انجیر میوه‌ای خوشمزه و مغذی است که قرن‌ها در سراسر جهان محبوب بوده است. مطالعات اخیر درباره خواص انجیر خشک و انجیر تازه نشان داده‌اند که انجیر در درمان بسیاری از مشکلات پزشکی، از دیابت گرفته تا اگزما، مفید است. بنابراین بهتر است انواع انجیر را به فهرست خریدتان اضافه کنید. همراه ما باشید تا شما را با خواص انجیر تازه و انجیر خشک برای سلامتی و زیبایی آشنا کنیم.
۱. آنتی‌اکسیدان قوی
یکی از خواص انجیر این است که آنتی‌اکسیدان‌های مختلف دارد. اکسیداسیون تقریبا روی تمام دستگاه‌های بدن اثر می‌گذارد آن را عامل احتمالی بسیاری از بیماری‌ها مانند پیری و سرطان می‌دانند. انجیر میوه‌ای سرشار از آنتی اکسیدان است و باعث پیشگیری از این مشکلات می‌شود.
برخی از انواع انجیر آنتی‌اکسیدان‌های بیشتری دارند، با این حال اکثرشان غنی از پلی فنول هستند که با استرس اکسیداتیو مبارزه می‌کنند. این ماده در میوه، برگ، پالپ و پوست انجیر وجود دارد.
بر اساس پژوهش‌ها، نحوه خشک کردن میوه مهم است؛ انجیری که به روش صحیح خشک شده باشد ترکیبات فنولی بیشتری دارد. همچنین انجیر خشک به‌راحتی نگهداری می‌شود و برای مواقعی که به میوه‌های تازه دسترسی نداریم، مثلا سفرهای طولانی، بسیار مناسب است.
۲. خواص ضدسرطانی
انجیر در طب سنتی شهرت زیادی دارد و آن را درمان طبیعی بسیاری از مشکلات نامیده‌اند، مثلا پژوهشی در دانشگاه داروسازی چین نشان داد که برخی از عناصر موجود در انجیر برای انواع مختلف سلول‌های سرطانی انسان سمی‌اند.
البته لازم است بیشتر در این باره تحقیق شود، اما با توجه به یافته‌های کنونی، نظریه‌هایی مطرح شده‌اند که محققان را به بررسی دقیق‌تر ترکیبات بیواکتیو انجیر و نحوه مبارزه آنها با بیماری‌های مختلف تشویق می‌کنند.
۳. درمان بیماری‌های رایج
هزاران سال است که انجیر برای درمان انواع بیماری‌های رایج به کار می‌رود. بیش از ۴۰ بیماری با میوه انجیر، عصاره آن یا ترکیبات به‌دست‌آمده از درختش درمان شده‌اند.
بر اساس پژوهش‌ها، انجیر می‌تواند برای درمان این بیماری‌ها مؤثر باشد:
- کم‌خونی؛
- سرطان؛
- دیابت؛
- جذام؛
- بیماری‌های کبد؛
- فلج؛
- بیماری‌های پوستی؛
- زخم معده؛
- عفونت‌های دستگاه ادراری؛
- بیماری‌های دستگاه گوارشی.
از درخت انجیر و میوه آن برای تولید داروهای جدید نیز استفاده می‌شود و محققان امیدوارند که همچنان مصارف دارویی جدیدی برای این گیاه کشف کنند.
۴. اثرات ضدباکتری و ضدقارچی
یکی دیگر از خواص انجیر ضدباکتری و ضدقارچ بودن آن است. در مرکز تحقیقات دارویی و گیاهی دانشگاه ملی مالزی تحقیقی انجام شد که نشان داد عصاره انجیر توانایی مبارزه با برخی باکتری‌های دهان و بعضی از انواع قارچ‌ها و میکروب‌ها را دارد.
همچنین آزمایش‌های انجام‌‌شده روی ماهی کپور علف‌خوار، تأثیر انجیر بر تحریک سیستم ایمنی را نشان می‌دهد و در نتیجه انجیر را تقویت‌کننده بی‌نظیر سیستم ایمنی بدن معرفی می‌کند. به همین دلیل انجیر برای درمان بیماری‌های رایج ناشی از باکتری‌ها مؤثر است.
