تا به حال نام گیاه خارخاسک به گوشتان خورده است؟ اگر در اینترنت دنبال ماده‌ای طبیعی برای افزایش میل جنسی بگردید، احتمالا این گیاه یکی از گزینه‌هایی است که پیدا می‌کنید. ظاهرا این گیاه تولید تستوسترون و میل جنسی را افزایش می‌دهد. در طب سنتی چینی (TCM) و طب آیورودا از میوه، برگ و ریشه خارخاسک خواص مختلفی دارد و برای درمان بسیاری از بیماری‌ها و نگرانی‌هایی مانند کاهش میل جنسی استفاده می‌شود. در این مقاله، درباره فواید و عوارض خارخاسک توضیح می‌دهیم. با ما همراه باشید.
خواص خارخاسک
۱. بهبود سلامت جنسی
نتایج تحقیقات درباره نقش این گیاه در افزایش میل جنسی ضدونقیض‌اند. طبق یکی از پژوهش‌ها، مصرف مکمل‌های حاوی خارخاسک سبب می‌شود زنانی که پیش از یائسگی دچار کاهش میل جنسی می‌شوند، میل جنسی، برانگیختگی، ارگاسم و رضایتشان از رابطه جنسی بیشتر شود. البته این پژوهش فقط ۴۰ شرکت‌کننده داشته است و برای درک بهتر مزایای سلامتی خارخاسک، به تحقیقات بیشتری نیاز است.
همچنین اثر خارخاسک بر مردانی که دچار اختلال نعوظ (ED) و میل جنسی کم بودند هم آزمایش شد. این افراد در مقایسه با کسانی که فقط دارونما مصرف کرده بودند، عملکرد جنسی، رضایت از رابطه، میل جنسی و ارگاسم بهتری را گزارش کردند.
اگرچه این نتایج امیدوارکننده بود، آزمایش‌های بالینی که نقش این گیاه در سلامت جنسی مردان را ارزیابی می‌کردند، نتایج متناقضی داشتند.
۲. بهبود عملکرد ورزشی
این گیاه به‌دلیل تحریک تولید تستوسترون، مکملی محبوب در بین ورزشکاران است. ورزش شدید و طولانی‌مدت تولید تستوسترون را سرکوب می‌کند که بر عملکرد ورزشی فرد تأثیر منفی می‌گذارد. مکمل خارخاسک می‌تواند تولید تستوسترون را افزایش دهد و از این تأثیر منفی جلوگیری کند.
با این حال بررسی بالینی تعدادی ورزشکار در سال ۲۰۲۱ نشان داد که مصرف مکمل خارخاسک عملکرد ورزشی یا ترکیب بدن را بهبود نمی‌بخشد. نویسندگان این مقاله معتقدند برای تأیید فواید مکمل‌های خارخاسک برای ورزشکاران به تحقیقات بیشتری نیاز است.
پژوهش دیگری در سال ۲۰۱۷ در مجله علوم ورزشی و سلامت منتشر شد که در آن گروهی از بوکسورهای آموزش‌دیده را بررسی کرده بودند. این پژوهش هیچ بهبودی در توده عضلانی یا میزان تستوسترون آنها هنگام مصرف مکمل حاوی خارخاسک نشان نداد. با این حال، این افراد کمتر دچار آسیب عضلانی شدند و عملکرد بی‌هوازی‌شان بهبود یافت.
۳. کاهش فشار خون
در آزمایش‌های حیوانی، خارخاسک با شل‌‌کردن رگ‌های خونی فشار خون را کاهش داد. با این حال مشخص نیست که آیا این مکمل گیاهی برای انسان‌ها هم فواید مشابهی دارد یا خیر.
۴. درمان سنگ کلیه
سنگ کلیه بیماری رایجی است که باعث درد شدید شکم می‌شود. در طب سنتی چینی و آیورودا، از این گیاه برای درمان سنگ کلیه استفاده می‌کنند. این گیاه با افزایش ادرار، خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش می‌دهد. تحقیقات فعلی درباره مزایای خارخاسک برای درمان سنگ کلیه به آزمایش‌های حیوانی محدود شده است.
عوارض جانبی احتمالی خارخاسک
بیشتر تحقیقات درباره عوارض جانبی احتمالی این گیاه آزمایش‌های حیوانی بوده‌اند. در این آزمایش‌ها، مصرف مقدار زیادی مکمل گیاهی خارخاسک به قلب، کبد و کلیه‌ها آسیب رسانده بود.
مصرف عرق یا دمنوش خارخاسک برای مدت کوتاه احتمالا بی‌خطر است، به شرط اینکه سالم باشید و در دوران بارداری یا شیردهی نباشید. عوارض جانبی مصرف زیاد این گیاه عبارت‌اند از:
- اختلالات خواب؛
- ناراحتی معده؛
- پریود نامنظم.
