خرما یا رطب، میوه‌ای بسیار قدیمی است که در مناطق گرمسیری پرورش می‌یابد. مردم کشورهای اروپایی و آمریکایی معمولا زیاد از این میوه استفاده نمی‌کنند، اما در خاورمیانه، خرما ماده‌ی غذایی رایج و محبوبی است. خاستگاه اصلی این میوه، کشور هندوستان است و به‌گفته‌ی باستان‌شناسان، قدمتی پنج‌هزارساله دارد. خواص خرما متعدد است و به همین علت، خوراکی مقوی برای وقت افطار یا پس از وضع حمل خانم‌هاست. در مطلب زیر، شما را با خواص خرما آشنا می‌کنیم. فقط این نکته‌ی مهم را به‌خاطر داشته باشید که اگر اضافه‌وزن یا بیماری دیابت دارید، باید با احتیاط بیشتری از این میوه استفاده کنید.
ارزش غذایی خرما
خرما منبعی غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف است. همچنین منبع خوبی از انرژی، قند و فیبر به‌حساب می‌آید. مواد معدنی ضروری مانند کلسیم، آهن، فسفر، سدیم، پتاسیم، منیزیم و روی نیز در خرما وجود دارد. این میوه همچنین حاوی ویتامین‌هایی مانند تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، فولات، ویتامین آ و ویتامین کا است.
خواص خرما برای سلامت بدن
۱. رفع یبوست
خرما را اغلب، ماده‌ی غذایی ملین (ضدیبوست) می‌دانند. به همین دلیل است که افرادِ مبتلا به یبوست غالبا از آن استفاده می‌کنند. برای بهره‌مندی از اثر ضدیبوست خرما، چند عدد از آنها را در طول شب در آب بخیسانید و صبح، محلول غلیظِ به‌وجودآمده را مصرف کنید. این روش مصرف، اثر ضدیبوستی خرما را به بهترین شکل بروز می‌دهد. محلول یادشده حاوی مقدار زیادی فیبر محلول است که برای افزایش حرکات سالم روده و عبور راحت غذا از میان مجرای روده‌ای ضروری است و می‌تواند علائم یبوست را از بین ببرد.
۲. تقویت استخوان‌ها
مقادیر قابل‌توجهی از مواد معدنی در خرما وجود دارد و همین آن را به نوعی اَبَرغذا (سوپرفود) برای تقویت استخوان‌ها و مبارزه با بیماری‌های دردناک و ناتوان‌کننده مانند پوکی استخوان تبدیل می‌کند. خرما حاوی سلنیم، منگنز، مس و منیزیم است که همه‌‌ی آنها برای تقویت و رشد استخوان‌های سالم ضروری‌اند، به‌ویژه با بالارفتن سن که استخوان‌ها به‌تدریج ضعیف می‌شوند. بنابراین می‌توانید با خوردن خرما استخوان‌های‌تان را تقویت کنید.
۳. درمان اختلالات روده‌ای
گمان می‌رود نیکوتین موجود در خرما برای درمان انواع بسیاری از اختلالات روده‌ای مفید باشد. مصرف مداوم خرما به مهار رشد میکروارگانیسم‌های پاتولوژیک کمک می‌کند و بنابراین رشد باکتری‌های مفید را در روده‌ها افزایش می‌دهد. ازنظر مشکلات گوارشی، خرماها حاوی فیبرهای محلول و نامحلول و همچنین آمینواسیدهای مفید بسیاری هستند که می‌توانند فرایند هضم غذا را مؤثرتر سازند. به‌این‌ترتیب، دستگاه گوارش، مواد مغذی بیشتری جذب خواهد کرد و این مواد برای استفاده‌ی مناسب وارد بدن شما می‌شوند.
۴. درمان کم‌خونی
یکی از خواص خرما درمان کم‌خونی است. خرما مقدار زیادی مواد معدنی دارد که برای بسیاری از بیماری‌ها مفیدند. میزان بالای آهن موجود در خرما، این میوه را به مکمل غذایی مناسبی برای افراد مبتلا به کم‌خونی تبدیل می‌کند. مقادیر زیادِ آهن موجود در خرما، کمبود ارثی آهن در بیماران کم‌خون را جبران می‌کند، انرژی و قدرت را افزایش می‌دهد و درعین‌حال باعث کاهش احساس خستگی و بی‌حالی می‌شود.
