نمک صورتی هیمالیا یا نمک هیمالیا نوعی سنگ نمک، از منطقه‌ی پنجاب پاکستان است. باورها و ادعاها در مورد خواص نمک هیمالیا حکایت از سرشار بودن این نمک از مواد معدنی و جلوگیری از کمبود آب بدن دارد. اما نمک صورتی هیمالیا با نمک معمولی چه تفاوتی دارد؟ در این مقاله شما را با خواص نمک هیمالیا، نحوه استفاده و خطرات مصرف نمک هیمالیا آشنا خواهیم کرد.
نمک صورتی هیمالیایی چیست؟
مردم ادعا می‌کنند که این نمک از نمک عادی سالم‌تر است.
نمک هیمالیا از نظر شیمیایی به نمک خوراکی معمولی شباهت دارد و دارای ۹۸٪ سدیم کلراید است. سایر مواد نمک شامل مواد معدنی‌ای نظیر پتاسیم، منیزیم و کلسیم هستند و به‌همین‌خاطر است که رنگ این نمک صورتی کم‌رنگ است. وجود این مواد معدنی دلیل متفاوت بودن مزه‌ی نمک صورتی هیمالیا با نمک معمولی است.
نحوه‌ی استفاده
مردم از نمک هیمالیا و نمک خوراکی معمولی به‌شیوه‌‌ی یکسانی استفاده می‌کنند: در آشپزی و پخت‌و‌پز و نگهداری مواد‌غذایی، مثل غذاهای کنسروی.
گاهی‌اوقات از بلوک‌های نمک صورتی برای ساخت ظروف، سطوح و تخته‌های آشپزی استفاده می‌کنند؛ بعضی از مردم به‌عنوان نمک حمام نیز از آن مصرف می‌کنند. جاشمعی و چراغ‌‌هایی ساخته‌شده از نمک صورتی هم وجود دارند.
چرا بدن ما به نمک احتیاج دارد؟
سدیم ماده‌ی معدنی حیاتی‌ای برای بدن ماست و بدن برای فرایند‌های مختلفی ازجمله موارد زیر به آن احتیاج دارد:
- کشش و انبساط عضلات؛
- حفظ تعادل آب بدن و جلوگیری از کم شدن آب بدن؛
- ارسال ضربان‌های سیستم عصبی؛
- جلوگیری از فشار خون پایین.
امروزه تحقیقات به این نتیجه رسیده‌اند که نمک باعث ازبین‌رفتن باکتری‌های مضر می‌شود و احتمال عفونت را کاهش می‌دهد.
آزمایشی بر روی حیوانات نیز نشان داده است که نمک تأثیرات مثبتی بر علائم افسردگی دارد.
باورهای رایج در مورد خواص نمک هیمالیا
ادعاهای متعددی درباره‌ی منافع استفاده از نمک هیمالیا وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:
سرشار از مواد معدنی
در بعضی منابع ذکر شده که نمک هیمالیا دارای ۸۴ نوع ماده‌ی معدنی است. این نمک حاوی ۹۸ درصد سدیم کلراید و دو درصد مواد معدنی است. با‌توجه به اینکه به‌طور معمول میزان مصرف نمک کم است و مقدار این مواد معدنیِ موجود در نمک نیز بسیار ناچیز است، خواص این مواد‌معدنی برای سلامتی قابل‌اندازه‌گیری نیست.
داشتن سدیم کمتر
برخی بر این باورند که نمک هیمالیا کمتر از نمک معمولی سدیم دارد؛ هر چند هر دو تقریبا دارای ۹۸ درصد سدیم کلراید هستند.
ازآنجایی‌که بلورهای کریستالی نمک صورتی درشت‌تر از نمک معمولی است، بنابراین یک قاشق غذاخوری نمک صورتی حاویِ میزان سدیم کمتری است. میزان شوریِ این نمک نیز کمتر از نمک معمولی است، بنابراین برای رسیدن به طعم دلخواه، احتیاج به مصرف میزان کمتری نمک وجود دارد.
بااین‌حال گرانول یا دانه‌های ریزتری از نمک صورتی نیز وجود دارند. هنگام طبخ غذا به‌اندازه‌ی دانه‌های نمک و میزان سدیمی که دربر‌می‌گیرند، توجه کنید.
انجمن قلب آمریکا می‌گوید ۷۵ درصد جذب سدیم، از نمک موجود در غذاهای آماده و فراوری‌شده است. نمک معمولی سدیم زیادی به غذا اضافه نمی‌کند.
نمکی طبیعی تر
بعضی ادعا می‌کنند که این نمک، طبیعی‌تر از نمک معمولی است، که این ادعایی بی‌اساس نیست.
نمک معمولی به‌مقدار زیادی با موادی نظیر آلومینیم سیلیکات و منیزیم کربنات ترکیب می‌شود. این مواد خاصیت ضد‌چسبندگی دارند و باعث می‌شوند بلورهای نمک به یکدیگر نچسبند.
در فراوری نمک هیمالیا، کمتر از مواد مصنوعی و افزودنی استفاده شده است.
کمک به آب رسانی بدن
برخی بر این باورند که اضافه کردن مقدار کمی نمک به غذا یا نوشیدنی‌ها باعث حفظ تعادل مناسب آب بدن می‌شود و از کم شدن آب بدن جلوگیری می‌کند.
اینکه سدیم به حفظ تعادل آب بدن کمک می‌کند کاملا صحت دارد، ولی این مسئله درمورد نمک صورتی هیمالیا و سایر منابع سدیم نیز صدق می‌کند.
