در این مطلب به معرفی کامل گری اولدمن، بازیگر سرشناس عرصه سینما و تئاتر و برنده جایزه اسکار ۲۰۱۸ خواهیم پرداخت.
گری اولدمن که در این مطلب به سراغ بیوگرافی او رفتهایم، در بیست و یکم مارس سال ۱۹۵۸ در ناحیه نیوکراس در لندن به دنیا آمد. پدر وی، لئونارد برترام اولدمن (۱۹۸۵ - ۱۹۲۱) ملوان سابق بود که مدتی هم به عنوان جوشکار فعالیت میکرد و مادرش کاترین چلتن (متولد ۱۹۱۹) هم خانه دار است. برترام که به الکل اعتیاد داشت، در ۶ سالگی گری، خانه و خانواده را ترک کرد. گری برای تحصیل به مدرسهی وست گرینویچ در دتفورد رفت اما در ۱۶ سالگی، درس و مشق را رها کرده و در یک فروشگاه ورزشی مشغول به کار شد. او از همان کودکی، نواختن پیانو را فرا گرفت و مدتی بعد هم به خوانندگی روی آورد اما پس از تماشای نقش آفرینی مالکوم مکداول در فیلم ماه خشمگین (The Raging Moon) بود که تصمیم گرفت در چرخشی بزرگ از هنرهای موسیقی به سمت هنرهای نمایشی، راه بازیگری را در پی بگیرد. خودش میگوید چیزهایی در مالکوم دیده که بسیار او را تحت تاثیر قرار میداد و ناگهان به خودش گفت که من هم باید همچون وی بازیگر شوم.
گری در شرایطی در جنوب لندن رشد یافت که از طرفداران دو آتشهی تیم فوتبال میلوال بود و در ادامه به واسطهی علاقهی شدیدش به اسطورهی خود جورج بست، طرفدار منچستر یونایتد شد. بلافاصله پس از پایان جنگ جهانی دوم و پیش از تولد گری، والدین وی خانه را به مهمانسرای بازیکنان میلوال تبدیل کرده بودند و برترام، عضو بازیکنان تیم دوم میلوال بود و در دو بازی هم برای تیم اصلی به میدان رفت.
گری در اواسط دهه ۷۰ میلادی، وارد تئاتر جوانان گرینویچ شد و به طور همزمان، به عنوان کارگر در فروشگاه کفش و همچنین کشتارگاه به فعالیت پرداخت. مدتی بعد در ورود به آکادمی سلطنتی هنرهای دراماتیک لندن ناکام ماند. او دوباره برای ورود به آکادمی تلاش کرد ولی به او گفته شد که برای ادامهی زندگی، بهتر است به سراغ حرفهای برود که به دردش بخورد. چرا که او برای بازیگری ساخته نشده است. گری در ادامه موفق به تصاحب بورسیهی تحصیلی کالج رز برافورد در ناحیه سیدکاپ در جنوب شرقی لندن شد و در سال ۱۹۷۹ با مدرک کارشناسی ارشد بازیگری، آنجا را ترک کرد. گری در طول تحصیل در کالج رز برافورد، در حالی که طبق اظهار خودش در آن دوران پسری بسیار خجالتی بود در نمایشهایی نظیر رویای نیمه شب تابستان (A Midsummer Night's Dream) بر اساس اثر ویلیام شکسپیر شرکت کرد.
پس از فارغ التحصیلی، در میان تمام همکلاسیهایش، نخستین فردی بود که برای حضور در نمایشهای حرفهای با پیشنهادات جدی روبرو شد. خودش میگوید که آنقدرها هم از همکلاسیهای خود بهتر نبود ولی از آنها خیلی بیشتر تلاش میکرد. اولین حضور حرفهای گری روی صحنه، با ایفای نقش شخصیت گربه در نمایش «دیک ویتینگتون و گربهاش» بر اساس یکی از افسانههای محلی رقم خورد که در تئاترسلطنتی یورک به اجرا درآمد و در ادامه در کولچستر و سالن تئاتر سیتیزنز گلاسگو هم روی صحنه رفت. تعهد گری به نقشهایش و قدرت وی در بازیگری، او را در ابتدای دهه ۸۰ میلادی در نزد تماشاگران بریتانیایی خصوصا اسکاتلندیها، در شمار محبوبترین هنرمندان قرار داد. در سالهای ۱۹۸۰ و ۱۹۸۱، در نمایشهای بسیاری همچون قتل عام در پاریس (The Massacre at Paris) اثر کریستوفر مارلو و چینچیلا (Chinchilla) و اتلاف وقت (Waste of Time) از آثار رابرت دیوید مک دونالد حضور پیدا کرد. گفتگوی سران (Summit Conference)، بر اساس اثری دیگر از مک دونالد، نمایش بعدی اولدمن بود که در سال ۱۹۸۲ به مدت ۶ ماه به صورت مداوم در وست اند لندن به اجرا درآمد و او در آن، مقابل گلندا جکسون، بازیگر برنده دو جایزه اسکار، قرار گرفت. در همان سال،گری با ایفای نقشی کوتاه در فیلم یادآوری (Remembrance) به کارگردانی کالین گرگ، نخستین حضور سینمایی خود را تجربه کرد. البته پیش از آن، او قرار بود در سخن چین (Gossip) به کارگردانی دون بوید نقش آفرینی کند ولی این فیلم در مراحل تولید خود، ناتمام باقی ماند.
