بیماریهای قلبی و محافظت از سلامت بدن در مقابل سرطان مؤثرند. آنتیاکسیدانهای موجود در پسته بهراحتی در معده هضم و در فرایند گوارش بهآسانی جذب بدن میشوند.
۳. کالری کم و پروتئین زیاد
با وجود فواید زیاد انواع مغزها عموما میزان کالری آنها بسیار بالاست، اما پسته در این میان استثناست. هر ۲۸ گرم پسته فقط ۱۵۶ کالری دارد، درصورتیکه همین مقدار گردو حاوی ۱۸۳ کالری است. از نظر میزان پروتئین، پسته بعد از بادام دارای بیشترین میزان پروتئین است بهطوریکه ۲۰ درصد وزن پسته را پروتئین تشکیل میدهد. پسته حاوی آمینواسیدهای ضروری تشکیلدهندهی بلوکهای پروتئین است. برخی از آمینواسیدها باید در رژیم غذایی فرد موجود باشد و بدن قادر نیست آنها را بسازد. آرژینین یکی از این آمینواسیدهاست که ۲ درصد آمینواسیدهای موجود در پسته از این گروه است. این آمینواسید در بدن به اکسید نیتریک تبدیل و باعث گشادی عروق خونی و بهبود جریان خون میشود.
۴. کمک به کاهش وزن
بهطورکلی با وجود اینکه مغزها سرشار از انرژی هستند اما در بین غذاهای گیاهی کاهشدهندهی وزن، مصرف آنها همواره گزینهی مناسبی است. پروتئین و فیبر بالای پسته احساس سیری را افزایش میدهد و باعث کاهش اشتها میشود. در مورد اثر پسته در کاهش وزن، مطالعات کمی صورت گرفته، اما نتیجهی همهی آنها امیدوارکننده است. نتایج یکی از این مطالعات نشان میدهد که کاهش شاخص تودهی بدنی افرادی که در یک رژیم لاغری ۱۲ هفتهای هر روز بعدازظهر بهجای میانوعده ۵۳ گرم پسته مصرف کردهاند ۲ برابر بیشتر از افرادی است که همین مقدار نان مصرف کردهاند. مطالعهی دیگری که در مدت ۲۴ هفته بر روی افراد دارای اضافه وزن صورت گرفت نشان داد که اگر این افراد ۲۰ درصد از کالری موردنیاز بدن خود را با خوردن پسته تأمین کنند، دور کمرشان حدود یکونیم سانتیمتر بیشتر از کسانی که این رویه را دنبال نکردهاند کاهش مییابد.
بخش زیادی از چربی موجود در پسته در دیوارهی سلولی بافت آن ذخیره شده و امکان جذب آن در روده وجود ندارد و این خود یکی از عواملی است که مصرف پسته را برای کاهش وزن مناسب میسازد؛ زیرا چربیهای موجود در پسته بهطور کامل جذب نمیشوند. جدا کردن پسته از پوست آن هنگام خوردن، به دلیل صرف زمان سبب میشود نسبت به خوردن مغز پستهی پوستکنده ۴۱ درصد کالری کمتری دریافت کنید.
۵. کمک به عملکرد باکتریهای مفید روده
پسته غنی از فیبر است و فیبر برای باکتریهای روده مفید است. پروبیوتیکها پس از تخمیر فیبر موجود در پسته آن را به اسیدهای چرب زنجیرهکوتاه نظیر بوتیترات تبدیل میکنند که منافع متعددی ازجمله کاهش ریسک پیشرفت مشکلات گوارشی، سرطان و بیماریهای قلبی برای سلامتی دارد.
۶. کاهشدهندهی کلسترول و فشار خون
پسته از راههای متعدد قادر است ریسک ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش بدهد. یکی از آنها تأثیر مثبت آنتیاکسیدانهای موجود در آن بر کاهش کلسترول خون و همچنین تنظیم فشار خون است.
