خشکی پوست یکی از مشکلات رایج به‌خصوص در فصل سرماست. البته این مشکل برای بسیاری از افراد، اجتناب‌ناپذیر است؛ چون در حالت کلی، پوست آنها خشک است. عده‌ای دیگر، خشکی پوست را فقط در دوره‌ٔ خاصی از سال تجربه می‌کنند. با این‌حال خشکی پوست در فصل سرما افزایش پیدا می‌کند. در ادامه با ما باشید تا با علائم و نحوهٔ درمان و رهایی از خشکی پوست آشنا شوید.
علائم دیگر خشکی پوست چیست؟
اگر پوست شما خشک باشد، ممکن است پوسته‌پوسته شود یا خارش داشته باشد. گاهی‌اوقات، لمس آن ممکن است دردناک باشد و احساس کشیدگی در پوست داشته باشید.
دیگر علائم خشکی پوست عبارت‌اند از:
- پوسته‌پوسته شدن؛
- بلند شدن پوست؛
- قرمزی پوست؛
- کدر شدن پوست به‌خصوص در کسانی که پوست تیره‌تر دارند؛
- پوست خشن با ظاهری شبیه سمباده؛
- خون‌ریزی.
خشکی پوست معمولا با تغییر روتین مراقبت از پوست و همچنین تغییر بعضی از عوامل محیطی درمان می‌شود. گاهی‌اوقات، خشکی پوست نشانه‌ای از یک بیماری پنهان است که باید توسط پزشک تشخیص داده و درمان شود.
راهکارهایی مؤثر برای درمان خشکی پوست
قبل از اینکه محصولات مراقبت پوست خود را تغییر بدهید، چند نکته وجود دارد که برای بهبودی شرایط پوست می‌توانید به آنها توجه کنید. بیشتر این موارد را به‌سادگی می‌توانید انجام دهید. حتی می‌توانید چند مورد از آنها را با هم ادغام کنید تا نتیجهٔ بهتری بگیرید.
۱. نحوهٔ حمام کردن خود را تغییر دهید
اگر برایتان امکان‌پذیر است، دوش گرفتن با آب داغ را کنار بگذارید و آب ولرم را جایگزین کنید. آب داغ، با از بین بردن چربی ضروری و طبیعی پوست، باعث خشکی پوست می‌شود.
همچنین، کاهش دادن زمان حمام به ۵ تا ۱۰ دقیقه، برای کاهش خشکی پوست مفید است. حمام‌های کوتاه، شما را بیش از اندازه در معرض آب قرار نمی‌دهد. قرار گرفتن زیاد در معرض آب، باعث خشکی پوست می‌شود.
بیش از یک بار در روز، دوش نگیرید. حمام کردن بیش از اندازه، شرایط پوست خشک را به مراتب بدتر می‌کند.
۲. صورت خود را با ملایمت بشویید
وقی شوینده‌ٔ صورت انتخاب می‌کنید، از خرید انواع صابون و شوینده‌هایی که دارای محتویات ناملایم مثلا الکل، رتینوئید و آلفا هیدروکسی اسید هستند، اجتناب کنید. این محتویات غیرضروری، پوست را خشک می‌کند و باعث تحریک و التهاب پوست می‌شود.
انواع شوینده‌های ملایم و مرطوب کننده بدون رایحه وجود دارد که می‌توانید امتحان کنید.
وجود مواد زیر در شوینده‌ها به این معناست که محصول مورد نظر، می‌تواند رطوبت پوست را حفظ کند. موقع خرید شوینده‌ها، دنبال این محتویات بگردید:
- آلکیل پلی گلیکوزید؛
- پلی‌اتیلن گلیکول؛
- سورفکتانت‌های سیلیکونی؛
- لانولین؛
- پارافین.
سیندت‌ها یا تمیزکننده‌های مصنوعی یکی دیگر از مواد مفید صابونی هستند. سیندت‌ها شامل مواد شیمیایی مختلفی مثلا سولفور تری‌اکسید، اسید سولفوریک و اتیلن اکسید هستند که این مواد برای پوست‌های حساس، بسیار ملایم است.
موقع استفاده از صابون و شوینده‌ها روی پوست، باید با ملایمت رفتار کنید. فقط از نوک انگشتان‌تان استفاده کنید و به‌آرامی این مواد را روی صورت پخش کنید. از اسفنج‌ها و لیف‌های ساینده استفاده نکنید. هرگز پوست صورت خود را با شدت مالش ندهید چون موجب تحریک پوست می‌شود.
