وقتی مادرها به تهیه لباس برای بچه‌ها فکر می‌کنند، در گام نخست باید درباره جنس لباس تصمیم بگیرند. فرقی نمی‌کند لباس بدوزیم یا لباس آماده بخریم؛ آشنایی با پارچه‌های مناسب برای بچه‌ها، به‌ویژه بهترین جنس لباس نوزاد اهمیت دارد. هرچه باشد، پای مراقبت از کودک دلبندمان در میان است. در این مطلب درباره انواع پارچه‌های مناسب برای جنس لباس نوزاد و کودک صحبت می‌کنیم.
نخستین و مهم‌ترین چیزی که در انتخاب پارچه لباس بچه‌ها باید در نظر بگیریم، نرمی و تحریک‌کننده‌نبودن آن است. در انتخاب جنس لباس نوزاد تازه‌متولدشده باید حساسیت ناشی از بریدن بند ناف را هم در نظر بگیریم. درباره بچه‌های بزرگ‌تر، راحتی و بی‌خطر بودن عوامل دیگری هستند که باید به آنها توجه کنیم. بهتر است پارچه لباس بچه لیز و شُل‌ووِل نباشد؛ پارچه باید تنفس‌پذیر باشد و هوا به‌سادگی از آن عبور کند. در عین حال، لباس کودک باید دربرابر پوشیدن و شستن‌های پیاپی، بازی و پریدن و دویدن‌های پیوسته مقاوم باشد.
پنبه معمولا نخستین انتخاب برای جنس لباس کودک است. پنبه همهٔ ویژگی‌هایی را که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، ازجمله قابلیت جذب، تنفس‌پذیری و راحتی را دربر می‌گیرد. پنبهٔ ارگانیک خیلی هم بهتر است، چون در فضای دوست‌دار محیط‌زیست و به‌دور از مواد شیمیایی تولید شده است.
اما اگر در فروشگاه‌ها به‌دنبال پارچه «پنبه‌ای» باشید، احتمالا راه به جایی نمی‌برید! چون پارچه پنبه‌ای انواع متعددی (حدود ۹۰ نوع) دارد. آدم ناوارد ممکن است پارچه‌ای بخرد که نرم و لطیف به نظر می‌رسد اما پس از نخستین شستوشو، پوسته‌پوسته یا گلوله‌گلوله شود، زبر شود و پوست را آزار دهد و یا اینکه از مواد مصنوعی‌ای تهیه شده باشد که باعث ناراحتی کودک می‌شوند. پارچه‌هایی که از مواد مصنوعی تولید می‌شوند، به‌سادگی لک می‌شوند و پس از نخستین شستوشو، پوسته‌پوسته می‌شوند. این پارچه‌ها شاید در هنگام خرید، نرم به نظر برسند اما خیلی زود لطافت‌شان را از دست می‌دهند.
اگر می‌خواهید برای بچه‌ها لباس بدوزید، پیش از دوخت حتما پارچه را بشویید. خیلی از خیاط‌ها پیش از دوخت لباس، پارچه موردنظر را می‌شویند. وقتی پای کودکان در میان است، با شستن پارچه ممکن است از مواد شیمیایی‌ای که احتمالا در روند تولید پارچه با آنها تماس داشته است، خلاص شویم.
در ادامه به شما انواع پارچه‌های پنبه‌ای و پارچه‌های دیگری را معرفی می‌کنیم که در تولید لباس نوزاد و کودک استفاده می‌شوند.
۱. پنبه لاون
این پارچه سبک ۱۰۰ درصد پنبه و با تراکم بالا، برای تولید لباس بچه به‌ويژه لباس نوزاد خیلی مناسب است. این پارچه شفاف و نمایان است. نوعی حالت شکنندگی دارد ولی خیلی لطیف است؛ زیرا از تارهای خیلی نازکی تهیه می‌شود. این پارچه زود خشک می‌شود؛ این برای مادرهایی که نوزاد دارند، امتیاز ویژه‌ای است. اگر لباس نوزاد زود خشک نشود، مجبوریم کمد بچه را با انبوه لباس‌ها پر کنیم. به همین دلیل است که مادرها به‌دنبال لباس‌های سبک برای نوزادشان هستند. پنبه لاون پیش از هر چیز، خیلی سبک است.
