در این مطلب به مرور بیوگرافی هنری رضا عطاران، بازیگر و کرگردان نامآشنای سینما و تلویزیون ایران خواهیم پرداخت.
رضا عطاران بیستم اردیبهشت سال ۱۳۴۷ در شهر مشهد به دنیا آمد. او دیپلم خود را در رشته اقتصاد گرفت و با رشته طراحی صنعتی وارد دانشگاه شد. رضا عطاران همچنین با فریده فرامرزی، بازیگر سینمای ایران ازدواج کرده است. حضور عطاران در عرصه بازیگری به سال ۱۳۶۱ باز میگردد؛ جایی که برای بازی در تئاتر موش عاشق به کارگردانی حسن حامد روی صحنه رفت. رضا عطاران از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۷۱ در نمایشهای تئاتر مختلفی مانند یادگار سالهای شن، هانی تی، دیکته و زاویه، تسلیم شدگان، آلونک و سیسیف و مرگ بازی کرد. حضور او در تلویزیون به سال ۱۳۶۹ و بازی در مجموعه بیداران به کارگردانی اصغر عبداللهی بازمیگردد. نقطهی دیده شدن رضا عطاران اما حضور در مجموعه پرواز ۵۷ به کارگردانی مهران مدیری و شیرین جاهد بود. رضا عطاران بهنوعی با حضور در این مجموعهی طنز به سینما و تلویزیون ایران معرفی شد. یک سال بعد عطاران در مجموعه ساعت خوش ساخته مهران مدیری بازیگری و نویسندگی کرد. او در این مجموعه طنز آیتمی با بازیگرانی مانند نادر سلیمانی، امیر غفارمنش، رضا شفیعیجم، ارژنگ امیرفضلی، حمید لولایی، حسین رفیعی، نصرالله رادش، داوود اسدی، سعید آقاخانی، یوسف صیادی، فاطمه هاشمی، رامین ناصرنصیر، پوپگ گلدره، نعیمه نظام دوست، معصومه کریمی و بهزاد خرازی همبازی بود. ساعت خوش در برنامههای آن زمان تلویزیون ایران دست به نوعی ساختارشکنی در روایت و داشتن پیامهای اخلاقی زد. بازیگران این مجموعه و رضا عطاران در زمان پخش ساعت خوش به شهرت بسیار زیادی رسیدند. ساعت خوش اما یکباره به پایان رسید و هیچگاه دلیل پایان ناگهانی این مجموعه مشخص نشد. یک سال بعد از ساعت خوش، عطاران برای بازی در سال خوش دوباره جلوی دوربین مهران مدیری قرار گرفت. او در سال خوش مانند ساعت خوش، بهعنوان نویسنده هم حضور داشت. عطاران در سال ۱۳۷۵ برای اولین بار در یک کار کودک بازی کرد. منظور مجموعه دنیای شیرین به کارگردانی بهروز بقایی است. عطاران در سال ۱۳۷۶ در مجموعه سرزمین خوش ساخته مسعود رسام و بیژن بیرنگ نیز بازی کرد.
