جاهای دیدنی تفلیس؛ ۱۱ جاذبه‌ای که باید در گرجستان تجربه کرد

تفلیس قدیم (Old Tbilisi) بخش تاریخیِ پایتخت گرجستان است. اگرچه این شهر تقریبا بیست و نه بار خراب و مجددا ساخته شده، اما ساختار شهر قدیم تفلیس، با کوچه‌های باریک و خانه‌های بزرگی که دور حیاط ساخته شده‌اند، عمدتا دست‌نخورده باقی‌مانده است. اگر به تفلیس رفتید، حتما سری به کوچه و پس‌کوچه‌های تفلیس قدیم هم بزنید.

۲. قلعه‌ی ناریکالا

پایتخت گرجستان شهری برفراز تپه‌هاست؛ بنابراین می‌توانید از جای‌جای تفلیس، از چشم‌اندازهای خیره‌کننده‌ی آن لذت ببرید. قلعه‌ی تماشاییِ «ناریکالا» (Narikala Fortress) از جاهای دیدنی تفلیس و از پرطرفدارترین جاذبه‌های گردشگری پایتخت گرجستان است. این قلعه که قدمت آن به قرن چهارم میلادی بازمی‌گردد، روی تپه‌ای با خانه‌های رنگارنگ و چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای از رود کُر قرار دارد که شهر را پیش چشم گردشگران می‌گسترد. ساده‌ترین راه رسیدن به قلعه‌ی تماشایی «ناریکالا»، این است که در پارک «ریکه» (Rike Park) سوار تراموای برقی شوید؛ البته پیاده هم می‌توانید بروید.

۳. مجسمه‌ی مادر گرجستان

این مجسمه خارج از پایتخت گرجستان قرار دارد، اما می‌توان آن را از کیلومترها دورتر دید. «کارتلیس ددا» (Kartlis Deda) یا مادر گرجستان، بنای یادبود ملی این کشور است که بر فراز کوه «سولولاکی» واقع شده و از مهمانان با یک کاسه نوشیدنی و از دشمنان با شمشیرش پذیرایی می‌کند!

۴. حمام‌های سولفور

مقصد بعدی حمام‌های «سولفور» (Sulfur baths) در «آبانوتوبانی» (محله‌ی حمام) در تفلیس قدیم هستند. در اینجا چشمه‌های آب گرم در قرن پنجم کشف شدند و شهر در اطراف آنها شکل گرفت. این شهر به خاطر وجود همین آب‌گرم‌ها «تفلیس» نامیده شد که به زبان گرجی به‌معنای «گرم» است. حمام آب گرم برای بیماری‌های پوستی و سیستم عصبی بسیار مفید است. پس از استفاده از این چشمه‌های آب گرم، حس تازگی فوق‌العاده‌ای را تجربه خواهید کرد. اگر هم علاقه‌ای به حمام آب گرم ندارید، می‌توانید آن دوروبرها چرخی بزنید؛ از فروشگاه‌های سوغاتی خریدی بکنید و عکس‌های یادگاری بگیرید. در نزدیکی حمام‌های سولفور می‌توانید دره‌ی انجیر معروف (Leghvtakhevi) را بیابید که آبشارهای زیبایی دارد و از جاهای دیدنی تفلیس به‌شمار می‌رود.

۵. کلیسای جامع تثلیث تفلیس

کلیسای جامع «تثلیث تفلیس» (Holy Trinity Cathedral of Tbilisi) که معمولا به‌نام «سامِبا» (Sameba) شناخته می‌شود، کلیسای اصلیِ ارتدوکس گرجی واقع در محله‌ی «آولاباری» است. این کلیسا، سومین کلیسای جامع ارتدوکس شرقی در دنیاست و یکی از بزرگترین ساختمان‌های مذهبی در قفقاز جنوبی محسوب می‌شود. ارتفاع این کلیسا ۸۷/۱ متر است. این ساختمان تماشایی، یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های توریستی در گرجستان است.

