در این مقاله قصد داریم به معرفی بهترین بازیگران مرد ایرانی بپردازیم. در ادامه با میدونی همراه شوید.
در سینما و تلویزیون ایران، همواره رقابت بین بازیگران مرد جدی بوده است و معمولا در دههها و نسلهای مختلف ستارههای بازیگری جدید جایگزین قبلیها شدهاند و طرفداران خود را بهدست آوردهاند. این آمد و شدها و همیشه در اوج نبودن یک ستاره خاص، به عوامل مختلفی همچون انتشار فیلمها و سریالهای جدید یا تغییر سلیقه در بین مخاطبان برمیگردد. حال در این بین وقتی بازیگران مرد ایرانی را با نگاه سینمایی و باتوجهبه کارنامهشان مورد مطالعه قرار میدهیم به برخی نامهای ماندگار برمیخوریم که توانستهاند تا سالیان طولانی در کانون توجهات باقی بمانند.
استعداد بالا و تواناییشان در بازیگری به آنها این امکان را داده که نزد مخاطبان، جایگاه خاصی داشته باشند و همواره در مقام یک ستاره به دیگران معرفی شوند. هدف از این مقاله نیز معرفی بهترین بازیگران مرد ایرانی است که در سینما، تلویزیون و شبکه نمایش خانگی درخشیدهاند. معیار انتخاب به تواناییهای اجرا، تعداد نقشآفرینیهای به یاد ماندنی و سایر ویژگیهای خاص بازیگری است.
این فهرست براساس تاریخ تولد بازیگران از قدیم به جدید رتبه بندی شده است.
بهترین بازیگران مرد ایرانی
۷۰- عزت الله انتظامی
- تولد: ۳۰ خرداد ۱۳۰۳
- وفات: ۲۶ مرداد ۱۳۹۷
- مهمترین فیلمها: فیلم گاو، فیلم اجاره نشینها، فیلم حاجی واشنگتن
- مهمترین جوایز: برنده ۲ سیمرغ بلورین، برنده هوگو نقرهای بهترین بازیگر مرد در جشنواره شیکاگو
اهالی رسانه و منتقدین به عزتالله انتظامی القابی همچون آقای بازیگر و عزت سینمای ایران را دادهاند. فیلم واریته بهاری به کارگردانی پرویز خطیبی نخستین تجربه سینمایی انتظامی محسوب میشود که محصول سال ۱۳۲۸ است. انتظامی بیست سال بعد، در فیلم گاو اثر ماندگار داریوش مهرجویی به ایفای نقش پرداخت. کاراکتر مش حسن که انتظامی در گاو ایفاگر آن بود بهدلیل وابستگی زیاد به گاوش در فراق گاو به سوگ مینشیند. بازی او در فیلم گاو نقطه عطف و تحولی شگرف در تاریخ بازیگری سینمای ایران شد.
بازیهای او در دیگر آثار مهرجویی همچون آقای هالو، دایره مینا، پستچی، اجارهنشینها، هامون و بانو از کارهای ماندگار این زوج هنری است. انتظامی در فیلمهای کارگردانان مطرح دیگری چون علی حاتمی، ناصر تقوایی، مسعود کیمیایی، رخشان بنیاعتماد، مسعود جعفری جوزانی و محسن مخملباف نیز بازی کردهاست. انتظامی برای بازی در فیلم گاو اولین جایزه بینالمللی سینمای ایران را کسب کرد و برنده جایزه جشنواره بینالمللی شیکاگو شد. انتظامی پس از انقلاب و بهخصوص در دهه شصت در انواع و اقسام نقشها حضوری درخشان داشت شد.
از دیگر فیلمهای مطرحی که انتظامی در آنها به ایفای نقش پرداخت میتوان به اجاره نشینها که برای آن نامزد دریافت سیمرغ جشنواره فیلم فجر شد، گراند سینما ساخته حسن هدایت که اولین سیمرغ انتظامی را برای او به ارمغان آورد، هامون که برای بازی در نقش مکمل آن نامزد دریافت سیمرغ شد، روز فرشته ساخته بهروز افخمی و خانهای روی آب ساخته بهمن فرمان آرا که سیمرغ دوم و سوم کارنامه هنری او را رقم زدند، اشاره کرد.
۶۹- مرتضی احمدی
- تولد: ۱۰ آبان ۱۳۰۳
- وفات: ۳۰ آذر ۱۳۹۳
- مهمترین فیلمها: فیلم بابا شمل و قلندر، فیلم مردی که زیاد میدانست، فیلم اتوبوس
مرتضی احمدی در چهار عرصه «سینما، تلویزیون، رادیو و تئاتر» فعالیت داشت و با تلاش فراوان موفق شد در تمام این زمینهها به موفقیت دست یابد. او در بازیگری صاحب سبک بود و در هنر دوبلاژ گویندهای با یک صدای خاص و منحصربهفرد محسوب میشد. در نگارش کتابهایش نیز نویسندهای برجسته میشد. در هنر آواز و موسیقی نیز یکی از معدود خوانندگان سبک بیات تهران بود، بهعلاوه اینکه نام و صدایش در زمره انگشتشمار پیشپرده خوانان قدیم برده میشد.
احمدی در اوایل پاییز سال ۱۳۲۲ در تئاتر فرهنگ برای اولینبار پیش پردهخوانی کرد و در نتیجه این فعالیت بازیگر تئاتر هم شد. احمدی در سال ۱۳۲۳ به رادیو تهران (چندی بعد در رادیو ایران و بعد از آن در رادیو و تلویزیون ایران) به کار کردن اشتغال گزید، تا برنامههای کمدی اجرا کند. او برنامههای موفق و پر مخاطبی را در رادیو اجرا کرد. او به پاس یک عمر فعالیت هنری توسط هنرمندانی همچون سعید پورصمیمی، بهزاد فراهانی و بهرام بیضایی مورد تمجید قرار گرفت.
مرتضی احمدی در دوران فعالیت هنری خود در بیش از ۷۰ فیلم و سریال به ایفای نقش پرداخت. بابا شمل و قلندر (علی حاتمی)، مردی که زیاد میدانست و اتوبوس (یدالله صمدی)، معما و مأموریت (حسین زندباف) و خانه خلوت ساخته مهدی صباغزاده تنها بخشی از کارنامه پربار کاری احمدی در زمینه بازیگری را تشکیل میدهند. مرتضی احمدی بهعنوان صداپیشه در مجموعه تلویزیونی شکرستان حضور پیدا کرد و این پروژه که آخرین برگ کارنامه هنری او بود به اثری ماندگار تبدیل شد.
۶۸- ناصر ملک مطیعی
- تولد: ۸ فروردین ۱۳۰۹
- وفات: ۴ خرداد ۱۳۹۷
- مهمترین فیلمها: فیلم قیصر، فیلم ولگرد، فیلم گرداب
- مهمترین جوایز: برنده دو جایزه سپاس
فعالیت ناصر ملک مطیعی در سینما با بازی در صحنه کوتاهی از فیلم «واریته بهاری» (پرویز خطیبی، ۱۳۲۸) آغاز شد. بازی او در دومین فیلمش «شکار خانگی» (علی دریابیگی، ۱۳۳۰) در حد بیان یک جمله کوتاه در صحنه یک میهمانی بود. بازی ملک مطیعی در «ولگرد» (مهدی رئیس فیروز، ۱۳۳۱) او را به اوج محبوبیت رساند و برای بازی در آن نخستین دستمزد فعالیت حرفهای خود را گرفت. با موفقیت «ولگرد» بلافاصله در فیلمهای گرداب (حسن خردمند، ۱۳۳۲) ـ که نخستین فیلم رنگی سینمای ایران بود ـ و سپس در فیلم غفلت (علی کسمایی، ۱۳۳۲) بازی کرد. ملک مطیعی پس از بازی در غفلت، از «پارس فیلم» به «دیانا فیلم» رفت، تا در ازای بازی در دو فیلم در سال، ماهانه هزار تومان دستمزد دریافت کند، اما پس از ایفای نقش در چهارراه حوادث (ساموئل خاچیکیان، ۱۳۳۳) که متفاوت از سایر نقشهای او بود، به خدمت نظام احضار شد. او پس از بازگشت، در فیلم اتهام (شاپور یاسمی، ۱۳۳۵) بازی کرد.
ملکمطیعی در فاصله سالهای (۴۰–۱۳۳۶) در فیلمهای: «بازگشت به زندگی» (عطاالله زاهد، ۱۳۳۶)، «عروس فراری» (اسماعیل کوشان، ۱۳۳۷)، «طلسم شکسته» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۷)، «دشمن زن» (پرویز خطیبی، ۱۳۳۷)، «دوقلوها» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۸)، «اول هیکل» (سیامک یاسمی، ۱۳۳۹)، عمو نوروز (سیامک یاسمی، ۱۳۴۰)، آرامش قبل از طوفان (خسرو پرویزی، ۱۳۴۰)، عسل تلخ (حسین مدنی، ۱۳۴۰)، سایه سرنوشت (اسماعیل کوشان، ۱۳۴۰) و آس و پاس (سیامک یاسمی، ۱۳۴۰) بازی کرد.
پس از دهه ۴۰ شمسی، با حضور محمدعلی فردین بهعنوان «جوان اول» فیلمها، به تدریج از محبوبیت او کاسته شد. ملک مطیعی در فیلم قیصر (مسعود کیمیایی، ۱۳۴۸) با ایفای نقش «داش فرمون» به شمایلی مخصوص به خود با کلاه مخملی دست یافت. پس از انقلاب اسلامی از فعالیت ملک مطیعی برای ایفای نقش در سینمای ایران ممانعت به عمل آمد و او دوران سختی را سپری کرد. ناصر ملکمطیعی پس از ۳۵ سال دوری از سینمای ایران، بالاخره در فیلم نقش نگار ساخته علی عطشانی بازی کرد.