عطاران کار خود را در تلویزیون با مهران مدیری آغاز کرد
سال ۱۳۷۶ بود که رضا عطاران باهمکاری شیرین جاهد اولین مجموعه تلویزیونیاش را جلوی دوربین برد. سیب خنده اولین ساخته رضا عطاران محسوب میشود. او در این مجموعه علاوه بر کارگردان به عنوان بازیگر و نویسنده نیز حضور داشت. از بازیگران دیگر این مجموعه میتوان به یوسف تیموری، مجید صالحی و سیدجواد رضویان اشاره کرد. عطاران یکسال بعد اما به تنهایی سریال مجید دلبندم را جلوی دوربین برد. این سریال درباره یک عروسک بهنام مجید بود که کلمات مختلف را اشتباه بیان میکرد و اعضای خانواده با عبارت «مجید، دلبندم» اشتباههای او را اصلاح میکردند. این عبارت به فرهنگ عامهی ایران هم راه پیدا کرد. عطاران که به نوعی در تلویزیون ایران جا افتاده بود، از سال ۱۳۷۸ تا سال ۱۳۸۲ مجموعههای ستارهها (با همکاری بهروز بقایی)، قطار ابدی و کوچه اقاقیا را جلوی دوربین برد و در مجموعههای حرف تو حرف، این چند نفر، دریاییها و زیر آسمان شهر بازی یا همکاری کرد. سال ۱۳۸۳ اما دوران تازهای در عمر هنری عطاران آغاز شد؛ جایی که وی سریال خانه به دوش را بهعنوان اولین سریال رمضانیاش جلوی دوربین برد. خانه به دوش در زمان پخش به یکی از سریالهای پرطرفدار تبدیل شده بود. عطاران علاوه بر کارگردانی این سریال، آن را نویسندگی کرده بود و یکی از بازیگران اصلیاش نیز بهشمار میرفت.
او یک سال پس از خانه به دوش و در سال ۱۳۸۴ دومین سریال رمضانیاش یعنی متهم گریخت را جلوی دوربین برد. در سال ۹۶ مریم امیر جلالی ادعا کرد که نویسنده سریالهای خانه به دوش و متهم گریخت اصغر فرهادی بوده که چندی پیش سعید آقاخانی این موضوع را رد و اعلام کرد که اصغر فرهادی ناظر صدا و سیما در مرحله نگارش و ساخت این سریالها بوده است. رضا عطاران اینبار در سال ۱۳۸۵ سریال ترش و شیرین را جلوی دوربین برد. این سریال در نوروز ۸۶ پخش شد. رضا عطاران در سال ۱۳۸۷ سریال رمضانی بزنگاه را تولید کرد. این سریال حکم آخرین بازی او در قاب تلویزیون را داشت و پس از آن عطاران بهجز در برنامه گپ، در تلویزیون حضور نداشته است. او البته طی این سالها در پروژههای مختلفی با عنوانهایی مانند مشاور کارگردان حضور داشته است. دوری او از قاب تلویزیون اما به معنی دوری از شبکه نمایش خانگی نبود. او در سال ۱۳۹۱ در فصل سوم سریال قلب یخی به ایفای نقش پرداخت. رضا عطاران درباره حضور در تلویزیون در مصاحبه با سید جواد یحیوی میگوید علاوهبر این که از نظر ذهنی کشش حضور در تلویزیون را ندارد، با شرایط فعلی تلویزیون نمیخواهد در آن کار کند.
رضا عطاران اما در سینما از تلویزیون هم موفقتر بود. عطاران با فیلم کلید ازدواج در سال ۱۳۷۶ وارد سینما شد. او در سالهای فعالیتش در سینما در فیلمهای مختلفی بازی کرد اما برای اینکه به فیلمهای شاخص کارنامه این بازیگر برسیم، شاید بهتر باشد از فیلمهایی مانند توفیق اجباری و نیش زنبور که در زمان نمایش با استقبال بینندگان همراه شدند عبور کنیم تا به سال ۱۳۸۹ برسیم. جایی که رضا عطاران برای اولین بار جلوی دوربین رامبد جوان قرار گرفت؛ منظور فیلم ورود آقایان ممنوع است. این فیلم در زمان عرضه به یکی از فیلمهای موفق سینمای ایران تبدیل شد. رضا عطاران در همان سال ۱۳۸۹ در یکی از فیلمهای مورد توجه کارنامهاش یعنی فیلم «اسب حیوان نجیبی است!» به کارگردانی عبدالرضا کاهانی به ایفای نقش پرداخت. یک سال بعد یعنی سال ۱۳۹۰، رضا عطاران اولین فیلم سینماییاش را با نام «خوابم میآد!» جلوی دوربین برد. فیلمی که اکبر عبدی در آن بهعنوان مادر رضا عطاران حضور داشت و در فهرست فیلمهای تحریم شده توسط حوزه هنری قرار دارد. عطاران یک سال بعد در یکی از جدیترین نقشهای کارنامه هنریاش در فیلم دهلیز ساختهی بهروز شعیبی حضور داشت.
