بر اساس شواهد علمی که به تازگی کشف شده، کرونا ساخته دست بشر است و در آزمایشگاه های ژنتیک مهندسی شده؛ اما آیا این ادعا واقعا صحت دارد؟
از همان لحظه آغازین ورود ویروس کرونا به کشورهای جهان و همه گیر شدن این بیماری، شائبه دستساز بودن این ویروس به وجود آمد و این فرضیه که ویروس کووید 19 ساخته دست بشر برای تحقق اهداف مختلف ابرقدرتها است تقویت شد. به تازگی جمعی از دانشمندان طی تحقیقات خود به این نتیجه رسیدهاند که ژنوم ویروس کرونا مهندسی سازی شده است!
آیا کرونا ساخته دست بشر است؟
کووید 19 به مثابه کابوسی بود که توانست تلفات زیادی بر جای بگذارد و پیامدهای شیوع این بیماری به حدی بود که اقتصاد جهانی و روابط بین انسانها را تحتالشعاع خود قرار داد. تا چند ماه اول صحبتهای بسیاری در خصوص منشأ این ویروس میشد و هر یک از دانشمندان ادعایی در این خصوص داشتند.
عدهای معتقد بودند که چین مسئول شیوع بیماری است که باعث شده انسانهای زیادی را به کام مرگ بکشاند. گفته میشد ویروس کرونا به صورت عامدانه وارد بدن انسانها شده و سپس جهت کنترل جمعیت و کنترل جهان از آزمایشگاهی در چین به بیرون درز کرده است. علاوه بر این گروه افراد زیادی معتقد بودند که ویروس از مدتها پیش درون بدن خفاش وجود داشته و به عللی از حیوان به انسان منتقل شده است.
به محض شیوع کووید 19، سازمان جهانی بهداشت گروهی از پزشکان و دانشمندان را مأمور بررسی منشأ ویروس کرد تا از ووهان بازدید کنند و شواهد و مدارک موجود را بررسی نمایند. به عقیده این گروه از دانشمندان، نشت ویروس از آزمایشگاهی در ووهان بعید بوده، ولی رئیس سازمان جهانی بهداشت رد این تئوری را محتمل دانست.
طی ماههای اخیر مقالاتی منتشر شده که ثابت میکنند منشأ ویروس کرونا، بازار فروش حیوانات در شهر ووهان چین بوده است؛ اما آیا چنین ادعایی صحت دارد؟ بازار ووهان چین بازاری است که انواع و اقسام حیوانات در آنجا به فروش میرسند و متاسفانه شرایط و وضعیت نگهداری حیوانات در این مکان به هیچ وجه بهداشتی نیست.
علاوه بر این چنین بازارهایی از سوی محققان به عنوان مکانهایی در نظر گرفته میشوند که به سادگی پاتوژنهای جدید حیوانات را به انسانها انتقال میدهند. روزهای نخستین شیوع کرونا، شواهد بسیاری از حضور این ویروس در بازار ووهان وجود داشت، اما همزمان دادهها و اطلاعات گم شده کم نبودند.
به اعتقاد محققان ایده فرار ویروس از آزمایشگاه ممکن است واقعیت داشته باشد. این که به دلایل غیر انسانی ویروس از کنترل محققان خارج شود و به مردم عادی انتقال یابد غیر محتمل نیست و حتی عدهای بر این باورند که در سال 1977 میلادی پاندمی آنفلوانزا به همین طریق آغاز شد.
البته این که گفته میشود فرار ویروس ممکن است واقعیت داشته باشد به معنی این نیست که کووید 19 مهندسی شده و با اهداف خاص شیوع یافته است. در آزمایشگاههای ویروسشناسی تعداد بسیاری ویروس وجود دارد که به هیچ وجه مهندسی نشدهاند و صرفا استفادههای آزمایشگاهی دارند.
همچنین این احتمال وجود دارد که برخی پژوهشگران بی آن که اطلاعی داشته باشند ویروسی را از آزمایشگاه با خود حمل کرده و به شهری ببرند. بنابراین احتمال انتقال ویروس به حیوانات و سپس انسانها زیاد است. یک راه نشت دیگر نیز وجود دارد و آن انتقال ویروس از حیات وحش به آزمایشگاه است. استدلال برخی از دانشمندان این است که سارس کووید احتمالا از روی ویروسهای دیگر و در محیط آزمایشگاه ساخته شده است.
