تا به حال شده به‌دلیل خستگی یا فراموشکاری خوابیدن با لنز را تجربه کنید؟ شاید نگران باشید که این کار چه خطراتی دارد و بخواهید بدانید چرا نمی‌توانید لنز را در چشمتان باقی بگذارید. امکان دارد خوابیدن با لنز خطر عفونت چشم را ۶ تا ۸ برابر کند. در ادامه توضیح می‌دهیم که چرا لنزها خطر عفونت را افزایش می‌دهند، چه عفونت‌هایی ایجاد می‌کنند و اگر اتفاقی با لنز خوابیدید، باید چه اقداماتی کنید. با ما همراه باشید.
آیا خوابیدن با لنز خطرناک است؟
بله، نباید با لنز بخوابید. به‌گفته متخصصان، خوابیدن با لنز خطر عفونت قرنیه را افزایش می‌دهد، یعنی عفونت لایه شفافی که از قسمت رنگی چشم محافظت می‌کند. خطر التهاب میکروبی قرنیه هنگام خوابیدن با لنز ۵ برابر می‌شود.
میزان خطر عفونت هیچ ربطی به نوع لنز یعنی نرم یا سفت و تزئینی یا طبی‌بودن آن ندارد. متأسفانه عادت خوابیدن با لنز شیوع زیادی دارد و در نوجوانان و بزرگ‌سالان به یک اندازه دیده می‌شود. حتی گاهی اتفاقی با لنز خوابیدن نیز خطر عفونت را افزایش می‌دهد.
اگر با لنز بخوابیم، چه اتفاقی می‌افتد؟
هنگامی که با لنز می‌خوابید، خطر عفونت چشم افزایش چشمگیری می‌یابد. در موارد شدید، این عفونت‌ها می‌توانند باعث آسیب دائمی به قرنیه و نابینایی شوند. در ادامه، چند نوع از التهاب‌های ناشی از خوابیدن با لنز را بررسی می‌کنیم.
۱. التهاب باکتریایی قرنیه
اگر التهاب باکتریایی قرنیه (Bacterial Keratitis) درمان نشود، ممکن است موجب شود فرد میزانی از بینایی خود یا تمام آن را از دست بدهد. گذاشتن لنز خطر ابتلا به این عفونت را بیشتر می‌کند، مخصوصا اگر لنزها موقع خواب نیز در چشم باشند.
عفونت باکتریایی به‌سبب باکتری‌های مختلفی ایجاد می‌شود، مثلا سودوموناس آئروژینوزا (Pseudomonas aeruginosa) و استافیلوکوکوس آرئوس (Staphylococcus aureus) که در خاک، آب و حتی بدن شما پیدا می‌شوند.
التهاب باکتریایی قرنیه هنگامی رخ می‌دهد که باکتری از طریق انگشتان شما هنگام گذاشتن یا خارج‌کردن لنز، لنزتان را آلوده می‌کند. همچنین اگر لنز را به‌خوبی تمیز و ضدعفونی نکنید، ممکن است عفونت از خود لنز یا جلد آن منتقل شود. شستن لنز با آب به‌جای محلول مخصوص لنز نیز خطر التهاب باکتریایی قرنیه را افزایش می‌دهد.
۲. التهاب قرنیه ناشی از آکانتامیب
التهاب قرنیه ناشی از آکانتامیب یا التهاب قرنیه به‌دلیل عفونت ناشی از آمیب می‌تواند به ازدست‌دادن بینایی یا کوری منجر شود. این نوع عفونت به‌سبب ارگانیسم‌های تک‌سلولی کوچکی به‌نام آکانتامیب ایجاد می‌شود. این تک‌سلولی‌ها در منابع طبیعی آب، خاک، آب تصفیه‌شده، سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی و جکوزی‌ها وجود دارند.
استفاده از لنز خطر ابتلا به عفونت قرنیه ناشی از آنکاتامیب را افزایش می‌دهد. ۸۵درصد افرادی که دچار این عفونت می‌شوند، از لنز استفاده می‌کنند. رعایت‌نکردن بهداشت لنز از جمله شناکردن یا حمام‌رفتن با لنز، خطر این عفونت را افزایش می‌دهد. هنگامی که خراشی در چشم ایجاد شده باشد (مثلا به‌علت جراحت یا استفاده مکرر از لنز)، این نوع عفونت می‌تواند راحت‌تر از محل خراش وارد شود.
خوابیدن با لنز موجب می‌شود بیشتر در معرض التهاب قرنیه ناشی آکانتامیب باشید. استفاده از لنز باعث کاهش اکسیژن قرنیه می‌شود که توانایی قرنیه برای محافظت از خود در برابر میکروارگانیسم‌ها را کاهش می‌دهد.
۳. التهاب قرنیه قارچی
این نوع التهاب قرنیه بر اثر عفونت قارچی ایجاد می‌شود و در صورت درمان نشدن، ممکن است به کوری منجر شود. انواع قارچ‌هایی که می‌توانند به التهاب قرنیه قارچی منجر شوند عبارت‌اند از فاساریم، اسپرژیلوس، کاندیدا.
این نوع عفونت در نواحی استوایی جهان شایع‌تر است، اما امکان بروزش در هر اقلیمی وجود دارد. به‌طور کلی التهاب قرنیه قارچی با داروی ضدقارچ درمان می‌شود، اما در موارد شدیدتر ممکن است جراحی یا پیوند قرنیه لازم باشد.
