خشک کردن گل؛‌ ۵ روش ساده اما مؤثر برای خشک کردن انواع گل

تمام برگ‌های موجود در ساقهٔ گل‌ها را جدا کنید و سپس گل‌ها را براساس نوع و گونهٔ آنها دسته‌بندی کنید و دسته‌هایی با حداکثر ۱۰ گل از هر نوع و گونه درست کنید. گل‌های بزرگ مانند گل ادریس، رز و گل صدتومانی را باید به‌صورت تکی خشک کنید.

• گل جاوید (Strawflower) و بعضی از گونه‌های دیگر، ساقه‌های ضعیفی دارند که پس از خشک شدن، می‌شکنند. باید ساقهٔ این گل‌ها را کاملا ببرید و به‌جای ساقه، سیم گل‌سازی را از پایهٔ گل عبور دهید.

۳. بستن انتهای هر دسته با کش

کش بلندی را دور ۲ یا ۳ ساقهٔ گل بپیچید. کش را چند بار دور کل دسته بپیچید و در پایان آن را دور دستهٔ ۲ یا ۳ ساقه‌ای دیگری بپیچید. در طول خشک کردن گل، قطر ساقه‌ها کاهش می‌یابد، ولی کش به‌دلیل خاصیت کش‌سانی خود همچنان محکم در اطراف آنها باقی می‌ماند.

• کش نباید به‌اندازه‌ای به ساقهٔ گل‌ها فشار بیاورد که موجب له شدن ساقه و در نهایت پوسیدگی شود. اگر درمورد این مسئله نگران هستید، می‌توانید به‌جای کش از نخ تابیده یا الیاف رافیا (نوعی نخل) برای بستن دستهٔ گل‌ها استفاده کنید. زمانی که از نخ تابیده به‌جای کش استفاده می‌کنید، در میانهٔ خشک کردن گل‌ها باید نخ تابیده را دوباره دور ساقه‌ها ببندید (چون به‌دلیل خشک شدن، قطر ساقه‌ها کاهش یافته است و نخ تابیده مانند کش، خاصیت کش‌سانی و ارتجاعی ندارد).

۴. آویزان کردن دسته‌ها به‌صورت وارونه

گل‌ها را در مکانی گرم، تاریک و خشک نگهداری کنید تا از پوسیدگی آنها جلوگیری کنید و رنگ‌پریدگی آنها را به کمترین میزان برسانید. جریان هوا در خشک کردن گل‌ها مؤثر است و از ایجاد کپک جلوگیری می‌کند. بنابراین دسته‌های گل را با فاصله و در مکانی که در آن نسیم خوبی جریان دارد، دست‌کم ۱۵ سانتی‌متر پایین‌تر از سقف آویزان کنید.

• می‌توانید گل‌ها را از قلاب، میخ یا رخت‌آویز آویزان کنید. یکی از راه‌های ساده برای انجام این کار، خمیده کردنِ گیرهٔ کاغذ به‌شکل S و قرار دادنِ یک انتهای آن زیر کشِ دور ساقه‌ها و انتهای دیگرش روی قلاب است.

۵. انتظار برای ۲ تا ۴ هفته

گل‌ها زمانی آماده‌اند که گلبرگ‌هایشان ترد و خشک شده باشند. گاهی خشک کردن گل بیش از ۴ هفته طول می‌کشد که معمولا دلیل آن، مناسب نبودن شرایط اتاق یا ضخیم بودن گلبرگ‌های گل است.

• معمولا ساقه‌ها به‌صورت کاملا صاف خشک می‌شوند. اگر می‌خواهید ساقه‌ها ظاهری طبیعی‌تر و خمیده داشته باشند، آنها را در آب گرم غوطه‌ور کنید تا نرم شوند. سپس ساقه‌ها را به هر شکلی که می‌خواهید خمیده کنید و آنها را تا زمانی که دوباره خشک شوند، با استفاده از وزنه و اشیاء سنگین در محل خود ثابت کنید.

۶. حفظ حالت گل‌ها با استفاده از اسپری مو (اختیاری)

استفاده از مقدار کمی اسپری مو یا و نگهدارندهٔ گل‌ها (floral sealer) باعث ثابت شدن شکل گل‌ها می‌شود. این کار موجب کاهش شکستگی گل‌ها یا افتادن گلبرگ‌ها می‌شود.