۶. قطار کابلی

قطار کابلی (Funicular) در تپه‌ی «متاتسمیندا» (کوهستان مقدس)، یکی از جاهای دیدنی تفلیس و از پربازدیدترین مکان‌های گردشگری گرجستان است که چشم‌انداز شگفت‌انگیزی از کل شهر را پیش چشم بازدیدکنندگان قرار می‌دهد. تپه‌ی «متاتسمیندا» که با قطار کابلی به بالای آن می‌روند، به‌خاطر برج تلویزیون و چرخ‌وفلک معروف آن است که تقریبا از هر جای شهر می‌توان آنها را دید. سواری با قطار کابلی به مقصد بالای تپه بسیار جذاب است. این قطار طی سال‌های ۱۹۰۳ تا ۱۹۰۵ برای پیوند‌دادن «تفلیس بالا» با «تفلیس پایین» ساخته شد.

۷. بازار کهنه‌فروشان درای بریج

یکی دیگر از ویژگی‌های لاینفک و تماشایی تفلیس، بازار «درای بریج» (Dry Bridge Flea Market) است که در آنجا می‌توان اشیا جذاب زیادی یافت؛ از سکه‌های قدیمی شوروی گرفته تا ظروف نقره‌ی آنتیک و فنجان‌های چای‌خوری و بشقاب‌های چینی! به عبارت‌ دیگر، این بازار را می‌توان نمایشی از تاریخ و فرهنگ گرجستان دانست. قدم‌زدن در میان بساط کهنه‌فروشان بازار «درای بریج»، شما را به دنیای خیال می‌برد، حتی اگر خریدی هم نکنید.

۸. خیابان روستاولی

«روستاولی» (Rustaveli Avenue) خیابان اصلیِ تفلیس است که هیچ گردشگری نباید فرصت قدم‌زدن در آن را از دست بدهد. میدان انقلاب رز (Rose Revolution Square) هم که پر از مغازه‌ها، کافه‌ها، موزه‌ها و دست‌فروشان مختلف است در امتداد همین خیابان قرار گرفته است. خیابان «روستاولی» محل قرارگیری بسیاری از ساختمان‌های دولتی، عمومی، فرهنگی و تجاری است. مجلس گرجستان (Parliament of Georgia)، کلیسای «کشوتی» (Kashveti Church)، سالن اپرا و باله‌ی تفلیس (Tbilisi Opera and Ballet Theatre)، سالن تئاتر «روستاولی» (Rustaveli State Academic Theater)، موزه‌ی «روستاولی» (Rustaveli Museum) و آکادمی علوم گرجستان (Georgian Academy of Sciences)، همگی در خیابان «روستاولی» واقع شده‌اند.

۹. خانه‌ی اپرای پالیاشویلی

خانه‌ی «اپرای پالیاشویلی» (Paliashvili Opera House) یا تئاتر اپرای ملی گرجستان، خانه‌ی باله و اپرای گرجستان است. ساختار داخلی این ساختمان بسیار شرقی است و جای تردیدی باقی نمی‌گذارد که اگرچه در کشور کوچکی واقع شده، اما یکی از پیشروترین خانه‌های اپرا در جهان است. معماری این خانه‌ی اپرا، اگرچه مدرن است، اما به‌خوبی نشان می‌دهد که گرجستان پلی بین خاورمیانه، آسیا، اروپای غربی و اروپای شرقی است.

۱۰. شیرینی‌پزی‌ها

رژیم بدون کربوهیدرات و بدون گلوتن را فراموش کنید، یکی از جذاب‌ترین کارهایی که می‌توان در تفلیس انجام داد، شرکت در جشن خوراکی‌های سرشار از کربوهیدرات است! عطر اشتهابرانگیزِ نانی که تازه پخته شده، از پنجره‌ی شیرینی‌پزی‌های کوچک مشام هر رهگذری را پر کرده و او را پشت ویترین‌های پر از شیرینی‌های خوشمزه و جذاب میخکوب می‌کند.

