یکی از بدترین دردهایی که ممکن است دچار آن شویم، درد دندان است. در این مطلب بهترین روش های درمان خانگی دندان درد را معرفی خواهیم کرد.
یکی از بدترین دردهایی که ممکن است هر انسانی در طول زندگی خود تجربه کند، درد دندان است. بارها این جمله را از پدر و مادرها و بزرگترها شنیده‌ایم که مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید، اما برخی از افراد به علت سهل انگاری و اهمال کاری این کار را انجام نمی‌دهند.
روش‌هایی سودمند برای تسکین درد دندان
دندان علاوه بر زیبایی ظاهری، کاربرد دیگری نظیر جویدن غذا و سایر مواد خوراکی دارد. مواد غذایی و خوراکی‌های مختلف لای دندان گیر می‌کند و به مرور زمان باعث می‌شود مینای دندان خراب شود. پوسیدگی دندان، عفونت، شکستن یا حتی افتادن و لقی دندان نهایتاً موجب درد دندان می‌شود.
دردی که بیشتر از یک تا دو روز ادامه یابد نیاز به رسیدگی و مراقبت‌های پزشکی دارد و باید هر چه سریع‌تر برای دندان درد به پزشک مراجعه کنید. البته گاهی اوقات ممکن است نتوانید به موقع به دندانپزشک مراجعه کنید و اینجا نیاز است درمان‌های سریع و خانگی را امتحان کنید تا دردتان تسکین یابد. در ادامه ده روش تسکین دندان درد را معرفی خواهیم کرد.
توجه داشته باشید که روش‌های زیر اگرچه در کوتاه‌مدت مناسب است، اما توصیه می‌کنیم حتماً برای حل مشکل دندان خود در اسرع وقت با پزشک معالج مشورت کنید. وقتی اصطلاحاً دندان شما به عصب می‌رسد، با کوچک‌ترین حرکت شما درد می‌کند. برای مثال با نوشیدن مایعات یا خوردن غذا و حتی راه رفتن! همچنین می‌توانید با بدترین غذاها و نوشیدنی‌های مضر برای دندان که سلامت دهان شما را تهدید می‌کنند آشنا شوید.
1. زردچوبه
اصولا وقتی دندان درد می‌کند، باکتری‌ها مشغول فعالیت هستند و زردچوبه با خواص ضد التهابی و ضد باکتریالی که دارد می‌تواند جلوی فعالیت بیش از حد آنها را بگیرد. برای این که بتوانید زردچوبه را به شیوه اصولی استفاده کنید، می‌بایست ابتدا آب را با زردچوبه قاطی کنید تا ماده خمیری به دست آید.
خمیری که حاصل آمده را باید روی دندانی که درد می‌کند قرار دهید و برای اثربخشی بیشتر می‌توانید به جای آب از عسل استفاده کنید، چرا که عسل ماده‌ای بسیار مفید برای درمان دندان درد است.
2. دهان شویه هیدروژن پراکسید
روش موثر دیگری که برای درمان دندان درد استفاده می‌شود، هیدروژن پراکسید خواهد بود. می‌توانید این محلول را از داروخانه‌ها تهیه کنید و دهان خود را با آن بشویید. محلول مذکور می‌تواند باکتری‌های موجود در ریشه دندان را از بین ببرد. برای این که این ماده مایع اثربخشی بهتری داشته باشد باید ترکیب متناسبی از هیدروژن پراکسید با آب درست کنید.
مدت زمان چرخاندن محلول دهان شویه 30 ثانیه است و دقت کنید که به هیچ وجه نباید آن را بخورید. پس از استفاده باید دهان خود را چند مرتبه با آب بشویید تا اثری از آن باقی نماند. خوردن هیدروژن پراکسید به شدت خطرناک است و نباید برای دندان درد کودکان از آن مصرف کرد.