گری اولدمن در روزهای تئاتر
گری در گام بعدی، در فیلم تلویزیونی Meantime به کارگردانی مایک لی، در نقش یک کله پوستی (عضوی از خرده فرهنگی که از جوانان طبقه کارگر در لندن نشأت گرفته است) ظاهر شد و در ادامه، بلافاصله به چسترفیلد رفته و نقش اصلی نمایش سرگرمی آقای اسلون (Entertaining Mr Sloane) بر اساس نمایشنامهای از جو اورتن را ایفا کرد. نجات یافته (Saved) نوشتهی ادوارد باند، دیگر نمایش اولدمن بود که در وستکلیف به روی صحنه رفته و به سکوی پرتابی برای وی بدل شد.
گری اولدمن و تیم راث در فیلم تلویزیونی Meantime
پس از درخشش گری در نمایش «نجات یافته»، مدیر هنری تئاتررویال کورت او را برای ایفای نقش اسکوبی، به عنوان شخصیت اصلی نمایش عروسی پاپ (The Pope's Wedding) نوشتهی ادوارد باند انتخاب کرد. نمایشی که دو جایزه برتر تئاتر بریتانیا شامل بهترین بازیگر نوظهور از طرف مجله تایم اوت و همچنین جایزه بهترین بازیگر مرد از طرف حلقه منتقدان تئاتر بریتانیا را برای وی به ارمغان آورد. اولدمن در ادامه موفقیتهایش در بین فاصله بین سالهای ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۶، در تولیدات متعددی از تئاتر رویال کورت همچون زنان مراقب زنان هستند (Women Beware Women) نوشتهی توماس میدلتون و رویاهای حقیقی (Real Dreams) نوشتهی ترور گریفیتز حضور پیدا کرده و در سالهای ۱۹۸۵ و ۱۹۸۶ به عنوان یکی از اعضای کمپانی رویال شکسپیر انتخاب شد.
گری اولدمن در روزهای تئاتر
آلن کاکس پس از تماشای نمایش «عروسی پاپ» بود که بازی اولدمن را پسندیده و او را برای ایفای نقش سید ویشس، خواننده و گیتاریست انگلیسی در فیلم سید و نانسی (Sid and Nancy) انتخاب کرد. گری که علاقهای به سید ویشس و همچنین جنبش پانک نداشت و فیلمنامه را هم مضحک میپنداشت، دو مرتبه پیشنهاد بازی در فیلم را رد کرد. از طرفی او جایگاه تئاتر را بسیار بالاتر از سینما میدانست و میل چندانی به دل کندن از آن نداشت. گری پس از قبول پیشنهاد بازی در نقش سید که پسری معتاد به هروئین با خلق و خویی عجیب بود، دست به تحقیقاتی گسترده دربارهی زندگی وی زده و رژیم غذایی سنگینی را در پیش گرفت که شامل ماهی پخته و خربزه میشد. این رژیم در نهایت باعث ابتلای او به سوء تغذیه شده و کار وی را به بستری شدن در بیمارستان کشاند. اولدمن در مصاحبههای بعدی خود بارها اعلام کرده که در «سید و نانسی» نتوانسته آنطور که باید و شاید، نقش خود را خوب ایفا کند. با این حال به واسطهی همین نقش آفرینی، در مراسم جوایز فیلم بریتانیا که روزنامه «ایونینگ استاندارد» برگزار کنندهی آن بود، جایزه بهترین بازیگر نوظهور را از آن خود کرد و مجلهی پریمیر هم نقش آفرینی وی را در میان صد نقش آفرینی برتر تاریخ سینما، در جایگاه شصت و دوم قرار داد.
گری اولدمن در نقش سید ویشس
فیلم بعدی اولدمن تحت عنوان گوش به زنگ باش (Prick Up Your Ears) به کارگردانی استفن فریرز به اتقاقات زندگی جو اورتن، نویسنده و نمایشنامه نویس انگلیسی و ماجرای به قتل رسیدن وی در سن ۳۴ سالگی میپردازد. گری که پیش از آن، سابقهی بازی در یکی از نمایشنامههای اورتن را هم در کارنامه داشت، به واسطهی ایفای نقش وی برای نخستین بار نامزد دریافت جایزه بفتا در بخش بهترین بازیگر مرد شد و فیلم هم در جشنواره کن، ضمن دریافت جایزه بهترین موسیقی متن، نامزد دریافت نخل طلا شد. در همان سال، گری در دو نمایشنامهی همسر روستایی (The Country Wife) نوشتهی ویلیام ویچرلی و پول خطیر (Serious Money) نوشتهی کاریل چرچیل به روی صحنه رفت.
گری اولدمن و آلفرد مولینا در فیلم Prick Up Your Ears
نقش آفرینی اولدمن در دو فیلم «سید و نانسی» و «گوش به زنگ باش»، ضمن هموار سازی مسیر وی برای ورود به هالیوود، تحسین گستردهی بسیاری از منتقدان سرشناس آمریکایی را هم برانگیخت تا جایی که راجر ایبرت دربارهی وی نوشت که هیچکدام از نقش آفرینیهای اولدمن، شباهتی به یکدیگر ندارند و در واقع او همچون تعداد معدودی از بازیگران مستعد دیگر، با هر فیلمی به بازآفرینی خود میپردازد. ایبرت یادداشت خود را اینگونه ادامه میدهد که با توجه به این دو فیلم، اولدمن بهترین بازیگر جوان حال حاضر بریتانیا است.