خطرات و ملاحظات
اگر از نمک هیمالیا استفاده می‌کنید، نکات زیر را به‌خاطر بسپارید.
میزان مصرف یُد
یُد بر عملکرد غدد تیروئید تأثیر می‌گذارد. چون نمک صورتی کمتر از نمک معمولی ید دارد، برای افرادی با کمبود ید خیلی مناسب نیست.
ید ماده‌ای معدنی است که بدن برای حفظ عملکرد مناسب غدد تیروئید و متابولیسم سلول به آن احتیاج دارد. منابعی که دارای یُد فراوانند، عبارت‌اند از: ماهی، لبنیات، تخم مرغ و سایر غذاها.
نمک یُددار هم از منابع دیگر سرشار از یُد است. تقریبا ۷۵ درصد خانوارها در آمریکا از نمک یُددار استفاده می‌کنند.
با اینکه نمک صورتی هیمالیایی نیز دارای یُد طبیعی است، اما میزان یُد آن از نمک یُددار کمتر است؛ بنابراین کسانی که کمبود یُد دارند و نمک هیمالیا مصرف می‌کنند، باید از منابع یددار دیگر نیز استفاده کنند.
میزان مصرف سدیم
بااینکه سدیم برای برای حفظ حیات بدن ضروری است، ولی باید مراقب میزان مصرف هر نوع نمکی بود، زیرا بدن به مقدار کمی سدیم نیاز دارد و مصرف زیاد آن اثرات منفی‌ای بر روی سلامتی می‌گذارد.
آنهایی که مشکل کبد، کلیه و بیماری های قلبی دارند و یا کسانی که دارای منع مصرف سدیم در رژیم غذایی خود هستند، باید میزان مصرف ید بدن‌شان را کنترل کنند و از همه‌ی نمک‌ها، همچنین نمک صورتی هیمالیا، کمتر استفاده کنند.
حتی افراد سالم هم باید مراقب میزان مصرف یدشان باشند. گزارشی از مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری در سال ۲۰۱۶ اعلام کرد که بیش از ۹۰ درصد کودکان و ۸۹ درصد بزرگ‌سالان بیشتر از نیاز بدن سدیم جذب می‌کنند.
سدیم زیاد
راهنمای رژیم و تغذیه آمریکایی‌ها برای سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ به خوردن روزانه کمتر از ۲۳۰۰ میلی‌گرم توصیه کرده است. این مقدار تقریبا با مصرف یک قاشق چای‌خوری نمک در روز برابر است.
کسانی که فشار خون بالا دارند، باید مصرف سدیم‌شان را به ۱۵۰۰ میلی‌گرم در روز محدود کنند. اگر فشار خون دارید حتما با یک متخصص تغذیه برای محدود کردن مصرف سدیم و ایجاد تغییر در رژیم غذایی خود مشورت کنید.
نمک دارای ۴۰ درصد سدیم است؛ بهتر است بدانید هر میزان نمک حاوی چه مقدار سدیم است، تا بتوانید میزان مصرف سدیم خود را کنترل کنید.
مقدار سدیم موجود در هر میزان نمک:
- یک‌چهارم قاشق چای‌خوری نمک: ۵۷۵ میلی‌گرم سدیم؛
- یک‌دوم قاشق چای‌خوری نمک: ۱۱۵۰ میلی‌گرم سدیم؛
- سه‌چهارم قاشق چای‌خوری نمک: ۱۷۲۵ میلی‌گرم سدیم؛
- یک قاشق چای‌خوری نمک: ۲۳۰۰ میلی‌گرم.
اکثر افراد، بسیار بیشتر از این میزان، نمک و درنتیجه سدیم مصرف می‌کنند. وقتی میزان جذب سدیم بیشتر از نیاز بدن شود، کلیه‌ها سعی می‌کنند این مقدار اضافی را ازطریق ادرار دفع کنند و اگر نتوانند به میزان کافی سدیم دفع کنند، مایع روزنه‌ای یا بینابینی‌ای که بین سلول‌ها وجود دارد زیاد می‌شود. این امر باعث افزایش حجم آب و خون می‌شود و به قلب و رگ‌های خونی فشار اضافی اعمال می‌کند.
مصرف زیاد سدیم چندین مشکل جدی برای سلامتی به‌وجود می‌آورد:
- فشار خون بالا؛
- ناراحتی قلبی؛
- سکته مغزی؛
- آسیب کبدی؛
- پوکی استخوان؛
- ناراحتی کلیه.
مصرف بیش‌ازحد نمک با تحریک بیش از اندازه‌ی سیستم ایمنی باعث بیماری های خودایمنی نظیر اسکلروز چندگانه (MS)، روماتیسم مفصلی، پسوریازیس یا صدفک می‌شوند.
تحقیقات از سال ۲۰۱۵ نشان می‌دهند که ارتباط مستقیمی بین جذب نمک و چاقی وجود دارد؛ با افزایش روزانه ۱ گرم نمک، ۲۵ درصد احتمال چاقی کودکان و بزرگ‌سالان افزایش می‌یابد.
سخن آخر
درحال‌حاضر هیج مدرک علمی دال بر اینکه نمک صورتی هیمالیایی خواص بیشتری برای سلامتی نسبت به نمک معمولی دارد، وجود ندارد.
جایگزین کردن دانه‌های نمک خوراکی با کریستال‌های نمک هیمالیا ممکن است به کاهش مصرف سدیم کمک کند، اما به‌هرحال هر نوعی نمکی که مصرف می‌کنید، باید مراقب باشید که اعتدال را در مصرف آن رعایت کنید.
