جاهای دیدنی باکو؛ ۲۴ جاذبه‌ای که دیدن‌شان آرزوی هر گردشگری است

در مرکز منطقه‌ی ایچری شهر، که با عنوان ارگ باکو نیز شناخته می‌شود، برجی استوانه‌ای به‌ارتفاع ۲۹ متر قرار دارد. این برج که برج دختر یا قلعه‌ی دختر نام دارد، بیش از یک هزاره قدمت دارد و قدمت آن به قرن‌های هفتم تا دوازدهم میلادی برمی‌گردد. امروزه این برج، نمادی از محله‌ی قدیمی شهر است. یکی از نکات عجیب درمورد این برج این است که دانشمندان و متخصصان از اهداف ساخت برج اطلاعات دقیقی ندارند و به اطمینان کامل نرسیده‌اند.

بیشتر کارشناسان معتقدند که این بنا زمانی معبد زرتشتی بوده است. افسانه‌های زیادی درباره‌ی این برج وجود دارد. داخل بنا موزه‌ای قرار دارد و پلکانی مارپیچ به سمت بالای برج می‌رود.

این بنا، ساختاری بسیار ساده دارد ولی چشم‌انداز شهر از بالای آن، یکی از منظره‌هایی است که نباید تماشای آن را ازدست بدهید. پارک‌ها و مکان‌های تاریخی زیادی اطراف این برج وجود دارد که باعث شده فضایی دوست‌داشتنی در اطراف آن شکل بگیرد. یکی از دلایل نام‌گذاری این برج وجود افسانه‌ای درباره‌ی آن است. طبق یکی از این افسانه‌ها، دختری مجبور می‌شود برخلاف میلش و به درخواست پدر با کسی ازدواج کند. پدر دختر، این برج را به‌عنوان هدیه‌ی ازدواج می‌سازد و زمانی که ساخت آن به پایان می‌رسد، دختر، خودش را از بالای برج به پایین می‌اندازد و به‌این‌ترتیب از یک ازدواج ناخواسته فرار می‌کند.

فارغ از هر دلیلی که باعث ساخت این بنا شده، امروزه این برج یکی از مشهورترین بناهای نمادین شهر باکو است و همیشه در صدر فهرست جاذبه‌های دیدنی باکو قرار دارد.

ساعت بازدید از این بنا، ۹ صبح تا ۶ بعدازظهر است.

۲. ایچری شهر (Icheri Sheher) بافت قدیم شهر باکو

یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های دیدنی شهر باکو که حتما گردشگران این شهر برای بازدید از آن وقت می‌گذارند، ایچری شهر یا بافت قدیم شهر باکو است. مثل سایر مناطق تاریخی دنیا، این منطقه‌ی تاریخی نیز موردتوجه ویژه‌ی گردشگران قرار دارد. این مرکز تاریخی را با نام ارگ باکو هم می‌شناسند. قلعه‌ی دختر، کاخ شروان‌شاهان و دروازه‌ی مراد در این بافت تاریخی قرار گرفته‌اند. از دیگر جاذبه‌های این محله‌ی تاریخی می‌توان حمام‌ها، مساجد و کاروان‌سراهای متعدد را نام برد.

در قرن پانزدهم میلادی، بعد از زلزله‌ی ویرانگری که در شهر شماخی، پایتخت سابق آذربایجان رخ داد، سلسله‌ی پادشاهی شروان‌شاهان، پایتخت خود را به باکو منتقل کرد. آنها، ایچری شهر را گسترش دادند و دیوارهای دفاعی به آن افزودند. بیشتر مردم شهر در محدوده‌ی دیوارهای این شهر زندگی می‌کردند تا اینکه در قرن نوزدهم، افزایش درآمدهای نفتی در باکو، باعث پیشرفت روزافزون این شهر شد.

در این منطقه‌ی تاریخی به‌غیر از کاخ‌های قدیمی، عمارت‌های مدرن هم ساخته شده است. هتل‌های شیک و چهار ستاره، خیابان‌های پرپیچ‌وخمی که انگار طی سالیان متمادی هیچ تغییری نکرده‌اند و ترکیب بافت مدرن و قدیمی باعث شده که گردشگران به این محله‌ی تاریخی توجه کنند.