اولدمن با بازی در فیلم حقوق کیفری (Criminal Law) به کارگردانی مارتین کمپبل، نخستین حضور خود را در سینمای هالیوود تجربه کرد. او که در این فیلم برای نخستین بار، تمام دیالوگهای خود را با لهجهی آمریکایی بیان کرده است، نقش وکیلی را ایفا میکند که از فردی متهم به قتل دفاع کرده و در نهایت پیروز میشود. اما در ادامه در مییابد که این شخص واقعا گناهکار است. گری پس از بازی در نقش یک هولیگان انگلیسی در فیلم کسب و کار (The Firm) که همچنان به عنوان یکی از بهترین و شجاعانهترین نقش آفرینیهای وی از آن یاد میشود، در فیلم روزنکرانتز و گیلدنستر نمردهاند (Rosencrantz & Guildenstern Are Dead) بر اساس نمایشنامهای از تام استپارد به همین نام، نقش یکی از شخصیتهای نمایشنامهی هملت به نام روزنکرانتز را بازی میکند که به همراه شخصیت گیلدنسترن با بازی تیم راث، مسیر قلعه الزینور را میپیمایند. «روزنکرانتز و گیلدنستر نمردهاند» به عنوان تنها فیلم سینمایی کارنامهی تام استپارد، پس از نمایش در جشنواره وهم سال ۱۹۹۰، جایزه شیر طلایی را تصاحب کرد.
گری اولدمن در فیلم Rosencrantz & Guildenstern Are Dead
گری پس از رد پیشنهاد ایفای نقش اصلی فیلم ادوارد دست قیچی (Edward Scissorhands) به کارگردانی تیم برتون، در اوایل دهه ۹۰ میلادی برای ادامه زندگی خود به آمریکا نقل مکان کرد و بدین ترتیب به پرچمدار کوچ ستارگان بااستعداد سینمای بریتانیا به هالیوود بدل شد. مسیری که در ادامه، بازیگران دیگری همچون کالین فرث، هلنا بونام کارتر، تیم راث، هیو گرانت، میراندا ریچاردسون، روپرت اورت و دنیل دی لوئیس هم آن را ادامه داده و به موفقیتهای بسیار بزرگی هم دست یافتند.
جِی اِف کِی (JFK) به کارگردانی الیور استون، نخستین فیلم پرفروش کارنامهی اولدمن بود که او در آن در نقش لی هاروی اسوالد، ظاهر شد. کسی که به گفتهی دولت ایالات متحده آمریکا به جان اف کندی، رئیس جمهور سابق آمریکا شلیک کرده و وی را به قتل رسانده است و خودش هم توسط شخصی به نام جک رابی کشته میشود. بنا به گفتهی اولدمن، اطلاعات بسیار کمی دربارهی شخصیت اسوالد در فیلمنامه وجود داشت و در عوض، استون تعدادی بلیط هواپیما و مجموعهای از اسامی را در اختیار وی قرار داده و از او خواست تا خودش کار تحقیقات دربارهی این شخصیت را انجام دهد. گری در ادامه اشخاص بسیاری را ملاقات کرده که از آن میان میتوان به همسر اسوالد، مارینا و دو دختر وی اشاره کرد. «جِی اِف کِی» نامزد دریافت ۸ جایزه اسکار شد و در نهایت، جوایز بهترین فیلمبرداری و بهترین تدوین را از آن خود کرد. اولدمن، دو سال بعد در مستند لی هاروی اسوالد که بود؟ (Who Was Lee Harvey Oswald?)، به جای شخصیت اسوالد به صحبت پرداخت.
گری اولدمن در نقش لی هاروی اسوالد
او در مطرحترین نقش خود تا آن زمان، درفیلم دراکولای برام استوکر (Bram Stoker's Dracula) به کارگردانی فرانسیس فورد کوپولا، به جای شخصیت کنت دراکولا ظاهر شد. «دراکولا» پس از نمایش، ضمن جلب نظر مثبت منتقدان، با فروش جهانی ۲۱۵ میلیون دلار، در زمان خود به بزرگترین موفقیت مالی در بین فیلمهای اقتباس شده از رمان تبدیل شد و در این میان، اولدمن هم جایزهی بهترین بازیگر مرد را از آکادمی فیلمهای علمی داستانی، تخیلی و ترسناک (Saturn) دریافت کرد.
گری اولدمن در نقش کنت دراکولا
گری در دهه ۹۰ میلادی به جای شصیتهای منفی بسیار جذابی به ایفای نقش پرداخت. یکی از آنها، شخصیت درکسل اسپایوی در فیلم رومانس واقعی (True Romance) به کارگردانی تونی اسکات و با فیلمنامهای از کوئنتین تارانتینو بود که گری برای شخصیت پردازی آن، از خواننده و بازیگری به نام ویلی وان بلاد الهام گرفته بود. کسی که در فیلم لئون حرفهای (Léon: The Professional) با وی همبازی هم شد. خود گری، این نقش و نقش شخصیت لی هاروی اسوالد را به عنوان محبوبترین نقش آفرینیهای خود معرفی کرده و اظهار میکند که دوست داشت فیلمی با محوریت شخصیت درکسل اسپایوی ساخته شود.