روش ۲. استفاده از مایکروویو و مادهٔ خشک‌کن یا رطوبت‌گیر (Desiccant)

۱. انتخاب گل‌های مناسب

روش خشک کردن گل با استفاده از مایکروویو برای گل‌هایی مناسب است که گلبرگ‌های فراوانی دارند و سطح کُرکین یا چسبنده‌ای ندارند. گل رز، گل آهاری (zinnia) و گل همیشه‌بهار یا جعفری گزینه‌های مناسبی هستند، البته بهتر است از انواعی از این گل‌ها که گلبرگ‌های ضخیمی دارند، استفاده نکنید. گل‌ها را زمانی بچینید که هنوز کاملا باز نشده‌اند و گلبرگ‌های آنها در جای خود ثابت هستند و به‌راحتی جدا نمی‌شوند.

• در این روش باید طول ساقه‌ها بسیار کوتاه و حدود ۱ تا ۲ اینچ (۲٫۵ تا ۵ سانتی‌متر) باشد.

۲. پیچیدن سیم دور ساقهٔ گل‌ها (اختیاری)

ساقهٔ گل‌ها پس از قرار گرفتن در مایکروویو انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهد. اگر باید برای استفاده از گل در تزئینات و اثر هنری موردنظرتان آن را خم کنید، سیم نازکی را به پایهٔ گل متصل کنید و سپس آن را به‌شکل مارپیچی دور ساقه بپیچید. البته بهتر است که در مایکروویو از فلز استفاده نکنید.

• اگر گل موردنظرتان پایهٔ ضخیمی ندارد که بتوان سیم را به آن متصل کرد، سیم را از قسمت مرکز گل به داخل ساقه وارد کنید. سیم را به‌اندازه‌ای به پایین فشار دهید که بتوانید آن را از دید پنهان کنید.

۳. ریختن مادهٔ خشک‌کن در ظرفی مناسب برای مایکروویو

مادهٔ خشک‌کن یا رطوبت‌گیر ماده‌ای است که رطوبت را جذب می‌کند. سیلیکا ژل (Silica gel) بهترین گزینه برای گلبرگ‌های ظریف و رنگارنگ است، ولی به‌جای آن می‌توانید از خاک بستر گربه (clay cat litter) یا ترکیبی از مقادیر مساوی بوره و آرد ذرت نیز استفاده کنید. ظرف را به عمق ۱ تا ۲ اینچ (۲٫۵ تا ۵ سانتی‌متر) از مادهٔ خشک‌کن پر کنید.

۴. پوشاندن گل‌ها با مادهٔ خشک‌کن

بادقت گل‌ها را به‌صورتی در ظرف قرار دهید که سمت موردنظرتان روبه‌بالا باشد و دست‌کم ۲ سانتی‌متر میان گل‌ها فضا وجود داشته باشد. به‌آرامی مادهٔ خشک‌کن بیشتری را روی گل‌ها بریزید و کاملا آنها را بپوشانید.

• اگر گلبرگ‌ها خم شده و از شکل مناسب خارج شده‌اند، با استفاده از خلال دندان دوباره آنها را به‌شکل موردنظر دربیاورید.
• اگر گل‌ها در مایکروویو می‌سوزند، با یک یا دو شاخه گل شروع کنید. وقتی متوجه شوید که برای خشک کردن هر گل به چقدر زمان و چه درجه‌ای نیاز دارید، خشک کردن گل‌ها برای شما ساده‌تر خواهد شد.

۵. قرار دادن فنجان آب در مایکروویو

قرار دادن یک فنجان آب به‌صورت جداگانه موجب جذب مقداری از انرژی مایکروویو می‌شود. با این روش احتمال سوختن یا خشک شدن بیش از حد گل‌ها کاهش پیدا می‌کند.

۶. روشن کردن مایکروویو

ظرف را درون مایکروویو قرار دهید و به‌مدت ۲ دقیقه آن را گرم کنید. با خلال دندان مادهٔ خشک‌کن را کنار بزنید تا متوجه شوید که آیا گل‌ها خشک شده‌اند یا خیر. در صورت خشک نشدن گل‌ها، آنها را با فواصل زمانی ۱ دقیقه‌ای حرارت دهید و پس از هر ۱ دقیقه، بررسی کنید که آیا خشک شده‌اند.

• در این روش باید بارها آزمون‌وخطا کنید، زیرا تفاوت‌های زیادی میان گل‌ها و مایکروویوها وجود دارد. گل‌های نازکی مانند گل مینا در دمای پایین مایکروویو و در دمایی که فقط کمی بالاتر از درجهٔ یخ‌زدایی (defrost) است، خشک می‌شوند. ولی گل‌هایی که گلبرگ‌های فراوان و ضخیمی دارند، گاهی باید تا ۸ دقیقه در دمای متوسط یا بالای مایکروویو حرارت داده شوند.

