ایران نماد و نشانه خاص کم ندارد. دنیای فرهنگ و هنر ایرانی که به‌شدت مهم و منحصربه‌فرد است. سراغ غذاها و مواد غذایی هم که می‌رویم، تنوع و جذابیتشان دست‌کمی از دنیای فرهنگ و هنر ندارد، مثلا خاویار دریایی که از تخم ماهیانی خاص در دریای خزر تولید می‌شود در دنیا تَک است. بگذارید برایتان بگوییم این ماده غذایی پرطرف‌دار در دنیا که خیلی‌ها شیفته طعمش هستند و البته در دسته مواد غذایی اشرافی هم قرار می‌گیرد، دقیقا چیست، چه انواعی دارد و خواص و فوایدش چیست. درباره خرید خاویار و قیمت آن هم برایتان می‌گوییم. آماده‌اید؟
با خاویار و انواع آن بیشتر آشنا شوید
شاید برایتان سؤال باشد که خاویار چیست و چرا این‌قدر گران و معروف است. خاویار تخم بالغ ماهیان خاویاری است. یادتان باشد که خاویار فقط و فقط به تخم ماهیان خاویاری گفته می‌شود که در ادامه از انواعشان می‌گوییم. تخم ماهی‌های دیگر خاویار نیست و همان اشپل ماهی است. به عبارت دیگر، خاویار اشپل ماهیان خاصی است که خاویاری نام دارند. برای خرید خاویار باید با انواعش آشنا باشید.
همان‌طور که پیش‌تر هم گفتیم، خاویار انواعی دارد. شاید برایتان جالب باشد که بدانید ماهیان خاویاری گونه‌ای خاص از ماهی‌ها هستند که قدمتشان به عصر ژوراسیک می‌رسد. این ماهی‌ها تقریبا ۳۰ گونه دارند که حدود ۶ گونه‌شان در آب‌های دریای خزر زندگی می‌کنند. در ادامه، شما را با انواع خاویار دریای خزر آشنا می‌کنیم.
- فیل‌ماهی: این ماهی بزرگ است و خاویارش کیفیت بسیار خوبی دارد.
- تاس‌ماهی ایرانی: تاس‌ماهی ایرانی هم خاویاری باکیفیت دارد. این ماهی تیره‌رنگ است و تا ناحیه بینی‌اش رنگدانه‌های سفید دارد.
- تاس‌ماهی روسی: این ماهی هم در آب‌های خزر دیده می‌شود. اندازه‌اش ۱ تا ۲ متر است و بعد از دو نوعی ماهی‌ای که گفتیم، خاویارش از باکیفیت‌ترین‌هاست.
- شیپ: شیپ ماهی مهاجر است، یعنی از نقاط دیگر دنیا وارد رودخانه‌هایی می‌شود که به خزر می‌ریزند. این ماهی ۳۰ سال عمر می‌کند، خیلی سبک است و طولش به ۱ متر می‌رسد.
- اوزون‌برون: این ماهی کوچک‌ترین ماهی خاویاری دریای خزر است. خاویار آن از انواع دیگر ریزتر است و از نظر کیفیت هم در میان این شش نوع در جایگاه آخر قرار می‌گیرد. معنی اسم این ماهی «دماغ‌دراز» است.
این ماهیان خاویاری در دریای خزر زندگی می‌کنند و کیفیت خاویارشان به همین ترتیبی است که در بالا فهرست شده. پس اگر دنبال بهترین خاویار هستید، بدانید که خاویار فیل‌ماهی رتبه نخست را دارد.
خواص و فواید خاویار دریایی چیست؟
خاویار ماهی‌های مختلف که شبیه مرواریدهایی کوچک به‌رنگ سبز کم‌رنگ تا مشکی هستند، خواص فوق‌العاده‌ای دارند. چه خواصی؟ در ادامه بخوانید.
- خاویار سرشار از مواد مغذی مانند پروتئین، چربی مفید، ویتامین B12 و آهن است.
- وجود اسیدهای چرب امگا۳ در خاویار به جوان‌ماندن پوست کمک شایانی می‌کند.
- مواد موجود در این ماده غذایی مانع از بروز التهاب در مغز می‌شود و سلامت آن را تضمین می‌کند.
