توماس شلبی در واقعیت کیست | پشت پرده داستان پیکی بلایندرز

این درام جنایی تمرکزش را روی خانواده شلبی گذاشته است و داستان آن حول محور زندگی آن‌ها می‌چرخد. یک باند قانون‌شکن که اگرچه در سریال در دهه ۱۹۲۰ زندگی می‌کنند اما این برهه در ماجرای واقعی اندکی تفاوت زمانی دارد. شخصیت اصلی توماس شلبی، با بازی کیلین مورفی، یک قهرمان جنگی است که جنگ جهانی اول به او آسیب‌های زیادی وارد کرده و حالا توماس در زندگی پس از جنگ، از موقعیت اجتماعی و هوشش برای سازماندهی اقدامات قدرت‌طلبانه در محله بیرمنگام و محله‌های اطراف و حتی فراتر از آن استفاده می‌کند. توماس از آن آدم‌هایی است که حاضر است برای انتقام‌جویی یا منافع قدرت‌طلبانه آدم بکشد. سرچشمه انگیزه اصلی تامی، خاطرات تلخ و زننده جنگ جهانی اول و مرگ همسرش، گریس (آنابل والیس) است. تامی سرکرده و چهره اصلی پیکی بلایندرز است. او نماد فلسفه‌های اساسی این باند در حیات همه اعضای خانواده است. بااین‌حال پارانویا و آسیب‌پذیری شخصیت، چیزی است که روایت تخیلی را پیش می‌برد و به اعضای گنگ پیکی بلایندرز، دنیای تخیلی عمق و تجربه و دنیادیدگی بیشتر نسبت به گروه‌ دنیای واقعی می‌دهد. روزی روزگاری در گوشه‌ای از انگلستان، باند پیکی بلایندرز سرخط اخبار بیرمنگام بودند. آن هم به‌خاطر سبک منحصربه‌فردی که داشتند. اما این سبک چه بود؟

در حقیقت، خالق سریال پیکی بلایندرز، استیون نایت در صحبت با History Extra (مجله تاریخ بی‌بی‌سی، یک نشریه انگلیسی است که به تاریخ بریتانیا و جهان اختصاص‌داده‌شده است.) اعلام کرده بود که این سریال را براساس گفته‌ها و داستان‌های پدرش ساخته است. پدر او تاریخ شفاهی از پیکی بلایندرز یا حداقل از بازماندگان آن‌ها به یادداشت و آن‌ها را به این صورت برای نایت تعریف می‌کرد، مردانی که «لباس‌های بی‌نقص بر تن، کلاه بر سر و اسلحه در جیب داشتند». در ادامه به داستان واقعی پیکی بلایندرز که الهام‌بخش مجموعه تلویزیونی پیکی بلایندرز است می‌پردازیم و در خواهید یافت که اولیه جرقه‌های پیکی بلایندرز در کجا زده شده است.

ذکر این نکته ضروری است که با اینکه پیکی بلایندرز یک باند خیابانی واقعی بود اما استیون نایت، نویسنده سریال، کل خانواده شلبی را از صفر خلق کرد و آن‌ها را محور اصلی سریال قرارداد. باید توجه داشته باشید که باندهای جنایتکار بیرمنگام سوابق تاریخی کمی از خود به جا گذاشته‌اند زیرا اغلب خشونت در محله‌های فقیرنشین شهرها به ثبت دفتری نمی‌رسید و تنها گاه‌گداری گزارش کارهای بزرگ و مهم ثبت می‌شد. در نتیجه، بسیاری از مستندات تاریخی باقی‌مانده قابل‌اتکا نیستند و تنها می‌توان از روی حدس و گمان پیش رفت.