۶۷- محمد علی کشاورز
- تولد: ۲۶ فروردین ۱۳۰۹
- وفات: ۲۵ خرداد ۱۳۹۹
- مهمترین فیلمها: فیلم مادر، فیلم رگبار، فیلم کمالالملک
- مهمترین جوایز: نامزد ۱ سیمرغ بلورین
محمدعلی کشاورز فارغالتحصیل هنرستان هنرپیشگی تهران و دانشکده هنرهای دراماتیک بود. او از فارغ التحصیلان رشته نقشهبرداری نیز بود و مجریگری برخی برنامههای مربوطبه نقشهبرداری در صدا و سیما به عهده وی بودهاست. محمدعلی کشاورز یکبار در دانشکده پزشکی نیز پذیرفته شد. اما بهدلیل علاقه زیادی که به بازیگری داشت از تحصیل در این رشته انصراف داد و به بازیگری پرداخت.
کشاورز فعالیت هنری خود را از ۱۳۳۹خورشیدی با حضور در نمایش «ویولن ساز کره مونا» آغاز کرد و برای نخستین بار در سال ۱۳۴۳ خورشیدی با فیلم شب قوزی ساخته فرخ غفاری بازیگری سینما را نیز تجربه کرد و بعد به تلویزیون رفت و کارگردانی هنری قسمت هایی از سریال خانه قمر خانم را به عهده گرفت. کشاورز در مقام یک بازیگر سرشناس همچنین نقشها و ژانرهای مختلفی را در سینما، تئاتر و تلویزیون بهیادگار گذاشته است و از نظر نقشآفرینی در سریالها و فیلمهای سینمایی و نمایشهای مختلف و همکاری با کارگردانان و فیلمسازان نامداری چون ابراهیم گلستان، والریو زورلینی، بهرام بیضایی، ناصر تقوایی، نادر ابراهیمی، علی حاتمی، داریوش مهرجویی و عباس کیارستمی کارنامهای پُربار و متنوع دارد.
محمد علی کشاورز تا سال ۱۳۸۷ خورشیدی در ۴۷ فیلم سینمایی ایفای نقش کردهاست. از جمله کارهای قابلتوجه او میتوان به رگبار، خشت و آینه، برزخیها، کمالالملک، مردی که موش شد، کفشهای میرزا نوروز، مادر، جستوجو در جزیره، ناصرالدینشاه آکتور سینما، دلشدگان، آقای بخشدار، زیر درختان زیتون، روز واقعه، و کمیته مجازات اشاره کرد. کشاورز در سال ۱۳۶۸ برای بازی در فیلم مادر نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد.
۶۶- محمد علی فردین
- تولد: ۱۵ بهمن ۱۳۰۹
- وفات: ۱۸ فروردین ۱۳۷۹
- مهمترین فیلمها: فیلم گنج قارون، فیلم سلطان قلبها، فیلم حاتم طایی
- مهمترین جوایز: برنده ۱ جایزه سپاس
ورود فردین به عرصه سینما زمانی رقم خورد که او کشتیگیر مطرحی بود. در زمستان ۱۳۳۸ بهطور اتفاقی در سالن سینما با اسماعیل کوشان آشنا شد و ازطریق او بهعنوان نقش اصلی فیلم چشمه آب حیات ساخته سیامک یاسمی انتخاب شد. این اولین نقشآفرینی حرفهای فردین در سینما محسوب میشد. سپس بازی در فیلمهای فردا روشن است و فریاد نیمه شب به کارگردانی ساموئل خاچیکیان نقطه عطف کارنامه هنریاش محسوب میشود، آثاری که توانستند عنوان بهترین و پرفروشترین فیلم سال را ازآن خود کنند، فردین با فیلم آقای قرن بیستم به شهرت رسید؛ و درمیان سالهای ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۷ دراوج دوران کاری خود قرار گرفت.
کاراکترهایی که فردین ایفاگر آن بود به تیپ علی بی غمی مشهور بود که تنوع نقش خوبی داشت، جوان عیاش فردا روشن است، فرخ تا امیر فریاد نیمه شب تا مکانیک جوان بیوه های خندان ، تا خسروی طلای سفید که مهندسی شیمی خوانده بود ، ساسان خبرنگار جنایی گرگ های گرسنه، داش ابرام کلاه مخملی زن ها فرشته اند، احمد صیاد در ساحل انتظار ، امیر انسانها ، محمود بد اقبال مسیر رودخانه ، یار قلی جهنم زیر پای من ، آقای سپاهی دهکده طلایی ، مراد ترانههای روستائی تا امیر اسد عشق و انتقام همه و همه تبدیل به فیلمهای مهم کارنامه فردین شدند. اما هیچ یک از این فیلمها نتوانستد آن طور که گنج قارون فردین را بر سر زبانها انداخت، شهرت او را صد چندان کنند.
فردین با بازی در گنج قارون سیامک یاسمی به شهرتی بیسابقه در میان بازیگران ایرانی دست یافت. فیلمی که در زمان خود تماشاگران بارها و بارها آن را در سینما میدیدند. در ادامه محمد علی فردین فقط به بازیگری اکتفا نکرد و در سال ۱۳۴۷ با ساخت فیلم سلطان قلبها خون تازهای به رگهای سینمای ایران تزریق کرد و توانست با بازی در این فیلم بهعنوان اولین سوپراستار تاریخ سینمای ایران لقب بگیرد. درنهایت وی بعد از انقلاب به همراه سعید راد و ناصر ملکمطیعی در فیلم برزخیها به کارگردانی ایرج قادری بازی کرد که سال ۱۳۶۱ روی پرده رفت. این فیلم آخرین حضور فردین در عرصه سینمای ایران بود و پس از آن اجازه کار به او داده نشد.
۶۵- داوود رشیدی
- تولد: ۲۵ تیر ۱۳۱۲
- وفات: ۵ شهریور ۱۳۹۵
- مهمترین فیلمها: فیلم گلهای داوودی، فیلم شیلات، فیلم کمالالملک
داوود رشیدی از سال ۱۳۵۰ خورشیدی با فیلم سینمایی «فرار از تله» وارد عرصه بازیگری سینما شد که جایگاهش را بهعنوان یکی از بهترین بازیگران نقش مکمل تثبیت کرد. اولین فیلم پیش از انقلاب رشیدی که در آن اوج هنرنمایی او را شاهد هستیم فیلم «کندو» ساخته فریدون گله است. رشیدی با بازی در نقش «آقا حسینی» نقش مقابل بهروز وثوقی را ایفا میکرد. با آن که داوود رشیدی در تعداد کمی از فیلمهای ایرانی پیش از انقلاب بازی کرد، اما شهرت نسبتاً خوبی بهدست آورد.
بااینحال بخش عمده از فعالیتهای حرفهای او صرف مدیریت گروه نمایش و سرگرمی در تلویزیون ایران میشد. سالهای نخستین پس از انقلاب ایران، پرکارترین دوره فعالیت بازیگری او است. او در چهار-پنج سال اول انقلاب در نزدیک به ۲۰ فیلم بازی کرد. شیلات، خانه عنکبوت، کمالالملک و گلهای داوودی از مشهورترین این فیلمها بودند. در سال ۱۳۶۳ و پس از بازی در دو فیلم کیومرث پوراحمد ناگهان فعالیت سینمایی رشیدی قطع شد و نزدیک به ۱۰ سال متوقف ماند.
بااینحال او همچنان در اواسط دهه شصت و اوایل دهه هفتاد خورشیدی در حالیکه اجازه فعالیت در سینما را نداشت، حضور پررنگی در سریالهای تلویزیونی ایران داشت که رسانه به مراتب پرمخاطبتری از سینما بود. مشهورترین نقشی که از او از آن سالها در خاطره مردم ماندهاست، مفتش شش انگشتی سریال هزاردستان، به کارگردانی علی حاتمی بود. آوای فاخته، گل پامچال، تنهاترین سردار، ولایت عشق، مختارنامه و کلاه پهلوی از دیگر کارهای تلویزیونی مشهور او در سالهای گذشته بودهاست.
۶۴- ایرج قادری
- تولد: ۲۸ فروردین ۱۳۱۳
- وفات: ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱
- مهمترین فیلمها: فیلم برزخیها، فیلم سرسپرده، فیلم داغ ننگ
ایرج قادری در سال ۱۳۴۱ شرکت سینمایی «پانوراما» را به همراه موسی افشار تأسیس کرد. وی فعالیت خود را پس از انقلاب با ساخت فیلمهای: برزخیها (۱۳۶۰)، دادا (۱۳۶۱) و تاراج (۱۳۶۳) ادامه داد. بعد از این فیلم به علت ممنوعالفعالیت بودن تا اوایل دهه ۷۰ فیلمی نساخت و با درام جنایی میخواهم زنده بمانم فیلمنامهای از رسول صدرعاملی و براساس داستان زندگی پدرام تجریشی فعالیت خود را دوباره آغاز کرد. قادری در طول دوران بازیگری خود در ۷۱ فیلم به ایفای نقش پرداخت که از مهمترین آنها میتوان به شاهرگ، رفیق، پلنگ در شب، سینهچاک، میعادگاه خشم و توبه اشاره کرد.
او همچنین پس از انقلاب فیلمهایی هم چون نابخشوده، پنجه در خاک، طوطیا، شهرت، سام و نرگس، چشمان سیاه، آکواریوم، محاکمه، پاتو زمین نذار و شبکه را کارگردانی کرد. ایرج قادری در سام و نرگس محمدرضا گلزار را به سینمای ایران معرفی کرد. او همچنین قرار بود در اولین فعالیت تلویزیونی خود ستایش را با فیلمنامهای از سعید مطلبی جلوی دوربین ببرد که بیماری این فرصت را از او گرفت و در اختیار سعید مطلبی قرار داد.