- خاویار با تنظیم فشار خون، کاهش سطح کلسترول و جلوگیری از انعقاد به سلامت قلب کمک می‌کند.
- یکی از جالب‌ترین خواص خاویار افزایش باروری مردان است.
- افزایش توانایی سیستم ایمنی بدن هم خاصیت مهم دیگر خاویار است.
تفاوت خاویار دریایی با خاویار پرورشی چیست؟
صید بیش از حد ماهی‌های خاویاری باعث کم‌شدن این گونه در دریای خزر شده است. خاویار صادراتی ایران مشهور است و برای همین صید آن در سال‌های گذشته زیاد بوده است.
این روند گونه ماهیان خاویاری را با تهدیداتی روبه‌رو کرده و برای همین تولیدکنندگان به فکر راه‌اندازی مجموعه‌های پرورش ماهیان خاویاری افتاده‌اند. البته گاهی تفاوت‌هایی میان خاویار دریایی با خاویار پرورشی وجود دارد. برای خرید خاویار باید بدانید که تولیدکننده خاویار پرورشی نقش مهمی در تولید و عرضه محصولی درجه‌یک دارد.
اگر خاویارهای پرورشی اصولی تولید شوند، تفاوتی با خاویارهای دریایی نخواهند داشت. ترکیبات و مواد مغذی هر دو نوع ماهی یکسان است، اما همان‌طور که گفته شد این شباهت در گروی رعایت اصول است.
طعم و کیفیت خاویار پرورشی در چنین شرایطی مطلوب نخواهد بود:
- غذای ماهیان پرورشی خوب نباشد؛
- در اکوسیستم مناسبی پرورش پیدا نکنند؛
- کیفیت آب محل زیستشان خوب نباشد.
البته اگر تمام اصول پرورش ماهیان خاویاری رعایت شوند، نتیجه نهایی بسیار مطلوب و مشابه خاویار دریایی خواهد بود.
قیمت خاویار دریایی ایران چقدر است؟
همه می‌دانند که قیمت خاویار کم نیست. این ماده غذایی خاص و کمیاب است و برای همین هم قیمت بالایی در ایران و جهان دارد. می‌دانید برای خرید مقادیر مختلف خاویار باید چقدر هزینه کنید؟ (این قیمت‌ها متعلق به سال ۱۴۰۰ و ۲۰۲۱ میلادی است)
- برای خرید ۳۰ گرم از ماهیان خاویاری، قیمت از ۷۵۰هزار تومان تا ۱میلیون تومان متغیر است.
- قیمت خاویار برای هر ۵۰ گرم از آن از ۱میلیون و ۲۰۰هزار تومان تا ۱میلیون و ۸۰۰هزار تومان متغیر است.
- ارزش خاویار برای هر ۱۰۰ گرم از آن از ۲میلیون و ۳۰۰هزار تومان تا ۳میلیون و ۵۰۰هزار تومان متغیر است.
- قیمت خاویار برای هر ۱۲۵ گرم از آن از ۲میلیون و ۹۰۰هزار تومان تا ۴میلیون و ۵۰۰هزار تومان متغیر است.
- قیمت خاویار صادراتی هم برای هر ۱ کیلوگرم از آن ۴۳۰ تا ۱۴۰۰ یورو است.
نحوه مصرف و میزان ماندگاری خاویار را می‌دانید؟
خاویار گران است و در دسته غذاهای تجملاتی و اشرافی قرار می‌گیرد. پس میل‌کردن آن هم قواعدی دارد که باید بدانید. این ماده غذایی باید سرد سِرو شود و در ظرفی غیرفلزی قرار بگیرد. خاویار را گرم یا یخ‌زده نخورید. معمولا خاویار را در ظرف‌هایی کوچک‌تر می‌ریزند و آنها را درون ظرفی بزرگ‌تر می‌گذارند و درون ظرف بزرگ‌تر و دور ظرف‌های کوچک‌تر خاویار یخ گذاشته می‌شود.
باز هم تأکید می‌شود که خاویار را در ظرف‌هایی از جنس فلزات مختلف مانند نقره نریزید، چون در ترکیب با فلزات اکسید می‌شود و طعم بدی می‌گیرد. ظرف‌هایی از جنس کریستال و شیشه گزینه‌های خوبی برای سِرو خاویارند.
