بعضی از کسانی که دچار ریزش مو هستند، رنج زیادی می‌کشند که توأم با احساس عدم‌امنیت، ترس و همچنین از دست دادن اعتماد به نفس است، بنابراین ریزش مو فقط یک مسئله‌ی ظاهری نیست. ریزش مو دلایل بسیاری چون کم‌کاری غده‌ی تیروئید، بارداری، کمبود مواد مغذی و عدم رعایت بهداشت دارد. در این مقاله می‌خواهیم با دلایل ریزش مو، گزینه‌های طبیعی و خانگی درمان و راه‌های جلوگیری از ریزش مو آشنا شویم.
پوست سر ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تار مو دارد که روزانه ۵۰ تا ۱۰۰ تار از آنها در مرحله‌ی استراحت مو می‌ریزند. البته جای نگرانی نیست، چون این ریزش مو طبیعی است و حتما هنگام دوش گرفتن و برس زدن مو، شاهد آن بوده‌اید. مشکل زمانی آغاز می‌شود که موهای ریخته شده، بیشتر از موهای رویش یافته باشد و فرد کاهش حجم موهایش را حس کند.
ریزش مو در مردان و زنان رخ می‌دهد. با اینکه ژن‌ها در این مورد، نقش حیاتی دارند، اما دلایل دیگری نیز برای ریزش مو وجود دارند. ریزش مو، مشکل بزرگی است که بسیاری از افراد از آن رنج می‌برند. عوامل بسیاری در پس این مشکل وجود دارند. بیایید نگاهی به این دلایل و درمان‌هایی برای درمان ریزش مو به روش خانگی بیندازیم.
دلایل ریزش مو
۱. استرس
استرس هم یکی از دلایل اصلی ریزش مو است. سه نوع ریزش مو با استرس مرتبط هستند: اختلال موکنی (trichotillomania)، طاسی منطقه‌ای (alopecia areata) و تِلوژن اِفلوویِم (Telogen effluvium: اختلال پوست سر به صورت نازکی و ریزش موها، ناشی از ورود پیش از موعد مو به مرحله‌ی تلوژن، یعنی مرحله‌ی استراحت فولیکول‌های مو). ریزش موی ناشی از استرس، دائمی نیست، بنابراین می‌توانید با یوگا، تمرین‌های تمرکز (مدیتیشن) یا هر ورزش فیزیکی دیگر، آن را کنترل کنید.
۲. عفونت‌ها یا بیماری‌های قارچی
ریزش مو می‌تواند ناشی از عفونت‌ها هم باشد. عفونت‌های قارچی نظیر درماتوفیتوز (کرم حلقه‌دار) می‌تواند دلیل اصلی ریزش مو باشد. درماتوفیتوز به شکل کورک آغاز می‌شود و به تدریج پخش می‌شود و منجر به نواحی طاس روی پوست سر می‌شود. برخی از عفونت‌ها را می‌توان به مرور زمان و به شکل طبیعی کنترل کرد، اما نخست باید مشکل را تشخیص داد و سپس بهترین درمان را به موقع انتخاب کرد تا بتوان جلوی ریزش مو را گرفت.
۳. وراثت
وراثت یکی دیگر از دلایل اصلی طاسی در نظر گرفته می‌شود. اگر طاسی در ژن شما باشد، بعید است بتوانید برای توقف آن کاری انجام دهید. با وجود این، احتمال ریزش موی آندروژنیک در زنان، به دلیل ترکیب ژنتیکی‌شان، بسیار کمتر است، اما حتی زنان هم می‌توانند نازکی مو یا نواحی کوچک طاس را در اثر وراثت، تجربه کنند.
۴. کمبود مواد مغذی
اگر در بدن شما کمبود یک ویتامین یا ماده‌ی معدنی وجود داشته باشد، قطعا موهای شما آسیب خواهند دید. پروتئین نیز برای داشتن موهای قوی و سالم حیاتی است. بنابراین، حتما در رژیم غذایی خود، میزان درستی از پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی را بگنجانید.