بر اساس آزمایش‌های حیوانی، مصرف زیاد آن با مشکلات رشد جنین در ارتباط است. بنابراین اگر در دوران بارداری یا شیردهی هستید، دمنوش یا عرق خارخاسک ننوشید.
همچنین نگرانی‌هایی درباره ارتباط احتمالی مشکلات پروستات و مصرف این گیاه وجود دارد.
مردی جوان گزارش کرده بود که برای پیشگیری از سنگ کلیه مقدار زیادی خارخاسک را در ۲ روز مصرف کرده و دچار مسمومیت حاد کبدی و کلیوی شده بود. پس با وجود خواص عرق خارخاسک در مصرف آن احتیاط کنید.
مکمل‌های حاوی خارخاسک که برای بهبود عملکرد یا عضله‌سازی به ورزشکاران عرضه می‌شوند، ممکن است حاوی مواد مضری مانند استروئیدهای آنابولیک آندروژنیک یا سایر مواد ممنوعه باشند که روی برچسب آنها ذکر نشده باشند.
تداخل غذایی یا دارویی
به نظر می‌رسد این گیاه هیچ‌گونه تداخلی با غذاها یا سایر گیاهان و مکمل‌ها ندارد، اما با برخی داروها تداخل دارد. اگر از داروهای قلب و فشار خون استفاده می‌کنید، خارخاسک مصرف نکنید. نمونه‌ای از این داروها عبارت‌اند از:
- مسدود کننده‌های بتا؛
- دیگوکسین؛
- مسدودکننده‌های کانال کلسیم؛
- دیورتیک‌ها؛
- مهارکننده‌های ACE؛
- نیترات‌ها.
اگر دیابت دارید و دارو مصرف می‌کنید، خارخاسک نخورید چون می‌تواند قند خون شما را به میزان خطرناکی کاهش دهد.
حتما به پزشکتان درباره هر چیزی که مصرف می‌کنید اطلاع بدهید، حتی اگر طبیعی باشد. این‌طوری پزشک می‌تواند هرگونه عوارض جانبی یا تداخلات احتمالی با داروها، غذاها یا سایر گیاهان و مکمل‌ها را بررسی کند.
دوز و آماده‌سازی
مکمل‌های خارخاسک به صورت کپسول، پودر و دمنوش در دسترس هستند. در طب سنتی از تمام قسمت‌های گیاه برای درمان استفاده می‌شود. با این حال، مکمل‌هایی که اینترنتی یا در فروشگاه‌های محلی فروخته می‌شوند، ممکن است حاوی عصاره میوه، برگ، ریشه یا ترکیبی از این قسمت‌های گیاه باشند.
هیچ دوز استاندارد و هیچ میزان سمیت شناخته‌شده‌ای برای این مکمل گیاهی وجود ندارد. برای اطلاع بیشتر درباره دوز و نحوه آماده‌کردن آن، دستورالعمل‌های روی برچسب محصول را بخوانید.
سؤالات رایج
– برای بدن‌سازی چقدر خارخاسک مصرف کنم؟
برای مقدار خارخاسکی که باید برای بدن‌سازی مصرف کنید هیچ دوز مشخصی وجود ندارد. تحقیقاتی که استفاده از این مکمل گیاهی برای عضله‌سازی را بررسی کرده‌اند، از دوزهای مختلف از ۷۷۰ میلی‌گرم تا ۱۲۵۰ میلی‌گرم در روز استفاده کرده‌اند. برای اطلاع از مقدار مصرف کنید، با پزشک مشورت کنید.
– ارزش غذایی برگ خارخاسک چقدر است؟
بر اساس تجزیه‌و‌تحلیلی که دپارتمان علوم کاربردی در دانشگاه عثمان دانفودیو نیجریه انجام داده است، ۱ وعده ۱۰۰گرمی برگ این گیاه ۲۹۲ کالری دارد که ۵۵درصد آن از کربوهیدرات‌ها، ۲۱درصد از پروتئین و ۵درصد از چربی تأمین می‌شود.
– آیا می‌توانم خارخاسک را خودم پرورش بدهم؟
خارخاسک گیاهی است که به‌سرعت رشد می‌کند. این گیاه در خاک‌های خشک تا مرطوب در ماه‌های گرم سال بهتر رشد می‌کند. این گیاه در سایه رشد نمی‌کند، به سرما حساس است. و بیشتر در مناطق آب‌وهوایی نیمه‌گرمسیری و بیابانی می‌روید. با این تفاسیر، ممکن است بتوانید در محل زندگی خود آن را پرورش بدهید.