۶۳- جمشید مشایخی
- تولد: ۶ آذر ۱۳۱۳
- وفات: ۱۳ فروردین ۱۳۹۸
- مهمترین فیلمها: فیلم قیصر، فیلم کمالالملک، فیلم گلهای داوودی
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
جمشید مشایخی در سال ۱۳۳۶ به استخدام اداره تازه تأسیس هنرهای دراماتیک درآمد و بهعنوان بازیگر کار خود را در برنامه نمایشی کانال سوم غیردولتی آغاز کرد، اولین فعالیت هنری وی بازی در تلهتئاتر «بعد از سی سال» به کارگردانی علی نصیریان در سال ۱۳۳۹ بود. مشایخی در سال ۱۳۴۲ با بازی در فیلم کوتاه «جلد مار» بازیگری در سینما را آغاز کرد اما نخستین اثر مهم او بازی در نقش خان دایی در فیلم قیصر ساخته مسعود کیمیایی بود.
مشایخی با بازی در نقش انسانهای بیرحم و همچنین نقشهای تاریخی همچون شازده احتجاب، کمال الملک و سریال هزاردستان نشانگر توانایی بالای او در بازیگری است. او در سال ۱۳۶۳، بابت بازی در دو فیلم گلهای داوودی و کمالالملک، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر شد. او همچنین در سال ۱۳۸۲ برای بازی در فیلم بانوی من برنده تندیس جشن خانه سینما شد. مشایخی در سال ۱۳۸۵ نشان رسمی چهره ماندگار را دریافت کرد و در سال ۱۳۹۲ نشان درجه یک فرهنگ و هنر را بهدست آورد.
۶۲- علی نصیریان
- تولد: ۱۳ بهمن ۱۳۱۳
- مهمترین فیلمها: فیلم گاو، فیلم بوی پیراهن یوسف، فیلم مسخره باز
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
علی نصیریان فعالیت هنری خود را با کسب مهارت در مدرسه تئاتر سعدی آغاز کرد. او با شرکت در آزمون ورودی و کسب نمره قبولی به دوره سه ساله این هنرستان وارد شد. نصیریان در زمینه نویسندگی صاحب سبک بود و با بیش از ده نمایشنامه به همراهِ بهرام بیضایی و اکبر رادی و غلامحسین ساعدی و اسماعیل خلج از برجستگان نمایشنامهنویسی در زبان فارسی بهشمار میرود. وی در سال ۱۳۳۵ جایزه نخستین مسابقه نمایشنامهنویسی را برای نمایش بلبل سرگشته دریافت کرد.
فیلم گاو ساخته داریوش مهرجویی نخستین فعالیت سینمایی او بود. آقای هالو، پستچی، کفشهای میرزا نوروز، شیر سنگی، ناخدا خورشید، هزاردستان، سالهای خاکستر، بوی پیراهن یوسف، میوه ممنوعه و شهرزاد از آثار شاخص وی است. نصیریان در اوایل دهه ۶۰ نقش قاضی شارع را در سریال سربداران و نقش ابوالفتح صحاف را در سریال هزاردستان بازی کرد، نقشهایی که بین تمام نقشهایش تا آن تاریخ منحصربهفرد بودند.
علی نصیریان همچنین عضو پیوسته فرهنگستان هنر است. علی نصیریان در سن ۸۴ سالگی در سی و هفتمین دوره جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۹۷ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای بازی در فیلم مسخرهباز کسب کرد و تبدیل به مسنترین فردی شد که این جایزه را دریافت کرده است.
۶۱- بیک ایمان وردی
- تولد: ۲۵ خرداد ۱۳۱۵
- وفات: ۲۲ شهریور ۱۳۸۲
- مهمترین فیلمها: فیلم یک قدم تا مرگ، فیلم دلهره، فیلم ضربت
بیک ایمان وردی بعد از طی دوران نوجوانی بهدلیل تسلط بر زبان انگلیسی به استخدام سفارت آمریکا درآمد. وی فعالیت هنری را سال ۱۳۳۷ با بازی در تروپ تئاتر «اُسکار» آغاز کرد. در سال ۱۳۴۰ بهدنبال برخوردی که با ساموئل خاچیکیان داشت، خاچیکیان اندام ورزیده و چهره سینمایی او را مناسب برای ایفای نقش در سینما تشخیص داد و از ایمانوردی دعوت به عمل آورد تا دراستودیو آژیر فیلم حضور پیدا کند. او در این استودیو در اولین نقش زندگی سینمایی خود نقش کوتاهی در فیلم فریاد نیمه شب بازی کرد که همین نقش چند دقیقهای باعث شد تا این کارگردان مطرح در فیلمهای بعدی خود مانند یک قدم تا مرگ، دلهره، ضربت و سرسام جهت بازی از او دعوت به عمل بیاورد.
بعد از ورود به صحنه سینما با اجرای نقشهای مختلف در فیلمهای اکشن و کمدی در بیش از صدها فیلم سینمایی، بهعنوان یکی از پرکارترین بازیگران سینمای ایران در دهه ۴۰ و ۵۰ شمسی به محبوبیت ویژهای در بین مردم دست یافت و به واسطه تواناییاش در ایفای نقشهای مختلف سینمایی لقب مرد هزار چهره سینما را کسب کرد.
او در طول فعالیت هنریاش با بازیگران سرشناسی از جمله ناصر ملک مطیعی، محمد علی فردین، بهروز وثوقی، ایرج قادری، فروزان، آذر شیوا، آرمان هوسپیان، پوری بنایی و منوچهر وثوق به نقش آفرینی پرداختهاست. بیک ایمانوردی در فیلمهای کمدی با الهام از (نقش ستوان کلمبو با بازی پیتر فالک) به همراه گویشی شیرین با دوبله منوچهر اسماعیلی ظاهر میشد که این فیلمها در بین عامه مردم با استقبال زیادی همراه بود.
۶۰- پرویز فنی زاده
- تولد: ۷ بهمن ۱۳۱۶
- وفات: ۵ اسفند ۱۳۵۸
- مهمترین فیلمها: فیلم رگبار، فیلم گوزنها، فیلم تنگسیر
- مهمترین جوایز: برنده ۱ جایزه سپاس
پرویز فنی زاده پیش از آن که فعالیت هنری را آغاز کند حروفچین و مصحح روزنامه اطلاعات بود. وی در سال ۱۳۳۷ در کلاسهای هنرهای دراماتیک شرکت کرد. او در سال ۱۳۳۷ «گروه تئاتر گل سرخ» را با همکاری چند تن از دوستانش تشکیل داد و بعدها به «گروه پاسارگاد» پیوست و فعالیت هنریاش را در تئاتر دنبال کرد.
او در سال ۱۳۵۲ به خاطر بازی در فیلم رگبار جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را از جشنواره سینمایی سپاس گرفت. وی در مدت ۲۰ سال کار هنری در بیش از ۱۹ فیلم سینمایی، از جمله تنگسیر و گوزنها و ۷۰ نمایش، از جمله پهلوان اکبر میمیرد، به ایفای نقش پرداخت. وی پس از بازی در دو سریال تلویزیونی سلطان صاحبقران و داییجان ناپلئون، به محبوبیت زیادی دست یافت. خشت و آینه (ابراهیم گلستان)، گاو (داریوش مهرجویی)، رگبار (بهرام بیضایی)، غریبه (شاپور قریب)، تنگسیر (امیر نادری)، شام آخر (شهیار قنبری)، قدغن (علیرضا داوودنژاد) و اعدامی (محمدباقر خسروی) آثار سینمایی مهم کارنامه کاری پرویز فنیزاده محسوب میشوند که او با بازی در این آثار در میان اهالی هنر با لقب نابغه مشهور شد.
۵۹- بهروز وثوقی
- تولد: ۲۰ اسفند ۱۳۱۶
- مهمترین فیلمها: فیلم قیصر، فیلم داش آکل، فیلم رضا موتوری
- مهمترین جوایز: برنده ۳ جایزه سپاس و برنده ۴ جایزه جهانی جشنواره جهانی فیلم تهران
وثوقی کار هنری را در بخش دوبله رادیو و تلویزیون آغاز کرد. او را بیشتر با شمایل قیصر میشناسند و او در این اثر به یادماندنی امضای بازیگری خود را برجای گذاشت. به غیر از قیصر او در دو فیلم داش آکل و رضا موتوری نیز با مسعود کیمیایی همکاری کرد که نتیجه هر سه همکاری برای او جایزه جشنواره سپاس تهران را به همراه داشت.
وثوقی در همکاری با امیر نادری در نقش زائر محمد در فیلم تنگسیر به نقشآفرینی پرداخت و به واسطه آن برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم دهلی شد. از دیگر فیلمهای ماندگاری که وثوقی در آن به ایفای نقش پرداخت میتوان به سید در گوزنها ساخته مسعود کیمیایی، ابی نسیه در کندو ساخته فریدون گله، مجید ظروف چی در سوته دلان به کارگردانی علی حاتمی و حاتم در ملکوتِ خسرو هریتاش اشاره کرد.
آخرین اثری که بهروز وثوقی در آن به ایفای نقش پرداخته فیلم فصل کرگدن به کارگردانی بهمن قبادی است که نقش اصلی مرد فیلم را در مقابل مونیکا بلوچی بازی کرده است.
۵۸- مهدی فتحی
- تولد: ۲۶ آذر ۱۳۱۸
- وفات: ۲۹ اسفند ۱۳۸۲
- مهمترین فیلمها: فیلم اعتراض، فیلم کشتی آنجلیکا، فیلم آدم برفی
- مهمترین جوایز: نامزد ۲ سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر
مهدی فتحی در سال ۱۳۳۷ با ورود به «هنرکده آزاد هنرپیشگی آناهیتا» بهطور رسمی و حرفهای کار تئاتری خود را آغاز کرد. او در تئاتر آناهیتا در نمایشهای اتللو، هیاهوی بسیار برای هیچ، طبقه ششم، روبهکها، صاحب مهمانخانه، تانیا و سلمانی شهر سویل به صحنه رفت و نیز در بیش از بیست تئاتر تلویزیونی در آن سالها حضور داشت. فتحی در آن سالها بازی در فیلم «زن خونآشام» به کارگردانی مصطفی اسکویی را نیز تجربه کرد، تدریس بهعنوان استاد فن بیان در هنرکده آناهیتا و دانشکده هنرهای دراماتیک در کارنامه او وجود دارد و میتوان او را یکی از استادان شاخص فن بیان تاریخ تئاتر ایران برشمرد.
