اگر از طرفداران کلوچه، حلوا و شیرینی‌های سنتی باشید، احتمالا می‌دانید که طعم ویژه‌ی آنها بیشتر از هر ادویه‌ی دیگری به‌دلیل وجود هل است. هل یکی از ادویه‌جات معطر است که به‌عنوان ملکه‌ی ادویه‌ها شناخته‌شده است و یکی از گران‌قیمت‌ترین ادویه‌هاست که پس از زعفران و وانیل در رتبه‌ی سوم قرار دارد. بد نیست بدانید خواص هل فقط به معطر کردن خوراکی‌ها محدود نمی‌شود و کاربردهای درمانی بسیار زیادی دارد.
خواص هل
مزایای هل برای سلامتی شامل محافظت از دستگاه گوارش، کنترل کلسترول، پیشگیری و کنترل سرطان، تسکین مشکلات قلبی‌عروقی و بهبود گردش خون در بدن است. هل برای درمان بیماری‌های دهان‌ودندان، عفونت دستگاه‌های ادراری مانند بیماری‌های مثانه، التهاب کلیه‌ها و سوزاک مفید است. از دیگر خواص هل می‌توان به کاربرد آن در درمان ناتوانی جنسی، اختلال نعوظ و انزال زودرس نیز اشاره کرد.
هل چیست؟
هل اصالتا متعلق به هندوستان، نپال و بوتان است، اما در بیشتر مناطق گرمسیری آسیا مانند چین، ویتنام، مالزی، کره و ژاپن نیز یافت می‌شود. به‌طورکلی کشت هل از مناطق گرمسیری و آب‌وهوای مرطوب هند آغاز شده است. این گیاه از تیره‌ی زنجبیل‌هاست و نام علمی آن (Elettaria cardamomum) است. دو زیرگونه‌ی اصلی آن هل سبز و هل سیاه هستند.
میوه‌ی هل به‌صورت غلاف‌های کوچکی است که درون آن دانه‌های سیاه وجود دارد. هم غلاف و هم دانه‌ها عطر و طعم دل‌پذیری دارند. هل را علاوه‌بر غذاها، به دسرها و نوشیدنی‌ها نیز می‌افزایند تا شیرینی مطبوعی به آنها بدهد. چای هل همراه با چای زنجبیل در هند بسیار معروف است.
هل از دیرباز در طب سنتی هندوستان و چین استفاده شده است. هندوها و چینی‌ها اعتقاد داشتند که هل می‌تواند در درمان عفونت‌های دندان و لثه، بیماری‌های گلو، احتقان ریه‌ها، سل ریوی، التهاب پلک چشم، اختلالات دستگاه گوارش، مشکلات کلیه‌ها و سنگ کیسه‌صفرا مؤثر باشد. همچنین در گذشته از آن به‌عنوان پادزهر استفاده می‌شد.
موادمغذی هل
۱۰۰ گرم هل، ۳۰۰ کیلوکالری انرژی دارد و مواد مغذی آن شامل ۶۸ گرم کربوهیدرات، ۱۱ گرم پروتئین و ۲۸ گرم فیبر رژیمی است و اصلا کلسترول ندارد.
هل سرشار از ویتامین‌های مختلف مانند نیاسین (ب۳)، پیریدوکسین (ب۶)، ریبوفلاوین (ب۲)، تیامین (ب۱)، ویتامین A، ویتامین C و عناصری مانند سدیم، پتاسیم، کلسیم، مس، آهن، منگنز، منیزیم، فسفر و روی است.
مزایای هل برای سلامتی
۱. جلوگیری از سرطان روده‌ی بزرگ
سرطان، به ویژه سرطان روده‌ی بزرگ و مقعد (کولورکتال) یکی از علل اصلی مرگ‌ومیر در سراسر جهان است. هزینه‌های سرسام‌آور درمان سرطان و عوارض جانبی این درمان‌ها پژوهشگران را برآن داشته است تا به فکر یافتن جایگزین‌هایی برای این درمان‌ها باشند. مطالعات انجام‌شده در مؤسسه‌ی ملی سرطان در هند نشان داده‌اند، رژیم غذایی که در آن به‌اندازه‌ی کافی از هل استفاده شود می‌تواند تا بیش از ۴۸% در پیشگیری از سرطان کولورکتال مؤثر باشد.
۲. سلامت قلب و عروق
براساس پژوهش‌های انجام‌شده، استفاده از هل به مقدار مناسب برای بیماران مبتلا به بیماری قلبی و عروقی منجر به کاهش ضربان قلب و کنترل ریتم آن می‌شود و فشارخون بالا را نیز کنترل می‌کند. مواد مغذی موجود در هل، از افزایش چربی در بدن جلوگیری می‌کند. به‌منظور بررسی این موضوع، در رژیم غذایی موش‌ها غذاهای پرچرب و مقادیر مناسب هل گنجانده شد. آزمایش نشان داد آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی کبدی و قلبی موجود در هل در کاهش سطح کلسترول موش‌ها تأثیر بسزایی داشت.
