در این مطلب بهمعرفی جاناتان پرایس، بازیگر نامزد دریافت جایزه اسکار 2020 برای ایفای نقش در فیلم «دو پاپ» میپردازیم و برخی نقشآفرینیهای ماندگار وی را بررسی خواهیم کرد.
مقالههای مرتبط:
- نگاهی به نامزدهای بهترین فیلم اسکار ۲۰۲۰
- ۱۶ حقیقت جالب و خواندنی در مورد اسکار ۲۰۲۰
جاناتان پرایس (Jonathan Pryce) در ۱ ژوئن ۱۹۴۳ در شهر کارمل در منطقهٔ فلینتشایر کشور ولز بهدنیا آمد. پرایس خواننده و بازیگر مطرح سینمای هالیوود است که وی را میتوان یکی از تطبیقپذیرترین هنرپیشههای تاریخ سینما دانست که البته آنچنان که باید، بهحق خود نرسیده است. مارگارت الن، مادر جاناتان بود و آیزاک پرایس، پدر جاناتان که وی در یک معدن زغال سنگ کار میکرد و بههمراه همسر خود یک مغازهٔ کوچک خواربارفروشی نیز داشت. جاناتان دو خواهر بزرگتر داشت و هر سه بچهٔ خانوادهٔ پرایس در منطقهٔ پریسبیترین بزرگ شدند. جاناتان دوران دبیرستان خود را در مدرسهٔ هویول گذراند و بعد از آن دورهای را در کالجی هنری سپری کرد و تصمیم داشت معلم کالج اِج هیل در شهرک اورمسکیرک از منطقهٔ لنکشایر غربی شود. همزمان با درسخواندن، وی در برنامههای نمایشی نیز شرکت میکرد و همین علاقهٔ فراوان بهبازیگری، وی را رهسپار یکی از معتبرترین کالجهای هنری بریتانیای کبیر کرد. جاناتان پرایس درکنار بازیگرانی چون واکین فینیکس برای فیلم Joker (جوکر)، لئوناردو دیکاپریو برای فیلم Once Upon a Time in Hollywood (روزی روزگاری در هالیوود)، آنتونیو باندراس برای فیلم Pain and Glory (درد و شکوه) و آدام درایور برای فیلم Marriage Story (داستان ازدواج)، نامزد دریافت جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد در اسکار ۲۰۲۰ است. به همین مناسبت، تصمیم داریم تا نگاهی به بیوگرافی جاناتان پرایس و زندگی وی داشته باشیم.
این بازیگر دوستداشتنی ولزی در فیلمهای سینمایی فراوانی ایفای نقش کرده است، اما شاید بسیاری وی را با نقشآفرینی در مجموعه فیلمهای «دزدان دریایی کارائیب» میشناسند که نقش شخصیت فرماندار وِدربای سوآن را ایفا میکرد. جاناتان پرایس بازیگری در تئاتر را در همان دوران کالج آغاز کرد و پس از اتمام تحصیل در کالج، بورسیه مطالعه در «آکادمی هنرهای نمایشی رویال» را بهدست آورد. دوران بازیگری جلوی دوربین وی نیز با نقشآفرینی بهعنوان بازیگر مهمان در چند سریال تلویزیونی آغاز شد. پرایس در اولین تئاترهایی که حضور داشت معمولاً نقشهای فرعی را ایفا میکرد، اما با بازی در نمایشنامه «کمدینها»، یک بار هم برندهٔ جایزه معتبر تونی در بخش بهترین اجرای بازیگر مرد شد. پرایس در نمایش موفق «هَملِت»، یکی از مشهورترین نمایشنامههای تاریخ ادبیات جهان و بلندترین اثر تراژدی ویلیام شکسپیر، نقش شخصیت هملت را ایفا کرد و با همین نقشآفرینی برندهٔ جایزه لورنس الیویر شد. پس از فارغالتحصیلشدن از آکادمی هنرهای نمایشی رویال، جاناتان پرایس به شرکت Everyman Theatre در شهر لیورپول پیوست و با تکیهبر استعداد فراوان خود توانست تبدیل بهکارگردان هنری این مؤسسه شود. وی بعد از مدتی هم بهشرکت شکسپیر رویال پیوست.