گری اولدمن در نقش درکسل اسپایوی
او در «لئون حرفهای» به کارگردانی لوک بسون، در نقش مامور فاسدی به نام نورمن استنفیلد، یکی از ماندگارترین بازیهای کارنامهاش را به تصویر میکشد. استنفیلد در فهرستهای مختلف مربوط به شخصیتهای شرور تاریخ سینما هم، همواره در زمرهی برترینها قرار میگیرد. بنا بر اظهارات بسون، اولدمن ضمن اضافه کردن تیکهای شخصیتی خاص به استنفیلد، بخشی از دیالوگها را هم به صورت فیالبداهه بیان کرده است.
گری اولدمن در فیلم Léon: The Professional
گری که از دوستان نزدیک بسون به حساب میآید، در سال ۱۹۹۷، در فیلم عنصر پنجم (The Fifth Element) به کارگردانی بسون، بدون خواندن فیلمنامه، پیشنهاد بازی در نقش منفی کار را پذیرفت. نقش شخصیتی به نام زورگ را که در کنار کارخانه داری و حضور در بازار سیاه اسلحه، قصد دارد تا از هرج و مرج به وجود آمده در اثر حضور موجودات بیگانه، نهایت استفاده را ببرد. او برای خلق شخصیت زورگ، شخصیت کارتونی باگز بانی و شخصیت راس پرو، میلیاردر آمریکایی و کاندیدای سابق ریاست جمهوری را با یکدیگر ترکیب کرده است.
گری اولدمن در فیلم The Fifth Element
لوک بسون برای جبران محبت اولدمن، در همان سال به او کمک کرد تا در تنها تجربهی کارگردانی خود، فیلم Nil by Mouth را با محوریت خانوادهی متزلزلی از طبقهی کارگر لندن بسازد. این فیلم پس از نخستین نمایش خود در جشنواره کن، با استقبال خوب منتقدان همراه شد و جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره را هم برای کتی برک به ارمغان آورد. گری در ادامه به واسطهی ساخت Nil by Mouth، در کنار دریافت جوایز بفتا در بخشهای بهترین فیلم بریتانیایی و بهترین فیلمنامه، جایزه امپایر بریتانیا را هم در بخش بهترین فیلم اول از آن خود کرد.
گری اولدمن در دهه ۹۰ در نقشهای متفاوتی ظاهر شد که از مطرحترین آنها میتوان به نقش لودویگ فان بتهوون، موسیقی دان برجسته آلمانی در فیلم معشوق جاودان (Immortal Beloved) به کارگردانی برنارد رز، نقش هواپیماربایی به نام ایوان کورشونوف در فیلم نیروی هوایی یکم (Air Force One) به کارگردانی ولفگانگ پترسن، نقش یک سرپرست زندان سادیسمی به نام میلتون گلن در فیلم قتل درجه اول (Murder in the First) به کارگردانی مارک روکو و نقش پونتیوس پیلاطس، مسئول محاکمهی عیسی مسیح در فیلم تلویزیونی مسیح (Jesus) به کارگردانی راجر یانگ اشاره کرد. او در اواخر دهه ۹۰ برای ایفای نقش مورفیس در فیلم ماتریکس (The Matrix) هم مورد نظر استودیو قرار گرفت که در نهایت لری فیشبورن برای این نقش انتخاب شد.
گری اولدمن در نقش بتهوون
اولدمن در سال ۲۰۰۰ به واسطه بازی در نقش شلی رانیان، نماینده جمهوریخواه عضو کنگرهی آمریکا در فیلم رقیب (The Contender) به کارگردانی راد لوری، نامزد دریافت جایزه انجمن بازیگران فیلم (Screen Actors Guild Award) در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد. او پس از خواندن فیلمنامهی «رقیب»، فیلم را به اثر ماندگار همه مردان رئیس جمهور (All the President's Men) تشبیه کرده و اظهار کرد که بر خلاف باور عمومی، به نقش شلی رانیان به چشم یک شخصیت شرور نگاه نمیکند. او آنقدر از فیلمنامه خوشش آمد که تصمیم گرفت در تولید فیلم هم مشارکت کند اما پس از اتمام آن، با علنی کردن نارضایتی خود از نتیجه، اعلام کرد که راد لوری و استودیو، زیر فشار دموکراتها، بخشهای مهمی از فیلم را تغییر دادهاند.
گری اولدمن در فیلم The Contender
گری در فیلم بعدی خود یعنی هانیبال (Hannibal) به کارگردانی ریدلی اسکات که به نوعی دنبالهای بر فیلم برنده جایزه اسکار سکوت برهها (The Silence of the Lambs) بود، در نقش مرد سرمایه داری به نام میسون ورنر ظاهر شد که تنها قربانی زنده ماندهی دکتر هانیبال لکچر به حساب میآید و حالا در صدد انتقام گرفتن از او است. گری برای در آوردن ظاهر عجیب نقش ورنر که پوست صورتش را کنده بود، روزانه به مدت ۵ الی ۶ ساعت روی صندلی گریم مینشست. جالب اینجاست که بنا به دلایلی، نام اولدمن در تیتراژ «هانیبال» قرار نگرفت که همین موضوع به شناسایی نشدن وی کمک شایانی میکرد. البته پس از عرضه خانگی فیلم، نام وی هم در کار گنجانده شد. گری در همین سال به واسطه بازی در دو قسمت از سریال دوستان (Friends)، نامزد دریافت جایزه امی در بخش بهترین بازیگر مهمان مجموعه کمدی شد.
