فهرست مطالب
توسعه فردی چیست؟
ابعاد توسعه فردی؛ سینمای ۵ بعدی
بُعد ذهنی
بُعد اجتماعی
بُعد معنوی
بعد عاطفی
بعد فیزیکی
اهداف توسعه فردی؛ ۲۸ مقصد جذاب
یک لحظه تصور کنید سوار بر ماشین زمان به ده سال قبل سفر می‌کنید و با خود ده سال قبلتان روبه‌رو می‌شوید. آیا او را در آغوش می‌کشید و با افتخار از خودتان و موفقیت‌هایی که در این ده سال کسب کرده‌اید صحبت می‌کنید یا خجالت می‌کشید و از شرمندگی توان روبه‌رو شدن با او را ندارید؟ برنامه‌ریزی برای توسعه فردی (Personal development) یکی از راه‌هایی است که می‌تواند کاری کند که در دیدار با افتخار با خود ده سال پیشتان روبه‌رو شوید.
اگر می‌خواهید بدانید که رشد و توسعه شخصی و فردی چیست، چه اهمیتی دارد و چطور می‌توان آن را شروع کرد و بهبود بخشید، با ما در این مقاله از مجله بوکاپو همراه باشید.
توسعه فردی چیست؟
توسعه فردی مجموعه فعالیت‌هایی است که برای شناسایی و بهبود استعدادها، پتانسل یادگیری، اشتغال و حتی ثروت طراحی می‌شود. توسعه شخصی به‌طور خلاصه یعنی تقویت و پرورش هر مهارتی که می‌خواهید برای بهبود خودتان آن را توسعه دهید.
ابعاد توسعه فردی؛ سینمای ۵ بعدی
شاید ابعاد زیادی برای توسعه فردی وجود داشته باشد ولی به نظر می‌رسد، آن‌ها روی ۵ ستون اصلی بنا شده‌اند. این ابعاد عبارت‌اند از: ذهنی، اجتماعی، معنوی، عاطفی و جسمی. در ادامه هر کدام از این ابعاد را می‌شکافیم و در هر کدام از این ابعاد، سفری کوتاه را تجربه می‌کنیم.
بُعد ذهنی
حوزه توسعه شخصی به این اشاره می‌کند که همه چیز در وهله اول در گرو رشد ذهنی شما است. شرکت در کلاس‌های آموزشی، خواندن کتاب، گوش دادن به پادکست یا تماشای یک ویدئوی اطلاعاتی از یوتیوب یا آپارات مثال‌هایی از فعالیت‌هایی است که می‌تواند به بهبود رشد ذهنی‌تان کمک کند. با اختصاص دادن زمانی در طول روز یا در طول هفته برای این فعالیت‌ها، می‌توانید رشد و بهره‌وری را در زندگی‌تان مشاهده کنید.
یکی از بهترین کارهایی که می‌تواند ذهنتان را آماده رشد و توسعه کند، مدیتیشن است. رابین شارما معتقد است مدیتیشن با کم کردن سطح کلسترول بدنتان، قلعه‌ای برایتان می‌سازد که حالاحالاها اضطراب و استرس، توان نفوذ به آن را ندارند.
او علاوه بر این مورد، فایده‌های دیگری را درباره مدیتیشن در کتاب باشگاه پنج صبحی ها بیان کرده است که می‌توانید خلاصه این کتاب را در بوکاپو مطالعه کنید.
راهکار فوری‌فوتی: در مسیر رفت‌وآمد از محل کار یا مدرسه، می‌توانید به پادکست گوش کنید. نصب اپلیکشن‌های پادکست مانند کست‌باکس می‌تواند شما را به دریایی از پادکست‌های فارسی و انگلیسی متصل کند.
بُعد اجتماعی
همه چیزتان در جهت بهبود مهارت‌های ارتباطی به این بُعد بستگی دارد. این بُعد نسبت به ابعاد دیگر، مورد بی‌مهری بیشتری از طرف افراد مختلف قرار گرفته است. با این حال توسعه مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی یک ستون مهم برای رشد فردی است.
