خارش چشم یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد در طول شب، با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. خارش چشم، دلایل متعددی دارد و درمان آن با توجه به عامل ایجاد خارش، متفاوت است. در ادامه با علت، راه‌های تشخیص، درمان‌های خانگی و دارویی خارش چشم آشنا می‌شوید. با ما همراه باشید.
- علت خارش چشم
- تشخیص خارش چشم
- درمان خانگی خارش چشم
- درمان خارش چشم با دارو
- اجتناب از عوامل محرک خارش چشم
خارش چشم در طول شب، یکی از مشکلات رایج است. البته این مشکل، فقط در طول شب وجود ندارد. چون افراد در طول شب کمتر تحرک دارند و معمولا استراحت می‌کنند؛ به همین دلیل، در طول شب، بیشتر نسبت به بدن خود و مشکلاتی که با آن درگیر هستند، آگاه می‌شوند.
یکی از این مشکلات، که شبانگاه بیشتر خودنمایی می‌کند، خارش چشم است.
علت خارش چشم
مشکلات و بیماری‌های متعددی ممکن است باعث ایجاد خارش چشم در طول شب شوند.
تعدادی از این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- استنوپیا یا خستگی چشم: این مشکل بر اثر خیره شدن به صفحه کامپیوتر برای مدت طولانی یا به خاطر رانندگی‌های طولانی‌مدت اتفاق می‌افتد.
- آلرژی: آلرژی تماس با یک عامل خارجی است که باعث ایجاد خارش و قرمزی در چشم می‌شود. این عامل خارجی ممکن است مواد آرایشی، گرده گل‌ها و گیاهان و شوره بدن حیوانات خانگی باشد.
- خشکی چشم: خشکی چشم زمانی ایجاد می‌شود که چشم نمی‌تواند به اندازه کافی در طول روز رطوبت ایجاد کند و رطوبت طبیعی چشم از بین می‌رود.
- درماتیت آتوپیک: درماتیت آتوپیک نوعی اگزما است که باعث ایجاد خارش و قرمزی در پوست و خشکی چشم می‌شود.
- التهاب ملتحمه: التهاب ملتحمه یا کنژنکتیویت یک بیماری عفونی مسری است. این بیماری باعث ایجاد علائمی مثل قرمزی چشم، خارش و سوزش چشم می‌شود.
- بلفاریت: بلفاریت التهاب پلک است که بر اثر مسدود شدن فولیکل ایجاد می‌شود.
- اختلال عملکرد غدد میبومین: این بیماری در شرایطی ایجاد می‌شود که غدد میبومین مسدود می‌شوند و نمی‌توانند مایع کافی برای ایجاد رطوبت در چشم را ایجاد کنند.
- مصرف برخی داروها: برخی داروها ممکن است باعث ایجاد خشکی چشم شوند. این داروها عبارت‌اند از آنتی هیستامین ها و انواع داروی فشار خون.
تشخیص خارش چشم
کسانی که شب‌ها خارش چشم دائمی دارند، حتما برای تشخیص علت اصلی آن باید به پزشک مراجعه کنند. پزشک احتمالا کار خود را با بررسی سوابق پزشکی بیمار و بررسی علائم شروع می‌کند. معمولا تست‌های فیزیکی برای معاینه چشم انجام می‌شود.
این تست‌ها شامل بررسی دقیق چشم و پلک بیمار است. اگر در پلک بیمار، ترشحاتی وجود داشته باشد، پزشک از آن نمونه‌برداری می‌کند و آن را به آزمایشگاه می‌فرستد.
اگر پزشک، آلرژی را دلیل ایجاد خارش چشم بداند، ممکن است برای تشخیص آن، پچ تست انجام دهد. همچنین ممکن است پزشک، شما را به متخصص چشم ارجاع دهد تا بهتر و دقیق‌تر معاینه شوید.