3. آویشن
حتما وقتی سرما خورده‌اید، این جمله را که «آویشن بخور» شنیده‌اید. آویشن یک گیاه کوهی بسیار مفید است که می‌تواند عفونت‌های مختلفی نظیر ریه و سرفه مزمن را بهبود بخشد. یکی از عناصر اصلی این گیاه دارویی، تیمول است که خاصیت ضد عفونی کنندگی و ضد قارچی دارد.
در صورتی که به روغن آویشن دسترسی دارید، یک قطره از آن را در یک لیوان آب حل کنید و دهان خود را چند مرتبه با محلول به دست آمده شست‌وشو دهید. همچنین می‌توانید چند قطره روغن آویشن را با چند قطره آب مخلوط کنید و با ریختن آن روی پنبه، به دندانی که درد می‌کند فشار دهید.
4. آلوئه ورا
ممکن است دیده باشید که پزشکان برای درمان سوختگی‌های شدید و مزمن، ژل آلوئه‌ورا تجویز می‌کنند تا به عنوان پماد روی محل سوختگی استفاده شود. ژل آلوئه ورا را می‌توانید از برگ‌های آن تهیه کنید. البته این گیاه کاربردهای دیگری هم دارد که از جمله آن می‌توان به کاهش التهاب لثه اشاره کرد.
اگر لثه شما دچار التهاب شده می‌توانید از ژل آلوئه ورا استفاده کنید. تحقیقات جدید نشان داده این ماده دارای خواص آنتی باکتریالی است و قدرت زیادی در از بین بردن باکتری‌هایی دارد که باعث پوسیدگی دندان می‌شوند.
5. میخک
یکی از موادی که از قدیم‌الایام برای درمان دندان درد مورد استفاده قرار می‌گرفته، میخک بوده است. اوژنول ماده‌ای است که در گیاه میخک وجود دارد و همچون ماده بیهوشی طبیعی عمل می‌کند. از دیگر فواید میخک می‌توان به خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی آن اشاره کرد.
برای این که بتوانید درد دندان خود را هر چه سریع‌تر از بین ببرید، می‌توانید پنبه‌ای را آغشته به چند قطره روغن میخک کنید و روی محل درد قرار دهید. همچنین می‌توانید از میخک خشک استفاده کنید و بعد از جویدن آن، خمیر آن را روی دندان خود قرار دهید.
6. سیر
در این که سیر خاصیت ضد التهابی و ضد باکتریالی دارد شکی نیست. خواص مختلف سیر باعث شده در طول تاریخ استفاده‌های گوناگونی از آن بشود. یکی از ترکیب‌های مفید سیر، آلیسین است که به شدت خاصیت آنتی باکتریالی دارد. می‌توانید برای تسکین درد خود یک حبه سیر تازه را خرد کرده و کمی نمک به آن بیفزایید. بعد از آن می‌توانید ترکیب به دست آمده را روی دندان خود بگذارید.
7. چای نعناع
نعناع گیاهی خنک کننده است و همچون میخک دهان را بی‌حس می‌کند و نتیجتا می‌تواند باعث تسکین دندان درد شود. از طرف دیگر کاربرد مهم نعناع، ضد باکتریال بودن آن است. اگر در خانه برگ خشک شده نعناع دارید، کمی از آن را توی قوری بریزید و یک فنجان آب جوش به آن اضافه کنید.
پس از 20 دقیقه دم کردن این ترکیب می‌توانید چای نعناع آماده شده را بنوشید. البته ممکن است نتوانید چای نعناع را به علت طعمی که دارد بخورید و اگر وضعیت شما بدین صورت است، می‌توانید چای نعناع را در دهان خود بچرخانید و بیرون بریزید. یکی دیگر از روش‌های موثر استفاده از نعناع، استفاده از تی بگ یا چای کیسه‌ای نعناع است.