نانی که با گوشت، پنیر یا سیب‌زمینی پر شده باشد، آن‌قدر سیرکننده هست که هم کار صبحانه را می‌کند و هم ناهار. حتی نان ساده هم در گرجستان اشتهابرانگیز است، به‌ویژه «شوتیس پوری» (shotis puri). نانی شبیه قایق که در تنور پخته شده و داغ‌داغ سرو می‌شود.

اما این وسوسه‌های خمیری فقط به شیرینی‌پزی‌ها محدود نمی‌شوند، بلکه جزوی از منوی رستوران‌های این شهر هم هست، آن هم معمولا به‌شکل خینکالی (Khinkali) یا خاچاپوری (Khachapuri). از خینکالی معمولا با عنوان دلمه‌ی گرجی یاد می‌شود. این کیسه‌های بزرگ با گوشت، قارچ یا سیب‌زمینی پر می‌شوند و از بالا پیچ خورده و بسته می‌شوند تا آب خوشمزه‌ی داخل آن بیرون نریزد. بهترین خینکالی‌ها آنهایی هستند که تازه تازه سرو می‌شوند، بنابراین باید برایش انتظار بکشید، که البته ارزشش را هم دارد.

«خاچاپوری» که به‌نام نان پنیری گرجی یا نان مهمانی گرجی هم معروف است، غذای ملی این کشور محسوب می‌شود؛ هیچ گردشگری نباید تجربه‌ی خوردن آن را از دست بدهد. این نان را با پنیر و ادویه‌ای که داخلش می‌گذارند، می‌پزند (مثل پیتزا) و بعد هم روی آن تخم‌مرغ و مقداری کره می‌ریزند. برای خوردن آن، باید پوسته‌ی بیرونی که سرخ شده را جدا کنید و درون مایع پنیری تخم‌مرغی وسط آن بزنید.

۱۱. بازار دزرتر

اگر می‌خواهید تفلیس را مانند خودِ گرجی‌ها تجربه کنید، حتما در گشت‌وگذارتان سری هم به بازار «دزرتر» (Dezerter Bazaar) بزنید. این بازار که در نزدیکی ایستگاه مرکزی راه‌آهن قرار گرفته، جریان عظیمی از رفت‌وآمد را به‌صورت بی‌نظم و درعین‌حال کنترل‌شده شاهد است؛ از ساختمان اصلی صفی کشیده شده از غرفه‌ها، کیوسک‌ها و ماشین‌هایی پر از خوراکی و پوشاک و اقلام دیگر و مخازنی پر از ماهی.

بوقلمون زنده می‌خواهید؟ سیب‌زمینی لازم دارید؟ هرچه که بخواهید، یک پارکینگ پر از ون‌هایی است که چنین محصولاتی را ارائه می‌دهند. آیا به دنبال یک جفت کفش خوب هستید، یا لوازم آشپزخانه؟ دیگر لازم نیست بگردید! شاید هم دوست دارید با بومی‌های تفلیس شطرنج بازی کنید؟ علاوه‌بر اقلام فروشی، در اعماق بازار «دزرتر» می‌توانید با گرجی‌ها بازی کنید و گپ بزنید.

این بازار نام خود را از سربازانی گرفته که در سال‌های دهه‌ی ۱۹۲۰ پست خود را ترک کرده و بعد هم اسباب و اسلحه‌شان را در این بازار به فروش می‌رساندند. در سال ۲۰۱۲، بازار اصلی به‌طور کامل بازسازی شد که برای این کار باید فروشندگان را به خیابان‌ها و میادین جنبی انتقال می‌دادند؛ اکنون بسیاری از آنها مایل هستند به ساختمان تکمیل‌شده بازگردند. اگرچه این بازار قاعدتا از جاذبه‌های گردشگری تفلیس به حساب نمی‌آید، اما یکی از جاهای دیدنی تفلیس است.