درمان خانگی خارش چشم
برخی روش‌ها و درمان‌های خانگی می‌تواند علائم خارش چشم را کمتر یا از بروز آن پیشگیری کند. این روش‌ها عبارت‌اند از:
- استفاده از کمپرس سرد و گرم
- تمیز نگه داشتن اطراف چشم
- استفاده از دستگاه بخور برای مرطوب کردن هوا
- اجتناب از آلرژن‌ها
- استفاده از قطره‌های چشم
- دنبال کردن قانون ۲۰-۲۰-۲۰
۱. قانون ۲۰-۲۰-۲۰
خیره شدن طولانی‌مدت به صفحه کامپیوتر یا فعالیت‌هایی شبیه به این، ممکن است باعث خستگی چشم شود که یکی از دلایلی خارش چشم در شبانگاه است. افرادی که دچار خارش چشم هستند با رعایت قانون ۲۰-۲۰-۲۰ می‌توانند تا حدی خستگی چشم را کاهش دهند.
بعد از هر ۲۰ دقیقه‌ای که با کامپیوتر کار می‌کنید، باید ۲۰ ثانیه به یک شی که در فاصله ۲۰ فوتی (حدودا ۶ متری) از شما قرار دارد، نگاه کنید. این روش، به چشم شما استراحت می‌دهد.
۲. کمپرس سرد و گرم
اگر دچار خارش چشم هستید با کمپرس سرد و گرم می‌توانید کمی آن را التیام ببخشید. کمپرس گرم روی چشم، برای شرایطی مناسب است که خارش چشم بر اثر آلرژی باشد. اگر خارش چشم شما با حرارت و تورم همراه است، کمپرس سرد می‌تواند کمک‌کننده باشد.
۳. تمیز نگه داشتن اطراف چشم
آلودگی، مواد شیمیایی و مواد آرایشی ممکن است باعث خارش چشم شوند.
در طول شب، چشم‌ها و اطراف آن را تمیز نگه دارید. این کار باعث کاهش خارش چشم می‌شود. برای شستن نواحی اطراف چشم که آلوده شده‌اند، از آب خنک استفاده می‌کنند. اما گاهی شست‌شوی چشم با حوله، لیف یا پارچه نرمی که با آب گرم مرطوب شده، کافی است.
افرادی که آرایش می‌کنند، باید قبل از شست‌وشوی چشم، همه مواد آرایشی را پاک کنند.
۴. استفاده از دستگاه بخور
هوای خشک باعث ایجاد یا تشدید خارش چشم می‌شود. افرادی که خارش چشم دارند می‌تواند از دستگاه بخور برای افزایش رطوبت هوا در اتاق خواب خود استفاده کنند؛ به‌خصوص در فصل زمستان و در مناطق جغرافیایی که دارای آب‌وهوای خشک است.
۵. استفاده نکردن از لنزهای تماسی
استفاده از لنزهای تماسی ممکن است یکی از عوامل ایجاد خارش چشم در طول شب باشد. برخی افراد حتی در طول شب هم از لنز تماسی استفاده می‌کنند که ممکن است منجر به خارش‌های آتی شود.
اگر از لنز تماسی استفاده می‌کنید و در طول شب خارش چشم دارید، حتما لنز را در بیاورید و به چشم‌های خود استراحت دهید تا خارش چشم کاهش پیدا کند.
علاوه‌براین، تغییر دادن نوع لنز تماسی می‌تواند در کاهش خارش چشم مؤثر باشد. این تغییر ممکن است از تحریکات چشم در زمان‌های دیگر و در نتیجه خارش آن جلوگیری کند.
۶. دوری کردن از عوامل حساسیت‌زا
افرادی که آلرژی دارند باید تا جایی که امکان‌پذیر است، از عوامل حساسیت‌زا یا آلرژن‌ها دوری کنند. حساسیت یکی از مهم‌ترین عوامل خارش چشم است.
مثلا خوابیدن در اتاقی با پنجره‌های بسته می‌تواند در این زمینه مؤثر باشد. چون در اتاقی با پنجره بسته، احتمال وجود گرده‌های گل و سایر آلرژن‌های خارجی کمتر می‌شود.
حیوانات خانگی را دور از اتاق خواب خود نگه دارید. با این کار، مقدار شوره بدن آنها که فضای اطراف پخش می‌شود، کاهش پیدا می‌کند و در طول شب، کمتر با آن تماس دارید. گردگیری به طور مداوم و عوض کردن کف‌پوش‌ها می‌تواند در این زمینه بسیار مؤثر باشد.
درمان خارش چشم با دارو
گاهی داروهایی که بدون نسخه عرضه می‌شوند، موجب بهبود خارش چشم نمی‌شوند.