کوچه‌های این محله با وجود بالکن‌های چوبی که روی پیاده‌روها سایه انداخته‌اند، بسیار زیبا هستند. رستوران‌ها در فضایی سنتی و در ساختمان‌های قدیمی، غذاهایی خوشمزه عرضه می‌کنند و مغازه‌های فروش سوغات در کنار خیابان‌های اصلی، انواع سوغاتی‌ها و صنایع دستی شهر را می‌فروشند. ممکن است در خیابان‌ها و کوچه‌های کوچک‌تر جهت را گم کنید، ولی نگران نباشید. به‌زودی راه‌تان را از این هزارتوی جذاب پیدا می‌کنید. آسمان‌خراش‌هایی که در فاصله‌ای نه‌چندان دور از محله‌ی قدیمی شهر قرار دارند، می‌توانند راهنمای خوبی برایتان باشند که مسیرتان را به‌درستی انتخاب کنید.

۳. برج‌های شعله

برج‌های شعله، مجموعه‌ای از سه برج است که در مرکز شهر باکو قرار دارند. این سه برج به‌شکل شعله‌ی آتش طراحی شده‌اند. هویت کشور آذربایجان با آتش گره خورده است. ارتفاع بلندترین برج به ۱۸۲ متر می‌رسد. بعد از غروب آفتاب و با تاریک شدن هوا، برج شعله با نمایشی خیره‌کننده، روشن می‌شود. رنگ نورپردازی‌های برج بین نارنجی، زرد، آبی، قرمز و سبز متغیر است. برای اینکه بتوانید منظره‌ی بهتر و زیباتری از این برج ببینید، باید به بلوار باکو بروید.

برج‌های شعله، نمادی از باکوی مدرن است. این برج‌ها در تپه‌ای مشرف به شهر قرار دارند؛ بنابراین هر جایی از شهر که باشید می‌توانید منظره‌ی زیبایی از برج‌ها را ببینید. آتش، سمبل ملی آذربایجان است. به‌همین‌دلیل این برج‌ها به‌رنگ شعله‌های آتش و رنگ پرچم آذربایجان نورپردازی شده‌اند.

۴. دروازه‌ی مراد

در نزدیکی دیوارهای شرقی ارگ باکو، دروازه‌ی مراد، یکی دیگر از بناهای دیدنی شهر قرار دارد که ممکن است به‌اندازه‌ی سایر آثار تاریخی باکو، جذاب به‌نظر نرسد، ولی نماینده‌ی دوره‌ی متفاوتی از تاریخ این منطقه است. این دروازه به‌نام سلطان مراد سوم نام‌گذاری شده است.

۵. قطار کابلی باکو

قطار کابلی باکو برای اولین بار در سال ۱۹۶۰ در دوران شوروی افتتاح شد. این قطار کابلی، اولین و تنها قطار کابلی در آذربایجان است. این قطار کابلی، از خیابان Neftchilar تا جنوب غربی ایچری شهر ادامه دارد و طول آن به ۴۵۵ متر می‌رسد. از بالای این قطار کابلی، چشم‌اندازهای بسیار دیدنی از شهر باکو دیده می‌شود.

۶. خیابان شهدا

بازدید از خیابان شهدا و بنای یادبود شعله‌ی ابدی، دو مورد از برترین جاذبه‌های دیدنی باکو است. علاوه بر اینکه ازنظر چشم‌انداز و زیبایی بصری اهمیت دارد، ازنظر تاریخی نیز یادآور حوادث و رویدادهای مهم تاریخ باکو است. سنگ قبرهایی که در اینجا می‌بینید برای گرامیداشت بیش از ۱۰۰ تظاهرکننده آذری ساخته شدند که ارتش شوروی آن‌ها را به تیر بست. این روز تلخ را در تاریخ آذربایجان به‌نام ژانویه‌ی سیاه نام‌گذاری کرده‌اند. این کوچه از زمان جنگ جهانی اول، قبل از اینکه به‌طرز تعجب‌آوری به شهربازی‌ای برای شوروی تبدیل شود، گورستان مسلمانان بود.