از سال ۱۳۶۶ خورشیدی تقریباً درسن ۴۸ سالگی مهدی فتحی بازی در جلوی دروبین را بهطور جدی با «تحفهها» ساخته ابراهیم وحیدزاده شروع کرد و برای آن نامزد بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره فیلم فجر شد. سپس در کشتی آنجلیکا به کارگردانی محمد بزرگنیا خوش درخشید. دوران پرکاری او بعد از وقفهای طولانی، با شرکت در سریالهای تلویزیونی که مهمترین آن سریال امام علی و فیلم سینمایی آدم برفی بود، آغاز شد که بعد از آن، به غیر از تحسین خواص، در بین عموم مردم نیز شهرت پیدا کرد. فتحی در سال ۱۳۶۷ در نمایشنامه تاریکیهای سرکش به کارگردانی مهین اسکویی ایفای نقش کرد که به روی صحنه نرفت.
فتحی در سال ۱۳۷۸ نقش ماندگاری را در فیلم اعتراض ساخته مسعود کیمیایی به یادگار گذاشت. نقشی که دیالوگ مشهور آن دستمایه مردم کوچه و بازار و حتی فیلمهای ایرانی دیگر گشت. فتحی برای بازی در این فیلم نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل جشنواره فیلم فجر شد. نمایش دندون طلا به کارگردانی داوود میر باقری و بازی در نقش ژان والژان در نمایش بینوایان به کارگردانی بهروز غریب پور از دیگر فعالیتهای نمایشی وی در سالهای واپسین زندگیاش بود.
۵۷- پرویز پورحسینی
- تولد: ۲۰ شهریور ۱۳۲۰
- وفات: ۷ آذر ۱۳۹۹
- مهمترین فیلمها: فیلم کشتی آنجلیکا، فیلم کمیته مجازات، فیلم طلسم
- مهمترین جوایز: نامزد ۳ سیمرغ بلورین
پرویز پورحسینی در سال ۱۳۴۸ وارد پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد و از رشته بازیگری در سال ۱۳۵۴ دانشآموخته شد. او همزمان با ورود به دانشگاه، همکاری خود را با کارگاه نمایش آغاز کرد. نمایشهای اودیپ، معلم من پای من، باغ آلبالو، ویس و رامین، انسان حیوان تقوا و جان نثار کالیگولا و اورگاست، حاصل این همکاری بودند. نمایشهای شهر ما و نظاره مرگ نیز از همکاریهای او با گروه تئاتر «پیاده» در آن سالها بود. وی از سال ۱۳۵۵ تا پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، در نمایشهایی چون خاطرات و کابوسها، شیون، استعاذه و جنایت و مکافات به ایفای نقش پرداخت. او پس از انقلاب نیز با نمایشهایی مانند دکتر فاستوس، ماهان کوشیار، معمای ماهیار معمار، چراغ گاز، افسانه اندوه، شب یهودا و بازجویی به فعالیتهای هنری خود ادامه داد. بخش مهمی از کارنامه کاری پرویز پورحسینی را سریالهای تلویزیونی تشکیل میدهند.
مجموعههایی مانند هزاردستان، ز هر کوی، روزی روزگاری، تصویر یک رویا، همسفر، شب دهم، مختارنامه از جمله سریالهایی هستند که پرویز پورحسینی در آنها به ایفای نقش پرداخت. او همچنین از سال ۱۳۵۱ در سینما نیز حضور داشت. جاده قدیم، قاتل اهلی، رستاخیز، کمیته مجازات، روز فرشته، رنو تهران - ۲۹، کشتی آنجلیکا، باشو، غریبه کوچک و کمالالملک از جمله کارهای او در سینمای ایران هستند. پورحسینی معمولا بهعنوان یکی از مهمترین نقشهای فرعی فیلمها و سریالها انتخاب میشد اما چیزی که در خصوص بازی او اهمیت دارد ماندگاری همین نقشهای مکمل و فرعی است.
او همواره میدانست چگونه باید ضربان نقش را بهدست بگیرد که کاراکتر را به اثری جاودان تبدیل کند. پرویز پورحسینی برای بازی در فیلم مریم مقدس به کارگردانی شهریار بحرانی، دیپلم افتخار جشنواره فیلم فجر را دریافت کرد و برای ایفای نقش در فیلمهای اوینار به کارگردانی شهرام اسدی و طلسم به کارگردانی داریوش فرهنگ، کاندیدای بهترین بازیگر مرد از جشنواره فیلم فجر شد. او در سالهای پایانی عمرش برای بازی در فیلم قاتل اهلی برنده تندیس بهترین بازیگر مرد جشن حافظ شد.
۵۶- مرتضی عقیلی
- تولد: ۲۱ شهریور ۱۳۲۰
- مهمترین فیلمها: فیلم تپلی، فیلم مسافر، فیلم سلام بر عشق
مرتضی عقیلی فارغ التحصیل رشته بازیگری و کارگردانی از دانشکده هنرهای دراماتیک است. او فعالیت خود را با تئاتر و سپس تلویزیون شروع کرد و هماکنون ساکن آمریکا است. عقیلی بهصورت جدی فعالیت خود را از سال ۱۳۴۱ وقتی ۲۱ ساله بود با حضور در نمایشهای گروه تئاتر شاهین سرکیسیان آغاز کرد و از سال ۱۳۵۰ با بازی در فیلم کاکو وارد سینما شد.
عقیلی از سال ۱۳۵۴ درکنار بازیگری بهعنوان کارگردان و نویسنده با فیلم فاصله شروع به فعالیت کرد و در سه فیلم نیز در مقام تهیه کننده حضور داشت. او تا سال ۱۳۵۷ در بیش از ۶۲ فیلم و سریال بازی کرد و بعد از انقلاب هم تا سال ۱۳۶۱ در تئاتر حضور داشت تا اینکه از بازیگری منع شد.
۵۵- فرامرز قریبیان
- تولد: ۲۷ آبان ۱۳۲۰
- مهمترین فیلمها: فیلم گوزنها، فیلم غزل، فیلم ترن
- مهمترین جوایز: برنده ۳ سیمرغ بلورین
قریبیان تحصیل در رشته بازیگری را در مدرسه ویژوال آرت آمریکا نیمه کاره رها کرد و فعالیت سینماییاش را با دستیاری کارگردان و ایفای نقش کوتاهی در فیلم بیگانه بیا ساخته مسعود کیمیایی در سال ۱۳۴۷ آغاز کرد. او سال ۱۳۵۱ در دو اثر با کیمیایی همکاری کرد. او در خاک که براساس رمان محمود دولت آبادی نوشته شده به ایفای نقش پرداخت و در گوزنها همبازی بهروز وثوقی شد. غزل در سال ۱۳۵۵ سومین همکاری او با مسعود کیمیایی بود.
قریبیان به غیر از بازیگری در زمینه کارگردانی نیز فعالیت داشت و در سال ۱۳۶۵ کارگردانی را با فیلم جدال در تاسوکی آغاز کرد و در سال ۱۳۶۶ در فیلم ترن به کارگردانی امیر قویدل ایفای نقش کرد و توانست از ششمین دوره جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کند. قریبیان در سال ۱۳۷۱ برای بازی در فیلم بندر مه آلود ساخته امیر قویدل برای دومین بار سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد.
قریبیان در سال ۱۳۷۸ تواناییهای خود در کارگردانی را با فیلم چشمهایش ثابت کرد. فیلمی که با نگاه به داستان داش آکل نوشته صادق هدایت ساخته شده بود. او سومین سیمرغ بلورین کارنامه کاریاش را در هجدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم مرد بارانی به کارگردانی ابوالحسن داوودی بهدست آورد. قریبیان در بهمن ماه ۹۸ پس از بازی در فیلم خروج از دنیای بازیگری خداحافظی کرد.
۵۴- مهدی فخیم زاده
- تولد: ۲۰ تیر ۱۳۲۱
- مهمترین فیلمها: فیلم مسافران مهتاب، فیلم خواستگاری، فیلم آذر شهدخت پرویز و دیگران
- مهمترین جوایز: نامزد ۱ سیمرغ بلورین
مهدی فخیم زاده فارغ التحصیل ادبیات فرانسه از دانشکده ادبیات دانشگاه تهران است. وی فعالیت سینمایی را سال ۱۳۵۱ با بازی در فیلم «تپلی» به کارگردانی رضا میرلوحی آغاز کرد. در سال ۱۳۵۱ وارد عرصه سینما شده و در فیلمهای مختلف بهعنوان دستیار کارگردان حضور پیدا کرد. در سال ۱۳۵۳ اولین فیلم سینماییاش با نام مجازات را کارگردانی کرد. او معمولا یکی از نقشهای مهم آثارش را خود بازی میکند. از جمله فیلمهایی که تاکنون کارگردانی کرده میتوان از میراث من ، جنوب ، تشریفات ، مسافران مهتاب ، تپش ، بهار در پاییز ، ساده لوح ، خواستگاری ، شتاب زده ، همسر و همنفس نام برد.
بااینحال بخش عمدهای از شهرت و محبوبیت فخیمزاده به واسطه ساخت سریالهای تلویزیونی است. او در دهه هفتاد دو سریال تاریخی آخرین سردار و ولایت عشق را برای تلویزیون ساخت و پس از آن در دهه هشتاد به کارگردانی سریالهای پلیسی روی آورد. خواب بیدار اولین سریال پلیسی او بود که برای اولینبار از یک خلافکار زن با نام ناتاشا بهره میبرد. از این سریال استقبال فوقالعادهای شد و تا مدتها بازپخش آن نیز جزو سریالهای پرمخاطب محسوب میشد. حس سوم، بیصدا فریاد کن، ساختمان ۸۵ و فوق سری از دیگر سریالهای پلیسی و خانوادگی پلیسیای هستند که فخیمزاده خود در آنها به ایفای نقش پرداخت.