جاناتان پرایس اولین نقشآفرینی جلوی دوربین خود را در سال ۱۹۷۲ و در قسمتی از سریال Doomwatch (دوومواچ) که سریالی علمی-تخیلی محصول کشور انگلستان بود، تجربه کرد و البته نقش مهمی در این سریال نداشت و نقش فرعی و کوتاه را ایفا کرد. در سال ۱۹۷۵ وی در نمایشنامهٔ معروف «کمدینها» نقش اصلی را ایفا کرد که پیشتر بدین موضوع اشاره داشتیم وی با همین پروژه توانست جایزهٔ معتبر تونی را از آن خود کند. در سالهای بعد نیز وی ترجیح داد تمرکز کاری خود را روی تئاتر بگذارد و در چندین نمایشنامه حضور داشت و نقشهای مهمی را ایفا کرد و یکی از معروفترین نمایشهایی که وی بهعنوان یکی از بازیگران اصلی روی صحنه ایفای نقش کرد، نمایش «آنتونی و کلئوپاترا» محصول سال ۱۹۷۸ بود؛ نمایشنامهای عاشقانه و تراژیک اثر جاودانهٔ دیگری از ویلیام شکسپیر. در نمایشنامهٔ تراژدی شکسپیر، آنتونیوس، سردار بزرگ رومی چون عاشقی دلباخته بهتصویر کشیده میشود و آنچنان در دام عشق کلئوپاترا، ملکه مصر اسیر میشود که سلطنت، لشکرکشی و مسئولیتهای دیگر خود را در مقام سرداری رومی بهکل از یاد میبرد و اگرچه ضرورت اقتضا میکند که بهخاطر سازش با همکار خود، قیصر اکتاویوس بهروم بازگردد و با خواهر او ازدواج کند، عشق کلئوپاترا سبب میشود همهچیز را ترک کند و بهمصر بازگردد. عاقبت رقابت سیاسی بین دو سردار رومی منجر بهجنگ میشود و آنتونیوس شکست میخورد و خودکشی میکند. کلئوپاترا هم پس از مرگ دلدادهٔ خود برای اینکه او را در رکاب قیصر اکتاویوس بهاسارت بهروم نبرند، دست بهخودکشی میزند؛ پرایس در این نمایشنامه نقش شخصیت قیصر اکتاویوس را ایفا کرد. جاناتان پرایس بهنمایشنامههای شکسپیر علاقهٔ فراوانی داشت و در سال ۱۹۸۰ در تراژدی معروف، محبوب و البته کوتاه این نویسنده شهیر یعنی تراژدی «مکبث»، نقش شخصیت اصلی را ایفا میکند و نقشآفرینی وی با تمجید و تحسین فراوان منتقدان حوزهٔ آثار نمایشی همراه میشود.
اولین تجربهٔ سینمایی جاناتان پرایس مربوطبه فیلم Voyage of the Damned (سفر جهنمی) بهکارگردانی استوارت روزنبرگ میشود که پرایس در این فیلمِ درام نقش شخصیت جوزف ماناس را ایفا کرد که شخصیتی فرعی در داستان بود. استوارت روزنبرگ کارگردانی نامی در سینمای هالیوود بود و کارگردانی فیلم فوقالعاده، بدون تاریخ مصرف و دوستداشتنی Cool Hand Luke (لوکِ خوشدست) را در کارنامه دارد. فیلم «سفر جهنمی» در سه بخش مراسم اسکار نامزد دریافت جایزه شده بود و اولین تجربهٔ پرایس، تجربهٔ عالی برای وی بود و کار کردن با روزنبرگ آرزوی بسیاری از بازیگران همدوره پرایس بود و وی در اولین فیلم سینمایی خود بدان دست پیدا کرد.
جاناتان پرایس بهنمایشنامههای شکسپیر علاقهٔ فراوانی داشت و در سال ۱۹۸۰ در تراژدی معروف، محبوب و البته کوتاه این نویسنده شهیر، «مکبث»، نقش شخصیت اصلی را ایفا میکند و نقشآفرینی وی با تمجید و تحسین فراوان منتقدان حوزهٔ آثار نمایشی همراه میشود
اما اولین فیلم مهم جاناتان پرایس، فیلم فانتزی و ترسناک Something Wicked This Way Comes (از این راه موجودی شریر میآید) بهکارگردانی جک کلایتون بود که نقش آقای دارک، شخصیت اصلی داستان را ایفا کرد؛ این فیلم براساس رمانی با همین عنوان اثر رِی برادبری ساخته شد و با استقبال خوبی از سوی منتقدان همراه شد و چند جایزه هم برد، اما در گیشه اصلاً فروش خوبی نداشت و با شکستی بد مواجه شد. وی سپس در فیلمهای Martin Luther Heretic (مارتین لوتر مرتد) و The Ploughman’s Lunch (ناهار مرد شخمزن) نقش شخصیت اصلی داستان را ایفا کرد که هر دو فیلم در سال ۱۹۸۳ روی پردهٔ نقرهای رفتند.