۵. منبع غنی پتاسیم و فیبر
پتاسیم و فیبر برای رژیم غذایی سالم حیاتی هستند، اما بسیاری از مردم آنها را به مقدار کافی نمی‌کنند. انجیر تازه و خشک ماده غذایی پرفیبری است و ۷ تا ۱۹درصد نیاز روزانه شما به پتاسیم را تأمین می‌کنند. بنابراین مصرف انجیر کمبود پتاسیم بدن را جبران می‌کند.
فیبر به عملکرد دستگاه گوارش کمک می‌کند، در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی مؤثر است و با سیر نگه داشتن شما آسان‌تر شدن کاهش وزن کمک می‌کند. همچنین انجیر خشک منبع عالی منگنز، منیزیم و کلسیم است که هیچ‌کدام در رژیم غذایی روزانه ما به مقدار کافی وجود ندارند. بهره‌گیری از خواص انجیر به‌عنوان میان‌وعده، روشی کم‌کالری برای افزایش میزان این مواد مغذی ضروری است.
۶. انجیر و دیابت
فقط میوه انجیر برای سلامتی مفید نیست و شواهد نشان می‌دهند که برگ انجیر نیز به کنترل علائم دیابت کمک می‌کند.
آزمایشی درباره خواص انجیر که سال ۲۰۱۶ روی موش‌ها انجام شد، نشان داد فیکوسین یا همان عصاره برگ درخت انجیر حساسیت به انسولین را بهبود می‌بخشد و خواص ضددیابتی دارد. همچنین پژوهشی دیگر در سال ۲۰۰۳ نشان داد که عصاره انجیر با متعادل‌کردن میزان ویتامین E و اسیدهای چرب خون در درمان دیابت نقش دارد.
اینکه انجیر می‌تواند برای برنامه کلی کنترل دیابت استفاده شود یا خیر را افراد باید از پزشک خود بپرسند. به یاد داشته باشید که انجیر به‌هیچ‌وجه جایگزین غذاهای سالم و داروهای کاهش قند خون نیست.
۷. خواص انجیر برای پوست
انجیر منبع خوب ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی مختلف است. بهبود سلامتی کلی بدن اغلب وضعیت پوست را هم بهبود می‌دهد. اگر احساس می‌کنید با خوردن تعداد بیشتری انجیر پوست‌تان بهتر شده است، این روند را ادامه بدهید.
در برخی از طب‌های سنتی از انجیر برای درمان انواع مشکلات پوستی مانند اگزما، لک‌وپیس (ویتیلیگو) و پسوریازیس استفاده می‌شود. بررسی‌های علمی فایده این درمان‌ها را تأیید نکرده‌اند، اما شواهد و تحقیقات اولیه امیدوارکننده هستند.
بر اساس آزمایشی که در سال ۲۰۰۷ انجام شد، لاتکس (شیرابه) درخت انجیر در درمان زگیل مؤثر است. در این آزمایش ۲۵ نفر لاتکس درخت انجیر را به زگیل‌های یک سمت بدنشان مالیدند و زگیل‌های سمت دیگر بدنشان را منجمد (کرایوتراپی) کردند. تأثیر لاتکس درخت انجیر فقط اندکی کمتر از کرایوتراپی بود و اصلا عوارض جانبی نداشت.
– ماسک انجیر برای صورت
می‌شود با انجیر تازه نوعی ماسک صورت درست کرد که تقویت‌کننده و غنی از آنتی‌اکسیدان است. این کار خیلی ساده است و مراحلش را در ادامه نوشته‌ایم:
- چند عدد انجیر را له کنید؛
- برای افزایش خواص مرطوب‌کنندگی ماسک می‌توانید یک قاشق غذاخوری ماست به آن اضافه کنید؛
- انجیرهای له‌شده را با حرکت دایره‌ای روی پوست خود بمالید؛
- اجازه بدهید ماسک ۱۰ تا ۱۵ دقیقه روی صورت بماند؛
- پس از گذشت زمان گفته‌شده، پوست را کاملا با آب ولرم بشویید.