۵. بالا رفتن سن
در برخی موارد، بالا رفتن سن می‌تواند دلیل نازک شدن موها باشد. این حالت در اثر کمبود مواد مغذی و کلاژن در بدن اتفاق می‌افتد. با این حال، دلیل روشنی برای این گفته وجود ندارد و ممکن است حتی با بالا رفتن سن هم دچار ریزش مو نشوید، البته اگر مسئله‌ی وراثت در کار نباشد.
۶. سندروم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)
در بسیاری از زنان، سندروم تخمدان پلی‌کیستیک دلیل اصلی ریزش شدید مو است. PCOS می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود: از چاقی گرفته تا سبک نادرست زندگی و عدم تعادل هورمونی. PCOS می‌تواند بر دوره‌ی قاعدگی زنان اثر بگذارد و محرک ریزش شدید مو شود. برای درمان این مشکل باید به پزشک مراجعه کنید.
۷. بارداری
زنان در دوران بارداری و پس از آن، ریزش شدید مو را تجربه می‌کنند. علت این امر، تغییرات در سطح هورمون‌های بدن مادر در طول دوران بارداری است. به هر حال، ریزش مو در اثر بارداری، معمولا پس از زایمان متوقف می‌شود.
۸. استفاده از ابزار و مواد شیمیایی حالت‌دهنده
بسیاری از افراد برای صاف کردن موها از ابزار حالت‌دهنده استفاده می‌کنند. استفاده از اسپری‌های حاوی مواد شیمیایی برای رسیدن به سبک موی دلخواه هم کاملا رایج است. اما باید بدانید که استفاده از حرارت و مواد شیمیایی، بافت مو را از بین می‌برد و آن را مستعد آسیب می‌کند. تحت فشار قرار دادن و محکم بستن مو در انواع سبک‌های آرایش مو هم می‌تواند ریشه‌ی مو را تحت تأثیر قرار دهد و سبب ریزش آن شود.
۹. مصرف برخی داروها
داروهای خاصی وجود دارند که می‌توانند سبب ریزش شدید مو شوند. داروهایی که برای درمان عفونت‌ها یا عدم تعادل‌های هورمونی مصرف می‌شوند، در برخی از موارد، می‌توانند ریزش مو را تحریک کنند. اگر پس از مصرف یک داروی خاص، شاهد ریزش شدید موی خود شدید، بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید.
درمان‌های خانگی برای جلوگیری از ریزش مو و تقویت رشد مجدد موها
اگر می‌خواهید بدانید «برای ریزش مو چی خوبه» و به دنبال درمان ریزش مو خانگی هستید، این بخش را تا پایان بخوانید.
ماسک‌ها و روغن‌های طبیعی
۱. ماسک شنبلیله
دانه‌های شنبلیله سرشار از هورمون‌هایی است که به رشد مو و ترمیم فولیکول‌های مو کمک می‌کنند. همچنین این دانه‌ها حاوی اسید نیکوتینیک و پروتئین هستند که ساقه‌ی مو و رشد آن را تقویت می‌کنند.
۲. آلوئه‌ورا
این روزها، در نتیجه‌ی آلودگی شدید هوا، ریزش بیش از حد مو، بسیار شایع شده است. می‌توانید از آلوئه‌ورا به عنوان درمان خانگی دیگری که برای درمان ریزش مو و رشد سریع آن مؤثر است، استفاده کنید. آلوئه‌ورا می‌تواند مشکلات مربوط به پوست سر از قبیل شوره و خارش سر را به نحو مؤثری کاهش دهد. خاصیت قلیایی اندک آلوئه‌ورا باعث بازگرداندن و حفظ سطح pH طبیعی پوست سر می‌شود که این خود به رشد مو کمک می‌کند. ژل آلوئه‌ورا حتی برای مبارزه با شورهی سر هم می‌تواند مؤثر باشد.