تفاوت ها یا شباهت های سریال پیکی بلایندرز با ماجرای واقعی

تفاوت‌های کوچک و بزرگی بین باند پیکی بلایندرز در سریال و در واقعیت وجود دارد. برخلاف نمایش تلویزیونی، حیات باند پیکی بلایندرز از قبل از جنگ جهانی اول یعنی در حدود دهه ۱۸۹۰ میلادی آغاز شد. جنگ تأثیرات مختلفی بر مردم گذاشته بود. یکی از این تأثیرات، رکود اقتصادی بود. در نتیجه رکورد اقتصادی انگلستان تحت‌تأثیر یک خرده فرهنگ نامطلوب قرار گرفت. رکورد جامعه را به سمت فقر سوق داد و فقر در بین مردم به این معنا بود که گروه‌های مختلفی از بین مردم محروم، به جنایت‌های سازمان‌یافته در شهر نیویورک روی آوردند. این خرده فرهنگ درباره شالوده شکل‌گیری پیکی بلایندرز در شهرشان نیز صدق می‌کند. این مجرمان عمدتاً مردان جوانی بودند که برای گذران زندگی به قمار و دزدی می‌کردند و اغلب برای تثبیت قدرت، خشونت به خرج می‌دادند.

ریشه شکل‌گیری پیکی بلایندرز واقعی به دهه ۱۸۷۰ برمی‌گردد. به‌گفته مورخی به نام باربارا واینبرگر، این باند در ابتدایی‌ترین روزهایش به‌خاطر، احساسات ضد ایرلندی شکل گرفت و بعدها یعنی در ۱۸۹۰ با سبک خاصی از لباس پوشیدن ترکیب شد. مهم‌ترین شاخصه آن‌ها کلاه‌های نمدی با لبه‌های بولر که لبه نوک‌تیزی بود که اغلب عادت داشتند آن را تا روی پیشانی پایین می‌کشیدند.

پیکی بلایندرز واقعی چه کسانی بودند؟

در حقیقت، پیکی بلایندرز یک باند خیابانی مستقر در بیرمنگام بود. آن‌ها لباس‌های تروتمیز و شیک می‌پوشیدند و اغلب ژاکت‌های دست‌دوز، روسری‌های ابریشمی، جلیقه‌های رسمی، چکمه‌های چرمی با نوک فلزی و کلاه‌های تخت می‌پوشیدند. اما اینکه آن‌ها در لبه کلاه‌خود تیغ مخفی کرده بودند و برای کشتن یا کور کردن دشمنانشان از آن استفاده می‌کردند، به‌احتمال زیاد فقط یک افسانه بوده است. اشاره به این نکته ضروری است که شیوه لباس پوشیدن پیکی بلایندرز تنها به هدف شیک‌پوشی نبوده. بلکه نشان از نوعی سلسله‌مراتب و یونیفرم پوشی داشته. همین موضوع به قدرت گرفتن و خاص بودن پیکی بلایندرز کمک کرده است. زیرا با وجود سلسه‌مراتب در باند، آن‌ها از سطح یک گروه جنایت‌کار معمولی به یک باند سازمان‌یافته پیشرفت کرده بودند. در بیانی دیگر، این سبک متمایز از بسیاری جهات مؤثر بود. اول، توجه زیادی جلب می‌کرد و آن‌ها را از سایر گانگسترها متمایز می‌کرد. ثانیاً، برای کسانی که از نظر مالی در مضیقه بودند، لباس‌های شیک، قدرت و ثروت و تجمل باند را به نمایش می‌گذاشتند.

معنای اصطلاح پیکی بلایندرز

اصطلاح Peaky Blinders نیز از همین کلاه‌ها سرچشمه گرفته است. ابتدا باید بدانید که کلمه Peaky به معنای "اوج" یا "نوک‌تیز" است. به‌گفته مورخ بیرمنگام، کارل چین، در آن زمان در انگلستان کلمه Peaky به‌صورت ایهام آمیز برای اشاره به کلاه‌های نوک‌تیز این افراد استفاده می‌شد.

بخش دوم این اصطلاح، یعنی کلمه Blinders کمی دوپهلو است. Blinders در لغت به معنای کورکننده‌ها است. اما کور کردن از چه نظر؟