استفاده از انجیر له‌شده درمان خانگی محبوب برای رفع آکنه نیز هست، اما تاکنون هیچ‌گونه شواهد علمی در این باره به دست نیامده است.
۸. خواص انجیر برای مو
از مواد تشکیل‌دهنده انجیر در بسیاری از شامپوها، نرم‌کننده‌ها و ماسک‌های مو استفاده می‌شود. ظاهرا این میوه باعث آب‌رسانی به مو، تقویت مو و افزایش رشد موها می‌شود.
تحقیقات علمی کافی درباره خواص انجیر برای مو وجود ندارد، اما برخی شواهد نشان می‌دهند که بعضی ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در انجیر به حفظ سلامت موها کمک می‌کنند.
محققان نقش کمبود زینک و مس در ریزش مو را بررسی کردند. نتایج مطالعه تأیید کردند که ریزش مو ممکن است با کمبود زینک مرتبط باشد، اما نقش کمبود مس در ریزش مو تاکنون تأیید نشده است.
در پژوهشی دیگر، تغذیه زنانی بررسی شد که در دوران یائسگی دچار ریزش مو بودند. این مطالعه نشان داد که چندین ماده مغذی در انجیر وجود دارند که به حفظ سلامت مو کمک می‌کنند از جمله:
- زینک؛
- مس؛
- سلنیوم؛
- منیزیم؛
- کلسیم؛
- ویتامین‌های گروه B؛
- ویتامین C.
۹. پیشگیری از یبوست
هر ۳ عدد انجیر تقریبا ۵ گرم فیبر دارد. این غلظت بالای فیبر به عملکرد روده‌ها کمک و از یبوست جلوگیری می‌کند. فیبر باعث افزایش حجم مدفوع هم می‌شود و نه‌تنها از یبوست جلوگیری می‌کند، بلکه جلوی اسهال را نیز می‌گیرد و وضعیت دفع را بهبود می‌بخشد.
۱۰. کاهش وزن
فیبر موجود در انجیر به کاهش وزن کمک می‌کند، بنابراین اغلب مصرف آن به افراد چاق توصیه می‌شود. با این حال کالری زیاد انجیر، به‌خصوص وقتی با شیر مصرف شود، منجر به افزایش وزن می‌شود. مصرف چند عدد انجیر برای تأمین مقدار مواد مغذی توصیه‌شده کافی است و نباید در مصرف آن زیاده‌روی کرد.
۱۱. کاهش سطوح کلسترول
کاهش سطوح کلسترول یکی دیگر از خواص انجیر است. انجیر حاوی پکتین، نوعی فیبر محلول، است و وقتی فیبر در دستگاه گوارش حرکت می‌کند، توده‌های کلسترول اضافی را از داخل روده‌ها جمع می‌کند تا از بدن خارج شوند.
۱۲. پیشگیری از بیماری‌های عروق کرونر قلب
انجیر خشک حاوی فنول، امگا ۳ و امگا ۶ است. این اسیدهای چرب خطر ابتلا به بیماری‌های عروق کرونر قلب را کاهش می‌دهند. برگ انجیر هم تری‌گلیسیرید را مهار می‌کند و میزان آن را کاهش می‌دهد. تری‌گلیسیرید یکی از عوامل مهم ابتلا به بیماری‌های قلبی مختلف است.
۱۳. پیشگیری از سرطان کولون
انجیر یکی از پرفیبرترین مواد غذایی و ملینی طبیعی است. مصرف زیاد فیبر در رژیم غذایی با پیشگیری از بیماری‌های دستگاه گوارش نظیر سرطان روده بزرگ (کولون) باعث سلامت عمومی بدن می‌شود.
۱۴. درمان برونشیت
درمان برونشیت یکی دیگر از خواص انجیر است. با تهیه دمنوش می‌توانید از مواد شیمیایی موجود در برگ انجیر بهره‌مند شوید. دمنوش برگ انجیر برای تسکین بیماری‌های تنفسی مختلف مانند برونشیت تجویز می‌شود و روشی برای پیشگیری و کاهش علائم آسم است.