مطالعات متعدد تأثیر پسته را در کاهش کلسترول خون اثبات کردهاند. ۶۷ درصد این مطالعات نشان داده است که اگر قسمتی از کالری موردنیاز روزانه توسط پسته تأمین شود، سطح کلسترول بد یا LDL و نیز میزان کل کلسترول کاهش و در مقابل کلسترول خوب یا HDL افزایش مییابد. نتایج مطالعهای روی ۳۳ مرد جوان که از یک رژیم مدیترانهای استفاده میکردند نشان داد که اگر این افراد تنها بهمدت ۴ هفته پسته را جایگزین چربیهای سادهی حیوانی کنند میزان کلسترول بد آنها ۲۳ درصد، میزان کل کلسترول ۲۱ درصد و میزان تریگلیسرید خون آنها ۱۴ درصد کاهش مییابد.
پسته علاوه بر کلسترول، میزان فشار خون را نیز کاهش میدهد. نتایج ۲۱ مطالعهای که پیرامون اثر پسته بر کاهش فشار خون انجام شد حاکی از آن است که خوردن پسته، حد بالای فشار خون را به میزان ۱,۸۲ میلیمتر جیوه و حد پایین فشار خون را به میزان ۰,۸ میلیمتر جیوه کاهش میدهد.
۷. کمک به سلامت عروق خونی
لایهی درونرگی (Endothelium) لایهی نازکی از سلولهاست که درون عروق خونی را میپوشاند. این لایه وظایف مهمی را در سیستم گردش خون بهعهده دارد. عملکرد نامناسب لایهی درونرگی یکی از عوامل ابتلا به بیماری قلبی است. مشخصهی عملکرد نامناسب لایهی درونرگی، کاهش اتساع وریدی است که به کاهش جریان خون منجر میشود. اکسید نیتریک نقش مهمی در اتساع وریدی ایفا میکند. پسته حاوی مقادیر فراونی از آمینواسید آرژینین است که در بدن به اکسید نیتریک تبدیل میشود و به این ترتیب این مغزهای کوچک میتوانند نقش مهمی در سلامت سیستم گردش خون ایفا کنند.
نتایج مطالعهای که روی ۴۲ بیمار که در مدت ۳ ماه، روزانه ۴۰ گرم پسته مصرف میکردند، انجام شد حاکی از بهبود عملکرد لایهی درونرگی و کاهش مشکل سفتی عروق است.
۸. کاهندهی قند خون
گرچه اغلب مغزها کربوهیدرات بالایی دارند (که پس از مصرف بهصورت گلوکز در بدن آزاد میشود)، شاخص گلوکز در پسته پایین است. پایین بودن شاخص گلوکز در پسته بدین معناست که کربوهیدرات موجود در پسته قند خود را بهآرامی در بدن آزاد میکند و در نتیجه، پس از مصرف پسته قند خون بهطور ناگهانی افزایش نمییابد. نتایج یک مطالعه نشان داده است که در صورت مصرف ۵۶ گرم پسته در یک رژیم غذایی مبتنی بر کربوهیدرات، بعد از یک ماه، قند خون در یک فرد سالم به میزان ۲۰ تا ۳۰ درصد کاهش مییابد. یافتههای مطالعهی دیگری حاکی از آن است که اگر افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بهمدت ۱۲ هفته روزانه ۲۵ گرم پسته بهعنوان میانوعده مصرف کنند؛ میزان قند خون (Fasting Blood Sugar) آنها ۰,۹ کاهش مییابد.
پسته علاوه بر فیبر، چربیهای سالم و آنتیاکسیدانهای فراوان، حاوی مواد مفیدی مانند منیزیم، کارتنوئید و فنولیک است که همگی به کنترل قند خون کمک میکنند.
۹. تنوع در مصرف
پسته علاوه بر اینکه خودش بهتنهایی یک میانوعدهی لذیذ، مفرح و پرخاصیت است، طعم لذیذ، همهپسند و نیز تطبیقپذیریاش با طعم بسیاری از خوارکیها سبب شده است که بتوان از آن برای تهیه و تزئین غذاها و دسرهای مختلف استفاده کرد. رنگ سبز و بنفش مغز پسته می تواند به یک بشقاب سالاد، اسنک یا چیزکیک جلوهی زیبایی ببخشد. مانند سایر مغزها از پسته نیز میتوان کرهی بسیار لذیذی تهیه کرد. پسته را میتوانید به گرانولا یا غلات صبحانهی خود اضافه کنید و از طعم آن لذت ببرید. میتوانید از پودر پسته برای تزئین ماهی پختهشده استفاده کنید و از ترکیب طعم آن شگفتزده شوید.