جاناتان پرایس در سالهای بعد در فیلمهای زیادی ایفای نقش کرد و معمولاً یا نقش اصلی داشت یا نقش مکمل را ایفا میکرد. از معروفترین آثاری که پرایس در بین سالهای ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۵ در آنها بهایفای نقش اصلی یا مکمل پرداخت میتوان به فیلم Brazil (برزیل)، فیلم Haunted Honeymoon (ماه عسل روحزده)، فیلم The Doctor and the Devils (دکتر و شیاطین)، فیلم Man on Fire (مردی در آتش)، فیلم The Rachel Papers (نامههای ریچل)، فیلم Glengarry Glen Ross (گلنگری گلن راس) که در این فیلم با آل پاچینو، کوین اسپیسی، جک لمن و اِد هریس همبازی بود و جیمز فولی فیلم را براساس نمایشنامهای با همین عنوان که در سال ۱۹۸۴ برنده جایزهٔ پولیتزر شد، ساخت، درام رمانتیک The Age of Innocence (عصر معصومیت) بهکارگردانی مارتین اسکورسیزی و با حضور دانیل دی-لوئیس، میشل فایفر و وینونا رایدر و فیلم Shopping (خرید) بهکارگردانی پل دبلیو. اس. اندرسون اشاره کرد. پرایس در سال ۱۹۹۵ در فیلم Carrington (کرینگتون) کریستوفر همپتون بازی درکنار اِما تامپسون را تجربه کرد و این فیلم در سال ۱۹۹۵ برنده جایزه هیئت داوران جشنواره فیلم کن شد و جاناتان پرایس توانست جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم کن را از آن خود کند و درواقع اولین جایزهٔ رسمی خود را پس از حضور در جلوی دوربین، بهدست آورد.
از فیلمهای تلویزیونی این بازیگر بزرگ ولزی نیز میتوان به فیلم Barbarians at the Gate (بربرها پشت دروازه) اشاره کرد که بازی در نقش اصلی هنری کراویس را تجربه کرد. پرایس بار دیگر بهسراغ سینما رفت و این مرتبه بازی در فیلم Regeneration (احیا) گیلیز مککینون و فیلم ترسناک Stigmata (استیگماتا) بهکارگردانی روپرت وینرایت را بهکارنامهٔ کاری خود افزود و در فیلم دوم نقش شخصیت کاردینال هوسمن را ایفا کرد که پاتریشیا آرکت ایفاگر نقش اصلی فیلم بود. یکی دیگر از فیلمهای معروفی که پرایس در آن نقشی را ایفا کرد، فیلم Ronin (رونین) بهکارگردانی جان فرانکنهایمر و نویسندگی جی.دی. زیک بود که در سال ۱۹۹۸ روی پردهٔ سینما رفت و منتقدان بسیار از آن استقبال کردند؛ پرایس در این فیلم با بزرگانی چون رابرت دنیرو، ژان رنو، ناتاشا مکالهون، استلان اسکاشگورد و شان بین همبازی بود. پرایس سابقهٔ حضور در مجموعهٔ «جیمز باند» را نیز دارد و در هجدهمین فیلم این مجموعه، یعنی فیلم تحسینشدهٔ Tomorrow Never Dies (فردا هرگز نمیمیرد)، نقش شخصیت الیوت کارور را ایفا کرد؛ پیرس برازنان نقش جیمز باند را در این فیلم ایفا میکرد.