یکی از مهم‌ترین دلایلی که افراد نمی‌خواهند یا بهتر بگوییم نمی‌توانند در این بُعد، رشد کنند این است که نمی‌دانند چطور با هر کسی ارتباط بگیرند. لیل لوندز برای ارتباط‌گیری موفق‌آمیز با دیگران، راهکارهای ساده‌ای را در کتاب چگونه با هر کسی صحبت کنیم، گردآوری کرده است. می‌توانید این راهکارهای ارزشمند را از طریق این لینک در وب‌سایت بوکاپو مطالعه کنید.
راهکار فوری‌فوتی: اگر قصد دارید به کافه یا رستورانی بروید از دوست یا همکارتان درخواست کنید تا شما را همراهی کند و در این بین از مسائل مختلف صحبت کنید و همچنین می‌توانید در هنگام گوش دادن به صحبت‌های دوست یا همکارتان، گوش‌دادن فعال را تمرین کنید.
بُعد معنوی
رشد شخصی در حوزه معنویت می‌تواند برای هر فردی معنای متفاوتی داشته باشد. بهترین روشی که می‌توانیم به شما توصیه کنیم این است که ببینید چه چیزی موجب آرامشتان می‌شود و کمک می‌کند تا شما را به خود واقعی‌تان وصل کند.
نماز خواندن، دعا کردن، خواندن کتاب‌های مقدس مانند قرآن، انجیل یا تورات، مراقبه، پیاده‌روی در طبیعت از فعالیت‌هایی هستند که می‌توانند در این دسته قرار بگیرند.
دیپاک چوپرا قواعد و اصول معنوی زندگی برای موفقیت در تمام جنبه‌های زندگی را در یک کتاب خلاصه کرده است. او می‌گوید گاهی به جای تقلا کردن و مبارزه کردن، در ابتدا باید وضع موجود را قبول کرد و در ادامه با استفاده از افکار مثبت، انرژی بی‌کران هستی را با خود هماهنگ کرد. این اصول را می‌توانید در خلاصه کتاب هفت قانون معنوی موفقیت نوشته دیپاک چوپرا در بوکاپو بیابید.
راهکار فوری‌فوتی: روز خود با یک عبادت کوتاه پنج دقیقه‌ای شروع کنید.
بعد عاطفی
قطعا همه اتفاق‌نظر دارند که یکی از مهم‌ترین بُعدهای توسعه شخصی، بُعد عاطفی است. بروز ندادن احساسات یا کشتن آن‌ها در درونتان نه تنهای کمکی نمی‌کند بلکه وضع زندگی‌تان را از اینکه هست، بدتر می‌کند.
اگر در شروع کار نمی‌توانید احساساتتان را به زبان بیاورید، دست به دامن قلم شوید و به نوشتن پناه ببرید. همچنین پیدا کردن و داشتن دوستی که سنگ‌صبورتان باشد، نعمت بزرگی است؛ اگر این نعمت را دارید، حسابی قدرش را بدانید. علاوه بر تمام این موارد مراجعه به مشاور و روان‌شناس می‌تواند به رشد شما در این بُعد کمک کند.
راهکار فوری‌فوتی: در آخر شب، خاطره آن روزتان را در دفتر خاطراتتان بنویسید.
بعد فیزیکی:
به آخرین بُعد از این سینمای پنج‌بعدی رسیدیم. در نظر داشته باشید که بُعد فیزیکی فراتر از ورزش کردن است. برای اینکه تصویر دقیقی از این بعد داشته باشید، باید عادت‌های غذایی و عادت‌های خواب را هم در نظر بگیرید. شناخت انواع عادت می‌تواند شما را در اصلاح عادت‌های بد گذشته و جایگزینی و تثبیت عادت‌های خوب یاری کنید.