۳. پیاز
پیازی که در آشپزخانه دارید و اهمیت زیادی به آن نمی‌دهید، می‌تواند در کمک به موی سرتان معجزه کند. سولفور (گوگرد) زیاد موجود در پیاز به بهبود گردش خون در فولیکول‌های مو کمک می‌کند. آب پیاز هم خاصیت ضدباکتری دارد که می‌تواند میکرب‌ها و انگل‌ها را از بین ببرد.
۴. روغن هسته‌ی انگور
روغن هسته‌ی انگور یک حالت‌دهنده و مرطوب‌کننده‌ی مؤثر و طبیعی است و می‌تواند مشکلات مو مانند ریزش مو، شورهی سر و موهای ضعیف را درمان کند. روغن هسته‌ی انگور حاوی آنتی اکسیدان هایی است که می‌تواند در کنترل تولید دی‌هیدروتستوسرون در ریشه‌های مو (که اتفاقا تولید نامتعادل DHT یکی از دلایل اصلی ریزش مو است)، مؤثر باشند.
۵. روغن گلرنگ
روغن گلرنگ سرشار از اسیدهای چرب تک‌سیرنشده و اسیدهای چرب اشباع‌نشده‌ای است که برای سلامت موها حیاتی هستند. دو نوع روغن گلرنگ وجود دارند که از هر دوی آنها می‌توانید برای مراقبت از مو استفاده کنید. روغن گلرنگ برای موهای فِر شده، رنگ‌شده و خشک مفید است.
۶. انواع روغن‌های ولرم
عمده‌ترین دلیل ریزش شدید مو، کمبود مواد غذایی موجود در مو است. ماساژ دادن با روغن ولرم می‌تواند روش مؤثری برای جلوگیری از ریزش مو باشد. پوست سر را هر روز، حداقل چند دقیقه با یک روغن ولرم ماساژ دهید. می‌توانید از هر روغنی که سرشار از ویتامین E است، استفاده کنید. روغن نارگیل، روغن بادام، روغن خردل، روغن زیتون و روغن جوجوبا بهترین گزینه‌ها هستند. اگر علت ریزش موی شما، شورهی سر است، جوجوبا می‌تواند مؤثرترین روغن باشد. برای دریافت بهترین نتیجه، می‌توانید ترکیبی از تمام این روغن‌ها را امتحان کنید.
۷. کشک
کشک سبب نرمی، لطافت و درخشندگی موها نیز می‌شود.
۸. انگور هندی
کمبود ویتامین C زمینه‌ساز ریزش مو می‌شود، این در حالی است که انگور هندی سرشار از ویتامین C است. انگور به حفظ سلامت پوست سر و همچنین تقویت رشد مو کمک می‌کند.
۹. ریشه شیرین‌بیان
شیرین‌بیان می‌تواند در پیشگیری از ریزش و آسیب مو بسیار مؤثر باشد. این گیاه برای رهایی از خارش پوست سر و تسکین آن نیز مفید است. اگر شورهی سر دلیل ریزش مو باشد، شیرین‌بیان می‌تواند اثربخش باشد.
۱۰. برگ یا گل ختمی
در طب سنتی هند، بهترین درمان خانگی برای جلوگیری از ریزش مو، برگ یا گل ختمی است. از برگ و گل این گیاه برای پیشگیری از ریزش مو، تقویت رشد مو، درمان موخوره و درمان شورهی سر استفاده می‌شود.
۱۱. چغندر قرمز (لبو)
چغندر قرمز یا لبو سرشار از فسفر، کلسیم، پروتئین، پتاسیم، کربوهیدرات، ویتامین B و C است. آب چغندر قرمز را هر روز بنوشید یا برای رشد سریع و سالم مو، آن را در رژیم غذایی عادی‌تان بگنجانید. راه دیگر، استفاده از برگ‌های چغندر قرمز است.
۱۲. شیر نارگیل
شیر نارگیل شامل چربی و پروتئین می‌شود، رشد مجدد موها را تقویت و ریزش آن را کنترل می‌کند. شیر نارگیل نازک شدن موها را متوقف و رشد مجدد موها را تقویت می‌کند.