۷. بلوار باکو

بلوار باکو به طول ۳/۵ کیلومتر در کنار دریای خزر امتداد یافته است. این بلوار از میدان آزادی تا میدان پرچم در سمت غرب ادامه دارد. علاوه‌بر مناظر دیدنی، این گردشگاه، دارای جاذبه‌های دیدنی فراوانی است؛ ازجمله پارک شهر، ونیز کوچک، چرخ‌وفلک چشم باکو و چندین کافه و رستوران. در مسیر عبور از این گردشگاه، از دالگا پلازا (DALGA Plaza) و مرکز خرید کاسپین واترفرانت عبور خواهید کرد. بعد از غروب آفتاب، این منطقه پر از خانواده‌های جوانی می‌شود که تفریح می‌کنند.

۸. چشم باکو

یکی از جدیدترین جاذبه‌هایی که به بلوار باکو اضافه شده، چرخ‌وفلک بزرگ چشم باکو است که شبیه آن در بسیاری از شهرهای بزرگ دنیا وجود دارد. ارتفاع چشم باکو به ۶۰ متر می‌رسد و دور زدن کامل آن، سی دقیقه طول می‌کشد. هزینه‌ی ورودی آن نسبت‌به بسیاری از چرخ‌و‌فلک‌های دنیا مثلا چشم لندن، بسیار اندک است. این هزینه تقریبا سه دلار است و این قیمت برای سوار شدن به چرخ‌و‌فلک در هر ساعتی از شبانه‌روز، چه شب چه روز، ثابت است.

۹. کاخ شروان‌شاهان

کاخ شروان‌شاهان، متعلق به قرن پانزدهم میلادی و یکی از آثار ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است. این کاخ در ایچری‌ شهر واقع شده و بعد از اینکه پایتخت به باکو انتقال یافت، ساخته شده است. شیروان، از اعرابی بودند که بر بخش‌هایی از آذربایجان امروزی بین قرن‌های نهم تا شانزدهم میلادی فرمانروایی می‌کردند. هنگام بازدید از این مجموعه، از کاخ اصلی، دو مسجد، یک مقبره، سردابه و حمام دیدن کنید. بعد از چند قرن بی‌توجهی، این مجموعه‌ی تاریخی با مرمت‌های فراوان، حفظ و نگهداری شده و تصویر آن روی یکی از اسکناس‌های آذربایجان ثبت شده است.

در این مجموعه‌ی تاریخی، جاذبه‌های زیادی وجود دارد که از آنها لذت خواهید برد. مثلا نمایش آثار هنری و دست‌سازه‌های قدیمی از دوران مختلف تاریخی یا پوشیدن لباس‌های محلی.

ساعت بازدید از این مجموعه‌ی تاریخی، ۱۰ صبح تا ۶ بعدازظهر است.

۱۰. موزه‌ی کتاب‌های مینیاتوری باکو

یکی از خاص‌ترین جاذبه‌های دیدنی باکو، موزه‌ی کتاب‌های مینیاتوری است. این موزه، مجموعه‌ی شخصی «ظریفه سلاهوا» بوده و درحال‌حاضر تنها موزه‌ی کتاب‌های مینیاتوری در کل دنیا است. آثار به‌نمایش‌درآمده در این موزه عبارت‌اند از مجموعه‌ای منتخب از کتاب‌های دوران شوروی، یک قرآن که قدمت آن به سال ۱۶۷۲ برمی‌گردد و سه کتابی که در کتاب رکوردهای گینس ثبت شده‌اند و ابعاد آنها فقط دو میلی‌متر در دو میلی‌متر است.

ساعت کار این موزه از ۱۱ صبح تا ۵ بعدازظهر است. موزه روزهای دوشنبه و سه‌شنبه تعطیل و ورودی آن رایگان است.

۱۱. میدان فواره

این میدان، خارج از منطقه‌ی تاریخی شهر، درست در مرکز منطقه‌ی تجاری مدرن و لوکس باکو قرار دارد. میدانی شلوغ که اطراف آن پر از فروشگاه و مرکز خرید و رستوران‌های شیک است و باکوی توسعه‌‌یافته‌ی امروزی را تشکیل می‌دهد. این میدان بهترین جا برای تماشای تغییرات باکو در چند دهه‌ی اخیر و معاشرت با مردم شهر است. خیابان‌های اطراف این میدان، حتی شب‌ها نیز شلوغ و پررفت‌و‌آمد است. رستوران‌های زنجیره‌ای فست‌فود، بوتیک‌های شیک مد و فروشگاه‌های زیورآلات و اکسسوری در اطراف این خیابان‌ها قرار دارد و این منطقه‌ی مدرن و جذاب را تشکیل داده است.