بعد از این که چای کیسه‌ای را در آب جوش انداختید، کمی به آن فرصت دهید تا دمای آن کاهش یابد. سپس وقتی خنک‌تر شد آن را روی محل درد دندان قرار دهید. اگر به روغن نعناع حساسیت یا آلرژی ندارید، می‌توانید چند قطره روغن آن را روی پنبه ریخته و روی محل درد بگیرید تا درد تسکین یابد.
8. داروی مسکن
یکی از بهترین درمان‌هایی که می‌توان برای درد دندان پیشنهاد داد، قرص مسکن است. اگرچه مصرف زیاد و بیش از حد مسکن‌ها توصیه نمی‌شود، اما می‌توان در موارد ضروری از آنها استفاده کرد. قرص‌هایی نظیر استامینوفن، ایبوپروفن و مفنامیک اسید از داروهای مسکنی است که می‌توان مصرف کرد.
البته توجه داشته باشید که مصرف هر گونه قرص شیمیایی باید زیر نظر پزشک صورت بگیرد و افراد زیر 16 سال به هیچ وجه نباید از قرصی به نام آسپرین استفاده کنند. خانم‌های باردار هم در مصرف هر گونه قرص شیمیایی باید با پزشک خود مشورت کنند.
9. آب نمک
ساده‌ترین و در دسترس‌ترین دارویی که می‌توان برای درمان درد دندان از آن استفاده کرد، آب نمک است. اگر هر گونه باکتری یا غذای مانده لای دندان‌ها وجود داشته باشد، آب نمک آنها را از بین خواهد برد. همچنین آب نمک می‌تواند التهاب لثه و دندان را بهبود بخشد. می‌توانید آب نمک را 30 ثانیه در دهان خود بچرخانید و چند مرتبه این عملیات را تکرار کنید.
10. کمپرس یخ
اما یکی دیگر از راه‌های ساده برای درمان درد دندان، قرار دادن کمپرس یخ است. سرمای کیسه یخ می‌تواند التهاب لثه را کاهش دهد. برای مثال می‌توانید یک کیسه پلاستیکی پر از یخ یا حتی یک بسته سبزیجات یا نان یخ‌زده را روی فک خود قرار دهید و از میزان درد دندان خود بکاهید.
همچنین برای این که تأثیر یخ بیش از پیش شود می‌توانید هر چند دقیقه یک مرتبه این کار را تکرار کنید؛ ولی توجه داشته باشید که یخ را برای طولانی‌مدت روی محل درد دندان قرار ندهید. گذاشتن یخ روی صورت یا فک باعث انقباض رگ‌های خونی خواهد شد و از آنجایی که جریان خون کندتر از قبل می‌شود، بافت آن قسمت حس خود را از دست می‌دهد. همین بی‌حسی باعث کاهش درد و التهاب می‌گردد.
شب‌ها چگونه از درد دندان خلاص شویم؟
اصولا هر دردی شب به سراغ آدم می‌آید و یکی از مهم‌ترین دردهایی که شب‌ها بیش از هر زمان دیگری گریبان افراد را می‌گیرد، دندان درد است. تحمل این درد آن هم در شب یکی از زجرآورترین سختی‌هایی است که شاید هر یک از ما تجربه کرده باشیم. این احتمال وجود دارد که درمان‌های مذکور نتوانند پاسخگوی درد شما شوند. در ادامه درمان‌هایی را معرفی می‌کنیم که احتمالا سریع‌تر جواب می‌دهند:
- استفاده از مسکن‌های بدون نسخه: اگرچه استفاده از مسکن‌هایی نظیر ایبوپروفن و استامینوفن توصیه نمی‌شود، اما وقتی درد دندان دارید توجهی به ضرر و زیان این داروها نخواهید کرد. اگر درد دندان شما خفیف باشد، احتمالا با خوردن یکی از این قرص‌ها یا ژلوفن درد کاهش می‌یابد. در داروخانه‌ها ژل‌ها و اسپری‌های بی‌حس کننده‌ای نظیر لیدوکائین وجود دارد که می‌توانید تهیه کنید. توجه داشته باشید که مصرف داروهای حاوی بنزوکائین برای کودکان زیر 2 سال جایز نیست.