رضا عطاران مرد اول گیشه سینمای ایران است
عطاران در سال ۱۳۹۲ برای سومین بار پس از فیلمهای اسب حیوان نجیبی است! و بی خود و بی جهت، برای بازی در فیلم استراحت مطلق جلوی دوربین عبدالرضا کاهانی قرار گرفت. در سال ۱۳۹۲ اما نوبت به همکاری با کمال تبریزی رسیده بود. او اینبار در فیلم طبقه هساث بازی کرد و برای بازی در این فیلم سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد که البته این جایزه را به نوید محمدزاده که برای بازی در فیلم عصبانی نیستم کاندید شده بود تقدیم کرد. عطاران در سال ۱۳۹۲ فیلم جدیدش را جلوی دوربین برد. فیلم رد کارپت ساختهی رضا عطاران بدون شک یکی از فیلمهای متفاوت سینمای ایران است. عطاران در مصاحبه با فریدون جیرانی درباره این فیلم ادعا میکند که او و تیمش بدون سناریوی تعیین شده اما با طرح کلی به محل برگزاری جشنواره کن رفتند و بسیاری از سکانسهای فیلم (مانند امضا گرفتن رضا عطاران از جیم جارموش) بهصورت مستند فیلمبرداری شدهٰاند. رضا عطاران پس ازبازی درفیلم کلاشینکف، درسال ۱۳۹۳ در فیلم نهنگ عنبر حضور پیدا کرد. فیلمی که به کارگردانی سامان مقدم و با نقشآفرینی رضا عطاران، مهناز افشار و ویشکا آسایش با درآمدی هفت میلیارد تومانی به دومین فیلم پرفروش سینمای ایران در سال ۱۳۹۴ تبدیل شد. نهنگ عنبر به نوعی آغازگر حضور رضا عطاران در فیلمهای پرفروش بود.
عطاران دوسال پس از حضور در نهنگ عنبر، در فیلم من سالوادور نیستم ساختهی منوچهر هادی حاضر شد. این فیلم با درآمدی چهارده میلیارد تومانی پرفروشترین فیلم سال ۱۳۹۵ لقب گرفت. من سالوادور نیستم همچنین دهمین فیلم پرفروش تاریخ سینمای ایران است. رضا عطاران در سومین تجربه فیلمسازیاش فیلم دراکولا را ساخت. او در این فیلم زندهیاد لوون هفتوان، ویشکا آسایش، سیامک انصاری و ژاله صامتی را جلوی دوربین برد. عطاران در سال ۱۳۹۵ برای بازی در نهنگ عنبر ۲: سلکشن رویا بازهم با سمان مقدم همکاری کرد. این فیلم بهفروش بسیار خوبی رسید. نهنگ عنبر ۲ با درآمد بیست میلیارد و نهصد و چهل و پنج میلیون تومانی پرفروشترین فیلم سال ۹۶ و دومین فیلم پرفروش تاریخ سینمای ایران است. عطاران درسال ۱۳۹۶ در سه فیلم مصادره ساخته مهران احمدی، ما شما را دوست داریم خانم یایا ساخته عبدالرضا کاهانی و هزارپا به کارگردانی ابوالحسن داودی حضور داشت. سه فیلم رضا عطاران در سال ۹۶ اما هرکدام ماجراهای خود را تجربه کردند. فیلم مصادره در نوروز ۹۷ اکران و با فروشی پانزده میلیارد و ششصد میلیونی به هفتمین فیلم پرفروش تاریخ سینمای ایران تبدیل شد. فیلم ما شما را دوست داریم خانم یایا همچنان درگیر ممیزی و اصلاحات است. فیلم هزارپا به کارگردانی ابوالحسن داودی اما تا لحظهی نگارش این مقاله دارای رکوردهای فروش هفتگی، فروش روزانه و افتتاحیه سهروزهی سینمای ایران است. این فیلم با درآمدی بیست و چهار میلیارد تومانی پرفروشترین فیلم تاریخ سینمای ایران است. عطاران درسال ۹۷ نیز به ایفای نقش درفیلم زیرنظر به کارگردانی مجید صالحی خواهد پرداخت.