از دیگر نقشآفرینیهای او میتوان به بازی در نقش عمربن سعد در سریال مختارنامه، تکیه بر باد، دندون طلا و علیالبدل اشاره کرد. مهدی فخیمزاده در سی و دومین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم آذر، شهدخت، پرویز و دیگران نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد.
۵۳- بهمن مفید
- تولد: ۵ مرداد ۱۳۲۱
- وفات: ۲۶ مرداد ۱۳۹۹
- مهمترین فیلمها: فیلم قیصر، فیلم داش آکل
بهمن مفید که فارغالتحصیل رشته تئاتر از دانشکده هنرهای دراماتیک است. وی همراهبا پدر و برادرانش گروهی داشتند که به همراه بازیگرانی مانند: بهزاد فراهانی، رضا میرلوحی، اصغر آقاخانی، و بهرام وطنپرست به اجرای تئاتر میپرداختند. مفید کار سینمایی خود را در سال ۱۳۴۸ و با ایفای نقش کوتاهی در فیلم قیصر به کارگردانی مسعود کیمیایی آغاز کرد.
این نقش گرچه کوتاه بود اما مفید با دیالوگ پرآوازهاش در این نقش، جاودانه شد. این دیالوگ، بخشی از فیلمنامه نبود و پس از اجرا و پیشنهادش توسط بهمن مفید بهدلیل زیبایی و اثرگذاری، مورد پسند مسعود کیمیایی قرار گرفت و وارد فیلمنامه شد.
بهمن مفید در سال ۱۳۵۱ در دیگر فیلم مسعود کیمیایی، داش آکل به ایفای نقش پرداخت و برنده تندیس بهترین بازیگر مکمل مرد از جشنواره سپاس تهران شد. پس از انقلاب اسلامی، وزارت ارشاد در دولتهای مختلف، اجازه کار به مفید را نداد.
۵۲- سعید پور صمیمی
- تولد: ۹ اسفند ۱۳۲۲
- مهمترین فیلمها: فیلم ناخدا خورشید، فیلم پرده آخر، فیلم تحفهها
- مهمترین جوایز: برنده ۳ سیمرغ بلورین
سعید پورصمیمی فارغالتحصیل رشته بازیگری و کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. وی که به استاد بازی در نقشهای مکمل معروف است موفق به کسب سه سیمرغ بلورین برای فیلمهای ناخدا خورشید، تحفهها و پرده آخر برای بهترین بازیگر نقش مکمل گشتهاست. پورصمیمی بهصورت جدی فعالیت خود را همزمان با ورود به دانشگاه در سال ۱۳۴۰ وقتی ۱۸ ساله بود با یک گروه تئاتری به همراه عباس یوسفیانی، پرویز پورحسینی و پرویز فنی زاده آغاز کرد.
بعد از لیسانس بهعنوان کارمند اداره تئاتر مشغول بکار شد تا اینکه به تلویزیونی رفت و در واحد نمایش به استخدام درآمد و کارگردانی نمایشهای صحنهای و تلویزیونی و نوشتن فیلمنامه را ادامه داد. از دیگر فعالیتهای سعید پورصمیمی میتوان به نویسندگی کتاب نیز اشاره کرد که از آثارش میتوان به کتاب آزادی به سرزمین خود باز میگردد، آشغال سازان و کاخ نیرنگ اشاره کرد. سعید پورصمیمی کارش را در سینما با بازی در فیلم ناخدا خورشید به کارگردانی ناصر تقوایی در سال ۱۳۶۵ آغاز کرد.
در تلویزیون نیز در مجموعههای تلویزیونی در پناه تو، ماه عسل، شبی از شبها و در تلهتئاتر هنر (نوشته یاسمینا رضا) بازی کرده است. سعید پورصمیمی ۱۰ شهریور سال ۱۳۹۸ با ایفای نقش در نمایش «آواز قو» به کارگردانی پریزاد سیف، پس از ۱۷ سال به صحنه تئاتر بازگشت.
۵۱- جمشید هاشم پور
- تولد: ۳ فروردین ۱۳۲۳
- مهمترین فیلمها: فیلم تاراج، فیلم عقابها، فیلم مادر
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
اولین فیلمی که جمشید هاشمپور در آن به ایفای نقش پرداخت، «جهنم سفید» به کارگردانی ساموئل خاچیکیان بود. سپس در فیلمهای «جنجال پول» ساخته پرویز خطیبی و ایوالله به کارگردانی منوچهر نوذری، قسمت (کارگردان امیر شروان) و عشقیها (کارگردان جمشید شیبانی) بازی کرد. آخرین فیلم او قبل از انقلاب ۱۳۵۷، «خوشگلترین زن عالم» به کارگردانی قدرتالله احسانی بود. پس از آن برای مدتی سینما را رها کرد. بعد از انقلاب جمشید هاشمپور در سال ۱۳۶۱ به دعوت مسعود کیمیایی برای بازی در «فیلم خط قرمز» دوباره به سینما بازگشت. بازی او در نقش «زینال بندری» در فیلم تاراج ساخته ایرج قادری بود که جمشید هاشمپور (آریا) را با سرِ تراشیده میان مردم مطرح کرد؛ تا جایی که تیپ قهرمان سرتراشیده تا سالها مخاطبان بسیاری را روانه سینماها میکرد.
او ستاره سینمای ایران در دهه هفتاد بود. هاشم پور در دهه ۱۳۶۰ و اوایل دهه ۱۳۷۰ درکنار بازی در فیلمهای اکشن و حادثهای، بازی در نقشهای دیگر را نیز امتحان کرد. بازی در فیلمهایی نظیر: روز باشکوه ساخته کیانوش عیاری، مادر علی حاتمی، پرده آخر واروژ کریم مسیحی، عشق و مرگ محمدرضا اعلامی و دلشدگان ساخته علی حاتمی. هاشمپور پس از دریافت دیپلم افتخار از هفدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم هیوا ساخته رسول ملاقلی پور گزیدهکار شد و کمتر در سینما حضور پیدا کرد.
هاشمپور از معدود چهرههایی است که هیچگاه فعالیت تئاتر نداشته است. او به غیر از مسافری از ری ساخته داوود میرباقری که ابتدا قرار بود فیلم سینمایی باشد، هرگز در سریالهای تلویزیونی نیز حاضر نشده است. البته او تجربه بازی در دو سریال نمایش خانگی شهرزاد و آقازاده را در کارنامه خود دارد. هاشمپور به تمرین قبل از اجرا اعتقاد ندارد. همین موضوع سبب شد میرباقری برای بازی در نقش مختار هاشم پور را کنار بگذارد.
۵۰- خسرو شکیبایی
- تولد: ۷ فروردین ۱۳۲۳
- وفات: ۲۸ تیر ۱۳۸۷
- مهمترین فیلمها: فیلم هامون، فیلم کیمیا، فیلم سالاد فصل
- مهمترین جوایز: برنده ۳ سیمرغ بلورین
خسرو شکیبایی تحصیلاتش را در رشته بازیگری در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به پایان برد. تا پیش از انقلاب فقط در عرصه تئاتر و دوبله فعالیت داشت و فعالیت حرفهای در سینما را با بازی در فیلم خط قرمز ساخته مسعود کیمیایی در سال ۱۳۶۱ آغاز کرد.
خسرو شکیبایی بیش از ۵۰ فیلم سینمایی بازی کرده است که دراینمیان بازی در نقش حمید هامون در فیلم هامون ساخته داریوش مهرجویی یکی از ماندگارترین نقشهایی است که او ایفا کردهاست.
شکیبایی برای بازی در فیلمهای هامون، کیمیا و سالاد فصل موفق به کسب سیمرغ بلورین جشنواره فجر شد و در آخرین نقش آفرینی کارنامه کاریاش، برای فیلم اتوبوس شب دیپلم افتخار بیست و پنجمین جشنواره فجر را بهدست آورد. یکبار برای همیشه، سایه به سایه و کاغذ بیخط از دیگر نقشهای کارنامه کاری شکیبایی بودند که او به واسطه آنها نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد جشنواره شد. فیلم حکم ساخته مسعود کیمیایی همکاری مجددی بعد از ۲۲ سال بین این کارگردان و خسرو شکیبایی بود. او درنهایت در تیرماه ۱۳۸۷ در اثر ایست قلبی درگذشت.
۴۹- داریوش ارجمند
- تولد: ۵ مرداد ۱۳۲۳
- مهمترین فیلمها: فیلم ناخدا خورشید، فیلم کشتی آنجلیکا، فیلم پرده آخر
- مهمترین جوایز: برنده ۲ سیمرغ بلورین
داریوش ارجمند تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه فردوسی مشهد در رشته کارشناسی تاریخ و جامعهشناسی سپری کرد. علی شریعتی یکی از استادان او در آن برهه بود. وی سپس برای ادامه تحصیل رهسپار پاریس شد. در پاریس مدرک کارشناسی ارشد تئاتر و سینما را از دانشگاه سوربن دریافت کرد. ارجمند علاوهبر بازیگری در تئاتر مشهد، به ساخت فیلمهای کوتاه ۸ میلیمتری هم پرداخت که مهمترین آنها فیلم «هیس» است. کارگردانی فیلم «گفت زیر سلطه من آیید» نوشته علی پزشکی، اولین تجربه سینمایی او در قطع ۱۶ میلی متری است.
ارجمند با بازی در فیلم ناخدا خورشید ساخته ناصر تقوایی به سینما آمد و در سال ۱۳۶۵ با دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از پنجمین جشنواره فیلم فجر جای خود را بهعنوان یک بازیگر خوب و قابل قبول تثبیت کرد. وی در دهه ۶۰ در سه فیلم کشتی آنجلیکا، پرده آخر و جستجوگر به ایفای نقش پرداخت. ارجمند در دهه ۱۳۷۰ گزیده کار شد و در سه فیلم آدمبرفی، اعتراض و سگکشی بازی کرد.
دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای فیلم سگکشی از نوزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر نیز در کارنامه وی به چشم میخورد. همچنین وی در تلویزیون در سریالهای تلویزیونی ستایش در نقش حشمت فردوس و مجموعه امام علی در نقش مالک اشتر بازیهای ماندگاری از خود بر جای گذاشت. ارجمند در سال ۱۳۹۱ طی حکمی از سوی محمدرضا طالقانی بهعنوان سخن گوی فدراسیون پهلوانی و زورخانهای منصوب شد و در مراسمی در تیر ماه ۱۳۹۲ نشان درجه یک فرهنگ و هنر را دریافت کرد. ارجمند در مصاحبهای علت عدم حضورش در سریال مختارنامه را منفی بودن شخصیت مختار در واقعیت عنوان کرد.
۴۸- سعید راد
- تولد: ۴ آبان ۱۳۲۳
- مهمترین فیلمها: فیلم خداحافظ رفیق، فیلم تنگنا، فیلم عقابها
- مهمترین جوایز: برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد در جشنواره فیلم فجر
سعید راد از سال ۱۳۴۷ به فعالیت در سینما پرداخت. در سال ۱۳۵۰، با بازی در فیلم فاتحین صحرا بازیگری را آغاز کرد. خداحافظ رفیق و تنگنا به کارگردانی امیر نادری، کافر ساخته فریدون گله، صبح روز چهارم ساخته کامران شیردل، صادق کرده ناصر تقوایی، سفر سنگ و خط قرمز به کارگردانی مسعود کیمیایی، دادشاه ساخته حبیب کاووش و عقابها ساخته ماندگار ساموئل خاچیکیان از جمله برترین آثاری است که راد تا قبل از خروج از ایران در آنها به ایفای نقش پرداخت.
راد پس از اینکه در اواسط دهه ۱۳۶۰ ممنوع التصویر شد، ایران را ترک کرد و در سال ۱۳۷۸ پس از سالها دوری از سینما به وطن خود بازگشت و در دوئل به کارگردانی احمدرضا درویش به ایفای نقش پرداخت. پروانگی، چ، پایان خدمت و عشق و جنون از دیگر آثار سینمایی سعید راد پس از بازگشت به ایران است. او همچنین در سریالهای در چشم باد، سرزمین کهن و دل نیز به ایفای نقش پرداخته است. راد برای بازی در فیلم گیرنده برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد از بخش نگاه نو سی و یکمین جشنواره فیلم فجر شد.
۴۷- بهزاد فراهانی
- تولد: ۱ بهمن ۱۳۲۳
- مهمترین فیلمها: فیلم راه افتخار، فیلم سگ کشی، فیلم ابراهیم خلیلالله
وی دورههایی از تئاتر را در فرانسه گذراند و در کارگردانی، بازیگری و نویسندگی فارغالتحصیل شد. بهزاد فراهانی فعالیت هنری خود را با بازی در تئاتر آغاز کرد. سپس به سینما روی آورد و با بازی و نگارش فیلمنامه فیلم «تجاوز» به کارگردانی حمید مصداق، به جمع اهالی سینما پیوست. فراهانی سه دهه است که حضوری مستمر در سینما، تلویزیون و تئاتر دارد. بازی در سریال ماندگار امام علی در نقش معاویه، فراهانی را تبدیل به چهرهای برجسته در عرصه بازیگری کرد.
بهزاد فراهانی پس از این سریال نشان داد که اهل ریسک است و بازی در عرصه کمدی را با نقش آفرینی در سریال کت جادویی و فیلم عشق گمشده تجربه کرد. فراهانی در تلویزیون ایفاگر دو نقش متفاوت برای محمدرضا ورزی بود، او در ابراهیم خلیلالله و قائم مقام فراهانی ساختههای این کارگردان به ایفای نقش پرداخت. او در فیلم سگکشی ساخته بهرام بیضایی در نقشی کوتاه به ایفای نقش پرداخت که خود آن را موهبتی بزرگ در کارنامه کاریاش میداند. بهزاد فراهانی بهتازگی پیش تولید فیلم جدیدش مهمانی از کارائیب را آغاز کرده است.
۴۶- سعید نیک پور
- تولد: ۱۳۲۴
- مهمترین فیلمها: فیلم سوتهدلان، فیلم روز واقعه، فیلم شهر آشوب
سعید نیک پور در زمستان سال ۱۳۴۳ به همراه علی حاتمی وارد دانشکده هنرهای دراماتیک شد و با افرادی از جمله محمد علی کشاورز و هوشنگ بهشتی آشنا شد. وی اولین کار خود را در ازطریق شبکه ۳ در نمایشنامهای به نام در راه کاردیف به کارگردانی ابراهیم آملی و تهیه کندگی حسین ترابی بازی کرد. در سال ۱۳۴۶ در نمایشنامه آنتیگون به کارگردانی رکنالدین خسروی و با شرکت محمد علی کشاورز و ثریا قاسمی بازی کرد. در زمستان سال ۱۳۴۸ با بازی در نمایشنامه برما به کارگردانی پری صابری در تالار رودکی تهران بازی کرد.
پس از پایان خدمت سربازی با دعوت علی حاتمی در سریال تلویزیونی سلطان صاحبقران در نقش میرزا رضا کرمانی بازی کرد. سعید نیک پور پس از اولین همکاریاش با علی حاتمی گزیده کار شد و در فاصلههای زمانی دو یا سه سال به بازی میپرداخت. او در سال ۱۳۵۴ بار دیگر با علی حاتمی همکاری کرد و این بار بازیگر سوتهدلان شد.
دو سال بعد نیکپور در سایههای بلند باد ساخته بهمن فرمان آرا حضور پیدا کرد. پس از آن با فرارسیدن انقلاب اسلامی، تلویزیون پیشنهاد ساخت یک سهگانه را به نیک پور داد و نیک پور سریالهای شاه شکار، امیرکبیر و وزیر مختار را کارگردانی کرد. او در سریال امیرکبیر با بازی در نقش این شخصیت برجسته تاریخی، نقشی ماندگار خلق کرد. نیک پور سه همکاری با داوود میرباقری را نیز در کارنامه خود دارد؛ رعنا، مسافری از ری و بازی در نقش عماریاسر در سریال امام علی (ع).
۴۵- مهدی هاشمی
- تولد: ۱۶ آذر ۱۳۲۵
- مهمترین فیلمها: فیلم همسر، فیلم دو فیلم با یک بلیت، فیلم آلزایمر
- مهمترین جوایز: برنده ۲ سیمرغ بلورین
وی در سال ۱۳۵۲ در رشته هنرهای نمایشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد. فعالیت در تئاتر را بهعنوان بازیگر به همراه داریوش فرهنگ در سال ۱۳۴۸ با تشکیل گروه تئاتر «پیاده» آغاز کرد. وی نخستین بازی سینماییاش را در فیلم «زنده باد...» ساخته خسرو سینایی تجربه کرد. اما بازی او در مجموعه تلویزیونی سلطان و شبان بود که نامش را سر زبانها انداخت و او را به شهرت رساند.
بازی او در فیلم دو فیلم با یک بلیت، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول نهمین دوره جشنواره فیلم فجر را برای او به ارمغان آورد. مهدی هاشمی در دهه هفتاد باز هم در فیلمهای همسر به کارگردانی مهدی فخیمزاده و معجزه خنده ساخته یدالله صمدی درخشید. بسیاری از منتقدان، سیمرغ بلورین دوازدهمین دوره جشنواره فیلم فجر را که به عزتالله انتظامی برای بازی در روز فرشته رسیده بود، از آن مهدی هاشمی، برای بازی در فیلم همسر میدانستند.
هاشمی پس از چند سال کمکاری و دوری از تلویزیون و سینما با مجموعههای تلویزیونی هزاران چشم و روزگار قریب به کارگردانی کیانوش عیاری بازگشت موفقیتآمیزی به تلویزیون داشت و پس از آن با نقش آفرینی در فیلمهای متعدد سینمایی، تواناییاش را دوباره به اثبات رساند و در بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر برای دومین بار موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول برای فیلمهای آلزایمر و آقا یوسف گردید. مهدی هاشمی در اواخر دهه هشتاد و دهه نود در فیلمهای مهم دیگری همچون هیچ به کارگردانی عبدالرضا کاهانی، ضد گلوله ساخته مصطفی کیایی، خانه پدری ساخته کیانوش عیاری، قصهها به کارگردانی رخشان بنیاعتماد و سیانور به کارگردانی بهروز شعیبی به ایفای نقش پرداخت.
۴۴- رضا رویگری
- تولد: ۶ دی ۱۳۲۵
- مهمترین فیلمها: فیلم بوتیک، فیلم گناهکاران، فیلم شور شیرین
- مهمترین جوایز: نامزد ۱ سیمرغ بلورین
رضا رویگری با بازی در نمایش ویس و رامین وارد دنیای بازیگری شد. او بعد از چند سال فعالیت در تئاتر در سال ۱۳۵۶ با مجموعه تلویزیونی لحظه در تلویزیون دیده شد ولی پس از آن برای چند سال فعالیت خود را تنها در تئاتر ادامه داد و تا سال ۶۱ در تلویزیون حضور نداشت. او بعد از چند سال دوری از تلویزیون در سال ۱۳۶۱ با بازی در سریال محله برو بیا به تلویزیون برگشت و به هنرنمایی پرداخت. این مجموعه تلویزیونی در سال ۱۳۶۲ روی آنتن رفت و موضوع آن درباره آموزش قانون به بچه ها و کاربرد آن در زندگی بود.