نگاهی هم بهدورانی داشته باشیم که جاناتان پرایس تصمیم بهحضور در آثار بلاکباستری گرفت. وی در فیلمهای Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl (دزدان دریایی کارائیب: نفرین مروارید سیاه)، Pirates of the Caribbean: Dead Man's Chest (دزدان دریایی کارائیب: صندوقچه مرد مرده) و Pirates of the Caribbean: At World's End (دزدان دریایی کارائیب: پایان جهان) نقش شخصیت فرماندار ودربای سوآن را ایفا کرد؛ این سه فیلم در مجموع فروش ۲۶۸۵ میلیارد دلاری در گیشه داشتند و باید گفت افت این مجموعهٔ فانتزی مملو از شمشیربهدستان، قسمت به قسمت بود تا جایی که قسمت نهایی جای هیچگونه دفاعی برای ادامه دادن این مجموعه نگذاشت و تنها شاید شاهد ریبوتی از مجموعهٔ «دزدان دریایی کارائیب» در آیندهای نامعلوم باشیم. از دیگر فیلمهای تخیلی که پرایس در آنها حضور داشت میتوان به فیلم G.I. Joe: The Rise of Cobra (جی.آی. جو: ظهور کبرا) و فیلم G.I. Joe: Retaliation (جی. آی. جو: تلافی) اشاره داشت.
کارنامهٔ کاری جاناتان پرایس تنها محدود بهسینما نمیشود و در آثار تلویزیونی نیز حضوری فعال داشت و از معروفترین آثار تلویزیونی جدیدی که این بازیگر در آنها حضور داشته است میتوان به سریال Game of Thrones (بازی تاج و تخت) اشاره داشت که وی در دوازده قسمت از این سریال محبوب حضور داشت و نقش شخصیت های اسپارو را ایفا کرد؛ این کاراکتر، نخستین بار در کتاب «ضیافتی برای کلاغها» معرفی میشود و بعد در کتاب «رقصی با اژدهایان» نیز حضور مییابد. پرایس در سریال Taboo (تابو) که تنها در یک فصل تولید شد نیز حضور داشت و نقش شخصیت منفی استوارت استرنج، رئیس شرکت هند شرقی را ایفا کرد. این سریال باوجود کیفیت خوبی که داشت، دیگر تمدید نشد و مشخص نیست چه آیندهای خواهد داشت. این سریال سال ۱۸۱۳ و داستان شخصیتی بنام جیمز دلینی با بازی تام هاردی را روایت میکند که بعد از گذران ۱۰ سال زندگی در آفریقا، بههمراه ۱۴ الماسی که بهدست آورده است بهشهر لندن بازمیگردد تا بیشتر دربارهٔ کسبوکار بهارث مانده از پدرش بداند و بهدنبال انتقام قتل وی برود. او با ممانعت از فروش کسبوکار خانوادگی خودشان بهشرکت هند شرقی، تصمیم میگیرد امپراتوری خریدوفروش خودش را بسازد درحالیکه با این کار خود را وارد بازی خطرناکی میان دو کشور آمریکا و بریتانیا میکند.
پرایس در سال ۲۰۱۸، فیلم دیدهنشده The Man Who Killed Don Quixote (مردی که دن کیشوت را کشت) تری گیلیام را روی پرده داشت و در این فیلم با دیگر بازیگر نامزد جایزه اسکار امسال، آدام درایور، همبازی بود. این هنرپیشه قدیمی ولزی ایفاگر نقش پیرمردی دیوانه بود که بهاین باور میرسد دن کیشوت، شخصیت معروف رمان تاریخی سروانتس است. آدام درایور نیز در نقش سانچو پانزا، ملازم باوفا و همراه روستایی وی ایفای نقش میکند. داستان کتاب از این قرار بود که دن کیشوت بهسفرهایی طولانی میرود و در میان همین سفرها است که اعمالی عجیبوغریب از وی سر میزند. وی که هدفی جز نجات مردم از ظلم و استبداد حاکمان ظالم ندارد، نگاهی تخیلی بهاطرافش دارد و همهچیز را در قالب ابزار جنگی میبیند؛ فیلم تری گیلیام نیز همان خط داستانی کتاب را ادامه داده است.