گری اولدمن و مت له بلانک در سریال Friends
نیمه اول دهه ۲۰۰۰ را میتوان کم فروغترین دوره بازیگری اولدمن دانست به طوری که در فاصلهی حضورش در سریال «دوستان» تا نقش آفرینیاش در فیلم هری پاتر و زندانی آزکابان (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban)، در آثار دست چندمی همچون گناه (Sin) به کارگردانی مایکل استیونز و ماهی مرده (Dead Fish) به کارگردانی چارلی استدلر ظاهر شد. سقوط گری تا جایی ادامه پیدا کرد که شایعه شد پس از از اعتراضات وی در جریان تغییرات فیلم «رقیب» و درگیر شدن با استودیوها، نام او در لیست سیاه هالیوود قرار گرفته شده است.
اولدمن بنا به گفتهی خودش، به دلیل اینکه نیاز به کار کردن داشت، پیشنهاد بازی در نقش ناپدری شخصیت هری پاتر با نام سیریوس بلک را در فیلم هری پاتر و زندانی آزکابان (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban) به کارگردانی آلفونسو کواران پذیرفت. او که از سختی بازی در نقش سیریوس بلک غافلگیر شده بود و آن را با بیان دیالوگهای آثار شکسپیر مقاسیه میکرد، خودش به طراحی چهرهی این شخصیت پرداخت و خالکوبیهای وی را هم کواران طراحی کرد. گری اعتقاد داشت که شخصیت سیریوس به شخصیت جان لنون شباهت دارد. او در ادامه در فیلمهای هری پاتر و جام آتش (Harry Potter and the Goblet of Fire)، هری پاتر و محفل ققنوس (Harry Potter and the Order of the Phoenix) و هری پاتر و یادگاران مرگ – قسمت دوم (Harry Potter and the Deathly Hallows - Part 2)، مجددا در این نقش ظاهر شد.
گری اولدمن در نقش سیریوس بلک
اولدمن با بازی در نقش جیمز گوردون به عنوان یکی از افسران رده بالای پلیس گاتهام سیتی در سه گانه شوالیه تاریکی (The Dark Knight)، به حضور در فیلمهای محبوب دنبالهدار ادامه داد. کریستوفر نولان در ابتدا به دنبال این بود که اولدمن نقش رأسالغول را ایفا کند اما پس از آنکه گری کوپر، نقش جیمز گوردون را رد کرد، او به این فکر افتاد که به دلیل سابقهی طولانی اولدمن در نقشهای منفی، بد نیست که وی نقشی مثبت را در این فیلم ایفا کند. بسیاری از منتقدان بازی گری در سه گانه نولان را ستودند تا جایی که مارک کرمود، منتقد سرشناس آمریکایی او را با اختلاف، به عنوان بهترین بازیگر این مجموعه معرفی کرده و از اینکه همواره تواناییهای وی در فصل جوایز نادیده گرفته میشود ابراز ناامیدی کرد.
گری اولدمن در نقش جیمز گوردون
اولدمن در اواخر دهه ۲۰۰۰ در انیمیشنهای سرود کریسمس (A Christmas Carol) و سیاره ۵۱ (Planet 51) به صداپیشگی پرداخت و با آغاز دهه جدید، در کنار بازی در فیلم شنل قرمزی (Red Riding Hood) به کارگردانی کاترین هاردویک، با صحبت به جای شخصیت شرور ارباب شن در انیمیشن پاندای کنگ فو کار ۲ (Kung Fu Panda 2)، نامزد دریافت جایزه آنی (Annie Award) شد. گری در سال ۲۰۱۱ با حضور در فیلم بندزن خیاط سرباز جاسوس (Tinker Tailor Soldier Spy) به کارگردانی توماس آلفردسن و بر اساس رمانی اثر ژان لو کره، ضمن جلب تحسین گستردهی منتقدان، برای نخستین بار نامزد دریافت جایزه اسکار شد. او در این فیلم برای ایفای نقش یک جاسوس کهنه کار با نام جورج اسمایلی که در دوران جنگ سرد، توسط سرویس جاسوسی بریتانیا برای ماموریتی پیچیده گمارده میشود، برای تبدیل شدن به یک مرد میانسال جا افتاده، طی رژیم غذایی خاص، چندین کیلو به وزنش اضافه کرد و برای نحوهی بازیاش هم از بازی الک گینس در سریالی به همین نام، محصول سال ۱۹۷۹ الهام گرفت. او همچنین برای درک بهتر نقش خود، ملاقاتی را با ژان لو کره ترتیب داد. سازندگان «بندزن خیاط سرباز جاسوس»، ۱۸ ماه تمام به دنبال بازیگری مناسب برای ایفای نقش اسمایلی بودند تا اینکه در نهایت به نام گری اولدمن رسیدند.
