تکنولوژی شبکه‌های 5g موبایل چیست و چه تأثیری بر سلامتی انسان دارد؟

فهرست مطالب

تکنولوژی 5g یا نسل پنجم جدیدترین فناوری تلفن‌های همراه بی‌سیم یا همان موبایل است. این فناوری نخستین‌ بار در سال ۲۰۱۹ به‌طور گسترده استفاده شد. از فایو جی انتظار می‌رود عملکرد تلفن‌های همراه را بهتر کند و طیف وسیعی از کاربردهای تازه را برایمان به‌ همراه بیاورد. چه کاربردهایی؟ برای نمونه، پای فناوری را به دنیای سلامتی و درمان باز کند و امکاناتی مانند جراحی از راه دور، نظارت بر بیمار از راه دور و به‌طور کلی، پزشکی از راه دور را در اختیارمان بگذارد. اگر این مقاله را تا آخر بخوانید، ابعاد گُنگ و ناآشنای این فناوری برایتان مشخص و شفاف خواهد شد.

تفاوت میان تکنولوژی 5g و فناوری‌های قبل از آن چیست؟

تکنولوژی ۵ جی توانسته استانداردهای دنیای مخابرات را ارتقا بدهد و مرزهای فناوری را به سمت رشد بیشتر جابه‌جا کند. این فناوری امکان افزایش فرکانس‌های شبکه‌های موبایلی را فراهم می‌کند. البته در فناوری‌های دیگری مانند دستگاه‌های عکس‌برداری یا همان اسکن بدن (دستگاه‌های بازرسی امنیتی) یا ارتباطات نقطه‌به‌نقطه رادیویی، از فرکانس‌های بالا برای برقراری ارتباطات استفاده می‌شود. منتها ۵ جی به‌ میدان آمده تا فرکانس‌های شبکه‌های موبایلی را در حدود ۳٫۵ گیگاهرتز تا ده‌ها گیگاهرتز بالا ببرد.

شاید بپرسید افزایش فرکانس در شبکه‌های موبایلی چه سودی دارد. در این فرکانس‌های بالا، شبکه‌های فایو جی از ایستگاه‌های پایه یا زمینی بیشتری استفاده خواهند کرد و ابزارهای مختلف را بهتر و بیشتر به یکدیگر متصل خواهند کرد. در واقع، شبکه‌های موبایلی با تکنولوژی 5g تقویت می‌شوند و کارکردشان برای کاربران بهتر خواهد شد.

فایو جی می‌تواند از آنتن‌های شکل‌دهی پرتو (Beam-forming Antennas) برای متمرکزکردن سیگنال‌های بیشتر به‌سمت ابزارهای در دسترس کاربران بهره ببرد. در نتیجه، سیگنال‌های بیشتری به‌سمت کاربران فعال در شبکه موبایل متمرکز و هدایت می‌شود. همه اینها یعنی تقویت شبکه موبایلی و قوی‌ترشدن ارتباطات میان ابزارهایی که در بستر آن فعالیت می‌کنند.

میزان اشعه‌های دکل‌های فایو جی چقدر است؟

در حال حاضر، سطح قرارگیری در معرض دکل‌های مخابراتی 5g مشابه همان مقداری است که دکل‌های مخابراتی تلفن‌های همراه در حال حاضر دارند (حدود ۳٫۵ گیگاهرتز). باید دقت کرد که با توجه به پرتوها و اشعه‌های چندگانه‌ای که از آنتن‌های 5g منتشر می‌شود، سطح قرارگیری در معرض اشعه‌ها و پرتوها می‌تواند وابسته به مکان قرارگیری کاربران و میزان استفاده‌شان از شبکه باشد.

البته این را هم فراموش نکنید که فناوری ۵ جی بسیار نوین است و در مسیری که رشد می‌کند، امکان بروز و ایجاد تغییرات مختلف هم وجود دارد. همچنان تحقیقات روی اثرات و تأثیرات آن در حال انجام است.

آیا میزان امواج 5g در حد مجاز است؟

دو ارگان بین‌المللی استانداردهایی کلی برای مقدار مجاز قرارگرفتن در معرض امواج تکنولوژی را اعلام کرده‌اند. بیشتر کشورها به این استانداردها پایبندند. این دو ارگان را بشناسید:

کمیسیون بین‌المللی حفاظت در برابر اشعه غیریونیزه (The International Commission on Non-Ionizing Radiation Protection/ ICNIRP)؛
مؤسسه مهندسان برق و الکترونیک (IEEE) در کمیته بین‌المللی ایمنی الکترومغناطیسی.

