در این قسمت به بیوگرافی ابراهیم حاتمیکیا یکی از کارگردانان مطرح سینما و تلویزیون خواهیم پرداخت.
ابراهیم حاتمیکیا جز آن دسته از کارگردانانی است که با ساخت فیلمهای مختلف خود، حاشیههای زیادی را بوجود میآورد. هر فیلم وی معانی و مفهومی در جامعه و مسائل پشت پرده دارد که باعث شده ابراهیم حاتمیکیا به یکی از چهرههای خاص در صنعت فیلمسازی ایران تبدیل شود. حاتمیکیا متولد ۱۳۴۰ در تهران است. در آن زمان بدلیل خانواده مذهبی و طرز فکری که وجود داشت، نمیتوانست خود را به سینما و فیلمسازی نزدیک کند. پس از چند سال و رخ دادن وقایع انقلاب اسلامی که مصادف شده بود با دوران جوانی ابراهیم حاتمیکیا، وی توانست به تدریج خود را به صنعت سینما و فیلمسازی نزدیک کند.
در سال ۱۳۵۹ حاتمی کیا اولین فیلم کوتاه خود را ساخت و در عین حال سعی میکرد با نوشتن فیلنامه و ساخت فیلمهای کوتاه حول جنگ و جبهه به کار خود ادامه دهد. در ادامه فعالیتهای ابتدایی خود، در سال ۱۳۶۴ فیلم بلند هویت را برای شبکه دوم سیما ساخت. پس از ساخت این فیلم، وی مورد حمایت یک سری از منتقدان آن زمان سینما از جمله خسرو دهقان قرار گرفت. این کارگردان پس از گرفتن مدرک خود از دانشگاه هنر تهران در رشته فیلمنامه نویسی، دومین فیلم بلند خود بنام دیدهبان را در سال ۱۳۶۷ ساخت.
فیلم دیدهبان را میتوان شروع فعالیتهای جدی و رسمی ابراهیم حاتمیکیا دانست. فیلمی که وی را چند پله در سینمای ایران به جلو برد. حاتمیکیا جز آن دسته از کارگردانان، فیلمنامه نویسان و تدوینگرانی است که سبک و سیاق مختص به خود را دارد. بیشتر فیلمهای حاتمیکیا حول جنگ میچرخد؛ فیلمهایی که سعی نمیکنند آن دوران سخت را بنمایش بگذارند، بلکه واقعیتهای ۸ سال جنگ تحمیلی و پیامدهای پس از آن را بهتصویر میکشند. حاتمی کیا در سایر فیلمهای خود نیز نگاه نزدیکی به مسائل سیاسی و مشکلات جامعه دارد.
پس از فیلم دیدهبان، وی دو فیلم دیگر را کارگردانی کرد ولی میتوان در بین آثار پس از دیدهبان جدیترین فیلم را از کرخه تا راین دانست. از کرخه تا راین، محصول ۱۳۷۱ به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا است که به سرنوشت قربانیان بمبهای شیمیایی در جنگ ایران و عراق میپردازد. از بازیگران این فیلم میتوان علی دهکردی و هما روستا را نام برد. همچنین موسیقی ماندگار این فیلم از آثار مجید انتظامی است که نظیر آن در هیچ فیلم سینمایی دیگر به گوش نمیرسد. رفته رفته فیلمهایی نظیر روبان قرمز، برج مینو و آژانس شیشهای توسط این کارگردان نام آشنا بر روی پرده سینماها رفت و رسما ابراهیم حاتمیکیا را تبدیل به یک چهره شاخص و منحصربهفرد در سینمای ایران کرد.
جدای از فیلمسازی و در زمینه جوایز، ابراهیم حاتمیکیا کوله باری از جوایز مختلف جشنواره فیلم فجر را در کارنامه خود دارد. اولین جایزه وی مربوط به فیلم دیدهبان است که جایزه ویژه هیئت داوران بهترین کارگردانی هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر را از آن خود کرده است. در زیر میتوانید لیست کامل جوایز ابراهیم حاتمیکیا و لیست فیلمهایی را که وی کارگردانی کرده است مشاهده کنید.