از شستن چندباره‌ٔ صورت در طول روز، خودداری کنید. اگر پوست خشک دارید، بهتر است که فقط یک بار آن هم شب‌ها، صورت خود را بشویید. این کار، پوست شما را بعد از یک روز طولانی، تمیز و آلودگی سطحی آن را حذف می‌کند؛ بدون اینکه چربی ضروری پوست را از بین ببرد.
هر روز پوست صورت خود را لایه برداری نکنید. این کار را فقط هفته‌ای یک‌بار انجام بدهید. با این کار، التهاب ناشی از لایه‌برداری بیش‌ازحد کاهش می‌یابد.
۳. از مرطوب‌کننده استفاده کنید
مرطوب‌کننده‌ای پیدا کنید که برای پوست شما مناسب باشد و مرتب از آن استفاده کنید. به‌خصوص بعد از حمام، استفاده از مرطوب‌کننده را فراموش نکنید. استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده کمک می‌کند که پوست شما رطوبت طبیعی خود را حفظ کند.
مرطوب‌کننده‌ای که برای پوست صورت استفاده می‌کنید، باید بدون رایحه و الکل باشد؛ چون این مواد، باعث ایجاد التهاب در پوست می‌شوند. می‌توانید از مرطوب‌کننده‌هایی استفاده کنید که ضدآفتاب دارند و از این طریق پوست خود را در مقابل اشعهٔ آفتاب حفاظت کنید. دنبال محصولاتی بگردید که توانایی حفظ رطوبت پوست را دارند.
برای اینکه رطوبت ازدست‌رفته‌ٔ پوست را باز گردانید، از مرطوب‌کننده‌های بر پایه‌ٔ چربی استفاده کنید. این مرطوب‌کننده‌ها حاوی موادی است که پوست شما را هیدراته نگه می‌دارد.
محصولاتی که بر پایه‌ٔ وازلین تهیه می‌شوند، برای پوست‌های خشک بهترین انتخاب هستند. این محصولات نسبت‌به کرم‌های عادی، ماندگاری بیشتری دارند و در پیشگیری از تبخیر رطوبت طبیعی پوست، بسیار مؤثرتر هستند.
بالم لب، محصول خوبی برای بازیابی و بهبود ترک‌خوردگی و خشکی لب است. بالم لب باید حاوی پترولیوم، ژله پترولیوم یا روغن‌های معدنی باشد. محصولی بخرید که استفاده از آنها احساس خوبی به شما بدهد و خارش و سوزش ایجاد نکند. در صورت ایجاد خارش و سوزش، از محصول دیگری استفاده کنید.
۴. لباس گرم بپوشید
قرار گرفتن در معرض هوای سرد، وضعیت پوست‌های خشک را به‌مراتب بدتر می‌کند. در روزهای سرد، حتما صورت خود را با شال بپوشانید تا از خشک شدن پوست صورت پیشگیری کنید.
از بافت‌ها و پارچه‌های ملایم استفاده کنید و بافت‌های سفت و زبر نخرید. بهتر است این دسته از لباس‌ها، فاقد رنگ‌های شیمیایی و رایحه باشند.
۵. از دستگاه بخور استفاده کنید
رطوبت کم در فضای اطراف، یکی از عوامل ایجاد خشکی پوست است. در اتاق‌هایی که بیشتر زمان خود را در آنها می‌گذرانید، از یک دستگاه بخور برای تأمین رطوبت فضا استفاده کنید. افزودن رطوبت به هوا، مانع از خشک شدن پوست می‌شود. دستگاه بخوری تهیه کنید که به‌راحتی قابل شست‌وشو باشد و باعث تجمع میکروب‌ها نشود.
علت خشکی پوست چیست؟
خشکی پوست زمانی اتفاق می‌افتد که پوست شما، رطوبت یا چربی کافی ندارد. خشکی پوست ممکن است هر زمان از سال و برای هر فردی اتفاق بیفتد.
همچنین، ممکن است در شرایط زیر، دچار خشکی پوست بشوید:
- در سفر؛
- اقامت در منطقه‌ای با آب‌وهوای خشک؛
- تماس با کلر در استخرهای شنا؛
- قرار گرفتن بیش‌ازحد در معرض تابش آفتاب.