۲. وال
وال پارچه‌ای تورمانند (شبیه گاز پانسمان) و بسیار شبیه پنبه لاون، اما نازک‌تر و بدن‌نماتر است؛ کمی هم حالت شکنندگی دارد. پارچه وال سبک و روان، و برای دوختن پیراهن‌های کوچک مناسب است. وال سوئیسی خال‌دار پارچهٔ خوبی به‌ویژه برای پیراهن‌های دخترانه چین‌دار است.
۳. ماهوت
پارچه ماهوت سبک و لطیف است و از پنبه یا ترکیب آن تولید می‌شود. این پارچه پنبه‌ای انتخاب خوبی برای جنس لباس نوزاد است. ماهوت پنبه‌ای سطحی درخشنده دارد که می‌تواند جلوه‌ای راه‌راه خلق کند. این پارچه برای لباس‌ها و پیراهن‌های مجلسی مناسب است. لباس‌های بچه از جنس ماهوت با گل‌دوزی و تزئينات مختلف در فروشگاه‌ها به چشم می‌خورند.
۴. لنین دستمال‌گردنی
پارچه لنین خیلی لطیف، سبک و یک‌دست است و وقار خاصی دارد. در سطح پارچه بافت‌هایی از نخ‌های نیم‌تاب وجود دارد. این پارچهٔ سبک برای تهیه انواع لباس بچه مناسب است؛ زیرا حجم‌های اضافه و ناخواسته به همراه ندارد.
۵. موسلین
این پارچه پنبه‌ای که در وزن‌های متنوع عرضه می‌شود، در انواع خیلی نازک تا ضخیم و حتی زمخت یافت می‌شود. موسلین نازک ۱۰۰ درصد کتان است و برای تهیه لباس بچه خیلی مناسب است؛ زیرا تنفس‌پذیری خیلی بالایی دارد. چون موسلین ظاهر چشم‌نوازی ندارد، معمولا در تهیه پوشش‌های پارچه‌ای پوشک، پارچه قنداق و پیش‌بند به کار می‌رود. موسلین همچنین برای تهیه آستر و زیرپوش مناسب است.
خوب است بدانید گاز پانسمان درواقع پارچه موسلین پنبه‌ای است که کمی چروک خورده است، درشت‌بافت و بسیار تنفس‌پذیر است. بسته به روش تولید، گاز می‌تواند لطیف باشد. گاز در دو نوع تک‌لا و دولا عرضه می‌شود.
۶. باتیست
پارچه باتیست درشت‌بافت و لطیف است. مانند پارچهٔ وال بدن‌نما نیست. این پارچه در مقایسه با انواع دیگر پارچه‌های پنبه‌ای ماندگاری بیشتر دارد و بسیار هم لطیف است. سبکی پارچه یکی دیگر از ویژگی‌های مثبت آن است. استفاده از باتیست سوئیسی در تولید لباس نوزاد و لباس‌خواب رایج است.
۷. آیلت پنبه‌ای یا گل‌دوزی انگلیسی
گل‌دوزی روی پارچه جلوهٔ زیبایی دارد. آیلت از آن پارچه‌هایی است که خودش گل‌دوزی دارد. این پارچه برای پیراهن بچه‌ها و لباس‌خواب مناسب است. پارچه آیلت را می‌توانیم هم به‌عنوان پارچهٔ اصلی دوخت لباس و هم به‌عنوان تزئین در کنار پارچه‌های دیگر استفاده کنیم.
۸. ژرسه کش‌باف
یکی دیگر از پارچه‌های پرطرف‌دار برای لباس بچه، ژرسه پنبه‌ای است. ژرسه لطیف و تنفس‌پذیر است. به‌علاوه، ژرسه کش‌بافْ کش‌سان است؛ بنابراین برای بچه‌ها که معمولا در حال رشد هستند، مناسب است. از دیگر پارچه‌های کش‌باف که برای لباس بچه مناسب‌اند، کش‌باف دوتایی، اسپندکس پنبه‌ای و بافت درهم‌پیوسته هستند. نگهداری اسپندکس پنبه‌ای ساده است. این پارچه حرکت بچه‌ها را محدود نمی‌کند. ژرسه در تهیهٔ جوراب‌شلواری برای بچه‌ها به کار می‌رود.