۱۵. پیشگیری از فشار خون بالا
معمولا سدیم را با مصرف نمک وارد بدن خود می‌کنیم. مصرف زیاد نمک و کاهش مصرف خوراکی‌های حاوی پتاسیم منجر به فشار خون بالا می‌شود. انجیر سرشار از پتاسیم است و سدیم بسیار کمی دارد، بنابراین از مواد غذایی مناسب برای مقابله با اثرات مخرب پرفشاری خون است.
۱۶. پیشگیری از سرطان سینه
اثبات شده فیبر موجود در انجیر در پیشگیری از سرطان سینه مؤثر است. تعادل هورمونی زنان پس از سن یائسگی، اغلب دچار نوسان می‌شود. عملکرد دستگاه‌های بدن آن‌قدر به هم مرتبط است که به‌هم‌خوردن تعادل هورمون‌ها باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود. انجیر با تأمین فیبر، خط دفاعی بدن را برای مقابله با سرطان تقویت می‌کند.
۱۷. درمان بیماری‌های مقاربتی
انجیر به‌طور سنتی در شبه‌قاره هند و چند منطقه دیگر جهان به‌عنوان مرهم و تسکین‌دهنده بیماری‌های مقاربتی به کار می‌رود. خوردن این میوه یا مصرف موضعی آن باعث کاهش علائم بیماری‌های مقاربتی می‌شود. البته تحقیقات بیشتری نیاز است که مشخص شود انجیر دقیقا روی کدام علائم و کدام بیماری‌های مقاربتی اثر مثبت می‌گذارد.
۱۸. درمان اختلال جنسی
قرن‌هاست که مصرف انجیر را برای درمان ناباروری، درمان ناتوانی جنسی مردان یا اختلال نعوظ و دیگر اختلالات جنسی توصیه می‌کنند. اغلب می‌گویند انجیر مکمل جنسی قوی و بهبوددهنده باروری است. با این حال میزان اثرگذاری انجیر به‌عنوان داروی تقویت‌کننده جنسی، بحث‌برانگیز است.
احتمالا مقدار زیاد ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در انجیر باعث افزایش ناگهانی انرژی و بنیه بدن می‌شود و مردم آن را با افزایش میل جنسی اشتباه می‌گیرند. به‌منظور تقویت توانایی جنسی، ۲ یا ۳ عدد انجیر را یک شب در شیر خیس کنید و صبح روز بعد آنها را میل کنید.
۱۹. تقویت استخوان‌ها
انجیر غنی از کلسیم است و کلسیم یکی از مهم‌ترین مواد معدنی برای تقویت استخوان و کاهش خطر ابتلا به پوکی استخوان. فسفر فراوان موجود در انجیر نیز به ساخت استخوان کمک می‌کند و اگر استخوان‌ها آسیب دیده باشند، باعث رشد مجدد آنها می‌شود.
۲۰. پیشگیری از دفع کلسیم در ادرار
افرادی که مقدار زیادی سدیم از طریق رژیم غذایی‌شان دریافت می‌کنند، ممکن است دچار دفع کلسیم در ادرار شوند. میزان بالای پتاسیم انجیر جلوی این مشکل را می‌گیرد و میزان ضایعات ادرار را تنظیم می‌کند. پتاسیم دفع کلسیم را به حداقل می‌رساند و باعث خروج اسید اوریک و سایر سموم از بدن می‌شود.
۲۱. پیشگیری از دژنراسیونِ ماکولا
علت اصلی کاهش بینایی در سالمندان، دژنراسیون ماکولا است. میوه‌هایی مانند انجیر برای پیشگیری از این نشانه رایج پیری بسیار مفیدند.
۲۲. تسکین گلودرد
مقدار زیاد موسیلاژ (مواد لعاب‌دار) در انجیر به التیام گلودرد کمک می‌کند. طبیعت آرامش‌بخش (تسکین‌دهنده) انجیر و شیره‌های طبیعی آن، درد و فشار روی تارهای صوتی را نیز کاهش می‌دهد.
ارزش غذایی انجیر
انجیر جزو خوراکی‌های کم‌کالری و فاقد چربی است. یک انجیر بزرگ فقط ۴۷ کالری دارد. اگر می‌خواهید وزن کم کنید، مصرف انجیر در حد اعتدال جایگزین مناسبی برای میان‌وعده‌های ناسالم است.