خشکی پوست ممکن است بسیار حاد باشد و باعث ایجاد خراش در پوست شود. پوست خراشیده، ورود باکتری به بدن را تسهیل می‌کند و باعث ایجاد عفونت می‌شود. اگر فکر می‌کنید ممکن است مبتلا به عفونت باشید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
نشانه‌های عفونت عبارت‌اند از:
- قرمزی؛
- حرارت؛
- چرک؛
- تاول؛
- جوش یا بثورات پوستی؛
- جوش چرکی؛
- تب.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
توجه به نکات ابتدایی مراقبت از پوست خشک، تا حد زیادی می‌تواند علائم آن را کاهش دهد.
در شرایط زیر، به پزشک مراجعه کنید:
- تجربه‌ٔ خشکی پوست بعد از مراقبت‌های پوستی رایج؛
- مشکوک بودن به عفونت ناشی از پوست خراشیده؛
- مشکوک بودن به وجود بیماری‌های جدی دیگر.
مشکلات زیر مواردی است که در ابتدا ممکن است خشکی ساده و ملایم پوست به‌نظر برسد، ولی به درمان‌های دقیق‌تر و تخصصی‌تر نیاز دارد:
- درماتیت آتوپیک یا اگزما باعث ایجاد خشکی شدید در پوست صورت و سایر بخش‌های بدن می‌شود. به‌نظر می‌رسد که این بیماری‌ها ارثی است.
- درماتیت سبورئیک بیشتر در نواحی از پوست دیده می‌شود که غدد چربی دارد، مثلا ابروها و بینی.
- پسوزیاریس بیماری پوستی است که علائمی چون پوسته‌پوسته شدن و خشکی موضعی پوست دارد.
پزشک پس از بررسی شرایط پوست، درمان‌های لازم برای رفع خشکی پوست را تجویز می‌کند. این درمان‌ها ممکن است شامل استفاده از کرم‌های موضعی مثلا کورتیکواستروئید یا داروهای خوراکی مثلا تعدیل‌کننده‌های ایمنی باشد. پزشک ممکن است درمان‌های دارویی را همراه با توصیه‌هایی در مورد مراقبت‌های روزانه از پوست ارائه کند.
نتیجه‌گیری
تغییر عادات حمام رفتن و همین‌طور تغییر محصولات مورداستفاده و روتین مراقبت از پوست، تا حد زیادی به رفع خشکی پوست کمک می‌کند و علائم آن را در کمتر از یک هفته از بین می‌برد. برای اینکه شاهد تغییر دائمی باشید، باید این تغییرات در سبک زندگی را همواره در طول سال مدنظر قرار دهید. برای اینکه نتیجهٔ دائمی بگیرید، مراقبت‌های روزانه از پوست را همیشه باید در نظر بگیرید.
اگر علائم شما ادامه پیدا کرد یا حتی بدتر شد، به پزشک مراجعه کنید. در بعضی موارد، خشکی پوست ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری پنهان دیگر باشد. پزشک عمومی یا متخصص پوست می‌تواند با آزمایش‌های مختلف، دلیل خشکی پوست را پیدا و برنامهٔ درمانی مناسب را توصیه کند.
جلوگیری از خشکی پوست
برای اینکه از خشکیِ بیشتر پوست جلوگیری کنید، باید مراقبت‌های روزانهٔ پوست را جدی بگیرید.
نکات کلی برای مراقبت از پوست خشک
- صورت خود را روزانه با آب ولرم و شوینده‌های ملایم بشویید.
- محصولات مراقبت پوست را به‌درستی و متناسب با نوع پوست خود انتخاب کنید.
- با استفاده از کرم‌های ضدآفتاب با SPF ۳۰ یا بالاتر، از پوست خود در برابر تابش آفتاب مراقبت کنید.
- بعد از حمام، از لوسیون‌های مرطوب‌کننده استفاده کنید تا رطوبت پوست حفظ شود.
- برای مرطوب کردن پوست خشک از وازلین استفاده کنید.
اگر در زمان‌های مشخصی از سال، دچار خشکی پوست می‌شوید، مثلا در پاییز و زمستان، باید مراقبت‌های روزانه از پوست را متناسب با فصل تغییر بدهید. ممکن است لازم باشد که محصولات مورداستفاده و عادات حمام رفتن خود را در این زمان از سال تغییر بدهید تا از خشکی پوست جلوگیری کنید.