رایج‌ترین دیدگاه بر این باور است که Blinders به معنای کور کردن واقعی است. اعضای این باند، تیغ‌های یکبار مصرف به لبه کلاه‌های نوک‌تیزشان وصل می‌کردند و در مواقعی که مجبور به حمله یا دعوا می‌شدند، از این تیغ‌ها برای بریدن پیشانی دشمنانشان به‌منظور کور کردن موقت آن‌ها با خون، یا کور کردن کامل آن‌ها، استفاده می‌کردند. اما باتوجه‌به اینکه شرکت ژیلت اولین سیستم ریش‌تراش ایمنی قابل تعویض را در سال ۱۹۰۳ در ایالات متحده معرفی کرد و اولین کارخانه تولید کننده آن‌ها در بریتانیای کبیر در سال ۱۹۰۸ افتتاح شد، این دیدگاه کمی کوته‌بینانه و نابخردانه به نظر می‌رسد. همچنین اقلام یکبار مصرف در آن زمان کالای لوکس و مجلل محسوب می‌شدند و استفاده آن چندان معمول نبوده است.

دیدگاه دوم بر این باور است که کلمه Blinders در معنای استعاری به کار می‌رود. معنایی که امروزه نیز در انگلستان رایج است. این اصطلاح برای توصیف کسی یا چیزی به کار می‌رود که آن‌چنان زیبا یا خوش‌پوش است که مردم از دیدن آن کور می‌شوند. این دیدگاه تناسب منطقی‌تری دارد. زیرا همان‌طور که گفته شد باند پیکی بلایندرز نسبت به زمان خود، بسیار خوش‌پوش بودند و کاریزمای بالای آن‌ها مردم محلی را بسیار تحت‌تأثیر قرار می‌داد.

دیدگاه سوم بر این باور است که پیکی بلایندرز کلاه‌هایشان را آن‌قدر در صورت می‌کشیدند که قربانیان نتوانند چهره آن‌ها را ببینند و شناسایی کنند.

دیدگاه چهارمی نیز وجود دارد که به‌خاطر ماهیت تحقیرآمیزش، کمتر به آن پرداخته شده است. این دیدگاه Peaky Blinders را به‌صورت تحت الفظی «کلاه به سرهای کور» معنا می‌کند. یعنی کسانی که کلاه‌های نوک‌تیزشان را آن‌قدر در صورت می‌کشیدند که بیشتر دامنه دیدشان را کور می‌کرد. این دیدگاه باقدرت زیاد و ترس مردم محلی از این باند تضاد آشکاری دارد.

توماس شلبی واقعی کیست؟

منشا این نام هرچه که باشد، نام پیکی بلایندرز در زندگی واقعی متعلق به تنها یک باند یا خانواده شلبی و خانواده‌های زیردست آن‌ها نبود. همان‌طور که گفته شد بنا به‌گفته مورخان بریتانیایی، این نام به باندهای مجرمان تعلق داشت و حتی ممکن است در آن زمان در بریتانیا چندین گروه پیکی بلایندرز هم‌زمان با یکدیگر در محله‌های مختلف فعال بوده باشند. یعنی در برهه‌ای از زمان پیکی بلایندرز تبدیل به یک اصطلاح شده بود و در توصیف گروه‌های گنگستری خوش‌تیپ و شیک‌پوش به کار می‌رفت. از سوی دیگر، تعداد افراد کمی از این باندها به‌خاطر سوءاستفاده‌های جنایتکارانه خود به شهرت نامطلوبی رسیدند.

هیچ یک از شخصیت‌های خانواده شلبی براساس واقعیت نیستند بلکه هرکدام ترکیبی از دو یا چند مجرم هستند که نویسندگان سریال با تخیل خود آن‌ها را ساخته‌وپرداخته‌اند. شخصیت تامی شلبی به‌احتمال زیاد براساس Kevin Mooney «کوین مونی» با نام مستعار Thomas Gilbert «توماس گیلبرت» مردی که به تعویض مکرر نام و نام خانوادگی‌اش شهر بود، ساخته شده است.

توماس گیلبرت در اوج قدرت باند واقعی و رهبر آن بود. اما داستان جنایت‌های واقعی پیکی بلایندرز به‌اندازه داستان‌های سریال جذاب و هیجان‌انگیز نبود. همچنین اولین پیکی بلایندرز که به جنگ جهانی اول رفت هنری لایت فوت بود. اما او پیش از رفتن به جنگ عضو پیکی بلایندرز بود درحالی‌که تامی بعد از جنگ جهانی اول اساس پیکی بلایندرز را بنا نهاد. پاره‌های از شخصیت هنری لایت فوت باشخصیت تامی شلبی آمیخته شده است. اما برخی از شخصیت‌های سریال واقعی هستند. یکی از این شخصیت‌ها بیلی کیمبر است که در قسمت‌های اولیه سریال با او آشنا می‌شویم. در واقعیت، بیلی کیمبر به تشکیل باندی به نام پسران بیرمنگام (Birmingham Boys) مشغول شد و این باند در سال ۱۹۱۰ از باند واقعی پیکی بلایندرز پیشی گرفت.

