حقایق جالب فیلم Dunkirk - دانکرک

۱- ایده ساخت فیلم

احتمالا همه ما می‌دانیم که کریستوفر نولان علاقه بسیار زیادی به ساخت داستان‌های تازه و جدید دارد. فیلم Dunkirk نخستین فیلم او به‌شمار می‌رود که نتیجه یک تجربه مرتبط با زندگی شخصی نولان است. با اینکه این فیلم در سال ۲۰۱۷ روی پرده سینماها رفت ولی ایده ساخت این فیلم از سال ۱۹۹۲ در ذهن نولان قرار داشت. او در مصاحبه‌ای درباره این موضوع گفت: «در آن زمان به‌همراه همسر خود به ساحل دانکرک رفتیم تا آن مکان را از نزدیک ببینیم. در آن زمان بود که ایده ساخت این فیلم به‌ ذهن من رسید ولی برای ساخت آن سال‌ها صبر کردم تا تجربه کافی برای ساخت فیلم‌های بزرگ را کسب کنم».

تمام فیلم‌های نولان تابه‌امروز حاصل اقتباس از داستان‌های مختلف یا داستان‌های کمیک و همان‌طور که اشاره کردیم حاصل داستان‌های جدید خود او بوده و فیلم دانکرک به‌خاطر یک تجربه شخصی و براساس یک داستان کاملا واقعی ساخته شده است. نولان به این موضوع نیز اشاره کرده که در زمان حضور در ساحل دانکرک تقریبا تمام داستان فیلم خود را در آن مکان تجسم و این داستان را از آن زمان تا شروع مراحل ساخت فیلم در ذهن خود نگه داشته است.

۲- حضور بازماندگان دانکرک در اکران فیلم

در نخستین اکران فیلم در شهر لندن شاهد حضور حدودا ۳۰ نفر از بازماندگان اتفاق واقعی ساحل دانکرک بودیم. کنت برانا در مصاحبه‌ای به‌طور مفصل به این موضوع پرداخت و گفت: «در هنگام اکران فیلم با بازماندگان اصلی آن رخداد روبه‌رو شدیم و واقعا افتخار می‌کنم که نقش کوچکی در به‌تصویر کشیدن یکی از آن شخصیت‌ها داشتم. در زمان اکران فیلم آن‌ها در اواسط دهه نهم زندگی خود بودند ولی به جرات می‌توان گفت که هنوز همان شور و اشتیاق دهه‌های نخست زندگی آن‌ها را می‌توانستیم در شخصیتشان ببینیم».

پس از اکران فیلم خبرنگاران زیادی از بازماندگان حادثه ساحل دانکرک که در آن مکان حضور داشتند، درباره میزان واقعی بودن این فیلم سؤال‌های زیادی کردند. آن‌ها جواب‌های جالبی دادند که نقطه مشترک همه آن‌ها این چند جمله بود: «کریستوفر نولان در فیلم دانکرک عملیات تخلیه آن ساحل لعنتی را به واقعی‌ترین شکل ممکن به‌تصویر کشیده ولی زمانی‌که این فیلم را با موسیقی هانس زیمر تماشا می‌کنیم حتی برای ما هم هیجان‌انگیز‌تر می‌شود». این موضوع ایده کریستوفر نولان بوده که موسیقی متن این فیلم جایگاه بالاتری نسبت‌به سایر فیلم‌های او در روند داستانی آن داشته باشد. 

۳- ایده دیوانه‌وار کریستوفر نولان

شاید باورتان نشود ولی فیلم‌نامه فیلم Dunkirk تنها ۷۶ صفحه دارد؛ فیلم‌نامه یک فیلم ۹۰ دقیقه‌ای ساده معمولا شامل ۱۲۰ صفحه می‌شود. این تازه آغاز دیوانگی کریستوفر نولان برای فیلم‌نامه این فیلم به‌شمار می‌رود. او در ابتدا قصد داشت بدون حتی یک صفحه فیلم‌نامه تمام فیلم را تولید کند! همسر او و تهیه‌کننده فیلم‌های این کارگردان یعنی اما توماس سرانجام نولان را راضی کرد که برای فیلم یک فیلم‌نامه بنویسد تا بازیگران و تیم سازنده فیلم سر صحنه سردرگم نشوند. نولان در ابتدا این ایده را درسر داشت که تمام دیالوگ‌های فیلم به‌صورت فی‌البداهه توسط بازیگران خلق شوند و او تنها خط داستانی را به آن‌ها نشان دهد.