غذاهای هماهنگ با خاویار چیست؟
خاویار به‌تنهایی هم سِرو می‌شود و چندان به چیزهای دیگر نیازی ندارد، اما گزینه‌های زیر برای میل‌کردن با خاویار مناسب هستند:
- خامه ترش، لیمو ترش، تخم‌مرغ پخته؛
- بسکویت‌هایی مانند تُرد یا به‌قول فرنگی‌ها کراکر؛
- سیب‌زمینی‌های پخته کوچک، پیاز خردشده، نان تُست چرب‌شده با کره؛
- با صدف خوراکی که گران‌ترین حالت سرو خاویار است.
شاید برایتان عجیب و ناخوشایند باشد، اما بعضی از رستوران‌ها در دنیا خاویار را با شکلات سفید سرو می‌کنند. شاید هم نتیجه خوب از کار درآید. شما چه فکر می‌کنید؟
علاوه بر مواردی که گفته شد، امکان استفاده از خاویار در غذاهای متنوع هم وجود دارد. مثلا ترکیب آن با پاستا می‌تواند خوشایند باشد. قراردادن خاویار در کنار غذاهای دریایی دیگر مانند ماهی سالمون هم فکر خوبی است.
اگر از طعم خاویار خوشتان بیاید یا دست‌کم به‌خاطر خواصش مایل به استفاده از آن باشید، دستورهای غذایی بسیار متنوعی وجود دارند که می‌توانید بر اساس آنها، خاویارتان را نوش جان کنید. مثلا پیاز شکم‌پُر با خاویار از جمله غذاهایی است که می‌توانید در نظر بگیرید.
فرقی نمی‌کند خاویار را به‌تنهایی یا به‌عنوان بخشی از یک غذا سِرو می‌کنید، در هر حال لازم نیست مقدار زیادی از آن در هر وعده استفاده شود. اگر هم جایی مهمان هستید و می‌خواهید خاویار نوش جان کنید، حواستان باشد که مقداری اندک از آن را امتحان کنید و بدانید که خاویار را با قاشق‌های بزرگ و چند دفعه میل نمی‌کنند.
شیوه نگهداری و میزان ماندگاری خاویار دریایی
خاویار باید در دمای منفی ۳ تا مثبت ۱٫۵سانتی‌گراد نگهداری شود. قوطی‌های حاوی خاویار فقط تا شش هفته قابل‌نگهداری در یخچال هستند، البته به شرطی که در قوطی باز نشده باشد.
هوا دشمن اصلی خاویار است. اگر قصد خرید دارید، باید سراغ قوطی‌های کوچک‌تر بروید تا در هر وعده محتویاتش کاملا مصرف شود و لازم نباشد که آن را در یخچال برای دفعات بعدی نگه دارید. نگه‌داشتن خاویار درست نیست و اگر هوا واردش شود، خراب خواهد شد.
اگر هم قوطی و ظرف خاویارتان بزرگ است، پس از آنکه درش را باز و بخشی از خاویار را مصرف کردید، روی ظرف پلاستیک بکشید. با این کار اجازه ورود هوا به داخل ظرف را نمی‌دهید و می‌توانید خاویار را طی ۲ تا ۳ روز آینده هم نگه دارید و مصرف کنید.
در آخر
خرید خاویار و مصرف آن برای سلامتی مزایای زیادی دارد. اگر طرف‌دار غذاهای دریایی باشید، به‌احتمال زیاد از طعم خاویار هم خوشتان می‌آید. اگر اهل آزمودن چیزهای متفاوت هستید، حتما از امتحان‌کردن این ماده غذایی لذت می‌برید. دریای زیبای خزر پُر از گنجینه‌های طبیعی است که با مدیریت درست و تدبیر می‌توانند در رونق اقتصاد نقش به‌شدت مثبتی ایفا کنند. پرورش ماهیان خاویاری هم صنعت جذابی است که بازار خوبی دارد.
شما بگویید
دوست دارید طعم خاویار را بچشید؟ اگر از آن چشیده‌اید، نظرتان چیست؟ به‌نظرتان بهتر است خاویار خالی خورده شود یا پیشنهاد دیگری برایمان دارید؟