۷. یک روز انتظار برای خنک شدن گل‌ها

ظرف را از مایکروویو بیرون بیاورید و سرپوش آن را بگذارید و کمی سرپوش ظرف را باز بگذارید و اجازه دهید ۲۴ ساعت در همان حالت بماند. کاهش دمای مادهٔ خشک‌کن (به‌ویژه سیلیکا ژل) تا دمایی ایمن و بی‌خطر به زمان زیادی نیاز دارد.

• خنک شدنِ گل کوکب، بنفشهٔ سه‌رنگ و گل صدتومانی ۳۶ ساعت زمان می‌برد. گل‌های بزرگ‌تر و ضخیم‌تری مانند رز و میخک صدپر ممکن است در زمانی به کوتاهی ۱۰ ساعت خنک شوند.
• ظرف را دور از دسترس کودکان و حیوانات قرار دهید.

۸. زدودن مادهٔ خشک‌کن

پس از خنک شدن ظرف، به‌آرامی آن را کج کنید تا گل‌ها نمایان شوند. به‌آرامی و در حالی که دست خود را زیر گل‌ها نگهداشته‌اید، آنها را بیرون بیاورید. سپس با قلم‌مویی نرم، مادهٔ خشک‌کن روی گل‌ها را بیرون بریزید.

• در صورت تمایل می‌توانید حالت گل‌ها را با استفاده از اسپری مو یا محلول محافظ و نگهدارندهٔ گل حفظ کنید.

روش ۳. خشک کردن گل با پرس کردن

۱. انتخاب گل‌های مناسب

روش خشک کردن گل با فشار و پرس کردن برای گل‌های کوچک و صافی مانند بنفشهٔ سه‌رنگ و یاس بنفش بسیار مناسب است. هرگز برای خشک کردن گل‌هایی که ساقه‌های گوشتی یا گلبرگ‌های بسیار نازکی دارند از این روش استفاده نکنید، چون موجب صدمه دیدن این گل‌ها می‌شود.

۲. قرار دادن گل‌ها روی کاغذ خشک

گل‌ها را روی کاغذ مات و غیربراقی مانند روزنامه، مقوا یا دستمال‌کاغذی قرار دهید. گل‌ها را در یک لایه روی کاغذ بچینید و سپس برگهٔ دیگری از کاغذ خشک را روی گل‌ها قرار دهید.

• هرچه از مواد جاذب‌تری استفاده کنید، گل‌های خشک بهتری خواهید داشت. می‌توانید گل‌ها را میان روزنامه، روزنامه را میان کاغذ خشک‌کن (blotter paper) و کاغذ خشک‌کن را میان مقوای کنگره‌ای قرار دهید. سپس تمام آنها را با نوار ببندید.

۳. پرس کردن گل

گل‌ها را زیر چیزی سنگین قرار دهید. وزن شیء سنگینی که برای این منظور استفاده می‌کنید، باید به‌طور مساوی در تمام قسمت‌های آن پراکنده شده باشد. معمولا در این روش از کتاب‌های سنگینی مانند واژه‌نامه (دیکشنری) یا دانشنامه (دایرة‌المعارف) استفاده می‌شود. البته می‌توانید از چیزهای دیگری مانند جعبه‌های سنگین یا تکه‌های چوب نیز استفاده کنید.

• گل‌ها و شیء سنگینِ روی آنها را در محلی گرم و خشک نگهداری کنید.

۴. انتظار برای ۱ تا ۳ هفته

پس از هفته‌ی اول، گل‌ها را بردارید و کاغذ را با برگه‌ای تازه و خشک جایگزین کنید. سپس گل‌ها را دوباره زیر وزنه‌ها قرار دهید تا فرایند پرس کردن آنها ادامه پیدا کند.

۵. برداشتن وزنه‌ها

پس از نگه داشتن گل‌ها در این شرایط به‌مدت چند هفته، وزنه‌ها و کاغذها را بردارید. گل‌ها باید ترد و نازک و شفاف باشند و نور را از خود عبور دهند.

روش ۴. خشک کردن گل در فر کانوِکشن (Convection Oven)

۱. آماده کردن گل‌ها

تکه‌ای از یک توری سیمی را به‌اندازه‌ای ببرید که برای قرار دادن تمام گل‌ها کافی باشد. سپس ساقهٔ گل‌ها را از درون سوراخ‌های توری عبور دهید، طوری که شکوفه و قسمت بالای گل، گیاه را بالا نگه دارد و ساقه نیز در پایین آویزان باشد.