او در مصاحبه‌ای به این ایده عجیب خود اشاره کرد و گفت: «زمانی‌که در سال ۱۹۹۲ به ساحل دانکرک سفر کردیم علاوه‌بر تجسم این فیلم در آن مکان تمام فیلم‌نامه را در ذهن خودم مرور کردم. من می‌دانستم در تمام زمان فیلم چه دیالوگ‌هایی قرار است گفته شود و به‌همین‌دلیل نیازی به فیلم‌نامه برای این فیلم نمی‌دیدم، به این امید که بازیگران هم با قرار گرفتن در آن مکان و دیدن آن شرایط بتوانند دیالوگ‌های بسیار زیبایی برای فیلم خلق کنند. همچنین چندین دیالوگ این فیلم ایده خود بازیگران بوده و به‌دلیل جذاب بودن آن‌ها به فیلم‌نامه نهایی اضافه شدند». نکته جالب این است که استودیو برادران وارنر کاملا با ایده نولان برای وجود نداشتن فیلم‌نامه موافق بود و آن‌ها به کارگردان خود اعتماد کامل داشتند.

 ۴- از ساحل دانکرک تا انگلستان

از دست دهید

• یادداشت کریستوفر نولان درباره چگونگی ساخت فیلم Dunkirk
• ۱۵ حقیقت جالب در مورد کریستوفر نولان

یکی از تاریک‌ترین و اذیت‌کننده‌ترین المان‌های فیلم دانکرک را می‌توان این موضوع دانست که تمام افراد حاضر در ساحل دانکرک تقریبا می‌توانستند از آن‌جا خاک انگلستان و خاک خانه خود را ببینند ولی قادر نبودند به آن برسند. آن‌ها به خانه بسیار نزدیک بودند ولی بااین‌حال در دورترین نقطه ممکن به‌سر می‌بردند. به‌خاطر همین نزدیک بودن فاصله قایق‌های شخصی و کوچک هم می‌توانستند این مسیر را طی کنند و سربازان گرفتار در ساحل دانکرک را به خانه برگردانند. 

نولان برای به‌تصویر کشیدن واقعی حس‌وحال آن لحظه قبل از شروع مراحل فیلم‌برداری فیلم به‌همراه همسر و چند نفر از دوستان خود با کرایه کردن یک قایق این مسیر را ۲ بار طی کرد تا شخصا آن را تجربه کند. مایک رایلنس که ایفای نقش آقای داوسون را برعهده داشت یکی از افرادی بود که با قایق خود به سمت دانکرک رفت تا نیروهای انگلیسی را نجات دهد. او هم مانند کریستوفر نولان این مسیر را چند بار طی کرد تا در مراحل فیلم‌برداری سکانس‌های مربوط‌به خود بتواند به واقعی‌ترین شکل ممکن هم قایق خود را هدایت کند و هم احساساتش را به‌خوبی بروز دهد.

۵- بازیگران گمنام

فیلم Dunkirk پر است از بازیگرانی برجسته مانند تام هاردی، مایک رایلنس، کیلین مورفی و کنت برانا ولی تقریبا نقش همگی آن‌ها به نقش‌های مکمل شباهت بیشتری دارد تا نقش‌های اصلی. تمرکز اصلی این فیلم روی سربازان حاضر در ساحل دانکرک و بیشتر از آن روی شخصیت تامی و سربازانی است که همراه او هستند. نقش تمامی این سربازها توسط بازیگرانی ایفا می‌شود که بسیاری از آن‌ها به‌هیچ‌وجه بازیگر معروفی به‌شمار نمی‌روند.