دستورالعمل‌ها و استانداردهایی که این دو ارگان مشخص می‌کنند به‌طور اختصاصی برای تکنولوژی فایو جی تدوین نشده و مربوط به تمام امواج رادیویی تا ۳۰۰ گیگاهرتز است.

خطرات بالقوه تکنولوژی 5g برای سلامت انسان چیست؟

تاکنون و پس از پژوهش‌های فراوان، ثابت شده است که قرارگرفتن در معرض امواج فناوری‌های بی‌سیم سبب بروز هیچ مشکلی در سلامتی انسان نمی‌شود. با وجود این، نتیجه این پژوهش‌ها از بررسی وضعیت سلامت بدن در مواجهه با طیف کلی امواج رادیویی به‌ دست آمده است. منتها تحقیقات معدود و محدودی درباره فرکانس‌های اختصاصی شبکه فایو جی انجام شده است. به‌عبارت دقیق‌تر، نه تحقیقات گسترده‌ای در زمینه تأثیر امواج فایو جی انجام شده و نه تعداد آن پژوهش‌ها قابل‌توجه بوده است.

گرم‌شدن بافت‌های بدن در معرض تعامل با بافت‌های رادیویی اصلی‌ترین اثر امواج و اشعه‌های رادیویی بر بدن انسان است. منتها میزان گرم‌شدن بافت‌های بدن در تعامل با امواج فناوری‌های 5g بسیار ناچیز است. پس از اینکه فرکانس افزایش می‌یابد، میزان نفوذش به بافت‌های بدن و جذب انرژی از آن به‌سمت بافت‌ها کمتر می‌شود. انرژی‌ها در این حالت، بیشتر جذب سطح بدن (پوست و چشم) می‌شوند. با این حساب، اگر سطح قرارگرفتن در معرض امواج رادیوییِ فناوری‌های تازه مطابق اصول بین‌المللیِ تعریف‌شده و استاندارد باشد، بدن انسان در مواجهه با آنها آسیبی نخواهد دید.

سازمان بهداشت جهانی درباره فناوری 5G چه می‌گوید؟

سازمان بهداشت جهانی (WHO) در حال پیگیری اثرات امواج فرکانس‌های رادیویی ناشی از فناوری‌های 5G است. مشاهدات و تحقیقات این سازمان در سال ۲۰۲۲ منتشر خواهد شد. سازمان بهداشت جهانی می‌خواهد شواهد علمی اثرگذاری فناوری‌های فایو جی روی انسان‌ها را به‌دقت بررسی کند و ببیند که اوضاع از چه قرار است. با به‌کارگیری این فناوری‌ها از سوی کشورهای مختلف، داده‌های در دسترس برای سنجش وضعیت هم بیشتر خواهد شد.

سازمان بهداشت جهانی پروژه‌ای به‌نام میدان‌های الکترومغناطیسی بین‌المللی ( International Electromagnetic Fields) را در سال ۱۹۹۶ (حوالی سال ۱۳۷۵ شمسی) شروع کرده است. در این پروژه، تلاش سازمان بر این است که اثر قرارگرفتن در معرض میدان‌های مغناطیسی و الکتریکی در فرکانس صفر تا ۳۰۰ گیگاهرتز بر انسان‌ها را پیدا و بررسی کند.

هدف پروژه بررسی اثرات منفی میدان‌های مغناطیسی و الکتریکی روی سلامت انسان و ارائه قواعدی به کشورها و شرکت‌هاست که به‌کمک آنها امکان حفاظت از سلامت آدم‌ها مقدور می‌شود. این سازمان برای بررسی اثرگذاری ابعاد مختلف امواج رادیویی و اثرات فناوری‌های مانند تکنولوژی 5G در این پروژه بلندمدت در حال مطالعه و تحقیق است.

پروژه WHO باعث شده که زمینه‌ای برای شکل‌گیری گفتمان میان دانشمندان، دولت‌ها و عموم شکل بگیرد. درک بهتر فناوری‌های مرتبط با زمینه‌هایی مانند مخابرات و شکل اثرگذاری‌شان بر سلامت آدم‌ها بسیار ضروری است.

در آخر

چه خوشمان بیاید و چه نه، دنیای فناوری رشد می‌کند و اصلا و ابدا منتظر ما نمی‌نشیند. گاهی فناوری‌ها سلامتی‌مان را تهدید می‌کنند. گاهی هم تصورات عموم درباره آسیب‌زایی تکنولوژی‌های تازه چیزی در حد شایعه و خرافات است. در هر حال، علم ناجی ماست و با بررسی ابعاد مختلف هرچیز کمکمان می‌کند آسوده در راه پیشرفت قدم برداریم. شما درباره فناوری‌های تازه‌ای مانند تکنولوژی 5G چه فکر می‌کنید؟