گری اولدمن و بندیکت کامبربچ در فیلم Tinker Tailor Soldier Spy
از نقش آفرینیهای مطرح گری در سالهای اخیر میتوان به بازی در نقش گانگستری بدنام به نام پینک بنر در فیلم بیقانون (Lawless) به کارگردانی جان هیلکات، نقش دکتر دنت نورتون، خالق و طراح پلیس آهنی در فیلم پلیس آهنی (RoboCop) به کارگردانی ژوزه پادیلا و نقش فردی به نام درایفوس که انسانهای باقیمانده را در نبرد با میمونها رهبری میکند در فیلم طلوع سیاره میمونها (Dawn of the Planet of the Apes) به کارگردانی مت ریوز اشاره کرد. اولدمن در جدیدترین فیلم جو رایت تحت عنوان تاریکترین لحظات (Darkest Hour)، به واسطهی بازی در نقس وینستون چرچیل، نخست وزیر سابق بریتانیا، جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر مرد در شاخهی درام و جایزه بهترین بازیگر مرد اسکار ۲۰۱۸ را از آن خود کرد. او برای ایفای هر چه بهتر این نقش، به مدت یک سال، مطالعات گستردهای را دربارهی شخصیت چرچیل انجام داده و به کوچکترین عادتها و رفتارهای وی هم تسلط یافته است. او طبق اظهارات خودش، نهایت سعی خود را به کار بسته تا تحت تاثیر بازی درخشان هنرمندانی همچون آلبرت فینی و رابرت هاردی در نقش چرچیل قرار نگرفته و دست به جعل هویت وی هم نزند.
گری اولدمن در نقش وینستون چرچیل
گری از دوران کودکی علاقهی شدیدی به موسیقی داشت و یک نوازندهی حرفهای پیانو به حساب میآید. او در خلال مصاحبهاش با چارلی رز در سال ۱۹۹۵ اظهار کرد که ترجیح میدهد یک موسیقیدان باشد تا یک بازیگر. اولدمن با کمک گلن متلاک، تعداد زیادی آهنگ را برای فیلم «سید و نانسی» ضبط کرد و در فیلم مسیر ۲۹ (Track 29) به کارگردانی نیکلاس روگ هم به نواختن پیانو پرداخت. او در فیلم «معشوق جاودان» که ایفاگر نقش بتهوون بود، نوازندگی تمام قطعات مربوط به وی را خودش شخصا بر عهده گرفت. گری به مدت ۶ هفته و هروز به مدت ۶ ساعت در اتاق یک هتل به تمرین پیانو پرداخت و در طول تحقیقاتش دربارهی بتهوون، سعی کرد به طور کامل در شخصیت وی غوطهور شود. در سال ۱۹۹۷ در مصاحبهای، ضمن تحسین گری به وی گفته شد که در طول صحنههای نوازندگی «معشوق جاودان»، خیلی خوب ادای موسیقیدانها را در میآورد. گری هم در ادامه خندیده و گفت که تمام قطعات را خودش نواخته است. او در سری فیلمهای «هری پاتر»، طریقهی نواختن گیتار بیس را به دنیل رادکلیف آموزش داد. گری همچنین در آهنگ «You've Been Around» به همراه دیوید بویی به صورت مشترک به اجرا پرداخته است.
اولدمن در زمینهی گویندگی و صداپیشگی هم سابقهای طولانی دارد و علاوه بر کار در انیمیشنهایی که پش از این بدانها اشاره شد، در بازیهای ویدیویی متععدی هم به فعالیت پرداخته است. از آن جمله میتوان به صدای شخصیت ایگنیتوس، نگهبان آتش در بازی افسانه اسپایرو (The Legend of Spyro)، شخصیت دانشمندی به نام دنیل کلارک در سری بازیهای Call of Duty، شخصیت گروهبان جک بارنز در بازی Medal of Honor: Allied Assault، شخصیت لرد وورتک در بازی Lego Dimensions و شخصیت فرمانده ارنست بیشاپ در بازی Star Citizen اشاره کرد.
گری از آن دست هنرمندان است که روی مسئلهی حفظ حریم شخصی خود بسیار حساسیت دارد و تا به امروز جزئیات بسیار کمی دربارهی زندگی وی به بیرون درز پیدا کرده است. او از اوایل دههی ۹۰ با مشکلات اعتیاد به الکل مواجه شد ولی در اواسط همین دهه، با حضور در مرکز توانبخشی، بر این مشکل فائق آمد. او در حال حاضر یک تیتوتالیسم (استنکاف ورزیدن کامل از مصرف نوشیدنیهای الکلی) است و با سازمان الکلیهای گمنام (Alcoholics Anonymous) هم به همکاری میپردازد. او پیش از مرگ دیوید بویی، از صمیمیترین دوستان وی به حساب میآمد و اکنون هم با اسلش (سائول هادسون) و دنیل رادکلیف رابطهی نزدیکی دارد.