دلیل انتخاب بازیگران گمنام برای ایفای نقش سربازان حاضر در ساحل دانکرک این بود که در واقعیت تقریبا تمام سربازانی که در آن ساحل گیر افتاده بودند را سربازانی کم تجربه و جوان تشکیل می‌دادند. به‌همین‌دلیل استفاده از بازیگران کم‌تجربه برای به‌تصویر کشیدن آن‌ها این حس را خیلی بهتر به مخاطب منتقل می‌کرد. نکته بسیار جالب درباره این موضوع این است که وقتی کریستوفر نولان هری استایلز، معروف‌ترین فرد حاضر در میان سربازان ساحل دانکرک را برای ایفای نقش در این فیلم انتخاب کرد، هیچ شناختی از او نداشت و اصلا او را نمی‌شناخت.

۶- حضور مایکل کین

مگر می‌شود کریستوفر نولان یک فیلم بسازد و مایکل کین در آن حضور نداشته باشد؟ از سال ۲۰۰۵ و فیلم Batman Begins مایکل کین در تک‌تک فیلم‌های کریستوفر نولان حضور داشته و می‌توان به او لقب پایه ثابت فیلم‌های نولان یا حتی معجون شانس آثار او را داد. طرفداران مایکل کین و فیلم‌های نولان بدون شک پس از خبر حضور نداشتن او در فیلم دانکرک ناراحت شدند ولی همان‌طور که در ابتدای پاراگراف پرسیدیم، مگر می‌شود مایکل کین در فیلم‌های نولان حضور نداشته باشد؟ جواب این سؤال منفی است و در فیلم دانکرک هم شاهد حضور مایکل کین هستیم.

فیلم Dunkirk نخستین همکاری بین کریستوفر نولان و مایکل کین تلقی می‌شود که کین در آن جلوی دوربین نمی‌رود و ما در فیلم تنها صدای او را می‌شنویم. در سکاسن‌هایی که تام هاردی به‌عنوان خلبان جنگنده انگلیسی با فرمانده خود صحبت می‌کند درواقع درحال صحبت کردن با مایکل کین است. مایکل کین در این فیلم وظیفه صداگذاری و صحبت کردن به‌جای فرمانده تام هاردی را برعهده دارد؛ کسی که هواپیمای او در آغاز فیلم مورد اصابت گلوله قرار می‌گیرد و سقوط می‌کند. پس به‌این‌صورت در این فیلم هم شاهد حضور مایکل کین هستیم تا روند همکاری‌های او با کریستوفر نولان همچنان ادامه داشته باشد.

۷- هانس زیمر و جادوی او

از مایکل کین که عبور کنیم به هانس زیمر و موسیقی جادویی او می‌رسیم؛ المانی که در بیشتر فیلم‌های کریستوفر نولان با آن روبه‌رو می‌شویم. به‌عقیده بسیاری از منتقدین یکی از مهم‌ترین دلایل موفقیت و ماندگاری فیلم‌های کریستوفر نولان بدون شک موسیقی‌های هانس زیمر به‌شمار می‌روند که در اکثر فیلم‌های او نقش بسیار پررنگی دارند. موضوعی که در فیلم Dunkirk به‌دلیل کم بودن دیالوگ‌های فیلم خیلی محسوس‌تر آن را می‌بینیم و می‌توانیم آن را به‌عنوان یکی از عوامل مهم روند داستانی این فیلم نام ببریم.

کریستوفر نولان و هانس زیمر برای فیلم دانکرک ایده مشترکی داشتند و تصمیم گرفتند از موسیقی متن این فیلم به‌عنوان یک عامل استرس‌زا و یک تهدید برای سربازان حاضر در ساحل دانکرک استفاده کنند. اگر با دقت بیشتری به موسیقی لحظات پراسترس سربازان در موقعیت‌های حساس مانند بمباران هواپیما‌ها توجه کنید صدای تیک‌تاک یک ساعت را خواهید شنید. این صدای تیک‌تاک در اصل به ساعت جیبی نولان تعلق دارد که هانس زیمر از آن به‌عنوان عامل اصلی موسیقی متن این فیلم استفاده کرده است.