۱۲. موزه‌ی تاریخ زین‌العابدین تقی‌یف

در نزدیکی میدان فواره، می‌توانید به دیدن موزه‌ی ملی تاریخ یا موزه‌ی تاریخ زین‌العابدین تقی‌یف بروید که در آن مجموعه‌های ارزشمندی از آثار و صنایع‌دستی تاریخی از دوره‌های مختلف تاریخ آذربایجان نگهداری می‌شود. این آثار از زمان پیش‌از تاریخ تا دوران مدرن در عمارتی به‌نمایش درآمده‌اند که بیش از یک قرن پیش ساخته شده و به یکی از سرمایه‌داران و خیرین باکویی به‌نام زین‌العابدین تقی‌یف تعلق داشته است.

بنای موزه به‌تنهایی جاذبه‌ای دیدنی است. اتاق‌های آن دکوراسیونی مجلل و زیبا دارد. آثار به‌نمایش‌درآمده در آن نیز بسیار حائز اهمیت است و تاریخ و تحول آذربایجان را به‌خوبی نشان می‌دهد.

۱۳. موزه‌ی ادبیات نظامی گنجوی

این موزه در ساختمانی زیبا در نزدیکی میدان فواره قرار دارد و گرامیداشتی برای شاعر بزرگ پارسی‌گوی است. این شاعر گرچه در غرب به‌اندازه‌ی بسیاری از شاعران دیگر شناخته شده نیست، ولی غیر از آذربایجان و ایران در بسیاری از کشورهای دنیا ازجمله تاجیکستان و افغانستان شهرت دارد. این شاعر را پیشوای داستان‌سرایی در ادب فارسی می‌دانند. ترجمه‌ی اشعار نظامی شاید برای کسانی که فارسی‌زبان نیستند کمی سخت و غیرممکن باشد؛ از این‌رو، بازدید از این موزه، می‌تواند افراد زیادی را با اندیشه‌ها و آثار این شاعر بزرگ آشنا کند.

۱۴. دومین پرچم بلند دنیا

اگر از بلوار باکو عبور کنید، بدون تردید این پرچم بلند را می‌بینید. البته تا زمانی که از دور آن را تماشا کنید، متوجه عظمت و بزرگی آن نمی‌شوید. بازدید از میدانی که پرچم در آن قرار دارد، شاید به‌تنهایی جالب نباشد، ولی هر چه به آن نزدیک‌تر شوید راحت‌تر می‌توانید میزان بلندی و عظمت آن را درک کنید. این میله‌ی پرچم به‌قدری استحکام دارد که می‌تواند پرچمی بزرگ را در روزهایی که باد شدید می‌وزد، نگه دارد.

۱۵. موزه‌ی فرش

این موزه در بنایی بزرگ و زیبا قرار دارد که طراحی آن بسیار جالب است. این بنا به‌شکل فرشی لوله‌شده طراحی شده است. البته این موزه به‌غیر از فرش، بخش‌های مختلفی هم دارد؛ مثلا لباس‌های سنتی مناطق مختلف آذربایجان که هنوز هم اهالی آن منطقه، این لباس‌ها را برای بعضی از رویدادهای خاص مثل شرکت در مراسم عروسی می‌پوشند، در این موزه به‌نمایش درآمده است.

موزه‌های زیادی در آذربایجان بخشی مربوط به لباس‌های سنتی دارند. بنابراین اگر فرصت نکردید در این موزه لباس‌های محلی را ببینید، نگران نباشید.

۱۶. فیلارمونیا

ساختمان فیلارمونیا امروزه تغییر کاربری داده و به‌عنوان تالاری برای برگزاری رویدادها و اجراهای موسیقی استفاده می‌شود. این مجموعه حتی روزها نیز موسیقی پخش می‌کند تا افرادی که در پارکِ نزدیکِ این مرکز به تفریح مشغول‌اند، از شنیدن موسیقی لذت ببرند. این بنا و پارکی که در نزدیکی آن قرار دارد، جزو زیباترین منظره‌های شهر است. گذرگاه‌های طاق‌دار، آب‌نمایی زیبا و موسیقی‌های گوش‌نوازی که پخش می‌شود، محیط مناسبی را برای گذراندن پیک‌نیک و استراحتی به‌یادماندنی ایجاد کرده است.