متیو واکر تا دلتان بخواهد از اثرات وحشتناک خواب نامنظم و خواب کمتر از هشت ساعت صحبت کرده است. یکی از این اتفاق‌های وحشتناک مرتکب قتل شدن فردی در خواب است! متیو واکر با استفاده از تحقیق‌های علمی به سوال‌های زیادی که در حوزه خواب وجود دارد، پاسخ داده است و در مورد مسائلی مانند کم‌خوابی، رویا، خواب‌گردی و… صحبت کرده است. تمام این موارد را می‌توانید در کتاب چرا می خوابیم بخوانید.
علاوه بر خواب دست‌کم هشت‌ساعته در طول شبانه‌روز، ورزش کردن، تهیه غذای سالم و مقوی، برنامه غذایی منظم و معاینه‌های منظم پزشکی در بهبود این بُعد اثرگذار هستند.
ابعاد توسعه فردیتصور غلط و رایجی در زمینه ورزش کردن وجود دارد که می‌گوید تمرین کردن باید ساعت‌ها طول بکشد و لباست از عرق بدن، خیس آب شود. هر چند این نوع تمرین هم می‌تواند چیز خوبی باشد اما برای افرادی که مشغله کاری امانانش را بردیده چه می‌شود کرد؟ مقید بودن به دست‌کم ۱۵ دقیقه ورزش در طول روز می‌تواند کمک کننده باشد.
راهکار فوری‌فوتی: شب‌ها کمی زودتر بخوابید و دست‌کم یک برنامه تمرینی کوتاه با استفاده از برنامه‌های گوشی در برنامه‌ریزی روزانه‌تان بگنجانید.
هر انسانی می‌تواند هدف‌های مختلفی برای توسعه فردی داشته باشد، ما در اینجا لیستی از ۲۷ مورد از مهم‌ترین اهداف توسعه شخصی را گردآوری کرده‌ایم که می‌توانید هر کدام از آن‌ها را به عنوان مقصدی جذاب در سفر توسعه شخصی خود انتخاب کنید:
گوش‌دادن فعال
اعتمادبه‌نفس
کنار آمدن با خود و دیگران
تغییر عادت‌های بد و ایجاد عادت‌های خوب
مدیریت انتظار از دیگران
غلبه بر اهمال کاری
تنظیم ساعت خواب
تقویت اراده
از شکست نترسیدن
تجربه پیشرفت در زندگی
بهبود هوش هیجانی
منفعل نبودن
گسترش شبکه ارتباطی
شناسایی و بهبود نقاط ضعف
بهبود و ایجاد روابط حرفه‌ای
رشد خلاقیت
یادگیری زبان جدید
تغذیه سالم
بهبود مهارت مدیریت زمان
غلبه بر اضطراب و استرس
تعادل بین کار و زندگی
شادابی در زندگی
یادگیری و بهبود زبان بدن
تقویت مهارت نه گفتن
لذت بردن از زندگی
امید به آینده
ایجاد انعطاف‌پذیری
رشد مهارت سازگاری
توسعه فردی نوجوانان
نوجوانی برهه حساسی در زندگی است یعنی همان زمانی که کم‌کم باید منتظر میوه دادن درختی که کاشته‌اید باشید. رفتار نوجوانان بسیار به مدل رفتاری والدین وابسته است و با توجه به اینکه در سن بلوغ قرار دارند، امکان نافرمانی‌شان وجود دارد.
برای تکریم نوجوانان حس وزیر بودن برای پادشاه و کشور را به آن‌ها منتقل کنید. هر چند بسته به شرایط گاهی باید وظیفه سربازی را بر دوش آن‌ها بگذارید تا در آینده، آماده روبه‌رو شدن با واقعیت‌های زندگی باشند.
باید شرایطی را فراهم آورد تا با شناخت خودشان و استعدادهایشان، بتوانند اعتماد به نفس را در وجوشان افزایش دهند. کاری نکنید به شما به چشم دشمن نگاه کنند. بسیار شنیده می‌شود که نوجوانان امروز می‌گویند، خانواده‌هایشان آن‌ها را درک نمی‌کنند. باید با دقت عمل کنید و برای رشد آن‌ها برنامه داشته باشید.