۸- ساختارشکنی کریستوفر نولان

فیلم Dunkirk با تمام فیلم‌های جنگی ساخته شده در تاریخ سینما تفاوت‌های زیادی دارد. این فیلم نبردهای جنگ جهانی و پیروزی یک گروه را به‌تصویر نمی‌کشد بلکه تنها به زنده ماندن و فرار کردن گروهی از سربازها می‌پردازد که در جنگ شکست خورده‌اند. احتمالا خیلی راحت با تماشای این فیلم متوجه متفاوت بودن آن نسبت به سایر فیلم‌های جنگی سینما خواهید شد ولی مهم‌ترین تفاوت این فیلم با دیگر فیلم‌های این ژانر چیست؟

در فیلم دانکرک با هیچ سربازی از نیروهای دشمن مواجه نمی‌شویم درحالی‌که در تمام فیلم‌های مربوط‌به داستان‌های جنگی، شخصیت‌های حاضر در آن فیلم حداقل در یک یا دو قسمت از آن با نیروهای دشمن به‌طور مستقیم درحال جنگیدن هستند اما در این فیلم این موضوع خیلی متفاوت است. ما نیروهای دشمن را در ابتدای فیلم خیلی کوتاه و تنها در حد چند ثانیه می‌بینیم یا تنها با هواپیمای آن‌ها موجه می‌شویم و در انتها چند نفر از نیروهای دشمن را تماشا می‌کنیم که تام هاردی را دستگیر می‌کنند. نیروهای دشمن در تمام فیلم‌های جنگی از مهم‌ترین المان‌های آن فیلم محسوب می‌شوند ولی در فیلم دانکرک به‌هیچ‌وجه این‌طور نیست و آن‌ها در تصاویر فیلم حضوری بسیار کوتاه و پنهان دارند.

۹- المان‌های واقعی فیلم و مشکلات آن‌ها

همان‌طور که احتمالا می‌دانید کریستوفر نولان به استفاده نکردن از پرده سبز و تصاویر کامپیوتری با استفاده از تکنولوژی CGI شهرت خاصی دارد. نولان در فیلم Dunkirk نیز مانند سایر آثار خود تا جای ممکن از تصاویر کامپیوتری استفاده نکرده و از المان‌ها و جزییات واقعی در فیلم خود بهره گرفته است. بااین‌حال در برخی از تصاویر فیلم شاهد جلوه‌های ویژه هستیم ولی اگر کوچک‌ترین راهی برای استفاده از تصاویر واقعی وجود داشته باشد، نولان آن را انتخاب می‌کند و به‌همین‌دلیل مثال‌های زیادی را می‌توانیم از این موضوع در فیلم دانکرک هم پیدا کنیم.

استخدام هزاران بازیگر برای اینکه تک‌تک سربازان حاضر در ساحل واقعی باشند، استفاده از کشتی‌های جنگی که در واقعیت نیز در جنگ حضور داشتند و استفاده از یک هواپیمای واقعی متعلق‌به نیروی هوایی انگلستان در جنگ جهانی دوم. هواپیمای استفاده شده در این فیلم دقیقا همان مدل هواپیماهای Spitfire استفاده شده در همان سال‌ها به‌شمار می‌رود که به‌طرز عجیبی پس از گذشت سال‌ها همچنان می‌توان با آن پرواز کرد. وظیفه پرواز کردن با این هواپیما برعهده صاحب آن قرار داشت که با پرواز بر فراز ساحل دانکرک، کریستوفر نولان تصاویر مربوط‌به آن را ضبط کرد. پس از فرود آمدن این هواپیما در ساحل دانکرک این هواپیمای بسیار باارزش درحال فرو رفتن در شن‌های ساحل بود که خیلی سریع از آن محل به مکان نگه‌داری خود منتقل شد.

۱۰- نابود کردن یک دوربین IMAX

یکی از معدود کارگردان‌های هالیوود که فیلم‌های خود را با دوربین‌های IMAX فیلم‌برداری می‌کند کریستوفر نولان است. این دوربین به‌خاطر هزینه‌های بالا، صدای بسیار زیاد و سنگین بودن خود خیلی بین کارگردان‌ها محبوب نیست ولی تصاویر ضبط شده با آن کیفیت بهتر و ابعاد بزرگ‌تری دارند. همچنین فیلم‌برداری با این دوربین سختی‌های مخصوص به خود را دارد و نولان همیشه با ایده‌های جالب توانسته از پس آن‌ها برآید. او پس از له کردن یکی از این دوربین‌ها در مراحل ساخت فیلم The Dark Knight زیر ۱۸ چرخ معروف فیلم، یک دوربین آی‌مکس دیگر را در زمان فیلم‌برداری فیلم Dunkirk نابود کرد.