۳. ضدافسردگی
هل دارای خاصیت ضدافسردگی نیز هست. روغن اسانس هل یکی از روغن‌هایی است که به‌طور عمده در آروماتراپی (رایحه‌درمانی) استفاده می‌شود. این کار نه‌تنها برای افسردگی که برای درمان بیماری‌های مختلف از اختلالات معده گرفته تا بیماری‌های ریوی مؤثر است.
۴. پیشگیری از بیماری‌های دستگاه گوارش
هل به‌طور سنتی در طب هندی و چینی به‌عنوان درمان اختلالات گوارشی کاربرد دارد. عصاره‌ی متانولی هل به کنترل اختلالات گوارشی مانند اسیدیته‌ی معده، نفخ و گرفتگی عضلات شکم کمک می‌کند.
۵. خواص ضدمیکروبی
هزاران سال است که هل را به‌عنوان عنصر ضدعفونت می‌شناسند. در علم مدرن، به این خاصیت، خاصیت ضدمیکروبی گفته می‌شود. آزمایشات نشان داده‌اند که روغن هل می‌تواند رشد و گسترش برخی از میکروب‌های بسیار خطرناک را که معمولا سبب مسمومیت مواد غذایی می‌شوند مهار کند.
۶. ضداسپاسم و ضدالتهابی
هل برای تسکین درد ماهیچه‌ها و مفاصل بسیار مفید است. اسپاسم عضلانی که اغلب در افراد مسن دید‌ه می‌شود، به‌دلیل انقباض ناگهانی عضلات است که سبب بروز ناگهانی درد در عضلات می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهد، هل خواص ضداسپاسم دارد و می‌تواند این دردها را تسکین دهد. شواهد تجربی اخیر نیز حاکی از خواص ضدالتهابی و ضدسرطان هل است.
۷. بیماری‌های دهان‌ودندان
طب سنتی چینی و هندی از قرن‌ها قبل، برای رفع مشکلات دندان از هل استفاده کرده‌اند. از زمان اختراع آنتی‌بیوتیک تا کنون، مطالعات متعددی عوارض جانبی این داروها را نشان داده‌اند. یکی از مهم‌ترین عوارض جانبی آنتی‌بیوتیک‌ها، ازبین بردن باکتری‌های پروبیوتیک مفید در روده است. یکی از فواید استفاده از ادویه‌جات مانند هل این است که میکروب‌های عفونی را مهار می‌کنند؛ بدون اینکه باکتری‌های پروبیوتیک را ازبین ببرند. مطالعات انجام‌شده‌ی متعددی خواص ضدمیکروبی هل را تأیید کرده‌اند.
۸. خواص ضدآسم
مطالعه‌ای نشان داده است که هل در درمان آسم و مشکلات تنفسی مؤثر است. عصاره‌ی خام هل در بازکردن لوله‌های منقبض‌شده‌ی هوا در ریه و همچنین در شل‌کردن بافت‌های نای تأثیر بسزایی دارد. البته این مطالعه روی حیوانات در آزمایشگاه انجام شده است و هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است.
۹. سم‌زدایی بدن
فرایندهای متابولیک در بدن سبب آزاد شدن سموم و رادیکال‌های آزاد می‌شوند. اگر این سموم دفع نشوند، در بدن انباشته می‌شوند و می‌توانند سبب ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان و پیری زودرس شوند. هل مانند یک عامل سم‌زدا عمل می‌کند. روغن‌های ضروری و محتوای بیوشیمیایی هل، اثرات ضدسمّی دارند. مطالعه‌ای نشان داد، هل در مقابله با سلول‌های سرطانی مؤثر است.
۱۰. بهبود گردش خون
در طب سنتی مانند رایحه‌درمانی، هل به‌منظور درمان آسم و برونشیت ازطریق بهبود فرایند گردش خون به ریه‌ها استفاده می‌شود. محققان پس از آزمایش روغن اسانس هل روی گروهی از افراد مبتلا به استرس دریافتند هل در بهبود جریان خون در بدن بسیار مؤثر است.
۱۱. درمان تهوع، گلودرد و استفراغ
هل در آرام‌کردن احساس تهوع و استفراغ بسیار مؤثر است. برای درمان گلودرد می‌توانید هر روز صبح جوشانده‌ی هل و دارچین در آب را مصرف کنید.
۱۲. سکسکه
درست است که سکسکه بیماری نیست، ولی بسیار آزاردهنده است. سکسکه به‌ویژه برای کودکان بسیار ناخوشایند است. معمولا می‌گویند اگر کسی را که سکسکه می‌کند ناگهان بترسانید، سکسکه‌اش رفع می‌شود، اما این کار گاهی ممکن است مؤثر واقع نشود. یکی از روش‌های بندآوردن سکسکه این است که چند غلاف هل را در آب بجوشانید و آب آن را بنوشید. به این ترتیب از شر سکسکه خلاص خواهید شد.
۱۳. خوشبوکننده‌ی دهان
یکی از خواص هل کاربرد آن در خوشبو کردن دهان است. جویدن غلاف و دانه‌های هل دهان و نفس‌تان را خوشبو می‌کند. بنابراین، جای تعجبی ندارد که چرا در آدامس از هل استفاده می‌شود؛ این دانه‌ها بسیار خوشبو هستند.