۱۳. جوشانده‌ی چای
چای به دلیل داشتن انواع تانن، در کنترل هر گونه عفونت روی پوست سر و برای جلوگیری از ریزش مو مؤثر است و رشد مو را تقویت می‌کند.
۱۴. دانه‌های شانا
دانه‌های شانا درمان گیاهی شناخته‌شده‌ای برای جلوگیری از ریزش مو و تقویت رشد آن است.
۱۵. سفیده‌ی تخم‌مرغ
سفیده‌ی تخم‌مرغ سرشار از پروتئین و ویتامین‌ها است، بنابراین موها را به بهترین شکل تغذیه می‌کند و به نرمی و درخشندگی آنها کمک می‌کند. ماسک سفیده تخم‌مرغ برای جلوگیری از ریزش مو مؤثر است، به ویژه اگر ریزش مو در اثر کمبود مواد مغذی و خشکی موها باشد. این ماسک موها را قوی‌تر و سالم‌تر خواهد کرد.
۱۶. سرکه سیب
سرکه‌ی سیب برای جلوگیری از ریزش مو می‌تواند مؤثر باشد و موها را نرم می‌کند.
۱۷. آب سیب‌زمینی
کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌تواند سبب خشکی و شکنندگی موها شود و در نهایت، این عوامل باعث ریزش مو می‌شوند. سیب‌زمینی روش خوبی برای جلوگیری از ریزش موها در این مورد است. سیب‌زمینی سرشار از ویتامین B6، ویتامین C، منگنز، فسفر، مس و نیاسین است که برای تقویت رشد مو مفید هستند.
۱۸. روغن رُزماری
روغن رُزماری از قدیم برای افزایش گردش خون در پوست سر استفاده شده است و نه تنها در جلوگیری از ریزش مو مؤثر است، بلکه رشد مو را هم تقویت می‌کند.
خوراکی‌های مفید برای جلوگیری از ریزش مو
۱. نخل ارّه‌ای
نخل ارّه‌ای، نخل کوچکی با برگ‌های بادبزنی است که ساقه‌های تیز دارد و بومی جنوب شرقی ایالات متحده است. به نقل منابع معتبر جهانی، مواد جایگزین و مکمل نظیر نخل ارّه‌ای (با نام علمی Serenoa repens) می‌توانند رشد مجدد مو را در مردان افزایش دهند. در مطالعه‌ی انجام شده در این خصوص، رشد بهتر مو در مردانی مشاهده شد که به طور منظم، ۴۰۰ میلی‌گرم نخل ارّه‌ای را علاوه بر ۱۰۰ میلی‌گرم بتاسیتوسترول (برگرفته از نخل ارّه‌ای) مصرف کرده بودند. گیاه‌شناسان از گذشته تا کنون، همواره از این گیاه برای درمان نازکی مو، هم در مردان و هم در زنان، استفاده کرده‌اند و می‌کنند.
۲. خوراکی‌های مفید برای کم‌کاری تیروئید
سبزیجاتی مانند کتانجک، نُوری (جلبک)، دالس (نوعی جلبک دریایی)، کونبو (نوعی جلبک دریایی) و واکامه (نوعی جلبک دریایی) را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید. این سبزی‌ها غنی از یُد هستند و برای اطمینان از عملکرد درست غده‌ی تیروئید، می‌توانند مفید باشند. برای دریافت نتیجه‌ی بهتر می‌توانید ۱۰۰ میلی‌گرم یا ۱ میلی‌لیتر از گیاه بلادر راک را برای عملکرد بهتر تیروئید به طور منظم مصرف کنید.
۳. اسیدهای چرب
گنجاندن اسیدهای چرب ضروری در رژیم غذایی عادی، می‌تواند در جلوگیری از ریزش مو و تقویت رشد مو به صورت طبیعی مفید باشد. گردو، آجیل، تخم کتان، بادام، ماهی و آووکادو منابع طبیعی رایج از اسیدهای چرب سالم هستند. بنابراین، آنها را به علاوه‌ی میوه و ماهی در رژیم غذایی‌تان بگنجانید. کار شما می‌تواند به راحتیِ جویدن گردو و بادام باشد. از تخم کتان در هر یک از رژیم‌های غذایی‌تان استفاده کنید، فقط یادتان باشد آنها را به خوبی بجوید. ماهی‌هایی مثل قزل‌آلا و تُن، غنی‌ترین منبع حیوانی اسیدهای چرب هستند.