برخی افراد، ممکن است برای درمان خارش چشم، به درمان‌های دارویی جدی‌تری نیاز پیدا کنند. نمونه‌ای از این درمان‌های دارویی را در ادامه خواهید دید:
- آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا موضعی برای عفونت‌های باکتریایی مثلا التهاب ملتحمه باکتریایی؛
- اشک مصنوعی برای مرطوب نگه داشتن چشم؛
- آنتی‌هیستامین‌ها برای کمک به کنترل واکنش‌های آلرژیک که به خارش چشم منجر می‌شود؛
- قطره‌های چشمی استروئید برای بلفاریت و آلرژی؛
- داروهایی که بر سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارند برای بیماری بلفاریت؛
- استابیلایزرهای ماست‌سل؛
- شات‌های آلرژی برای افرادی که آلرژی‌های شدید دارند.
اجتناب از عوامل محرک خارش چشم
پیشگیری از خارش چشم در شبانگاه، در صورتی امکان‌پذیر است که بتوانید عوامل محرک آن را شناسایی کنید. برخی افراد، محرک‌های احتمالی را روزانه یادداشت می‌کنند و علائم خود را با توجه به آن بررسی می‌کنند. این کار، روشی برای پیدا کردن عوامل محرک خارش چشم است.
اجتناب کردن از عوامل محرک، از خارش چشم پیشگیری می‌کند یا حداقل تعداد دفعات ابتلا به آن را کاهش می‌دهد.
پیشگیری از خستگی چشم
در طول روز می‌توانید اقداماتی انجام دهید که از خستگی چشم و به دنبال آن از خارش چشم پیشگیری کنید. این اقدامات عبارت‌اند از:
- استراحت کردن هنگام رانندگی‌های طولانی‌مدت؛
- استفاده از عینک‌های پلاریزه هنگام رانندگی و بیرون از منزل؛
- مطالعه کردن در محیطی که نور کافی دارد؛
- استراحت کردن در بین کار کردن طولانی‌مدت با کامپیوتر و زمانی که برای مدت طولانی به صفحات نمایش خیره می‌شوید؛
- استفاده از اشک مصنوعی در طول روز؛
- استفاده از عینک یا لنز اگر به آن نیاز دارید؛
- قرار دادن صفحه نمایش کامپیوتر پایین‌تر از سطح چشم و فاصله گرفتن از آن در حدود ۳۰ سانتی‌متر.
پیشگیری از خارش چشم ناشی از آلرژی
اگر آلرژی عامل ایجاد خارش چشم است، این اقدامات را در طول روز انجام دهید:
- کم کردن قارچ‌ها و کپک‌ها در فضای منزل با تمیز کردن مرتب و استفاده از دستگاه رطوبت‌گیر؛
- بسته نگه داشتن پنجره‌ها در طول شب و روز؛
- پاک کردن کامل آرایش چشم قبل از خواب؛
- تمیز کردن مرتب موی حیوانات خانگی؛
- استفاده از روتختی‌ها و منسوجاتی که گردوغبار را جذب نمی‌کنند؛
- اجتناب از دست زدن به چشم‌ها با دست‌های آلوده به خصوص زمانی که با محرک‌ها در تماس هستید مثلا موی حیوانات خانگی.
پیشگیری از بعضی بیماری‌ها نیز به‌راحتی امکان‌پذیر است؛ مثلا التهاب ملتحمه یا کنژنکتیویت. این بیماری مسری است و اگر با فرد مبتلا تماس نداشته باشید، بیمار نمی‌شوید.
همچنین، از محصولات مرتبط با چشم، به‌صورت اشتراکی استفاده نکنید؛ مثلا لوازم آرایش چشم.
جمع‌بندی
بیشتر موارد خارش چشم شبانگاهی حاد نیستند و به‌راحتی درمان می‌شوند. افرادی که خستگی چشم و واکنش‌های آلرژیک را تجربه می کنند می‌توانند با اجتناب از عوامل محرک، از خارش چشم در طول شب پیشگیری کنند.
اگر بلفاریت عامل ایجاد خارش چشم باشد، درمان‌های دارویی بر مدیریت علائم آن تمرکز دارد. معمولا، بلفاریت کاملا از بین نمی‌رود. اما درمان صحیح و رعایت بهداشت، علائم آن را در کمترین سطح ممکن نگه می‌دارد.
