همان‌طور که می‌دانیم عسل در بهبود بسیاری از جوش‌های پوستی نقش مؤثری دارد؛ با این حال، هرچند خواص ضدباکتری طبیعی عسل باعث کاهش التهاب و قرمزی جوش‌ها می‌شود، باید بدانید عسل دارویی معجزه‌آسا برای درمان قطعی جوش‌های صورت و پیشگیری از بروز مجدد آنها نیست. در این مطلب قصد داریم با نگاهی دقیق‌تر، خواص درمانی عسل برای جوش صورت را بررسی کنیم.
چه نوع عسلی برای درمان جوش صورت مفید است؟
هر نوع عسل خام به‌خاطر تولید آنزیمیِ هیدروژن پراکسید دارای خاصیت ضدباکتری است. برای برخورداری از تأثیر ماسک عسل در بهبود جوش‌ها حتما باید از عسل خام استفاده بکنید. عسل خام همان عسل طبیعی، گرماندیده و فراوری‌نشده است. عسل غیرخام خاصیت ضدباکتری‌اش را در طی فرایندهای پردازش از دست داده است.
راهنمای خرید عسل؛ چگونه عسل اصل را از تقلبی تشخیص دهیم؟
عسل چگونه بر پوست تأثیر می‌گذارد؟
بیشترِ خاصیت ضدباکتری عسل به‌خاطر وجود مقادیر بالای اسید گلوکورونیک است که به گلوکز اکسیداز تبدیل می‌شود. بر روی پوست، گلوکز اکسیداز بلافاصله به هیدروژن پراکسید تبدیل می‌شود. تأثیر هیدروژن پراکسید مانند داروی جوش بنزوئیل پراکساید (بنزوئیل پراکسید) است.
خاصیت کاهش التهاب و ورم عسل همچنین به‌خاطر وجود ترکیبی از مواد زیر است:
- پپتیدها؛
- آنتی اکسیدان ها؛
- ویتامین B؛
- اسیدهای چرب؛
- اسیدهای آمینه.
با استفاده از عسل بر روی پوست این ترکیبات تأثیرشان را بر جای می‌گذارند و به کاهش ورم، التهاب و قرمزی جوش‌ها کمک می‌کنند.
آیا تحقیقات تأثیر عسل بر روی جوش را تأیید می‌کنند؟
تعدادی از تحقیقات از تأثیر مثبت عسل بر جوش صورت حکایت دارند؛ اما میزان تحقیقات و شواهد به‌قدری نیست که بتوان عسل را درمان قطعی و نهایی جوش صورت معرفی کرد.
متخصصانْ عسل را برای درمان موارد زیر توصیه می‌کنند:
- کورک (نوعی جوش بزرگ بر روی پوست بدن است که بر اثر عفونت فولیکول‌های مو ایجاد می‌شود)؛
- سوختگی؛
- کیست پیلونیدال یا کیست مویی؛
- زخم پای دیابتی.
امروزه از عسل در محصولات آرایشی و بهداشتی بسیاری استفاده می‌شود، محصولاتی مثل:
- بالم لب؛
- لوسیون‌های آب‌رسان؛
- نرم‌کننده مو؛
- درمان‌های چروک صورت.
پژوهشی نشان داد عسل خاصیت ضدباکتری چشمگیری در برابر استافیلوکوک‌ها دارد. استافیلوکوک‌ها نوع مهمی از باکتری‌ها هستند که می‌توانند باعث ایجاد عوارض پوستی شوند. البته نباید فراموش کرد این باکتری‌ها عامل بروز آکنه نیستند.
برای درمان چه نوع جوش‌هایی می‌توان از عسل استفاده کرد؟
عسل برای درمان جوش‌های قرمز و ملتهب بهترین گزینه است، چراکه به‌خوبی آب اضافی را از پوست خارج می‌کند و باعث کاهش التهاب و لکه‌های قرمز اطراف آن می‌شود؛ با این حال نمی‌توان از عسل برای درمان جوش‌هایی که سطح آنها باز شده است استفاده کرد.
چگونه از عسل برای درمان جوش استفاده کنیم؟
برای استفاده از عسل بر روی پوست می‌توانید از گوش‌پاک‌کن تمیز استفاده کنید. به‌کمک گوش‌پاک‌کن عسل را روی جوش بمالید. اگر می‌خواهید سطح بیشتری از پوست صورت را با عسل درمان کنید، می‌توانید از عسل مثل ماسک صورت استفاده کنید. به این صورت که بگذارید عسل ۱۰ دقیقه روی پوست‌تان باقی بماند و سپس آن را با آب ولرم بشویید.
قبل از استفاده گسترده از عسل برای درمان جوش‌های صورت ، ابتدا آن را روی سطح کوچکی از بدن مانند کنار آرنج امتحان کنید. با این روش می‌توانید مطمئن شوید عسل موجب بروز واکنش‌های آلرژیک یا سوزش پوست‌تان نمی‌شود.