رویگری در سال ۱۳۶۳ در سریال محله بهداشت به ایفای نقش پرداخت، این سریال در ادامه مجموعه محله برو بیا ساخته شد و چند بازیگر جدید به آن اضافه شدند. این مجموعه تلویزیونی قصد داشت مقوله بهداشت و کاربرد آن را در زندگی به بچه ها آموزش دهد. رضا رویگری در سال ۱۳۶۳ با بازی در فیلم سینمایی عقاب ها پا به عرصه سینما گذاشت و با بازی خوبی که در این فیلم از خود نشان داد توانست به شهرت زیادی دست یابد. او بعد از آن در ۲۸ فیلم سینمایی بازی کرد و برای کارهای خود آهنگسازی نیز کرد. او از سال ۱۳۷۳ به امریکا مهاجرت کرد و به رشته نقاشی پرداخت و پس از بازگشت و دوری چندین ساله از سینما، در سال ۸۲ با فیلم بوتیک به سینما بازگشت.
رضا رویگری برای بازی در بوتیک نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از جشنواره فیلم فجر شد. مجنون لیلی، قرنطینه، شور شیرین، اخراجیها ۳، گناهکاران و خوب بد جلف از مشهورترین فیلمهای کارنامه کاری رویگری به حساب میآیند.
۴۳- داریوش فرهنگ
- تولد: ۶ آذر ۱۳۲۶
- مهمترین فیلمها: فیلم دو فیلم با یک بلیت، فیلم شاید وقتی دیگر، فیلم محمد (ص)
- مهمترین جوایز: نامزد ۱ سیمرغ بلورین
داریوش فرهنگ در سال ۱۳۵۲ در رشته کارگردانی تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد. او فعالیت در تئاتر را از سال ۱۳۴۵ آغاز کرد و در سال ۱۳۴۷ گروه تئاتر پیاده را بنیان گذاشت. نخستین فعالیت سینمایی او با بازی در فیلم کوتاه سلندر (واروژ کریممسیحی) در سال ۱۳۵۹ بود. پس از آن با فیلمنامهنویسی و کارگردانی فیلم ۶۵ دقیقهای رسول پسر ابوالقاسم، فعالیت حرفهای خود را در سینما آغاز کرد. نخستین ساخته تلویزیونی او، مجموعه افسانهای سلطان و شبان نام داشت که پخش آن در سالهای آغازین دهه ۶۰ خورشیدی با استقبال زیادی روبهرو شد.
درایوش فرهنگ در بخشهای دیگر صنعت سینما همچون طراحی صحنه و لباس، طراحی تیتراژ، تهیهکنندگی نیز فعالیت داشته است. او در چندین کار مشترک با مهدی هاشمی فعالیت داشته است. شاید وقتی دیگر (بهرام بیضایی)، سفر (علیرضا رئیسیان) و محمد (مجید مجیدی) از جمله شاخصترین آثار سینمایی با بازی فرهنگ هستند. بااینحال اوج کارنامه هنری فرهنگ را دو فیلم با یک بلیط رقم زد. فیلمی که فرهنگ آن را کارگردانی و در آن بازی کرد. او برای بازی در این فیلم نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره فیلم فجر شد.
۴۲- رضا ژیان
- تولد: ۱۳۲۸
- وفات: ۲۷ بهمن ۱۳۸۱
- مهمترین فیلمها: فیلم مومیایی ۳، فیلم مرد عوضی، فیلم مسافر ری
رضا ژیان که عمده فعالیتش بر صحنه تئاتر متمرکز بود از بازیگران مطرح سینما و تلویزیون نیز بهشمار میرفت و علاوهبر بازیگری آثاری را نیز کارگردانی کرد. وی فعالیت هنری را از دوران تحصیل و در خانه پیشاهنگی و کاخ جوانان آغاز کرد و پس از فارغالتحصیلی از دبیرستان و در سن بیست سالگی با پیوستن به «کارگاه نمایش»، وابسته به تلویزیون ایران، بهصورت حرفهای به بازیگری روی آورد.
مجموعههای تلویزیونی «حرف تو حرف» و «سرزمین افتخار» از جمله مهمترین کارهای این دوره از فعالیت هنری او بهشمار میرود. رضا ژیان پس از انقلاب بیشتر بر صفحه تلویزیون ظاهر شد که کارگردانی مجموعه تلویزیونی «مثلآباد» و بازیگری در آن و بازی در مجموعههای «محله برو بیا» و «محله بهداشت» نام او را بپش از پیش مطرح کرد.
رضا ژیان چند سالی را نیز در خارج از ایران سپری کرد. از جمله مشهورترین آثار هنری دیگر او میتوان به مجموعههای تلویزیونی «طنزآوران جهان»، «تهران ۱۱- ۵۹۵ ج ۴۸»، «آژانس دوستی»، «زیر بازارچه» و فیلمهای سینمایی «مرد عوضی»، «مومیایی ۳»، «مسافر ری»، «عشق فیلم» و نمایشهای «دوستان بامحبت» و «عشق روی خرپشته» اشاره کرد.
۴۱- مجید مظفری
- تولد: ۲۲ بهمن ۱۳۲۹
- مهمترین فیلمها: فیلم جنگ نفتکشها، فیلم سگ کشی، فیلم سایههای هجوم
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
مجید مظفری فعالیت خود را در تئاتر در سال ۱۳۵۰ آغاز کرد و فعالیت سینماییاش را با فیلم شهر قصه (منوچهر انور) بهعنوان بازیگر در سال ۱۳۵۲ اغاز کرد. وی دارای مدرک تحصیلی دیپلم است و گذراندن دوره ۵ ماهه بازیگری در دانشگاه ون سن پاریس درکنار مصطفی دالی را در کارنامه دارد. مظفری در دهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم مسافران ساخته بهرام بیضایی جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را بهدست آورد.
ادامه دهه هفتاد برای مظفری همراهبا موفقیت بود و او توانست برای بازی در فیلم سایههای هجوم ساخته احمد امینی، جنگ نفتکشها به کارگردانی محمد بزرگنیا و سگ کشی بهرام بیضایی نامزد دریافت سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر شود. مظفری در سریالهای تلویزیونی نیز به ایفای نقش پرداخته که از مهمترین این سریالها میتوان به غریبه، آمیز قلمدون، ستاره قطبی، دومین انفجار، میعاد در سپیده دم، سفر سبز، خانهای در تاریکی، تا صبح و انقلاب زیبا اشاره کرد.
۴۰- رضا کیانیان
- تولد: ۲۹ خرداد ۱۳۳۰
- مهمترین فیلمها: فیلم آژانس شیشهای، فیلم خانهای روی آب، فیلم یک تکه نان
- مهمترین جوایز: برنده ۲ سیمرغ بلورین
اولین تجربه کیانیان روی صحنه تئاتر به نمایشنامه از پانیفتادهها به قلم غلامحسین ساعدی و کارگردانی برادرش داوود کیانیان برمیگردد. رضا به مدت سه سال در گروه تئاتر برادرش داوود فعالیت داشت و در سال ۱۳۵۵ از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته تئاتر فارغالتحصیل شد. کیانیان فعالیت در سینما را از سال ۱۳۶۸ با حضور در فیلم تمام وسوسههای زمین ساخته حمید سمندریان آغاز کرد سپس با بازی در کیمیا ساخته احمدرضا درویش با ارائه یک بازی دقیق نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد.
او در این فیلم همبازی خسرو شکیبایی بود. در ادامه آژانس شیشهای نقطه عطف کارنامه کاری او را رقم زد و وی در شانزدهمین دوره جشنواره فیلم فجر برای بازی در این فیلم برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شد. فیلمهای سگکشی، سینما سینماست، گاهی به آسمان نگاه کن، ماهیها عاشق میشوند، یک حبه قند، فرش باد، یک تکه نان، روبان قرمز و کفشهایم کو؟ از کارهای شاخص او بهشمار میرود. کیانیان در بیستمین جشنواره فیلم فجر برای بازی بسیار خوب خود در فیلم خانهای روی آب ساخته بهمن فرمان آرا برای دومین بار برنده سیمرغ بلورین شد. بخش دیگری از فعالیتهای رضا کیانیان مربوطبه بازی در سریالهای تلویزیونی و نمایش خانگی است.
از مهمترین سریالهایی که او با بازی در آن خوش درخشید مختارنامه ساخته داوود میرباقری است. او در نقش عبدالله بن زبیر، خلیفه بزرگ زبیری در مکه به ایفای نقش پرداخته است که علاوهبر آن که متفاوتترین نقش هنری وی محسوب میشود، اولین کار تاریخی کیانیان در نقش یک شخصیت خاکستری است. از سریالهایی که کیانیان در نمایش خانگی به ایفای نقش پرداخته نیز میتوان به قلب یخی، شاهگوش، شهرزاد و سیاوش اشاره کرد.
۳۹- فرهاد آئیش
- تولد: ۲۷ شهریور ۱۳۳۱
- مهمترین فیلمها: فیلم مکس، فیلم یک عاشقانه ساده، فیلم کاناپه
فرهاد آئیش دبستان و دبیرستان را در تهران گذراند. چند سال بعد به انگلستان و سپس به آمریکا سفر کرد و به تحصیل فیلمسازی و عکاسی پرداخت. پس از مدتی از عکاسی به تئاتر گروید. آئیش سالهایی از زندگیاش را در شهرهای سانفرانسیسکو، واشینگتن، بوستون و برلین گذراند و در این مدت به کارگردانی و بازی در بیش از ۳۰ نمایشنامه به زبانهای فارسی و انگلیسی پرداخت. او پس از ۲۷ سال در سال ۱۳۷۶ به ایران بازگشت. آئیش بازیگری در سینما را با فیلم شبهای تهران ساخته داریوش فرهنگ آغاز کرد و در سال ۱۳۸۲ با بازی در فیلم مکس نظر مخاطبان و منتقدان را جلب کرد.