این موارد می‌تواند شما را در بهبود توسعه فردی نوجوانان کمک کند:
با ترتیب دادن جلسه‌های گفت‌وگوی خانگی علاوه بر اینکه نظرهای آن‌ها را می‌شنوید، مهارت‌های کلامی و ارتباطی آن‌ها را نیز تقویت می‌کنید و همچنین مهر و محبت را در خانه افزایش می‌دهید.
فرزندانتان را تشویق کنید در تصمیم‌گیری‌های خانواده شرکت کنند. اجازه دهید نظراتتان را به چالش بکشند و راه‌های خود را برای برون‌رفت از چالش بگویند.
سعی کنید به‌طور مداوم و به‌شکلی صحیح از آن‌ها تمجید کنید. در بیشتر مواقع، چیزهای خوب را امری بدیهی می‌دانیم و بیشتر روی بدی‌ها تمرکز می‌کنیم.
به فرزندانتان کمک کنید تا در فعالیت‌های اجتماعی که خودشان (نه شما) انتخاب می‌کنند، شرکت کنند تا اعتمادبه‌نفس و مهارت‌های اجتماعی‌شان افزایش یابد.
از تحقیر کردن و خندیدن به سوال‌ها، نظرها و دغدغه‌هایشان پرهیز کنید. چراکه با این کار برج عزت نفس آن‌ها را با توپ‌های جنگی‌تان تخریب می‌کنید و ساخت دوباره این برج در وجوشان کار ساده‌ای نیست.
حتی اگر رفتارشان را تایید نمی‌کنید احساساتشان را درک کنید. سعی کنید آن‌ها را قضاوت نکنید تا در را برای هر موضوعی باز نگه دارید.
با آرامش به صحبت‌هایشان گوش کنید؛ با این کار، گوش دادن فعال را به آن‌ها می‌آموزید.
اگر همچنان دغدغه تربیت صحیح فرزندانتان را دارید و می‌خواهید فرزندانی بااعتمادبه‌نفس، مستقل و موفق را تحویل جامعه دهید، جولی لیثکات هیمز از راز بهترین شیوه برای تربیت فرزندانی موفق در کتاب اصول تربیت فرزند پرده برداشته است.
اگر مدیر سازمانی هستید و به فکر سرمایه‌گذاری روی کارمندانتان نیستید، باید بدانید احتمال خروج کارمندانتان در کمین شماست! چرا؟ اگر مایل باشید در مورد اهمیت رشد و توسعه فردی در محیط کار کمی آماربازی کنیم تا دلیل این خطر را بهتر درک کنید:
۵۶ درصد کارکنان دوره‌های آموزشی پیشنهادی که توسط مدیرشان معرفی می‌شود را می‌گذرانند.
یک دلیلی که کارکنان احساس می‌کنند از یادگیری عقب مانده‌اند این است که زمان کافی ندارند.
۷۰ درصد کارکنان بیان کردند که فرصت‌های آموزشی و توسعه مرتبط با شغل بر تصمیم آن‌ها بر ماندن در جایگاه شغلی‌ای که مشغول به‌کار هستند، تاثیرگذار است.
۷۴ درصد کارکنان احساس می‌کنند که به دلیل کمبود فرصت‌های توسعه، به پتانسیل کامل خود دست پیدا نمی‌کنند.
توسعه فردی کارکناناین آمار می‌تواند برای شما دلگرم‌کننده یا ترسناک باشد. حالا برای رشد کارکنان چه باید کرد؟ راه‌های متفاوتی برای این کار وجود دارد ولی نکته کلیدی چیست؟ نکته مهم رشد کارکنان است نه رشد شرکت شما؛ هر چند رشد کارکنان به‌شکل غیرمستقیم باعث رشد شرکت شما نیز می‌شود.
برنامه داشته باشید
می‌توانید با کمک مشاوران و متخصصان در اول هر سال، برنامه‌ای را برای رشد کارکنان طرح‌ریزی کنید. ببینید هر جایگاه شغلی نیاز به چه مهارت‌هایی نیاز دارد، هر کارمند چه دغدغه‌ای دارد، چراکه همان طور که گفتیم، این برنامه باید برای هر فرد منحصربه‌فرد باشد.