خانواده شلبی در سریال، ارجاع تاریخی مستقیمی ندارند. اکثر آن‌ها براساس یک یا چند شخصیت از خانواده‌های مختلف خلق شده‌اند. اما دنیایی که آن‌ها در آن زندگی می‌کنند، آینه واقعی جامعه بیرمنگام دهه ۱۹۲۰ است و حتی برای فضاسازی بیشتر شخصیت‌های تاریخی واقعی که در آن زمان می‌زیستند وارد داستان شده‌اند. مثلاً در فصل دوم چارلی چاپلین در سریال ظاهر می‌شود. این حضور کاملاً منطقی است چرا که چارلی چاپلین بومی بیرمنگام بود و اصل‌ونسب او به‌احتمال قوی به کولی‌ها برمی‌گشت. همچنین در فصل ششم از دوستی نزدیک بین چاپلین و شلبی ها سخن می‌رود.

همچنین دشمنان تامی شلبی شخصیت‌های تاریخی واقعی هستند یا به شخصیت‌های تاریخی واقعی متصل هستند. همان‌طور که ذکر شد بیلی کیمبر یک گانگستر واقعی بود. چارلز داربی سابینی نیز رهبر گروه جنایتکار بریتانیایی - ایتالیایی مستقر در کلرکنول لندن بود. کیمبر و سابینی هر دو به‌طور قابل‌توجهی در خط داستانی پیکی بلایندرز حضور و تأثیر دارند.

در مثالی دیگر، در فصل پنج، تامی شلبی با نماینده سیاستمدار واقعی، اسوالد موزلی ملاقات می‌کند. موزلی در واقعیت یک اتحادیه از فاشیست‌های بریتانیا شکل داده بود اما در سریال 3 سال زودتر دست به این کار زد. به جز موزلی شخصیت‌های سیاسی دیگری هم در این سریال حضور داشتند. به‌عنوان یک نمونه دیگر می‌توان به وینستون چرچیل اشاره کرد که از فصل یک رابطه جالبی با تامی برقرار می‌کند.

سریال شبکه بی‌بی‌سی نتفلیکس، روح حقیقی باند پیکی بلایندرز را حفظ می‌کند اما انگیزه‌ها، هویت‌ها و عملکرد آن‌ها را به‌دلخواه تغییر می‌دهد. مثلاً در زندگی واقعی بیلی کیمبر در سال ۱۹۴۲ در خانه سالمندان درگذشت درحالی‌که سریال او را در جریان یک نزاع بین باند بیلی و باند تامی در سال ۱۹۱۹ به قتل رساند. مثال‌های شبیه این در سریال زیاد هستند.

در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت، بدنامی و سبک خاص این باند توجه‌ها را به سویشان جلب کرد. توانایی این باند در اعمال کنترل، نادیده‌گرفتن قانون و نمایش بَرد هایشان در زمینه سیاست و قمار تا به امروز موردتوجه بوده است. با اینکه قدرت پیکی بلایندرز با گذشت زمان کم و کمتر شد اما سبک و شیوه آن‌ها تا مدت‌ها زنده ماند.

قطعاً اتفاقات زیادی در سریال پیکی بلایندرز رخ داد. ممکن است سریال نایت صددرصد از وقایع تاریخی الگو نگیرد اما بازی کیلیان مورفی در نقش توماس شلبی یک دستاورد برجسته و غیرمعمول در جهان سینما است. پیکی بلایندرز نماد طردشدگان اجتماعی تاریخ است که به‌اندازه کافی باهوش بودند تا از روندهای سیاسی و فرهنگی آگاه باشند و نامشان در تاریخ جاودانه شد است.