۹. فلیس
فلیس پارچه سبکی است که برای لباس زمستانی بچه‌ها مناسب است. پارچه فلیس که جایگزینی برای پشم است، دربرابر رطوبت مقاوم است و بدن را گرم نگه می‌دارد. نگهداری فیلیس برخلاف پشم ساده است. این پارچه امکان شستوشو با ماشین لباس‌شویی را به ما می‌دهد و سریع هم خشک می‌شود. فلیس در تهیه پتو و ژاکت برای نوزادان به کار می‌رود.
۱۰. پارچه‌های میکروفیبر
این پارچه‌ها نسبتا جدیدند. به‌خاطر لطافت‌شان و حساسیت‌زا نبودن، برای بچه‌ها که پوست حساسی دارند، گزینه مناسبی هستند.
۱۱. پارچه‌های کرک‌دار
پارچه‌های کرک‌دار به‌دلیل قابلیت جذب بالا برای دوخت تن‌پوش حوله‌ای، پوشک پارچه‌ای (کهنه بچه) و … مناسب هستند. پارچه کبریتی، فلانل، دنیم برس‌خورده، مخمل ابریشمی و وِلور از دیگر پارچه‌های کرک‌دار پرطرف‌دار هستند.
۱۲. ریون بامبو
ریون بامبو تارهای بسیار لطیف و با ماندگاری بالایی دارد. این پارچه از سلولزهای گیاه بامبو تولید می‌شود. مواد بامبو ارگانیک هستند و نباید دارای عوامل حساسیت‌زا باشند؛ بنابراین انتخاب پدر و مادرهای دوست‌دار محیط‌زیست هستند (البته در برخی روش‌های تولید برای یکپارچه‌کردن تارها از مواد شیمیایی استفاده می‌شود که به محیط‌زیست آسیب می‌رسانند!). این پارچه ضدباکتری است. پارچه بامبوی ارگانیک برای پوست‌های حساس مناسب است. این پارچه تنظیم‌کننده دماست؛ یعنی پیوسته دمای بدن کودک را تنظیم می‌کند و از گرم‌شدن زیاد بدن جلوگیری می‌کند.
۱۳. پارچه‌های ضدآب
اگر به‌دنبال پارچه‌ای برای پوشش پوشک یا کهنه بچه، پتو، زیرتشکی قابل‌شست‌وشو و … هستید، پارچه ضدآب به دردتان می‌خورد. پارچه پلی‌استر پلی‌اورتان از این دست پارچه‌هاست. پارچه‌ای که می‌خرید باید تنفس‌پذیر باشد وگرنه باعث ناراحتی کودک می‌شود.
شاید پارچه‌های پلی‌استر و نایلون با طرح و نقش‌های‌شان وسوسه‌تان کنند؛ اما پیش از خرید به راحتی کودک دلبندتان فکر کنید.
۱۴. پلی‌استر ـ کتان
پارچه‌های ترکیبی سریع‌تر خشک می‌شوند، دربرابر چروک مقاوم‌اند و ارزان‌تر از پارچه‌های ۱۰۰درصد پنبه هستند. نگهداری این پارچه‌ها ساده‌تر است. پارچه پلی‌استر ـ کتان آب نمی‌رود؛ به همین دلیل، بین پدر و مادرهای پرمشغله طرف‌داران زیادی دارد.
۱۵. کشمیر
پارچه تجملاتی کشمیر در تهیه لباس‌های پرزرق‌وبرق بچه‌ها به کار می‌رود. این پارچه انتخاب خوبی برای تهیه لباس بچه نیست، زیرا بچه‌ها به‌سرعت بزرگ می‌شوند و لباس‌ها دیگر اندازه‌شان نخواهد بود؛ همچنین مراقبت از پارچه کشمیر آسان نیست. به سخن دیگر، پیوسته باید مراقب باشید کودک‌تان کجا می‌نشیند یا چیزی روی لباسش نریزد! بنابراین نه کودک‌تان و نه خودتان آسایش نخواهید داشت.
پیشنهاد پایانی
خوب است لباس‌هایی انتخاب کنید که بتوانید هم‌زمان بشویید و نیازی به جداکردن جنس‌های مختلف نداشته باشید. فراموش نکنید که پوست بچه‌ها حساس است. برای کوچولوی عزیز ما مهم نیست که لباسش دل دیگران را می‌برد! او لباسی راحت می‌خواهد که بتواند در آن بازی کند، بدود و رها باشد! لباس نقش مهمی در خلق این رهایی و راحتی دارد. به‌نظر شما، بر چه اساسی باید جنس لباس نوزاد یا کودک را انتخاب کنیم؟