شما در زیر میتوانید فهرست برخی از فعالیتهای رضا عطاران را بخوانید.
سینما
سال | نام فیلم | سمت | کارگردان |
---|---|---|---|
۱۳۹۷ | زیر نظر | بازیگر، مشاور کارگردان | مجید صالحی |
۱۳۹۶ | مصادره | بازیگر | مهران احمدی |
۱۳۹۶ | ما شما را دوست داریم خانم یایا | بازیگر | عبدالرضا کاهانی |
۱۳۹۶ | هزارپا | بازیگر | ابوالحسن داوودی |
۱۳۹۵ | نهنگ عنبر۲ سلکشن رؤیا | بازیگر | سامان مقدم |
۱۳۹۴ | آبنبات چوبی | بازیگر | محمدحسین فرحبخش |
۱۳۹۴ | دراکولا | بازیگر، کارگردان، نویسنده | رضا عطاران |
۱۳۹۴ | من سالوادور نیستم | بازیگر | منوچهر هادی |
۱۳۹۳ | گینس | بازیگر | محسن تنابنده |
۱۳۹۳ | نهنگ عنبر | بازیگر | سامان مقدم |
۱۳۹۲ | کلاشینکف | بازیگر | سعید سهیلی |
۱۳۹۲ | رد کارپت | بازیگر، کارگردان، نویسنده | رضا عطاران |
۱۳۹۲ | طبقه هساث | بازیگر | کمال تبریزی |
۱۳۹۲ | استراحت مطلق | بازیگر | عبدالرضا کاهانی |
۱۳۹۱ | آینه شمعدون | بازیگر | بهرام بهرامیان |
۱۳۹۱ | دهلیز | بازیگر | بهروز شعیبی |
۱۳۹۱ | چه خوبه که برگشتی | بازیگر | داریوش مهرجویی |
۱۳۹۰ | بیخود و بیجهت | بازیگر | عبدالرضا کاهانی |
۱۳۹۰ | خوابم میآد | بازیگر، کارگردان، بازنویس فیلمنامه، تدوین | رضا عطاران |
۱۳۸۹ | سه درجه تب | بازیگر، خواننده | حمیدرضا صلاحمند |
۱۳۸۹ | اسب حیوان نجیبی است | بازیگر | عبدالرضا کاهانی |
۱۳۸۹ | اخلاقتو خوب کن | بازیگر | مسعود اطیابی |
۱۳۸۹ | هرچی خدا بخواد | بازیگر | نوید میهندوست |
۱۳۸۹ | ورود آقایان ممنوع | بازیگر، خواننده | رامبد جوان |
۱۳۸۸ | بعد از ظهر سگی سگی | بازیگر | مصطفی کیایی |
۱۳۸۸ | از ما بهترون | بازیگر | مهرداد فرید |
۱۳۸۸ | نیش زنبور | بازیگر، خواننده | حمیدرضا صلاحمند |
۱۳۸۷ | آقای هفت رنگ | بازیگر، خواننده | شهرام شاهحسینی |
۱۳۸۷ | صندلی خالی | بازیگر | سامان استرکی |
۱۳۸۷ | هفت و پنج دقیقه | بازیگر | محمدمهدی عسگرپور |
۱۳۸۶ | تسویه حساب | بازیگر | تهمینه میلانی |
۱۳۸۶ | توفیق اجباری | بازیگر | محمدحسین لطیفی |
۱۳۸۶ | خروس جنگی | بازیگر، خواننده | مسعود اطیابی |
۱۳۸۶ | قرنطینه | بازیگر | منوچهر هادی |
۱۳۸۶ | تیغزن | بازیگر | علیرضا داوودنژاد |