گریم گری اولدمن برای نقش وینستون چرچیل
گری تا به امروز ۵ مرتبه ازدواج کرده است. او در سال ۱۹۸۷ با لسلی منویل، بازیگر انگلیسی ازدواج کرد ولی در سال ۱۹۸۹، سه ماه پس از تولد پسرشان آلفی، او را ترک کرد. هنگام فیلمبرداری لطف خدا (State of Grace) با اوما تورمن آشنا شده و در سال ۱۹۹۰ با وی ازدواج کرد که البته این ازدواج هم دو سال بیشتر دوام نیافت. در سال ۱۹۹۷ با دونیا فیورنتینو ازدواج کرده و از وی صاحب دو پسر شد. گری پس از حضور در جلسههای متعدد دادگاه و جنجالهای فراوان، نهایتا در سال ۲۰۰۱ از دونیا جدا شده و پس از چندین سال تنهایی، با خواننده و بازیگر انگلیسی، الکساندرا ادنبرو آشنا شده و در سال ۲۰۰۸ در شهر ساحلی سنتا باربارای کالیفرنیا با وی ازدواج کرد. زندگی مشترک آنها در سال ۲۰۱۵ و پس از درخواست لدنبرو برای طلاق، به پایان راه خود رسید. گری در سپتامبر سال ۲۰۱۷، در خانهی داگلاس اوربانسکی، مدیر برنامههای قدیمی خود، با صاحب گالری هنری و نویسندهای به نام جزیل اشمیت ازدواج کرد. گری از طریق پسر بزرگش آلفی، دارای دو نوه به نامهای ماتیلدا و آزی است.
گری در طول دههها فعالیت حرفهای در سینما، با استفادهی زیاد از زبان بدن و همچنین برونگرایی خاص که آن را وامدار تئاتر است، طیف گستردهای از شخصیتها را به تصویر کشیده و به لهجههای مختلفی به صحبت پرداخته است. البته نباید از نقش آفرینیهای درونگرایانهی وی هم غافل بود. او در مصاحبهای در سال ۲۰۱۱، فیلمهای اینک آخرالزمان (Apocalypse Now)، مکالمه (The Conversation) و پدرخوانده: قسمت دوم (The Godfather: Part II) هر سه به کارگردانی فرانسیس فورد کوپولا، زمینهای لمیزرع (Badlands) به کارگردانی ترنس مالیک و شکارچی موش (Ratcatcher) به کارگردانی لین رمزی را محبوبترین آثار سینمایی خود و فرانسیس فورد کوپولا را هم به عنوان کارگردان محبوب خود معرفی کرده است.
دمتریوس ماتئو، منتقد روزنامه معتبر ایندیپندنت لندن، از اولدمن به عنوان بهترین بازیگر انگلیسی نسل خود نام برده است. عملکرد اولدمن توسط بازیگران سرشناسی مورد تحسین قرار گرفته که از آن جمله میتوان به تام هاردی اشاره کرد که گری را قهرمان مطلق زندگی خود میداند و از او به عنوان بهترین بازیگر زندهی دنیا نام میبرد. برد پیت، دنیل رادکلیف، الکساندر اسکارشگرد و رایان گاسلینگ هم گری را به عنوان محبوبترین بازیگر خود در دنیای سینما معرفی کردهاند. بازیگرانی نظیر کریستین بل، جیسون آیزکس، جانی دپ، بندیکت کامبربچ، شایا لابوف، کریس پاین، جوزف گوردون لویت و مایکل فاسبندر بارها در صحبتهای خود از تاثیرات اولدمن روی حرفهی بازیگریشان سخن گفتهاند و بازیگران دیگری همچون آنتونی هاپکینز، کیانو ریوز، ری وینستون و رالف فاینس هم از وی به عنوان یک نابغه یاد کردهاند. دیوید کراننبرگ، اولدمن را بازیگری افسانهای مینامد که بهترین نسخهی شخصیت جیمز گوردون را به تصویر کشید. کالین فرث، او را قهرمان خود و همچنین یکی از بهترین بازیگران زندهی جهان میداند. جان هارت، گری را بهترین بازیگر نسل خود نامیده و الک بالدوین هم معتقد است که او بازیگری فوق العاده با استعداد، بهترین بازیگر نسل خود و همچنین یکی از بهترین بازیگران دهههای اخیر دنیای سینما است. استوارت هریتیج، منتقد گاردین درباره هنر بازیگری اولدمن نوشته است که انتخاب یکی از نقش آفرینیهای وی به عنوان بهترین عملکردش مثل این است که بخواهید به این سوال پاسخ دهید که کدام فرزندتان را به بقیه ترجیح میدهید.