۴. خوراکی‌های سرشار از بیوتین
محققان دریافته‌اند که بیوتین عنصر بسیار مهمی برای سلامت مو است. کمبود بیوتین می‌تواند سبب ریزش و نازک شدن مو شود. پس اگر از ریزش مو رنج می‌برید، غذاهایی را که منبع غنی بیوتین هستند در رژیم روزانه‌تان بگنجانید. گوشت، غذاهای دریایی، دانه‌های سویا، تخم‌مرغ، محصولات لبنی، آجیل، سبزیجاتی مثل کلم، کلم‌پیچ، کلم بروکلی و گل‌کلم و میوه‌هایی مثل آووکادو منابع غنی بیوتین هستند.
۵. خوراکی‌های دارای متیل سولفونیل متان
برای تولید کراتین (پروتئین مو) که به تقویت مو کمک می‌کند، متیل سولفونیل متان (MSM) عالی است. طبق یافته‌های یک مطالعه، تمام افرادی که MSM مصرف کردند، هم کاهش ریزش مو و هم افزایش رشد مو را تنها ظرف شش ماه تجربه کردند. شیر، گوجه فرنگی و ذرت به طور طبیعی، سرشار از MSM هستند و می‌توانند ریزش مو را متوقف کنند و همچنین در تقویت رشد مجدد مو نیز بسیار مؤثر باشند. پس، آنها را در رژیم روزانه‌ی خود بگنجانید.
۶. ویتامین‌‌های ب کمپلکس (B Complex)
مصرف روزانه ۱۰۰ میلی‌گرم از هر نوع مکمل ب کمپلکس به رشد مو کمک می‌کند. این مکمل‌ها شامل بیوتین و ویتامین B6 می‌شوند که با افزایش گردش خون در پوست سر، ریزش مو را کم می‌کنند و فولیکول‌های مو را جوان سازی می‌کنند. این مکمل‌های غذایی، روش‌های مؤثر و مطمئنی برای جلوگیری از ریزش مو هستند.
۷. ویتامین C
کلاژن، یک عنصر ضروری در ساختار مو است، اما با افزایش سن، کلاژن شروع به تجزیه شدن می‌کند و همین اتفاق موها را شکننده می‌کند. بهترین راه تقویت سطح کلاژن در مو، افزایش میزان ویتامین C در رژیم غذایی روزانه است. غذاهایی که به طور طبیعی سرشار از ویتامین C هستند، عبارتند از: مرکبات، توت فرنگی و فلفل قرمز. گنجاندن ۲۵۰ میلی‌گرم ویتامین C در رژیم غذایی روزانه می‌تواند به افزایش تولید کلاژن کمک کند.
۸. ویتامین E
ویتامین E به تغذیه‌ی موهای آسیب‌دیده کمک می‌کند و همچنین جلوی شکنندگی موها را می‌گیرد. این ویتامین به توانایی بدن در تولید کراتین بیشتر برای توقف شکنندگی مو کمک می‌کند. افزودن روزانه ۴۰۰ واحد بین‌المللی (IU) از ویتامین E به رژیم غذایی، ایده‌ی خوبی برای داشتن گیسوان بلند و درخشنده است.
۹. غذاهای سرشار از آهن
آهن عنصر مهمی برای موها است. اگر دچار ریزش شدید مو هستید، کمبود آهن می‌تواند یک دلیل رایج آن باشد. آهن برای رشد مو ضروری است و در شیره‌ی قند، سبزیجات پربرگ، تره‌فرنگی، میوه‌های خشک، انجیر و توت‌ها وجود دارد. گوشت قرمز و گوشت مرغ وطیور هم آهن بالایی دارند. پس، این غذاهای سرشار از آهن را به مقدار درست در رژیم غذایی‌تان بگنجانید تا دچار کم‌خونی نشوید.