• مناسب‌ترین گل‌هایی که می‌توان در فر کانوکشن خشک کرد، گل‌هایی متراکم با گلبرگ‌های فراوان، مانند گل گندم و گل داودی هستند.

۲. چند ساعت گرم کردن گل‌ها در دمای پایین

درحالی‌که فر کانوکشن (فَن‌دار) را با دمای ۱۰۰ درجهٔ فارنهایت (۳۸ سانتی‌گراد) گرم کرده‌اید، توری سیمی و گل‌های داخل آن را در قفسهٔ فر قرار دهید. دمای پایین فر به‌آرامی گل‌ها را خشک می‌کند. باید گل‌ها را چند ساعت در فر قرار دهید. در این روش زمان لازم برای خشک کردن گل به نوع گل مورد استفاده و تعداد گل‌ها بستگی دارد.

• در این روش باید از فر کانوکشنی استفاده کنید که تهویهٔ مناسبی دارد. هرگز از فرهای معمولی استفاده نکنید، چون فرهای معمولی فاقد فن هستند و رطوبت بسیار زیادی دارند و معمولا حداقل دمای آنها بسیار بالاتر از ۱۰۰ درجهٔ فارنهایت (۳۸ سانتی‌گراد) است.

۳. خارج کردن گل‌ها از فر

وقتی گل‌ها کاملا خشک شدند، می‌توانید آنها را از فر خارج کنید و روی رخت‌آویز قرار دهید تا خنک شوند. تا زمانی که دمای گل‌ها به‌اندازهٔ دمای اتاق پایین نیامده است، به آنها دست نزنید.

• برای داشتن گل‌های خشک مقاومی که عمر طولانی‌تری دارند، می‌توانید از اسپری مو یا محلول‌های محافظ و نگهدارندهٔ گل‌ها استفاده کنید.

روش ۵. پوشاندن گل‌ها در مادهٔ خشک‌کن

۱. انتخاب گل‌های مناسب

این بهترین روش برای خشک کردن گل‌های بزرگ و ظریفی مانند سوسن است، البته تا زمانی که گلبرگ‌های گل به‌راحتی از آن جدا نشود. بهتر است گل‌ها را زمانی بچینید که نیمه‌باز هستند و بلافاصله آنها را خشک کنید.

۲. انتخاب مادهٔ خشک‌کن

مادهٔ خشک‌کن، ماده‌ای بسیار جاذب است که به‌تدریج آب موجود در گل‌های شما را جذب می‌کند. مادهٔ خشک‌کنی که استفاده می‌کنید، باید کاملا خشک باشد تا درست عمل کند. رایج‌ترین مواد خشک‌کن موجود عبارت‌اند از:

• سیلیکا ژل: سریع‌ترین گزینه است که در فروشگاه‌های مواد و ابزارهای باغبانی موجود است. سیلیکا ژل قیمت نسبتا بالایی دارد، ولی بارها می‌توانید از آن استفاده کنید.
• بوره و آرد ذرت سفید: ترکیب بوره و آرد ذرت سفید، گزینه‌ای ارزان و سبک است. بوره و آرد ذرت سفید را به مقادیر مساوی یا با نسبت ۱ قسمت بوره و ۶ قسمت آرد ذرت (که البته تفاوت زیادی هم ندارد) با هم مخلوط کنید.
• ماسهٔ ریز: ماسهٔ ریز فقط شکل گل را در زمان خشک شدن حفظ می‌کند (نقشی در جذب رطوبت آن ندارد) و جریان هوا گل را خشک می‌کند. ماسهٔ ریز برای خشک کردن گل به زمان بیشتری نیاز دارد، ولی گاهی ارزان‌ترین گزینه است.

۳. افزودن نمک بدون ید (اختیاری)

بعضی‌ها عقیده دارند که نمک موجب می‌شود گلبرگ‌ها رنگ خود را حفظ کنند، البته همه با این عقیده موافق نیستند. شما می‌توانید ۳ قاشق غذاخوری نمک را در هر لیتر از مواد دیگر (۱۵ میلی‌لیتر در هر لیتر) بریزید.