ناخواسته خوابیدن با لنز
حتی اگر بدانید که خوابیدن با لنز اشتباه است، ممکن است پیش از درآوردن آنها، ناخواسته به خواب بروید. هنگامی که بیدار شدید، باید حتما در اولین فرصت لنزهایتان را دربیاورید. ابتدا مطمئن شوید که می‌توانید به‌آسانی آنها را دربیاورید. اگر احساس کردید که گیر کرده‌اند، آنها را به‌زور خارج نکنید. در این حالت، از قطره چشمی استفاده کنید و آن‌قدر پلک بزنید تا لنزها به‌راحتی خارج شوند.
سپس به چشم‌هایتان استراحت دهید. حداقل یک روز از لنز استفاده نکنید و به حالت چشمان خود توجه کنید. اگر متوجه علائم عفونت شدید، دیگر از لنز استفاده نکنید و سریع به چشم‌پزشک خود مراجعه کنید. لنز را هم در جلدش بگذارید و همراه خود ببرید.
علائم عفونت چشم
- تاری دید؛
- ترشح از چشم؛
- قرمزی چشم؛
- درد و ناراحتی چشم؛
- ریزش بیش از حد اشک؛
- حساسیت به نور؛
- التهاب؛
- خارش یا سوزش چشم.
نکاتی برای استفاده ایمن از لنز
لنز با بافت حساس چشم شما تماس دارد، پس باید برای حفظ سلامت چشمان خود این نکات را رعایت کنید:
- هنگام استفاده از لنز شنا نکنید و داخل جکوزی نروید.
- پیش از دست‌زدن به لنزها، دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.
- لنزهایتان را با محلول مخصوص لنز بشویید و نگهداری کنید. هیچگاه از محلول نمکی یا آب شیر استفاده نکنید، زیرا لنز را ضدعفونی نمی‌کنند.
- پیش از گذاشتن لنز در جای خود، آن را با محلول ضدعفونی‌کننده تمیز کنید.
- هر روز مایع ضدعفونی لنز خود را عوض کنید. فقط اضافه‌کردن مقداری به محلول قبلی کافی نیست.
- لنز و جای آن را مکرر عوض کنید. بهتر است جای لنز حداقل هر ۳ ماه ۱ بار تعویض شود. هیچ‌وقت از جای لنز شکسته یا ترک‌خورده استفاده نکنید.
- هنگام مسافرت از محلول لنز کوچک‌تر مخصوص سفر استفاده کنید. هیچگاه محلول لنز را در ظرفی پلاستیکی نریزید، زیرا استریل نیست.
سؤالات رایج درباره خوابیدن با لنز
۱. آیا می‌توان با لنزهای مخصوصی که برای خوابیدن تأیید شده‌اند خوابید؟
سازمان پیشگری از بیماری‌های آمریکا توصیه می‌کند که این کار را انجام ندهید. دلیلش هم این است که خوابیدن با لنز می‌تواند خطر عفونت چشم را ۶ تا ۸ برابر افزایش دهد. عفونت شدید چشم می‌تواند به آسیب قرنیه، جراحی و در موارد نادر نابینایی منجر شود.
۲. چه افرادی در معرض ابتلا به عفونت چشم ناشی از خوابیدن با لنز قرار دارند؟
بنا بر تحقیقات، تقریبا همه افراد در معرض عفونت ناشی از خوابیدن با لنز هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهند حدود ۸۵درصد نوجوانان، ۸۱درصد میان‌سالان و ۸۸درصد افراد مسن حداقل یک رفتار زمینه‌ساز خطر ابتلا به عفونت چشم را انجام می‌دهند. شایع‌ترین رفتار نیز خوابیدن یا چرت‌زدن با لنز است.
۳. چرا خوابیدن با لنز باعث عفونت می‌شود؟
قرنیه هر روز با باکتری‌ها تماس دارد، اما به‌ندرت دچار عفونت می‌شود زیرا قرنیه سالم از دفاع طبیعی بدن شما علیه آلودگی بهره می‌برد. برای اینکه قرنیه سالم بماند، به رطوبت و اکسیژن کافی نیاز دارد.
هنگامی که بیدار هستید، پلک‌زدن چشمتان را مرطوب نگه می‌دارد و اکسیژن از طریق اشک‌هایی که تولید می‌کنید به قرنیه می‌رسد. وقتی لنز روی چشم شما قرار می‌گیرد، میزان اکسیژن و رطوبت چشم کاهش چشمگیری می‌یابد. هنگامی که خواب هستید، این کاهش حتی شدیدتر هم می‌شود و قرنیه توان مقابله مؤثر با باکتری را از دست می‌دهد.
۴. آیا می‌توان با لنز چرت زد؟
خوابیدن با لنز به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود، حتی برای چرت‌های کوتاه. حتی چرت‌های کوتاه یا اتفاقی نیز می‌توانند خطر ابتلا به عفونت را افزایش دهند. اگر فکر می‌کنید احتمال داد خوابتان ببرد، بهتر است ابتدا لنزهای خود را دربیاورید.
سخن پایانی
خوابیدن با لنز می‌تواند خطر ابتلا به عفونت چشم را شدیدا افزایش دهد. هنگامی که می‌خوابید، لنزها نمی‌گذارند رطوبت و اکسیژن کافی برای مبارزه با باکتری‌ها به چشم شما برسد. حتی اگر با لنز به خواب رفتید، در اولین فرصت آنها را خارج کنید و اجازه دهید چشمتان یک روز استراحت کند. همچنین برای محافظت از چشم خود، تمام نکات بهداشتی مراقبت از لنز را در نظر بگیرید.