۱۷. مرکز فرهنگی حیدر علیف

این بنای سفیدرنگ و منحنی‌شکل، برای رئیس‌جمهوری سابق آذربایجان ساخته شده و میزبان نمایشگاه‌های هنری متعدد است. خود بنا به‌تنهایی ازنظر معماری بسیار جالب است و حتی بیشتر از نمایشگاه‌های داخل آن، توجه بازدیدکنندگان را جلب می‌کند. با مترو از بافت قدیم شهر باکو به‌راحتی می‌توانید به این مرکز سر بزنید. پارکی که در نزدیکی این مرکز وجود دارد، با وجود تندیس‌های جالب و رنگارنگ از حلزون و خرگوش، جای خوبی برای عکس انداختن و گشت‌و‌گذار است.

۱۸. رستوران Sehrli Tendir

سیاست‌مداران و خانواده‌های سلطنتی که به باکو سفر می‌کنند، مهمان این رستوران مجلل می‌شوند. عکس‌هایی از پوتین، مدودف و سران بسیاری از کشورهای دنیا روی دیوارهای این رستوران دیده می‌شود. غذاهای این رستوران بسیار باکیفیت و عالی است؛ البته این رستوران کوچک است و انتخاب‌های محدودی دارید.

۱۹. بزرگ‌ترین شعبه‌ی KFC در دنیا

برای اینکه به بزرگ‌ترین شعبه‌ی KFC سر بزنید لازم نیست راه دوری بروید. این شعبه درست در میدان ۲۸ مه قرار دارد و حتما در مسیر گشت‌و‌گذار خود در شهر، به آن برخورد می‌کنید. البته این شعبه، همه‌ی ساختمان را دراختیار نگرفته، ولی چند طبقه از آن را به خودش اختصاص داده است.

۲۰. گالری Ali Shamsir

در نزدیکی کاخ شروان‌شاهان، کارگاه، خانه و گالری این هنرمند قرار دارد. خودش در طبقه‌ی بالا زندگی می‌کند و درب کارگاهش را برای بازدید عموم باز گذاشته است. در این گالری می‌توانید جدیدترین آثارش را ببینید که شامل نقاشی و آثار و اشیای دکوری است. بازدید از این گالری بسیار جالب‌ و لذت‌بخش‌تر از موزه‌های هنری است. چون می‌توانید مستقیما با هنرمند در ارتباط باشید و مراحل تولید آثار مختلف را ببینید.

۲۱. حمام‌های قدیمی

تعدادی از حمام‌های تاریخی شهر باکو که در بافت تاریخی شهر قرار دارند، هنوز هم فعالیت می‌کنند. ازجمله حمام Mehellesi که قدیمی‌ترین حمام شهر است یا حمام Teze Bey که مدرن‌تر است و چندین نوع حمام دارد که می‌توانید بین آنها انتخاب کنید. این حمام‌ها چند روز در هفته زنانه و چند روز مردانه هستند و بعضی از آنها فقط به آقایان اختصاص دارد. بنابراین قبل از اینکه برای حمام کردن در یکی از این حمام‌های قدیمی برنامه‌ریزی کنید، حتما برنامه‌ی کاری حمام را درنظر بگیرید.

۲۲. معبد آتشگاه

برای اینکه خودتان را به معبد آتشگاه برسانید، باید اتوبوس شهری سوار شوید، زیرا با مترو به این معبد دسترسی ندارید. البته ممکن است کار سختی باشد، چون ممکن است هیچ‌کس در ایستگاه اتوبوس انگلیسی بلد نباشد. این معبد باستانی زرتشتی، به‌خاطر شعله‌های دائمی‌اش، مکانی بسیار مقدس بوده است. این شعله‌های دائمی از گازی که در زیر زمین جریان داشته، نشئت می‌گرفته است. البته منبع آن گاز مدت‌ها است که به پایان رسیده، ولی امروزه آتش دائمی دیگری در این محل برپا شده است. بنای معبد در قرن هجدهم ساخته شده و با وجود سادگی، بسیار دیدنی است.

