بیشتر وقت‌ها درگیر کار و مسائل شخصی هستیم و به تصمیم‌های دشوارمان به‌اندازه کافی توجه نمی‌کنیم. خوشبختانه روش ساده‌ای برای گرفتن تصمیم‌های سخت وجود دارد که فقط ۵ دقیقه از ما زمان می‌گیرد. این روش «قانون نردبان» نام دارد. در ادامه با قانون نردبان و نحوه استفاده از آن آشنا می‌شویم.
چرا در تصمیم‌گیری‌ها دچار مشکل می‌شویم؟
روبه‌روشدن با تصمیم‌های سخت و زمان کم برای تصمیم‌گیری دو عاملی هستند که موجب استرس می‌شوند. مدیران گاهی باید تصمیم‌های سختی بگیرند، مثلا اخراج کارمندی که رفتار مناسبی ندارد یا صرفا اخطاردادن به او؛ سرمایه‌گذاری تمام منابع روی یک محصول به‌امید اینکه قیمتش بالا برود یا تقسیم‌کردن سرمایه بین کالاها و محصولات مختلف. گاهی نیز در زندگی شخصی باید تصمیم‌های سختی بگیریم، مثلا برای مهمانی خانوادگی به‌موقع خودمان را به خانه برسانیم یا گزارشی را آماده کنیم که باید اول صبح به رئیسمان تحویل بدهیم.
مشکل ما در این تصمیم‌گیری‌ها دو جنبه دارد:
- به‌ندرت می‌توانیم تمام توجه و حواسمان را روی آنها متمرکز کنیم؛
- به‌خاطر نگرانی درباره پیامدهای این تصمیم‌ها کنترل خود را از دست می‌دهیم.
مراحل استفاده از قانون نردبان
در بیشتر تصمیم‌های مهم زندگی، مشخص‌کردن حقایق با نوشتن آنها روش بسیار مفیدی است، زیرا درک مسئله را آسان‌تر می‌کند و تا حد امکان عینی است.
برای بالارفتن از پله‌های «قانون نردبان» و تصمیم‌گیری به این ترتیب عمل می‌کنیم:
۱. برای روشن‌کردن چهارچوب تصمیم از خودتان ۲ سؤال ساده بپرسید
- آیا این تصمیم تأثیر قابل‌اندازه‌گیری یا قابل‌توجهی روی کارمندان، شرکت یا جامعه من خواهد داشت؟
- آیا این تصمیم حساس‌به‌زمان است؟
اگر پاسخ هر دو سؤال منفی است، می‌توانید نفس راحتی بکشید. چون این تصمیم به‌اندازه‌ای که فکر می‌کردید مهم و حیاتی نیست و می‌توانید مدتی درباره‌اش فکر کنید و بعدا تصمیم بگیرید. ولی اگر پاسخ هریک از این سؤال‌ها «بله» یا «شاید» است، به پله دوم نردبان بروید.
۲. به خودتان فضا و زمان لازم را بدهید و برای تصمیم‌گیری تمرکز کنید
- برای تمرکز کامل روی تصمیمی که می‌خواهید بگیرید، ۵ دقیقه از زمان خود را کنار بگذارید.
- با بستن در اتاق یا دفترکارتان عوامل حواس‌پرتی را حذف کنید.
با ایجاد شرایط مناسب برای تمرکزکردن می‌توانید تصمیم‌گیری را جدی شروع کنید.
۳. تمام گزینهها و نتایج آنها را بنویسید
- هر گزینه را روی برگه کاغذ در یک جمله بنویسید. این جمله باید کوتاه و صرفا مبتنی بر چیزهایی باشد که می‌دانید، یعنی حقایق و مشاهدات تأییدشده.
- کنار هر گزینه جمله‌ای برای توصیف نتیجه احتمالی آن بنویسید. این جمله نیز باید درست، محتمل یا بر اساس حقایق یا مشاهدات اثبات‌شده باشد.
این پله بسیار مهم است، زیرا در آن میان نتایج و تصمیم‌های واقعی ارتباط ایجاد می‌کنید و پیامد هر تصمیم را مقابل آن می‌نویسید. در این پله گزینهها و نتایجی مشخص می‌شوند که روشن نیستند و به توضیح بیشتری نیاز دارند. اگر زمان کافی دارید، مطمئن شوید که گزینهها و نتایج آنها تا حد ممکن روشن و واضح باشند.
۴. مطلوب‌ترین گزینهها را مشخص کنید (بالای نردبان)
- دور بهترین نتیجه ممکن خط بکشید. زیر تصمیم مربوط به آن نیز خط بکشید. این گزینه اول شماست.
- دور دومین نتیجه مطلوب و زیر گزینه مربوط به آن نیز خط بکشید. اگر به هر دلیلی انتخاب گزینه اول امکان‌پذیر نباشد، این گزینه دوم را دارید.
مزیت‌های استفاده از قانون نردبان
شاید فکر کنید استفاده از این قانون کار احمقانه‌ای است، ولی این روش دو نتیجه مثبت دارد:
- استفاده از این روش موجب می‌شود به جزئیات و حقایق تصمیم‌های خود فکر کنید و تحت‌تأثیر احساسات یا عوامل استرس‌زای بیرونی قرار نگیرید.
- با استفاده از این روش به ذهن خود می‌آموزید که در تصمیم‌گیری‌ها بسیار عینی و سنجیده عمل کند. شاید پس از چند بار استفاده از این روش، بتوانید ذهنی و بدون نیاز به نوشتن گزینهها از «قانون نردبان» استفاده کنید.
نظر شما چیست؟
«قانون نردبان» روش ساده‌ای است که با استفاده از آن می‌توانیم فرایند تصمیم‌گیری را ساده‌تر و کوتاه‌تر کنیم. به‌نظر شما این قانون روش مفیدی است؟ خوشحال می‌شویم که در بخش «ارسال دیدگاه» نظرات و تجربه‌های ارزشمندتان را با ما در میان بگذارید.
