بیوگرافی علی نصیریان؛ از ابوالفتح صحاف تا بزرگ آقا دیوان سالار

در سال ۱۳۴۰ او در هفت پروژه همکاری کرد و با اینکه در این سال نسبت به قبل کم کار شده بود اما همچنان پرفروغ بود. نصیریان در این سال پروژه‌هایی مانند تله تئاتر «عروسی جناب میرزا»، تله تئاتر «طلسم» و تله تئاتر «بن ست» را روی صحنه برد. به طور معمول نمایش‌هایی که توسط او روی صحنه می‌رفتند، بازیگرانی مانند جمشید مشایخی و عزت الله انتظامی را در تیم بازیگران داشتند. علی نصیریان در سال ۱۳۴۱ در زمینه نمایش‌های تلویزیونی کم کار شد. او در این سال فقط در تله تئاتر «بازگشتنی نیست» به کارگردانی عزت الله انتظامی حضور داشت و دو نمایش «مارتی» و «آتشکده» را روی صحنه برد. سال ۱۳۴۲ سالی بود که نصیریان در آن همکاری در ده پروژه را تجربه کرد. علی نصیریان در این سال تله تئاتر «آقای هالو» را نویسندگی و کارگردانی کرد که سال‌ها بعد داریوش مهرجویی بر اساس همین نمایش فیلم مورد توجه «آقای هالو» را ساخت.  علی نصیریان همواره در طول سال‌های فعالیت خود در زمینه نمایش‌های تله‌تئاتر حضور فعالی داشت. او سابقه بازی در تله تئاتر «گاو» را دارد. چند سال بعد از این تله تئاتر، داریوش مهرجویی نسخه سینمایی و موفق آن یعنی فیلم «گاو» را جلوی دوربین برد.

نقش آفرینی علی نصیریان در سریال «شهرزاد» حکم درخشش دوباره این بازیگر را داشت

علی نصیریان برای اولین بار در سال ۱۳۶۳ در یک سریال تلویزیونی حاضر شد و در سریال «سربداران» به کارگردانی محمدعلی نجفی نقش قاضی شاهرخ را برعهده داشت. او از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۶ در سریال «هزاردستان» به کارگردانی علی حاتمی حضور داشت. این سریال در زمان پخش یکی از محبوب‌ترین سریال‌های تلویزیون ایران بوده است. نصیریان در این سریال در نقش ابولفتح صحاف حاضر شد. از شخصیت او به عنوان نماد مشروطه خواهان وطن پرست یاد می‌شود که از رنج مردم عذاب می‌کشیدند. این کاراکتر برگرفته از اسدالله خان ابوالفتح زاده، محمد نظرخان مشکوة الممالک و میرزا ابراهیم خان منشی زاده است که هر سه این افراد از اعضای اولیه کمیته مجازات بوده‌اند. او همچنین در سال ۱۳۵۶ در سریال «گرگ‌ها» به کارگردانی داوود میرباقری حضور داشت. می‌توان گفت علی نصیریان در طول حضور در مجموعه‌های تلویزیونی بیش از همه در سریال‌های «ممنوعه» و به خصوص «شهرزاد» مورد توجه قرار گرفت. البته سریال شهرزاد حکم درخشش دوباره او را داشت. نصیریان در این سریال با حضور در نقش بزرگ آقا دیوان سالار، به عنوان رییس خانواده مافیایی دیوان سالار ظاهر شد. اجرای کم نظیر نصیریان در فصل اول شهرزاد مورد توجه قرار گرفت و اعتبار زیادی برای این سریال تازه کار نیز کسب کرد. نقش آفرینی نصیریان در این سریال به قدری مورد توجه قرار گرفت که همچنان از او به‌ عنوان یکی از تاثیرگذارترین شخصیت‌های قصه سریال «شهرزاد» یاد می‌شود.

نصیریان در اولین فعالیت سینمایی‌اش جلوی دوربین داریوش مهرجویی برای بازی در فیلم «گاو» قرار گرفت