۲۳. یانار داغ

یانار داغ یا کوه سوزان، شعله‌ی آتش دائمی است که بسیار بزرگ‌تر از آتش آتشگاه است و طول آن به ده متر می‌رسد و از دهه‌ی ۱۹۵۰ درحال سوختن است. دلیل وجود شعله در یانار داغ، وجود لایه‌هایی از گاز طبیعی است که در دل یانار داغ وجود دارد. این کوه در تمام روزهای سال در طول شبانه‌روز روشن است و خاموش نمی‌شود. حتی بارش باران هم باعث خاموش شدن شعله‌های این کوه نشده است .

۲۴. سفر کوتاه به قبوستان

در مسیر سفر به قبوستان، پتروگلیف‌هایی (سنگ‌نگاره) را از دوران پیش‌از تاریخ می‌بینید. آتش‌فشان‌های گِلی، گرافیتی‌های رومی، میدان‌های نفتی جیمز باند و مسجد بی‌بی هیبت از دیدنی‌های مسیر سفر به قبوستان است. ازطریق هماهنگی با هتل یا هاستل محل اقامت خودتان می‌توانید با تاکسی به این دیدنی‌ها سر بزنید. البته با اتوبوس هم می‌توانید این مسیر را طی کنید، ولی اگر بخواهید همه‌ی جاذبه‌ها را ببینید، باید یک روز کامل برای آن درنظر بگیرید. ضمنا برای بازدید از آتش‌فشان‌های گلی باید یک مسیر اضافی ۵ کیلومتری را طی کنید. بنابراین بهتر است با تاکسی این مسیر را طی کنید و با پیداکردن دوست یا هم‌سفر هزینه سفر را نصف کنید.

جالب‌ترین جاذبه‌ای که خواهید دید، آتش‌فشان‌های گلی است. این جاذبه در مکانی دنج و آرام قرار دارد و تماشای حباب‌های گلی که از زمین بیرون می‌آید، برایتان جالب خواهد بود. برای پیاده‌روی در این منطقه کفش مناسب بپوشید. چون مسیر این آتش‌فشان‌ها چندان مساعد نیست و ممکن است بسیاری از تاکسی‌ها ادامه‌ی مسیر را دنبال نکنند و مجبور شوید دو سه کیلومتر آخر را پیاده بروید. اگر می‌خواهید به این پدیده‌ی طبیعی نزدیک شوید و عکس بیندازید باید وارد گِل‌ها شوید.

بخشی که پتروگلیف‌ها قرار دارند، توسعه‌یافته‌تر است و موزه‌ای نیز در نزدیکی آن قرار گرفته است. تورهای گروهی زیادی برای بازدید از این منطقه‌ی باستانی به اینجا می‌آیند. بیشتر بخش‌های این منطقه با طناب‌های حفاظتی احاطه شده و زیاد نمی‌توانید به پتروگلیف‌ها نزدیک شوید و از دور می‌توانید اشکال صخره‌ای را ببینید.

در مسیر برگشت می‌توانید در میدان‌های نفتی جیمز باند توقف کنید. این میدان‌های نفتی به این دلیل که در یکی از فیلم‌های جیمز باند به‌نام «دنیا کافی نیست» به‌نمایش درآمده‌اند، به شهرت رسیده‌اند.

مسجد بی‌بی هیبت یکی از جاذبه‌های دیدنی این مسیر است. این بنا در دوران شروان‌شاهان ساخته شده بود، ولی در سال ۱۹۳۶ بلشویک آن را به‌طور کلی نابود کرد. ساخت‌وساز بنا از دهه‌ی ۹۰ آغاز و سرانجام در سال ۱۹۹۷ میلادی، ساخت بنای کنونی به‌پایان رسید و مسجد افتتاح شد.

باکو به‌غیر از جاذبه‌هایی که معرفی کردیم، دیدنی‌های زیادی دارد. ولی مواردی که نام بردیم، جزو مشهورترین جاهای دیدنی این شهر است. موزه‌ها و گالری‌های هنری زیادی در سراسر شهر قرار دارد که اگر به هنر و فرهنگ و تاریخ علاقه‌مند باشید، از دیدن آنها لذت می‌برید.