نولان با تعبیه یک مکان مخصوص روی هواپیمایی که در مورد قبلی به توضیح آن پرداختیم سعی کرد تصاویری بسیار طبیعی را از تعقیب‌وگریز هواپیماها به‌تصویر بکشد ولی آن مکان تعبیه‌‌شده یک لحظه از جای خود در آمد و دوربین IMAX قرار گرفته روی آن هواپیما که بسیار ارزشمند بود، به اعماق دریا سقوط کرد. تیم سازنده این فیلم با کمک قواص‌های حرفه‌ای سرانجام موفق شدند فیلم‌های ضبط شده توسط آن دوربین را از عمق چندین متری بیرون بکشند و از آن‌ها در ویرایش نهایی فیلم استفاده کنند.

۱۱- شخصیت فاریر با بازی تام هاردی

تام هاردی یکی دیگر از بازیگرانی به‌شمار می‌رود که سابقه چند همکاری بسیار موفق با کریستوفر نولان را در کارنامه خود می‌بیند. پس از فیلم The Dark Knight Rises که تام هاردی نقش شخصیت بین را با وجود یک ماسک روی صورت خود ایفا کرد، او به اولین و تنها گزینه نولان برای ایفای نقش فاریر در فیلم دانکرک تبدیل شد. این بازیگر محبوب بار دیگر نشان داد توانایی بسیار بالایی در ایفای نقش با وجود معلوم نبودن تمام صورت خود دارد.

کریستوفر نولان در مصاحبه‌ای جالب با رسانه USA Today درباره تام هاردی گفت: «من تجربه بسیار جالب و موفقی با پنهان کردن صورت تام در فیلم شوالیه تاریکی برمی‌خیزد داشتم. او می‌تواند تمام نقش خود را تنها با چشم‌هایش ایفا کند و شما به‌راحتی با آن ارتباط برقرار خواهید کرد. هر آنچه نیاز دارید درباره شخصیت او بدانید را می‌توانید از چشمان او دریافت کنید. تام چشمانی بسیار رسا دارد و می‌تواند با چشمان خود با شما سخن بگوید. او مخاطب خود را به‌خوبی در لحظات مهم فیلم غرق می‌کند حتی با وجود اینکه قسمت زیادی از صورت او زیر ماسک قرار دارد. این موضوع واقعا شگفت‌انگیز است». قطعا با جمله آخر کریستوفر نولان کاملا موافق هستیم.

۱۲- دستمزد کریستوفر نولان

همه می‌دانیم که کریستوفر نولان با ساخت فیلم‌های مختلف سود بسیاری را برای استودیو برادران وارنر به ارمغان آورده و طبیعی است که دستمزد بالایی را برای ساخت فیلم خود دریافت کند. طبق گزارش رسانه هالیوود ریپورتر، نولان برای ساخت فیلم دانکرک از این استودیو مبلغ ۲۰ میلیون دلار به‌عنوان دستمزد و ۲۰ درصد از سود فروش فیلم در باکس‌آفیس را دریافت کرده که بیشترین دستمزدِ یک کارگردان برای ساخت یک فیلم در تاریخ به‌شمار می‌رود. قبل از او این عنوان در اختیار پیتر جکسون برای ساخت فیلم کینگ‌کنگ قرار داشت.

۱۳- حقایق متفرقه فیلم

• ۱۲ عدد از قایق‌های شخصی که در فیلم برای کمک به سربازان گیرافتاده به ساحل دانکرک اعزام می‌شوند، واقعی هستند و در آن زمان در حادثه واقعی دانکرک حضور داشتند.

نظر شما همراهان همیشگی سایت میدونی درباره فیلم Dunkirk چیست؟ اگر شما هم نکته جالبی درباره این فیلم درنظر دارید که در این مقاله اشاره‌ای به آن نشده، آن را با ما و سایر مخاطبان سایت میدونی به اشتراک بگذارید.