۱۰. سیلیکا و روی
نتایج تحقیقات انجام شده در زمینه‌ی سلامت مو حاکی از آن است که هم برای رشد مو حیاتی هستند. این عناصر به حفظ سلامت پوست سر و موها کمک می‌کنند. بدن به مقدار کمی از این عناصر نیاز دارد، اما کمبود همین عناصر در بدن می‌تواند سبب ریزش مو شود. لوبیا، خیار، انبه، کرفس، تخم کدو تنبل، صدف خوراکی و تخم مرغ منابع طبیعی این مواد معدنی هستند.
۱۱. اسفناج و کاهو
خواص اسفناج و کاهو برای همه شناخته‌شده است و این سبزی‌ها غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند. میزان آهن و بیوتین (دو ماده‌ی حیاتی برای سلامت موها و رشد آنها) نیز در این سبزی‌ها زیاد است. بهترین روش مصرف برای دریافت بهترین نتیجه این است که آنها را به صورت نیم‌‌پز یا پخته مصرف کنید. همچنین می‌توانید با اسفناج و کاهو یک اسموتی درست کنید و برای اطمینان از سلامتی موها، دو بار در روز این نوشیدنی را میل کنید.
نکات مهم برای جلوگیری از ریزش مو و تقویت رشد آن
۱. تمیز نگه‌داشتن پوست سر و موها
پوست سر و موهای کثیف می‌توانند احتمال شورهی سر و دیگر مشکلات این ناحیه را افزایش دهد. این عوامل، قطعا ریزش مو را وخیم‌تر می‌کنند. بنابراین، اگر دچار ریزش مو هستید، برای حفظ بهداشت موهای‌تان، هر اقدامی که لازم است، انجام دهید؛ از جمله:
- به طور منظم حوله‌ها و پوشش بالشت خود را بشویید؛
- با دستان کثیف موهای‌تان را لمس نکنید؛
- برس یا شانه‌‌تان را هر روز بشویید تا مطمئن شوید تبدیل به منبع آلودگی و عفونت نمی‌شود.
۲. توجه به تعریق سر
ریزش مو اغلب در فصل تابستان بیشتر می‌شود و علت آن تعریق زیاد در طول این فصل است. چنانچه با شروع این فصل دچار ریزش مو شدید، تعریق بیش از حد ممکن است دلیل اصلی ریزش موی شما باشد. در این مورد، به کمک یک حوله‌ی نخی، مرتبا عرق سرتان را خشک کنید و حداقل یک بار در روز سرتان را با آب بشویید.
۳. پرهیز از قرارگرفتن در معرض آفتاب
ریزش مو می‌تواند به علت قرار گرفتن زیاد در معرض اشعه‌های آفتاب هم باشد. اشعه‌های آفتاب می‌توانند ساقه‌های مو را خشک و شکننده کنند و این خود باعث ریزش مو می‌شود. در این مورد، بهترین راه این است که حتما سرتان را بپوشانید و از آن در برابر اشعه‌های مضر آفتاب محافظت کنید.
۴. پرهیز از استفاده طولانی‌مدت از شامپوها و حالت‌دهنده‌های شیمیایی
استفاده‌ی طولانی‌مدت از شامپوها و حالت‌دهنده‌های شیمیایی، می‌تواند دلیل دیگر ریزش موی ناگهانی باشد، زیرا موها را شکننده و مستعد آسیب می‌کند. بنابراین، اگر دچار ریزش ناگهانی مو شده‌اید، بهتر است شامپوها و حالت‌دهنده‌های دست‌ساز خانگی را امتحان کنید.
شما چه توصیه‌ها و راهکارهایی برای جلوگیری از ریزش موی سر دارید؟ اگر خودتان درگیر این مشکل بوده‌اید، خوب است روش‌های نتیجه‌بخش را با ما در میان بگذارید.