۱۳۸۵ | کلاهی برای باران | بازیگر، خواننده | مسعود نوابی |
۱۳۸۴ | هوو | بازیگر | علیرضا داوودنژاد |
۱۳۸۱ | کلاه قرمزی و سروناز | بازیگر | ایرج طهماسب |
۱۳۷۹ | سیندرلا | بازیگر | مسعود رسام، بیژن بیرنگ |
۱۳۷۶ | کلید ازدواج | بازیگر | داود موثقی |
تلویزیون و شبکه نمایش خانگی
سال | نام مجموعه | سمت | کارگردان |
---|---|---|---|
۱۳۹۵ | ماه تی تی | بازیگر | داوود میر باقری |
۱۳۹۲ | عقاید یک آکتور سینما | مهمان | منیژه حکمت |
۱۳۹۱ | قلب یخی (فصل سوم) | بازیگر | سامان مقدم |
۱۳۹۱ | گپ | مهمان | رامبد جوان |
۱۳۹۰ | نقطه سر خط | طراح تیتراژ، مشاور کارگردان | سعید آقاخانی |
۱۳۸۹ | موج و صخره | مشاور کارگردان | مجید صالحی |
۱۳۸۸ | زنبابا | مشاور کارگردان | سعید آقاخانی |
۱۳۸۷ | بزنگاه | بازیگر، کارگردان، خواننده | رضا عطاران |
۱۳۸۶ | سه در چهار | مشاور کارگردان، خواننده | مجید صالحی |
۱۳۸۵ | ترش و شیرین | بازیگر، کارگردان، خواننده | رضا عطاران |
۱۳۸۵ | کتابفروشی هدهد | بازیگر مهمان | مرضیه برومند |
۱۳۸۴ | متهم گریخت | بازیگر، کارگردان، خواننده | رضا عطاران |
١٣٨٣ | خانه به دوش | بازیگر، کارگردان، نویسنده | رضا عطاران |
۱۳۸۲ | کوچه اقاقیا | بازیگر، کارگردان، نویسنده، خواننده | رضا عطاران |
۱۳۸۱ | دریاییها | بازیگر | سیروس مقدم |
۱۳۸۰ | زیر آسمان شهر | مشاور کارگردان، نویسنده، بازیگر مهمان | مهران غفوریان |
۱۳۷۹ | این چند نفر | مشاور کارگردان، نویسنده | مهران غفوریان |
۱۳۷۹ | قطار ابدی | بازیگر، کارگردان هنری، نویسنده | رضا عطاران، بهروز بقایی |
۱۳۷۸ | ستارهها | بازیگر، کارگردان، نویسنده | رضا عطاران |
۱۳۷۸ | حرف تو حرف | نویسنده | مهران غفوریان |
۱۳۷۷ | مجید دلبندم | بازیگر، کارگردان، نویسنده | رضا عطاران |
۱۳۷۶ | سیب خنده | بازیگر، کارگردان هنری، نویسنده | رضا عطاران، شیرین جاهد |
۱۳۷۶ | سرزمین سبز | بازیگر | بیژن بیرنگ، مسعود رسام |
۱۳۷۵ | دنیای شیرین | بازیگر | بهروز بقایی |
۱۳۷۴ | سال خوش | بازیگر، نویسنده | مهران مدیری |
۱۳۷۳ | ساعت خوش | بازیگر، نویسنده | مهران مدیری |
۱۳۷۲ | پرواز ۵۷ | بازیگر | مهران مدیری، شیرین جاهد |
۱۳۶۹ | بیداران | بازیگر | اصغر عبداللهی |