اما آخرین فیلم که پرایس روی پرده داشت و بسیار مورد تحسین منتقدان قرار گرفت، اما بااینحال آنچنان دیده نشد و تبلیغات چندانی نداشت تا بتواند همچون رقبای خود نامش را بر سر زبانها بیاندازد، فیلم The Two Popes (دو پاپ) بود؛ فرناندو میرلس، نویسنده و کارگردان سریال Pico da Neblina (قله مه)، مینیسریال ?Felizes para Sempre (تا ابد خوشبخت؟)، فیلم City of God (شهر خدا) و فیلم Maids (ندیمه ها)، کارگردانی این فیلم را بر عهده داشت و جاناتان پرایس در نقش پاپ خورخه ماریو برگولیو (پاپ فرانسیس)، خوان مینوخین در نقش جوانیهای خورخه ماریو برگولیو، آنتونی هاپکینز در نقش یوزف آلویس راتسینگر (پاپ بندیکت شانزدهم)، سیدنی کول در نقش کاردینال پیتر ترکسون، لیساندرو فیکس در نقش پدر فرانز جالیکس، توماس دی. ویلیامز در نقش روزنامهنگار آمریکایی و ماریا یوسدو در نقش استر بالسترینو در این فیلم حضور داشتند و بهایفای نقش پرداختند. شیمی بین دو شخصیت اصلی داستان که همان پاپ بندیکت شانزدهم و پاپ فرانسیس بودند، احساس فوقالعادهای بهتماشاچی میداد؛ این فیلم را در فهرست فیلمهایی که حتماً باید تماشایشان کرد، اضافه کنید. رضا حاجمحمدی در نقد فیلم دو پاپ چنین نوشت:
موفقیت این فیلم در انسانسازی دنیای خشک و منزوی واتیکان و بیرون کشیدنِ یک سرگرمی عامهپسند از درونِ این محتوای سنگین (از صحنهٔ پیتزا خوردن پاپها گرفته تا صحنهٔ رقص تانگوی آنها) قابلتحسین است، ولی عامهپسند نگهداشتن فیلم جلوی آن را از عمیقتر شدن در مسائلی که مطرح میکند گرفته است. بهاینترتیب، «دو پاپ» بیش از اینکه تصویری دقیق از شرایط واقعی واتیکان ارائه بدهد، تصویر امیدوارانهای از چیزی که آرزو میکند کاش میتوانست باشد ارائه میکند. در نتیجه، اگرچه «دو پاپ» توسطِ افراد بیشتری دیده خواهد شد، اما از رسیدن بهکیفیت تکاندهنده و نفسگیرِ First Reformed (نخستین اصلاحشده)، ساختهٔ پاول شریدر از سال گذشته باز میماند. با این وجود فیلمنامهٔ آنتونی مککارتن آنقدر متمرکزتر از اکثرِ فیلمهای زندگینامهای هرساله است و شیمی بین جاناتان پرایس و آنتونی هاپکینز (از صحنهی پیانونوازی بندکیت تا نحوهی متحول شدنِ چهرهی پرایس از خوشحالی مطلق به اندوه مطلق با نازی خوانده شدنِ بندیکت در سکانسِ تماشای فوتبال در کافه) آنقدر دیدنی است که «دو پاپ» را سلامت بهساحل میرساند.
آنتونیو باندراس، لئوناردو دیکاپریو، واکین فینیکس و البته آدام درایور، رقبای پرایس در بخش بهترین بازیگر مرد نودودومین دوره از مراسم سالانهٔ اسکار هستند و احتمالاً رقبای اصلی پرایس برای دریافت جایزه، واکین فینیکس و آنتونیو باندراس خواهند بود. گفتنی است مراسم اسکار 2020 از ساعت ۴:۳۰ بامداد روز ۲۱ بهمن ماه آغاز خواهد شد و فرش قرمز اسکار نیز از ساعت ۳:۰۰ بامداد همان روز شروع میشود. نودودومین مراسم اسکار قرار است بدون میزبان برگزار شود. در مراسم اسکار امسال آتکارش آمبودکار، سلما هایک، بری لارسون، اسپایک لی، ری رومانو و ربل ویلسون برای معرفی برندگان به جیمز کوردن، پنهلوپه کروز، بنی فلداستین، زک گوتساگن، داین کیتن، شایا لباف، جرج مکای، استیو مارتین، کیانو ریوز، مایا رودولف و سیگورنی ویور ملحق میشوند. پیشازاین اعلام شد که زازی الیویا بیتز، تیموتی شالامی، ویل فرل، گل گدوت، میندی کالینگ، جولیا لوئی درایفوس، لین-منوئل میرندا، آنتونی راموس، مارک رافلو، کلی مری ترن و کریستن ویگ فهرست معرفیکنندههای برندگان مراسم را تشکیل میدهند. برندگان دستهٔ بازیگری مراسم سال گذشته یعنی ماهرشالا علی، الیویا کلمن، رجینا کینگ و رامی ملک نیز تندیسها را در طول مراسم اهدا خواهند کرد.