انجیر یکی از غنی‌ترین منابع گیاهی انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی است، از جمله:
- ویتامین A
- ویتامین C
- ویتامین K
- ویتامین‌های گروه B
- پتاسیم
- منیزیم
- زینک
- مس
- منگنز
- آهن
عوارض جانبی و مضرات انجیر
حساسیت به انجیر و ناسازگاری داروها با آن چندان متداول نیست، بنابراین بیشتر افراد می‌توانند بدون نگرانی انجیر را در رژیم غذایی‌شان بگنجانند. با این حال، چند عارضه جانبی احتمالی وجود دارد که خوب است به آنها آگاه باشید:
- با توجه به پژوهشی که در سال ۲۰۱۰ انجام شد، افرادی که به شیره خام کائوچو یا گرده درخت غان (توس) حساسیت دارند، ممکن است به انجیر نیز حساسیت داشته باشند.
- انجیر از خانواده توت‌ها (موراسه) است. اگر به سایر میوه‌های این خانواده مانند جک‌فروت، توت آمریکایی (پرتقال اوسیج) و سیب شکری حساسیت دارید، شاید به انجیر هم حساسیت داشته باشید.
- ویتامین K غلیظ‌‌کننده خون است و انجیر خشک و تازه مقدار زیادی از این ویتامین دارند. اگر داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین (کومادین) مصرف می‌کنید، مهم است که میزان مصرف روزانه این ویتامین را ثابت نگه دارید. طوری برنامه‌ریزی کنید که وقتی انجیر می‌خورید، بیش از مقدار معمول روزانه‌تان ویتامین K دریافت نکنید.
- همان‌طور که گفتیم انجیر ملین است. مصرف بیش‌ازحد انجیر ممکن است باعث اسهال شود. اگر پس از خوردن انجیر دچار اسهال می‌شوید، میزان مصرفتان را کاهش بدهید.
سؤالات رایج درباره خواص انجیر
۱. آیا انجیر خشک برای لاغری خوب است؟
بله، فیبر موجود در انجیر و کالری کم آن به لاغرشدن کمک می‌کند. با این حال، نباید در مصرف آن زیاده‌روی کرد که نتیجه برعکس شود. برای تعیین مقدار انجیر مصرفی می‌توان با مشاور تغذیه مشورت کرد.
۲. انجیر خیس‌خورده چه خاصیتی دارد؟
انجیر خیس‌خورده ملین خوبی است و اگر صبح‌ها ناشتا مصرف شود، به درمان یبوست کمک می‌کند.
۳. انجیر خشک چند کالری دارد؟
هر ۱۰۰ گرم انجیر خشک ۱۰۷ کالری دارد. انجیر تازه کم‌کالری‌تر است هر ۱۰۰ گرمش تقریبا ۷۰ کالری دارد.
۴. خاصیت انجیر و شیر چیست؟
انجیر و شیر ترکیبی انرژی‌زاست که برای درمان پبوست هم خوب است. فقط باید توجه داشت که نباید در مصرف این ترکیب زیاده‌روی کرد، چون ممکن است باعث اضافه‌وزن شود.
۵. مضرات انجیر خشک چیست؟
همان‌طور که گفته شد، انجیر ضرر خاصی ندارد و حساسیت به آن خیلی نادر است. با این حال، زیاده‌روی در مصرف انجیر ممکن است باعث چنین عوارضی شود:
- دل‌درد؛
- اسهال؛
- نفخ؛
- اختلال جذب کلسیم؛
- تداخل با داروهای رقیق‌کننده خون.
سخن پایانی
انجیر سرشار از انواع ویتامین‌ها و مواد مفیدی است که باعث سلامتی ما می‌شوند. البته باید به مقدار و نحوه مصرف آن دقت کرد. شما هم انجیر دوست دارید؟ آن را چگونه مصرف می‌کنید؟ به‌نظرتان بهترین خاصیتش چیست؟ لطفا نظرات خود را در بخش ارسال دیدگاه با ما و سایر مخاطبان در میان بگذارید.