علی نصیریان فعالیت سینمایی خود را از سال ۱۳۴۸ آغاز کرد و برای اولین بار جلوی دوربین داریوش مهرجویی برای بازی در فیلم «گاو» قرار گرفت. فیلمی که به یکی از فیلم‌های شاخص سینمای ایران تبدیل شد و به عقیده بسیاری تاثیر بسیار زیادی روی سینمای ایران نیز گذاشت. او یک سال بعد برای بازی در فیلم «آقای هالو» جلوی دوربین داریوش مهرجویی قرار گرفت که این فیلم نیز مانند فیلم گاو مورد توجه بسیاری قرار گرفت. نصیریان در سال ۱۳۵۱ برای اولین بار در سینما جلوی دوربین علی حاتمی قرار گرفت. این بازیگر در همین سال برای سومین بار در سینما با داریوش مهرجویی همکاری کرد و این بار در فیلم‌ «پستچی» بازی کرد. پس از فیلم سینمایی «پستچی» نصیریان چند سالی از سینمای مهرجویی دور بود و پس از بازی در دو فیلم «مهرگیاه» و «سرایدار»، در سال ۱۳۵۷ برای بازی در فیلم «دایره مینا» باز هم با داریوش مهرجویی همکاری کرد. نصیریان دو سال پس از «دایره مینا» باز هم جلوی دوربین داریوش مهرجویی قرار گرفت و این بار در فیلم «مدرسه‌ای که می‌رفتیم» نقش آفرینی کرد و پس از این، در فیلم‌های «فصل خون»، «بند»، «آفتاب‌نشین‌ها» و «جایزه» هم حضور داشت.

علی نصیریان در سال ۱۳۶۲ در فیلم سینمایی معروف «کمال الملک» ساخته علی حاتمی حضور پیدا کرد و در این فیلم در نقش مظفرالدین شاه حاضر شد. او دو سال بعد در فیلم کمدی «کفش‌های میرزا نوروز» ساخته محمد متوسلانی حاضر شد و نقش میرزا نوروز را اجرا کرد. او یک سال بعد از «کفش‌های میرزا نوروز» و بازی در فیلم «جاده‌های سرد»، در سال ۱۳۶۵ در فیلم ماندگار «ناخدا خورشید» ساخته ناصر تقوایی نقش فرحان را اجرا کرد. پس از ناخدا خورشید نوبت به حضور در فیلم «شیر سنگی» و همکاری با مسعود جعفری جوزانی رسیده بود. او پس از بازی در فیلم «شیر سنگی» در فیلم‌های «دزد و نویسنده»، «ترنج» و «سال‌های خاکستر» حضور داشت. نصیریان در سال ۱۳۶۷ برای حضور در فیلم «روز باشکوه» با کارگردان نام‌آشنای ایرانی یعنی کیانوش عیاری همکاری کرد. نصیریان پس از «روز باشکوه» تا سال ۱۳۷۴ در فیلم‌های «پول خارجی»، «عشق من، شهر من» و «شعله‌های خشم» حضور داشت. سال ۱۳۷۴ اما نوبت همکاری او با ابراهیم حاتمی‌کیا برای بازی در فیلم «بوی پیراهن یوسف» رسیده بود. این فیلم به یکی از فیلم‌های ماندگار کارنامه نصیریان تبدیل شد.

علی نصیریان پس از بازی در «بوی پیراهن یوسف» در فیلم سینمایی «برج مینو» نقش آفرینی کرد. در سال ۱۳۷۷ فیلم «کمیته مجازات»ساخته علی حاتمی به نمایش در آمد. این فیلم با بازی علی نصیریان خلاصه‌ای از برخی از قسمت‌های سریال «هزاردستان» بود. نصیریان در سال ۱۳۸۳ در فیلم سینمایی «جزیره آهنی» به کارگردانی محمد رسول اف حضور پیدا کرد. این فیلم موفقیت‌های بین المللی زیادی کسب کرد اما تاکنون در ایران اجازه پخش نگرفته است. نصیریان پس از «جزیره آهنی» و تا زمان نگارش این مطلب، به ترتیب در فیلم‌های «پستچی سه بار در نمی‌زد»، «شکارچی شنبه»، «ارتباط خانوادگی»، «ایران برگر»، «حکایت دریا» و «امپراطور جهنم» حضور داشته است. علی نصیریان در طول سال‌های فعالیتش در بسیاری از فیلم‌ها، سریال‌ها و نمایش‌های تئاتر با جمشید مشایخی و عزت الله انتظامی همکاری کرده است.

او همچنین چهار کتاب «بلبل سرگشته»، «تماشاخانه»، «بنگاه تئاترال» و «بازیگر و زنش» را نوشته است. البته تمام این کتاب‌ها نمایشنامه و مجموعه نمایشنامه هستند. وی همچنین در نمایش‌های تئاتر «اعتراف»، «تانگوی تخم مرغ داغ»، «هفت شب با میهمانی ناخوانده در نیویورک»، «بازیگر و زنش»، «آدم خوابش می‌گیره» و «پنجره‌ها» حضور داشته است. در زیر نیز می‌توانید فهرست برخی از فعالیت‌های این بازیگر نام آشنا را ببینید.

سینما

مجموعه‌های تلویزیون