۴. انتخاب ظرف مناسب

اگر مواد زیادی دارید، باید ظرفی را انتخاب کنید که بتوان تمام ساقهٔ گل را در آن قرار داد. بیشتر افراد برای استفاده از مواد کمتر، ساقهٔ گل را کوتاه می‌کنند و تنها خود گل را باقی می‌گذارند که می‌توان آن را در ظرف کم‌عمقی قرار داد. مواد مختلف به آماده‌سازی‌هایی نیاز دارند که اندکی با یکدیگر متفاوت هستند:

• در صورت استفاده از سیلیکا ژل از ظرفی استفاده کنید که بتوان آن را به‌شکلی بست که هوا نتواند به داخل آن نفوذ کند. قوطی قهوه گزینهٔ مناسبی برای خشک کردن یک شاخه گل است.
• در صورت استفاده از بوره یا ماسه از ظرفی باز استفاده کنید. جعبهٔ مقوایی محکم برای این منظور بسیار مناسب است. البته پیش از استفاده از جعبه بررسی کنید که ته آن سوراخی نداشته باشد.

۵. پوشاندن گل‌ها با مادهٔ خشک‌کن

به‌اندازه‌ای از مادهٔ خشک‌کن در ظرف بریزید که عمق آن به ۱ تا ۲ اینچ (۲٫۵ تا ۵ سانتی‌متر) برسد. گل‌ها را به‌صورت عمودی یا افقی در مادهٔ خشک‌کن قرار دهید و توجه کنید که در جای خود ثابت شده باشند. مادهٔ خشک‌کن بیشتری را روی گل‌ها الک کنید یا به‌آرامی بریزید تا زمانی که کاملا روی گل‌ها را بپوشاند.

• در صورت استفاده از ماسه لازم نیست گل‌ها را کاملا با ماسه بپوشانید. ماسه بیشتر برای حفظ شکل گل استفاده می‌شود و جریان هوا موجب خشک شدن گلبرگ‌ها می‌شود.
• بهتر است که گل‌های خانوادهٔ گل مینا به‌صورت وارونه خشک شوند. بعضی از گل‌ها مانند گل میمون و گل زبان‌پس‌قفا (delphinium) درحالت افقی بهتر خشک می‌شوند.
• اگر ساقهٔ گل‌ها را نبریده‌اید، ظرف را به‌اندازه‌ای پر کنید که بتوان ساقه‌ها را نیز در آن قرار داد.

۶. انتظار تا زمان خشک شدن گل‌ها

ظرف را در محلی گرم و خشک قرار دهید. اگر از ظرف درباز استفاده می‌کنید، آن را در اتاقی قرار دهید که در آن هوا جریان دارد. پس از چند روز با استفاده از خلال دندان بررسی کنید که آیا گلبرگ‌ها خشک شده‌اند یا خیر.

• سیلیکا ژل سریع‌ترین ماده برای خشک کردن گل است و بیشتر گل‌ها معمولا پس از ۲ تا ۴ روز کاملا خشک می‌شوند. البته خشک کردن گل‌های متراکم و ضخیم ممکن است تا یک هفته نیز طول بکشد. صورتی شدن رنگ سیلیکا ژل به این معنی است که سیلیکا ژل تا جای ممکن رطوبت جذب کرده است.
• خشک کردن گل با استفاده از مخلوط بوره به ۵ تا ۱۴ روز زمان نیاز دارد.
• خشک کردن گل با استفاده از ماسه زمان زیادی طول می‌کشد و معمولا به زمانی حدود ۱۴ تا ۲۱ روز نیاز دارد.

۷. خارج کردن گل‌ها از مادهٔ خشک‌کن

ظرف را به یک سمت کج کنید و تا زمانی که گل‌ها نمایان شوند، به‌آرامی به کناره‌های ظرف ضربه بزنید. به‌آرامی و درحالی‌که دست خود را زیر گل خشک نگه داشته‌اید، آن را بردارید. با قلم‌موی کوچکی مادهٔ خشک‌کن را از روی گل کنار بزنید.

• اگر مواد به گل چسبیده‌اند، جریان باریکی از شن را از حدود ۱۲ اینچ (۳۰ سانتی‌متر) بالای گل روی آن بریزید. این کار موجب جدا شدن ذرات چسبیده به گل می‌شود.
• برداشتن گل‌ها در زمانِ زودتر از موعد، موجب پژمردگی آنها می‌شود. پیش از برداشتن گل‌ها لبهٔ آنها را آزمایش کنید و در صورتی آنها را بردارید که حالتی ترد و کاغذی پیدا کرده باشند.
• استفاده از محلول محافظ و نگهدارندهٔ گل یا اسپری مو، شکستن گل‌ها را به تعویق می‌اندازد.