فراتر از آموزش رسمی فکر کنید
این برنامه به دوره آموزشی ختم نمی‌شود، مثلا می‌توانید یک دوره هم‌خوانی کتاب راه بیندازید تا کارکنان در آن شرکت کنند، نظراتشان را بگویند و شور و شوق رشد در آن‌ها شکوفا شود.
آموزش‌هایی برای توسعه مهارت‌های نرم داشته باشید.
وقتی پای مهارت‌های نرم درمیان است، لنگیدن پای کارکنان در آن حسابی می‌درخشد! ممکن است کارکنانی را پیدا کنید که در مهارت‌های فنی، حتی فن آخر استاد را هم بلد باشند اما از مهارت‌های نرم بی‌بهره باشند. ما در مقاله مهارت های نرم چیست، به این نکته اشاره کردیم که در عصر حاضر مهارت‌های نرم نسبت‌به مهارت‌های سخت و فنی اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند.
در همین مقاله اشاره کردیم که مهارت‌های نرم ارتباطات، رهبری، تفکر انتقادی، کارگروهی و حرفه‌ای‌گری در حال حاضر از اولویت بالاتری برخوردارند.
از آن‌ها بپرسید که به چه چیزی نیاز دارند
در نهایت همه این کارها برای رشد کارکنان و موفقیت آن‌ها است که به نوبه خود به رشد و پویایی کسب‌وکارتان کمک می‌کند. اگر رشد، توسعه و آموزش‌های شما موفقیت‌آمیز نیست، می‌توانید از کارکنانتان نظرسنجی کنید که به نظرشان بهترین راه برای رشد و توسعه به عنوان یک کارمند چیست.
اگر فکر می‌کنید در مدیریت و رهبری سازمان نیاز به کمک دارید، سایمون سینک به کمکتان می‌آید. او در کتاب رهبران آخر غذا می‌خورند شما را برای تبدیل شدن به رهبری موفق و الهام‌بخش آماده می‌کند. او در این کتاب نحوه ایجاد تعهد درونی و اعتماد متقابل در یک سازمان را توضیح می‌دهد.
تا اینجا با توسعه شخصی و فردی آشنا شدید و از اهمیت ویژه‌اش در زندگی و کار اطلاع پیدا کردید. دیگر نوبت شماست که آستین‌ها را بالا بزنید و تکانی به خود بدهید تا از دستاوردهای این موضوع بهره‌مند شوید.
اگر آستین‌هایتان را بالا زدید و فکر می‌کنید وقت، وقت تغییر است، می‌توانید قدم اول را با خواندن خلاصه کتاب های رشد و توسعه مهارت های فردی در بوکاپو بردارید.
سوالات متداول
توسعه فردی چیست؟
توسعه شخصی مجموعه فعالیت‌هایی است که برای شناسایی و بهبود استعدادها، پتانسل یادگیری، اشتغال و حتی ثروت طراحی می‌شود. توسعه فردی جادوگری است که می‌تواند شما را از جهاتی که باید رشد کنید، توسعه دهد.
چگونه مهارت های فردی را تقویت کنیم؟
برای تقویت مهارت های فردی در ابتدا باید ۵ بُعد اصلی توسعه فردی را شناخت و برای تقویت آن‌ها دست‌به‌کار شد. ابعاد ذهنی، اجتماعی، معنوی، عاطفی و جسمی، پنج بُعد اصلی توسعه فردی هستند.
توسعه فردی را از کجا شروع کنیم؟
نقطه شروع توسعه فردی، بُعد ذهنی است. باید از نظر ذهنی روی خودمان کار کنیم تا زمینه رشد و شکوفایی را در خودمان ایجاد کنیم. کارهایی مثل کتاب خواندن، گوش دادن به پادکست، دوره آموزشی و مدیتیشن کمک‌کننده است.