۵. درمان آلرژی
یکی از ویژگی‌های بسیار جالب خرما، وجود گوگرد آلی در آن است. این عنصر به‌ندرت در مواد غذایی وجود دارد، اما دارای مزایای قابل‌توجهی برای سلامت است، ازجمله کاهش واکنش‌های آلرژیک و آلرژی‌های فصلی. باتوجه‌به تحقیقی که در سال ۲۰۰۲ انجام شد، ترکیبات گوگرد آلی می‌توانند میزان ناراحتی ناشی از اس‌اِی‌آر (رینیت آلرژیک فصلی) را کاهش دهند. این آلرژی فقط در ایالات‌متحده حدود ۲۳میلیون نفر را درگیر می‌کند. مصرف خرما و اضافه‌شدن گوگرد آن به رژیم غذایی، راه خوبی برای کاهش اثرات آلرژی‌های فصلی است.
۶. کمک به افزایش وزن
خرما را باید به‌عنوان ماده‌ی غذایی مهمی در هر رژیم غذایی سالمی گنجاند. خرما حاوی قند، پروتئین و بسیاری از ویتامین‌های ضروری است. اگر خرما را به‌همراه پوره‌ی خیار مصرف کنید، می‌توانید وزن‌تان را در سطح متعادل نگه‌دارید و کاری کنید بیش‌ازحد لاغر به‌نظر نرسید. یک کیلوگرم خرما تقریبا ۳۰۰۰ کالری دارد و کالری موجود در آن برای رفع نیازهای روزانه‌ی بدن کافی است. البته بدیهی است که نباید در طول روز فقط خرما بخورید. اگر لاغر و باریک‌اندام هستید و می‌خواهید وزن‌تان را افزایش دهید یا اگر تلاش می‌کنید عضله‌سازی کنید یا به‌علت مشکلات پزشکیِ جدی ضعیف شده‌اید، باید خرما مصرف کنید.
۷. افزایش انرژی
خرما سرشار از قندهای طبیعی مانند گلوکز، فروکتز و ساکارز است. بنابراین، میان‌وعده‌‌ای کامل برای افزایش فوری انرژی محسوب می‌شود. بسیاری از مردم در سراسر جهان هنگامی که عصرها احساس سستی و بی‌حالی می‌کنند، به‌عنوان میان‌وعده‌‌ای سریع به‌سراغ خرما می‌روند. در اغلب اوقات هنگامی که در باشگاه، بیرون یا حتی داخل خانه ورزش می‌کنید، پس از مدتی احساس خستگی و بی‌حالی به شما دست می‌دهد؛ در این حالت، خوردن چند عدد خرما به شما کمک می‌کند بلافاصله انرژی ازدست‌رفته‌تان را دوباره به‌دست آورید.
۸. حفظ سلامت سیستم عصبی
ویتامین‌های موجود در خرما، آن را به تقویت‌کننده‌‌ای ایدئال برای سلامت و عملکرد سیستم عصبی تبدیل می‌کند. پتاسیم یکی از مواد معدنی بسیار مهمی است که به داشتن سیستم عصبی سالم و پاسخ‌گو کمک می‌کند و همچنین سرعت و هوشیاری فعالیت مغزی را بهبود می‌بخشد. بنابراین خرما برای افراد سالمندی که سیستم عصبی‌شان کُند و ضعیف شده است، منبع غذایی شگفت‌انگیزی است، همچنین برای کسانی که می‌خواهند ذهن‌شان را هوشیار و فعال نگه دارند.
۹. ارتقای سلامت قلب
خرما در سالم نگه‌داشتن قلب بسیار مؤثر است. برای بهره‌مندی از بیشترین تأثیر مثبت خرما روی سلامت قلب، آن را به این شیوه مصرف کنید: چند عدد خرما را از شب قبل در آب خیس کنید و صبح روز بعد آن را در همان آب له کنید و بخورید. خرما همچنین منبعی غنی از پتاسیم است که تحقیقات نشان داده‌اند خطر سکته‌ی مغزی و سایر بیماری‌های مرتبط با قلب را کاهش می‌دهد. علاوه‌بر این، مصرف خرما به‌عنوان روشی خوراکی و سالم، برای کاهش سطوح کلسترول ال‌دی‌ال در بدن توصیه می‌شود؛ کلسترول ال‌دی‌ال عامل مهمی در بروز حملات قلبی، بیماری قلبی و سکته‌ی مغزی است. ازاین‌رو اگر دو بار در هفته از خرما استفاده کنید، می‌توانید سلامت کلی قلب‌تان را به‌طور قابل‌توجهی بهبود ببخشید.