همانطور که ملاحظه میکنید عدهای معتقدند ویروس کرونا از بازار ووهان آغاز شده و برخی معتقدند که احتمالا از آزمایشگاه به حیوانات و انسانها منتقل شده است؛ اما حقیقت چیست؟ یکی از محققان ویروس شناسی به نام الکس واشبرن که حوزه فعالیت وی علوم میکروبیوم است به همراه فان دنگن از دانشگاه دوک کارولینای شمالی به این نتیجه رسیدهاند که ویروی سارس کووید 19 به احتمال زیاد در آزمایشگاه مهندسی شده است.
طبق ادعای پژوهشگران مذکور، ژنوم ویروس کرونا دارای ویژگیهایی است که صرفاً با مهندسی ژنتیک و ترکیب چند توالی ساخته میشود. در حال حاضر عمده تلاش دانشمندان معطوف به این است که بتوانند شباهت ویروس سارس کووید را با سایر ویروسهای موجود در طبیعت به دست آورند.
به گفته واشبرن و فان دنگن، آرایش ایدهآل و مناسب برای ژنوم ویروس کرونا این است که از 5 تا 8 قطعه با کمتر از 8 هزار حرف تشکیل شده باشند و این قطعات توسط آنزیمهای محدودکننده تولید خواهد شد. وظیفه آنزیمهای محدودکننده برش مواد ژنومی در محل توالیهای خاصی از حروف ژنتیکی است.
وقتی ژنوم این محل بهخصوص را نداشته باشد محققان آنها را وارد توالی خواهند کرد. البته مجموع تحقیقات پژوهشگران در مراحل اولیه است و هنوز منتشر نشده و طبیعی است که به محض انتشار مورد نقد واقع شود. به گفته فرانسوا بالو، استاد زیستشناسی سیستمهای محاسباتی کالج لندن، بر خلاف بسیاری از همکارانم نتوانستم هیچ ایراد اساسی در استدلال و روششناسی آنها تشخیص دهم. به عقیده وی توزیع مکانهای شناسایی برخی آنزیمها در ویروس کرونا غیر عادی است.
علاوه بر بالو، ادوارد هولمز ویروسشناس و زیستشناس تکاملی دانشگاه سیدنی هم اظهار داشت که همه ویژگیهای شناسایی شده در مطالعات دنگن و واشبرن طبیعی است و در ویروسهای خفاش نیز دیده شدهاند. به عقیده او تحقیقات این محققان اشتباه است و اگر قرار بود ویروس خاصی مهندسی شود، بدون شک ویروس جدیدی تولید میشد.
دیگر دانشمندی که معتقد است پژوهشهای دانشمندان مبنی بر مهندسی بودن ویروس کرونا صحت دارد، سیلوستر ماریلونت از موسسه بیوشیمی گیاهی لایبنیتز آلمان است. به عقیده وی تعداد و توزیع مکانهای شناسایی آنزیمهای محدودکننده تصادفی نیست و جهشهای خاموشی که اتفاق افتاده بیانگر این است که ویروس مهندسی شده به نظر میرسد.
البته محققان دیگری نیز در این خصوص اظهار عقیده کردهاند و باید در نظر داشت که پس از انتشار این مقاله در یکی از ژورنالهای معتبر، بحثهای زیادی پیرامون صدق و کذب آن به وجود خواهد آمد. چینیها منکر این موضوع میشوند که ویروس کرونا از آزمایشگاهی در ووهان نشأت گرفته و حتی ادعا میکنند باید ویروس کرونا از آمریکا باشد.
باید توجه داشت که نتیجهگیریهای دانشمندان در این مورد بهخصوص که از نظر ژنتیکی مورد بررسی قرار گرفته میتواند در صورت اخذ تأییدیه پیامدهای عمیقا سیاسی به وجود آورد. امیدواریم سرمنشأ ویروس کووید 19 که دو سال جهانیان را به کام مرگ کشاند هر چه زودتر مشخص شود.