اگر می‌خواهید درمانتان با عسل چسبندگی کمتری داشته باشد، می‌توانید عسل را با ترکیبات زیر مخلوط کنید:
- ماست؛ (نکات خرید دستگاه ماست ساز؛ سه مدل پرفروش را بشناسید)
- جو دوسر آسیاب‌شده؛
- شکر قهوه ای؛ (همه نکات برای خرید شکر قهوه‌ای)
- موز پوره‌شده؛
- دارچین.
بگذارید مخلوطتان ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی پوست باقی بماند و سپس آن را با آب ولرم بشویید.
در کنار عسل می‌توانید از محصولات پوستی دیگر هم استفاده کنید تا اثرگذاری‌اش بیشتر شود. این درمان‌ها عبارت‌اند از:
- تونر صورت؛ (۳ سوالی که باید قبل از خرید تونر صورت جوابشان را بدانید)
- مرطوب‌کننده؛ (نکات مهمی که باید درباره خرید کرم مرطوب کننده بدانید)
- کرم ضدآفتاب با SPF بالاتر از ۳۰. (خرید ضدآفتاب ایرانی؛ از کدام برندها با خیال راحت خرید کنیم؟)
عوارض جانبی استفاده از عسل
با اینکه عسل خاصیت التیام زخم‌ها و کاهش التهاب دارد، اما نمی‌توان از آن برای همه انواع پوست و در درمان همه افراد استفاده کرد. برخی از انواع پوست‌ها مانند پوست‌های حساس شاید بر اثر استفاده از عسل، بره موم یا سایر فراورده‌های زنبور تحریک شوند. اگر به عسل و وجود آن در درمان‌های خانگی آلرژی دارید، نه‌تنها عسل برایتان سودی نخواهد داشت، ممکن است تأثیری معکوس داشته باشد و موجب بدترشدن جوشتان یا بروز کهیر شود.
از آنجا که عسل جزو فراورده‌های زنبور محسوب می‌شود، افراد گیاهخوار مطلق (وگان) مجاز به استفاده از آن نیستند.
برای اثربخشی درمان با عسل چقدر زمان لازم است؟
عسل با خاصیت کاهش التهابات و التیام‌بخشی‌اش می‌تواند در همان روز مصرف یا روز بعد موجب کاهش ورم و قرمزی جوش‌های صورت شود. از آنجا که درمورد خاصیت عسل در بهبود جوش‌ها پژوهش‌های کاملی انجام نشده است، مشخص نیست درمان کامل جوش‌ها با عسل به چه مقدار زمان نیاز دارد.
در چه صورت باید سراغ روش‌های دیگر رفت؟
اگر با مصرف مداوم عسل برای درمان جوش‌های صورت نتیجه‌ای حاصل نشد، بهتر است به‌سراغ سایر روش‌های درمانی سنتی و دارویی بروید. در صورت بروز علائم زیر بر اثر مصرف عسل، بلافاصله مصرف آن را متوقف بکنید:
- راش (هر تغییری در پوست مانند رنگ، نما و بافت)؛
- ایجاد برجستگی‌هایی بر روی پوست؛
- کهیر؛
- بدترشدن جوش‌ها؛
- افزایش التهاب.
چه گزینه‌های درمانی دیگری وجود دارند؟
اگر می‌خواهید از فواید ضدباکتری مشابه با عسل برخوردار شوید، می‌توانید از سالیسیلیک‌اسید و بنزوئیل پراکساید استفاده کنید. روغن درخت چای نیز درمان جایگزین طبیعی است که برای پوست‌های چرب و مستعدِ بروز جوش مناسب است. بیشتر موارد شدید جوش‌های صورت برای درمان نیازمند داروهای بانسخه و قوی مانند ایزوترتینوین (Isotretinoin) هستند.
برخی درمان‌ها را نمی‌توان در خانه انجام داد و باید به مراکز تخصصی مراجعه کرد. این روش‌ها عبارت‌اند از:
- لایه‌برداری شیمیایی؛
- لیزردرمانی؛
- نور درمانی.
همچنین تزریق کورتیزون در مطب پزشک پوست (درماتولوژیست) به بهبود سریع موارد شدید کمک می‌کند.
برای درمان سوزش و قرمزی پوست می‌توانید از محصولات محتوی مواد زیر استفاده کنید:
- آلوئه ورا؛
- کالاندولا؛
- بابونه؛
- جو دوسر کلوئیدی.
سخن پایانی
با اینکه عسل به درمان برخی جوش‌های پوستی کمک می‌کند، درمان قطعی و سریع و معجزه‌آسای همه جوش‌های صورت نیست. درمان‌های خانگی زیادی برای جوش‌های صورت وجود دارد؛ اما عسل یکی از بهترین درمان‌های خانگی برای شروع است. اگر درباره استفاده از عسل برای درمان جوش صورت مطمئن نیستید، می‌توانید با پزشک پوست درباره فواید و عوارض آن و درمان مناسب برای جوشتان مشورت کنید.
شما چه تجربه‌ای از استفاده از عسل برای درمان جوش صورت دارید؟ آیا درمان‌های خانگی مؤثر دیگری را می‌شناسید؟ لطفا ما و سایر خوانندگان این مطلب را در قسمت «ارسال دیدگاه» از تجاربتان مطلع بکنید.