۱۰. درمان ضعف جنسی
تحقیقات نشان داده‌اند خرما برای افزایش بُنیه‌ی جنسی نیز مفید است. از شب قبل، یک مشت خرما را در شیر تازه‌ی بُز بخیسانید و صبح روز بعد آنها را در همان شیر با مخلوطی از پودر هل و عسل بکوبید. این مخلوط، تونیک بسیار مفیدی برای افزایش قدرت جنسی و کاهش ناباروری ناشی از اختلالات جنسی مختلف است. برای اثبات تأثیر خرما روی درمان ضعف جنسی، تحقیقاتی نیز انجام شده است. یکی از آنها تحقیقی است که بهمن‌پور در سال ۲۰۰۶ انجام داد. او اثرات خرما و روغن آن را روی عملکرد جنسی بررسی کرد و دریافت که مقادیر بالای استرادیول و ترکیبات فلاونوئید موجود در خرما باعث افزایش تعداد و تحرک اسپرم و همچنین افزایش اندازه و وزن بیضه‌ها می‌شوند. بنابراین اگر به‌دنبال نوعی تقویت‌کننده‌ی مردانه هستید، چند عدد خرما بخورید، چون تقویت‌کننده‌ی جنسی طبیعی و قدرتمندی است.
۱۱. پیشگیری از شب‌کوری
فواید خرما بسیار زیاد است و معمولا برای مبارزه با بیماری‌های مختلفِ گوش و حلق و بینی از آن استفاده می‌شود. ثابت شده است وقتی برگ‌های نخل، له شوند و به‌شکل خمیری به اطراف چشم مالیده شوند یا وقتی به‌صورت خوراکی مصرف شوند، می‌توانند تعداد دفعات شب‌کوری را کاهش دهند. این روش معمولا در مناطق روستایی که خرما را به‌عنوان دارویی جایگزین پرورش می‌دهند، به‌کار می‌رود.
۱۲. درمان اسهال
خرمای رسیده حاوی پتاسیم است که مصرف آن، روش مؤثری برای مهار اسهال تلقی می‌شود. هضم آن نیز آسان است و درنتیجه به سبک‌کردن ماهیت غیرقابل‌پیش‌بینی اسهال مزمن کمک می‌کنند. فیبر محلولِ موجود در آنها نیز به‌وسیله‌ی حجیم‌کردن مدفوع و کمک به عملکرد سالم و طبیعی سیستم دفع ادرار، به رفع اسهال کمک می‌کند.
۱۳. پیشگیری از سرطان معده
تحقیقات نشان داده‌اند مصرف خرما روشی آسان و مؤثر برای کاهش خطر ابتلا به سرطان معده یا کاستن از اثرات آن است. خرما به‌عنوان تونیکی مفید برای تمام گروه‌های سنی عمل می‌کند و حتی در برخی موارد، تأثیر بهتری نسبت‌به داروهای مرسوم دارد. ازآنجاکه خرما میوه‌ای طبیعی است، هیچ‌گونه اثرات جانبی منفی روی بدن انسان نمی‌گذارد. خرما معمولا به‌سرعت و به‌راحتی هضم می‌شود و انرژی فرد را خیلی زود افزایش می‌دهد.
باوجوداینکه خرما دارای ارزش تغذیه‌ای بالایی است، باید در هنگام انتخاب آن کاملا دقت کنید، چون سطح این میوه بسیار چسبناک است و ممکن است به‌راحتی آلودگی‌های مختلف را جذب کند. بنابراین فقط باید آنهایی را مصرف کنید که به‌خوبی فراوری و بسته‌بندی شده‌اند. همچنین حتما قبل از مصرف، خرماها را به‌طور کامل بشویید، چون این کار به پاک‌کردن آلودگی‌های روی پوست خرما کمک می‌کند.