- بالاتر نگه داشتن سر از بدن: از جمله روش‌های مفید برای کاستن از درد دندان، بالاتر نگه داشتن سر از بدن است. این کار باعث می‌شود خون به سر حمله نکند. به طور کلی تجمع خون در سر عامل درد است.
- خوردن برخی غذاها قبل از خواب ممنوع: اگر مستعد درد دندان هستید، بهتر است از خوردن برخی غذاهای اسیدی، سفت یا سرد قبل از خواب بپرهیزید. این غذاها می‌تواند درد شما را شدیدتر کند.
- استفاده از دهان شویه: دندان‌های خود را با دهان شویه تمیز کنید. این کار باعث می‌شود دندان‌ها ضد عفونی و بی‌حس شوند.
- استفاده از کیسه یخ قبل خواب: داخل یک پلاستیک فریزر مقداری یخ بریزید و قبل از این که می‌خواهید بخوابید، آن را دور پارچه پیچیده و روی محل درد قرار دهید. این اقدام باعث می‌شود درد دندان شما کاهش یابد و بتوانید راحت‌تر بخوابید.
دندانپزشک یا خود درمانی؟
دندان درد چیزی نیست که با خود درمانی بهبود یابد و باید حتما در اسرع وقت به پزشک مراجعه کرد. درمان‌هایی که بالاتر از آنها یاد کردیم صرفا به طور موقت کاربرد دارند تا بتوانید فرصت خوبی برای رفتن پیش پزشک پیدا کنید. به طور کلی یک تا دو روز بیشتر نباید درد دندان را تحمل کرد و پس از آن مراجعه به دندانپزشک ضروری است.
در صورتی که دندان درد به موقع درمان نشود، می‌تواند آسیب‌های جدی‌تری به لثه وارد کند و حتی منجر به آبسه دندان شود. اصولا آبسه وقتی رخ می‌دهد که باکتری‌ها به قسمت داخلی دندان یعنی مغز آن (پالپ) برسند و به آنجا آسیب برسانند.
چگونه از درد دندان پیشگیری کنیم؟
همواره این جمله را از دندانپزشک یا اطرافیان شنیده‌ایم که می‌گویند «مسواک بزن» یا «از نخ دندان استفاده کن» و اگر قصد داریم جلوی دندان درد را بگیریم و پیشگیری کنیم می‌بایست بهداشت دهان و دندان خود را حفظ کنیم. برای رعایت این نکته لازم است نکاتی که در ادامه می‌آید را مرتب انجام دهید:
- دندان‌های خود را دو مرتبه در طول روز و هر بار به مدت 2 دقیقه مسواک بزنید.
- از خوردن غذاها و خوراکی‌های شیرین اجتناب کنید.
- نخ دندان را فراموش نکنید و مرتب از آن استفاده نمایید.
- سیگار را برای خود قدغن کنید.
- حداقل هر 6 ماهی یک بار به دندانپزشک مراجعه کرده تا دندان‌هایتان را معاینه کند.
سخن پایانی
همان‌طور که گفتیم عده‌ای گمان می‌کنند دندان درد با روش‌های خانگی به طور کامل و دائمی درمان می‌شود، اما این تصور اشتباهی است که باید نادیده گرفته شود. برخی نیز منتظر می‌مانند و فکر می‌کنند با انتظار مشکلی حل می‌شود. روش‌های خانگی و گیاهی باعث تسکین درد می‌شوند، ولی مشکل را به طور کامل حل نمی‌کنند. به همین خاطر باید به هنگام آغاز شدن درد دندان از مشورت پزشک متخصص بهره‌مند شوید.