لیست جوایز ابراهیم حاتمیکیا
نام جشنواره | توضیحات |
جشنواره فیلم فجر | جایزه ویژه هیئت داوران برای فیلم دیدهبان سال ۱۳۶۷ |
دیپلم افتخار بهترین فیلم برای فیلم مهاجر سال ۱۳۶۸ | |
دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه برای فیلم وصل نیکان سال ۱۳۷۰ | |
سیمرغ بلورین بهترین فیلم برای فیلم از کرخه تا راین سال ۱۳۷۱ | |
سیمرغ بلورین بهترین فیلم برای فیلم از کرخه تا راین سال ۱۳۷۱ | |
سیمرغ بلورین بهترین فیلمنامه برای فیلم آژانس شیشهای سال ۱۳۷۶ | |
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی برای فیلم آژانس شیشهای سال ۱۳۷۶ | |
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی بخش سینمای بینالملل برای فیلم روبان قرمز سال ۱۳۷۷ | |
سیمرغ بلورین بهترین فیلم برای فیلم بهرنگ ارغوان سال ۱۳۸۲ | |
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی برای فیلم بهرنگ ارغوان سال ۱۳۸۲ | |
سیمرغ بهترین فیلم از نگاه تماشاگران برای فیلم بهرنگ ارغوان سال ۱۳۸۲ | |
سیمرغ بلورین بهترین فیلم برای فیلم بهنام پدر سال ۱۳۸۴ | |
سیمرغ بلورین بهترین فیلم بخش سینمای آسیا برای فیلم بهنام پدر سال ۱۳۸۴ | |
دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه برای فیلم بهنام پدر سال ۱۳۸۴ | |
سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه ملی برای فیلم چ سال ۱۳۹۱ | |
جایزه ویژه هیئت داوران بهترین فیلمنامه و کارگردانی بخش سینمای بینالملل برای فیلم چ سال ۱۳۹۱ | |
جشنواره فیلم دفاع مقدس | تندیس بهترین کارگردانی برای فیلم مهاجر سال ۱۳۶۸ |
دیپلم افتخار بهترین فیلمنامه برای فیلم وصل نیکان سال ۱۳۷۰ | |
دیپلم افتخار بهترین فیلم نامه برای فیلم از کرخه تا راین سال ۱۳۷۱ | |
لوح افتخار و تندیس جشنواره بهترین فیلمنامه و بهترین کارگردانی سال ۱۳۷۶ | |
جشن خانه سینما | تندیس زرین بهترین کارگردانی برای فیلم آژانس شیشهای سال ۱۳۷۶ |
تندیس زرین بهترین کارگردانی برای فیلم ارتفاع پست در سال ۱۳۸۰ | |
تندیس زرین بهترین فیلم برای فیلم ارتفاع پست در سال ۱۳۸۰ | |
جشنواره بینالمللی فیلم سینه کوئیست | جایزه نگاه ویژه برای فیلم آژانس شیشهای سال ۱۳۷۶ |
جشن سینمایی ققنوس | تندیس بهترین فیلم بادیگارد سال ۱۳۹۴ |
لیست فیلمهای ابراهیم حاتمیکیا
سال | نام فیلم |
۱۳۹۴ | بادیگارد |
۱۳۹۱ | چ |
۱۳۸۹ | گزارش یک جشن |
۱۳۸۷ | دعوت |
۱۳۸۴ | بنام پدر |
۱۳۸۳ | بهرنگ ارغوان |
۱۳۸۰ | ارتفاع پست |
۱۳۷۷ | روبان قرمز |
۱۳۷۶ | آژانس شیشهای |
۱۳۷۴ | برج مینو |
۱۳۷۴ | بوی پیراهن یوسف |
۱۳۷۲ | خاکستر سبز |
۱۳۷۰ | وصل نیکان |
۱۳۶۸ | مهاجر |
۱۳۶۷ | دیدهبان |
۱۳۶۵ | هویت |
جدای از فیلمهای ذکر شده، ابراهیم حاتمیکیا دو سریال تلویزیونی بنامهای حلقه سبز محصول ۱۳۸۶ و خاک سرخ محصول ۱۳۸۱ را در کارنامه درخشان خود دارد.
از این مباحث که بگذریم، ابراهیم حاتمیکیا جز آن دسته از کارگردانانی است که آثار سایر کارگردانها را مورد انتقاد قرار میدهد. یکی از کارگردانانی که آثارش توسط حاتمیکیا مورد انتقاد قرار گرفته است، اصغر فرهادی و فیلم جدایی نادر از سیمین است. وی عقیده دارد این فیلم فرهادی یک اثر ناامید کننده در سینمای ایران بحساب آمده و ساخت یک بیاخلاقی است که از سوی کارگردان صورت گرفته است! البته این بخشی از اظهار نظرهای ابراهیم حاتمیکیاست؛ وی در ابتدا معتقد بود زنده یاد عباس کیارستمی فرد بزرگی است ولی پس از مدتی اعلام کرد که بزرگ شدن کیارستمی بهلطف جشنوارههای خارجی است.
همچنین در سی و سومین جشنواره فجر در حالی که نقش اول فیلم بادیگارد، پرویز پرستویی جایزه سیمرغ نقش اول مرد را دریافت کرد در شب اهدا جایزه در برج میلاد حضور نداشت و به نوعی اعتراض خود را اعلام کرد که با حمایت پرستویی همراه شد.