فهرست فعالیتهای هنری گری اولدمن:
سمت | زمینه | کارگردان | نام اثر | سال |
بازیگر | تئاتر | - | Dik Whittington and His Cat | ۱۹۷۹ |
بازیگر | تئاتر | - | ||
بازیگر | تئاتر | رابرت دیوید مکدونالد | ||
بازیگر | تئاتر | دی تراویس | ||
بازیگر | تئاتر | رابرت دیوید مکدونالد | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | کالین گرگ | ||
بازیگر | تئاتر | فیلیپ پراوس | ||
بازیگر | تئاتر | مکس استافورد کلارک و گلین ادواردز | ||
بازیگر | فیلم تلویزیونی | مایک لی | ||
بازیگر | تئاتر | مکس استافورد کلارک | ||
بازیگر | سریال تلویزیونی | جان گوری | ||
بازیگر | تئاتر | مکس استافورد کلارک | Saved | ۱۹۸۴ |
بازیگر | تئاتر | نیک هام | ||
بازیگر | سریال تلویزیونی | راب واکر | ||
بازیگر | فیلم تلویزیونی | لس بلر | ||
بازیگر | تئاتر | نیک هام | ||
بازیگر | تئاتر | نیک هام | ||
بازیگر | تئاتر | آدریان نوبل | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | الکس کاکس | ||
بازیگر | تئاتر | ویلیام گاسکیل | ||
بازیگر | تئاتر | ران دنیلز | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | جو اورتن | ||
بازیگر | تئاتر | مکس استافورد کلارک | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | نیکلاس روگ | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | کالین گرگ | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | مارتین کمپبل | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | میک جکسون | ||
بازیگر | سریال تلویزیونی | لارنس کشا | ||
بازیگر | فیلم تلویزیونی | آلن کلارک | The Firm | ۱۹۸۹ |
بازیگر | فیلم سینمایی | تام استپارد | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | فیل جونو | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | فیلیپ کافمن | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | دیوید دروری | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | الیور استون | ||
بازیگر | فیلم تلویزیونی | دیوید هیر | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | فرانسیس فورد کوپولا | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | تونی اسکات | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | پیتر مداک | ||
بازیگر | سریال تلویزیونی | فیل جونو | ||
بازیگر | ویدئو موزیک | سانته دوراتزیو | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | لوک بسون | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | برنارد رز | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | مارک روکو | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | رولند جافه | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | جولیان اشنابل | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | لوک بسون | ||
نویسنده، کارگردان و تهیه کننده | فیلم سینمایی | گری اولدمن | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | ولفگانگ پترسن | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | استفن هاپکینز | ||
صداپیشه | انیمیشن سینمایی | فردریک دو شو | ||
صدایشه | بازی ویدئویی | نیکلاس کوکوا | ||
تهیه کننده | فیلم سینمایی | جیک اسکات | ||
بازیگر | سریال تلویزیونی | جورج مکگراث | ||
بازیگر | فیلم تلویزیونی | راجر یانگ | ||
بازیگر و تهیه کننده | فیلم سینمایی | راد لوری | ||
بازیگر و تهیه کننده | فیلم سینمایی | دیوید سلتزر | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | ریدلی اسکات | ||
بازیگر | سریال تلویزیونی | کوین برایت | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | باب گیل | ||
بازیگر | فیلم کوتاه | تونی اسکات | ||
بازیگر | سریال تلویزیونی | کرتیس هانسن | ||
صداپیشه | بازی ویدئویی | استیون اسپیلبرگ | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | متیو برایت | ||
صداپیشه | بازی ویدئویی | - | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | مایکل استیونز | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | آلفونسو کوارون | Harry Potter and the Prisoner of Azkaban | ۲۰۰۴ |
بازیگر و فیلمبردار | فیلم کوتاه | جرالد امریک | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | کریستوفر نولان | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | مایک نیوول | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | چارلی استدلر | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | کولدو سرا | ||
صداپیشه | بازی ویدئویی | پاتریک هگارتی | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | دیوید ییتس | Harry Potter and the Order of the Phoenix | ۲۰۰۷ |
صداپیشه | بازی ویدئویی | مایکل گراهام | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | کریستوفر نولان | ||
صداپیشه | بازی ویدئویی | - | ||
صداپیشه | بازی ویدئویی | ملرگارت تانگ | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | دیوید اس. گویر | ||
بازیگر | فیلم کوتاه | جرمی التر | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | مکس منیکس | ||
فیلمبردار | مستند کوتاه | ژولیت لندو | ||
صداپیشه | انیمیشن سینمایی | رابرت زمکیس | ||
صداپیشه | انیمیشن سینمایی | خورخه بلانکو | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | برادران هیوز | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | دیو آنتونی | ||
راوی | مستند سینمایی | لوسی واکر | ||
راوی | مستند سینمایی | جیمز ارسکین | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | کاترین هاردویک | ||
صداپیشه | انیمیشن سینمایی | جنیفر یو نلسون | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | دیوید ییتس | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | توماس آلفردسون | ||
بازیگر | فیلم کوتاه | الکس پراگر | ||
بازیگر | ویدئوی کوتاه | توماس آلفردسون | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | جان هیلیکات | ||
کارگردان | ویدئو موزیک | گری اولدمن | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | کریستوفر نولان | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | مایکل وینیک | ||
بازیگر | ویدئو موزیک | فلوریا سیگیسموندی | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | رابرت لوکتیچ | ||
بازیگر | نمایش تلویزیونی | پیمان بنز | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | ژوزه پادیلا | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | مت ریوز | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | دنیل اسپینوزا | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | دیتو مونتیل | ||
صداپیشه | بازی ویدئویی | یان برتون | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | آریل ورومن | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | پیتر چلسوم | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | پاتریک هیوز | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | جو رایت | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | دوناون مارش | ||
صداپیشه | بازی ویدئویی | کریس رابرتز | ||
صداپیشه | بازی ویدئویی | کریس رابرتز | ||
بازیگر | فیلم سینمایی | مایکل گوی | ||
نویسنده، کارگردان و بازیگر | فیلم سینمایی | گری اولدمن |