آئیش در طول فعالیتش در سینما تا به حال بیشتر در فیلمهای گیشه و مخاطبپسند حضور پیدا کرده است و فیلمهای کاناپه، هیس دخترها فریاد نمیزنند و یک عاشقانه ساده جزو فیلمهای شاخص کارنامه کاری او محسوب میشوند. آئیش بازی در تلویزیون را نیز از سال ۱۳۷۷ با بازی در سریال سلام کوچولو ساخته رضا ژیان آغاز کرد و بعد با بازی در سریالهای داستان یک شهر، بدون شرح، کتابفروشی هدهد، پژمان، شمسالعماره و سه پنج دو حضور در این مدیوم را ادامه داد. بااینحال اوج هنرنمایی آئیش با بازی در سریال پردهنشین در نقش یک روحانی رقم خورد و او توانست نظر بسیاری از صاحبنظران را جلب کند.
۳۸- علیرضا خمسه
- تولد: ۹ بهمن ۱۳۳۱
- مهمترین فیلمها: فیلم دو نفر و نصفی، فیلم آپارتمان شماره ۱۳، فیلم بیست
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
علیرضا خمسه فارغالتحصیل رشته روانشناسی از دانشگاه شهید بهشتی است. خمسه در سال ۱۳۵۷ به فرانسه رفت و یک سال و نیم در مدرسه ون سن، آتلیه اگوستوبوال و آتلیه سیته یونیورسیته پاریس، دورههای مربوطبه پانتومیم، حرکات بدنی و بازیگری را فراگرفت. در سال ۱۳۵۹ به ایران بازگشت و در سال ۱۳۶۰ برای اولینبار مقابل دوربین سینما رفت و در فیلم مرگ یزدگرد بازی کرد. نوع خطوط چهره خمسه و تسلط او بر حرکات صورت (میمیک) و نرمیای که در حرکات بدنش وجود دارد و توانایی بسیار بالا در خلق صحنههای طنز و کمیک، از همان ابتدای ورود او به حیطه بازیگری، توجه کارگردانهای کمدیساز را به خود جلب کرد و بعد از فیلم جدی مرگ یزدگرد برنامهسازان تلویزیون سراغ او رفتند و در برنامههایی مانند «نوروزنامه»، «هوشی و موشی»، «بورزید و بخندید»، «حواستو جمع کن» و «نگاه سوم» به اجرای قطعات نمایشی طنز پرداخت.
در سال ۱۳۶۷، خمسه در فیلم روز باشکوه ساخته کیانوش عیاری درکنار «علی نصیریان» «ایرج طهماسب» و «گوهر خیراندیش» بازی کرد. هرچند این فیلم از سوی تماشاگران با اقبال خوبی روبهرو شد، اما بازی در مجموعه تلویزیونی «هوشیار و بیدار» که سال ۱۳۶۷ از تلویزیون پخش شد، خمسه را بین مخاطبان کوچک و بزرگ به شهرت رساند. آپارتمان شماره ۱۳ (یدالله صمدی)، من زمین را دوست دارم (ابوالحسن داوودی) و چشم شیطان ساخته حسن هدایت از جمله مهمترین فیلمهای سینمایی کارنامه کاری اوست.
علیرضا خمسه در سال ۱۳۸۷ برای بازی در فیلم بیست ساخته عبدالرضا کاهانی با ایفای نقشی متفاوت و سخت برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از جشنواره فیلم فجر شد. او برای حضور در ۵ فصل سریال پایتخت بیشازپیش توسط مخاطبان دیده شد.
۳۷- امین تارخ
- تولد: ۲۰ مرداد ۱۳۳۲
- مهمترین فیلمها: فیلم ماه و خورشید، فیلم سارا، فیلم پاییزان
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
امین تارخ در سال ۱۳۵۶ از دانشکده هنرهای نمایشی دانشگاه تهران فارغالتحصیل شد. او تحصیلات تکمیلی خود را در سال ۱۳۶۳ با کسب مدرک کارشناسی ارشد در رشته مدیریت فرهنگی به پایان برد. اولین فیلمی که تارخ در آن به ایفای نقش پرداخت مرگ یزدگرد به کارگردانی بهرام بیضایی بود. فیلمی که بیضایی آن را از روی نمایشنامهاش ساخته بود. تارخ سپس در تلویزیون و در نقش ابن سینا خوش درخشید و از آن پس در بین مردم به هنرمندی محبوب تبدیل شد.
سربداران ساخته محمدعلی نجفی، پرنده کوچک خوشبختی ساخته پوران درخشنده، پاییزانِ رسول صدرعاملی، سربِ مسعود کیمیایی، مادر و دلشدگان آثار جاودان علی حاتمی و سارا به کارگردانی داریوش مهرجویی تنها بخشی از کارنامه هنری امین تارخ در سینما است. امین تارخ در سال ۱۳۷۵ برای بازی در فیلم ماه و خورشید ساخته محمدحسین حقیقی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را دریافت کرد.
از دیگر فعالیتهای امین تارخ میتوان به تأسیس کارگاه آزاد بازیگری در تهران اشاره کرد که مؤسسه معتبری در امر تربیت بازیگر محسوب میشود و بازیگران مطرحی همچون حبیب رضایی، مهتاب کرامتی و ترانه علیدوستی از جمله مهمترین تعلیم یافتهگان این مؤسسه هستند.
۳۶- سعید کنگرانی
- تولد: ۱۴ مرداد ۱۳۳۳
- وفات: ۲۳ شهریور ۱۳۹۷
- مهمترین فیلمها: فیلم رضا موتوری، فیلم دایره مینا، فیلم سرایدار
اولین حضور سعید کنگرانی در سینما در فیلم رضا موتوری بود. کنگرانی پس از حضور در فیلم کیمیایی، در دایره مینا، بازیگر داریوش مهرجویی شد. فیلمی که سه سال توقیف بود و در این مدت کنگرانی با بازی در فیلم سرایدار به اسم خود شهرت و اعتبار بخشید. بعد از آن ناصر تقوایی برای ایفای نقش «سعید» شخصیت کلیدی سریال داییجان ناپلئون او را به بازی گرفت که به چهرهای ماندگار مبدل شد.
بازیگری در فیلم در امتداد شب ساخته برایش شهرت مضاعف و درآمد خوبی بههمراه داشت و او توانست محل سکونت خود را تغییر دهد و در شمال تهران ساکن شود. کنگرانی با اینکه در چند فیلم خوب به ایفای نقش پرداخت، فروغ بازیگریاش طولانی نبود و خیلی زود به دوران افول خود رسید.
پس از انقلاب، کنگرانی به بازیگری ادامه داد و در پرواز در قفس و فصل خون حبیب کاووش بازی کرد. از دیگر نکات جالب توجه در خصوص کنگرانی انتخاب او برای بازی در فیلم مادر بود، اتفاقی که بهدلیل ممنوعیت کاری او رقم نخورد و امین تارخ آن نقش را برعهده گرفت. ازدواج به سبک ایرانی ساخته حسن فتحی آخرین نقشآفرینی او در سینمای ایران پس از ۱۶ سال دوری از کشور بود.
۳۵- پرویز پرستویی
- تولد: ۲ تیر ۱۳۳۴
- مهمترین فیلمها: فیلم آژانس شیشهای، فیلم مارمولک، فیلم بیدمجنون
- مهمترین جوایز: برنده ۴ سیمرغ بلورین
پرویز پرستویی در سال ۱۳۴۸ به گروه بهرام بیضایی پیوست و در همان سال سرانجام اولین نقشش در تئاتر ماجرای یک محل را بازی کرد. پرستویی فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۴۸ با اجرای نمایش در مراکز رفاه، کاخ جوانان و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد. پرستویی در سال ۱۳۶۲ اولین فعالیت خود را در سینما با دیار عاشقان آغاز کرد و در همان ابتدا مورد تحسین قرار گرفت و موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره فیلم فجر شد.
نقطه اوج فعالیت هنری پرستویی در سال ۱۳۷۶ برای بازی در فیلم آژانس شیشهای در نقش حاج کاظم بود. وی برای بازی در این نقش، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره فیلم فجر را بهدست آورد. پرویز پرستویی در سال ۱۳۸۲ بار دیگر حواسها را به سوی خود جلب کرد. بازی ماندگار او در نقش رضا مارمولک در فیلم مارمولک ساخته کمال تبریزی جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم فجر و تندیس بهترین بازیگر نقش اول مرد هشتمین جشن خانه سینما را برای او به ارمغان آورد.پرستویی دو بار دیگر در سالهای ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر را برای بازی در فیلمهای بید مجنون به کارگردانی مجید مجیدی و به نام پدر به کارگردانی ابراهیم حاتمیکیا از آن خود کرد.
پرستویی در سال ۱۳۹۴ پس از ده سال و برای ششمین بار با فیلم بادیگارد مقابل دوربین ابراهیم حاتمیکیا رفت و در نقش حیدر ذبیحی به ایفای نقش پرداخت. وی برای بازی در این نقش در سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر برای چهارمین بار برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. پرویز پرستویی با کسب ۴ سیمرغ بلورین رکورددار این جایزه در میان بازیگران مرد ایرانی است. فعالیت تلویزیونی پرستویی محدود به پنج سریال امام علی (ع)، آوای فاخته، خاک سرخ، آشپزباشی و زیر تیغ است. بازی در سریال نمایش خانگی همگناه و نقش آفرینی در فیلم سینمایی بی همه چیز ساخته محسن قرایی بهعنوان آخرین فعالیتهای او در عرصه تصویر محسوب میشود.
۳۴- حمید لولایی
- تولد: ۳ دی ۱۳۳۴
- مهمترین فیلمها: فیلم مرد عوضی، فیلم قاعده بازی، فیلم لامپ ۱۰۰
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
حمید لولایی فعالیت هنری خود را از سال ۱۳۵۸ آغاز کرد. در این سال، رضا قاسمی او را برای ایفای نقش در تئاتر سبزه، دوست بچهها به کارگردان آن رضا ژیان پیشنهاد داد و لولایی در این نمایش، در دو نقشِ «فیل» و «دارکوب» ظاهر شد. سپس در سال ۱۳۵۹ در نمایش بچهها و خمره سخنگو به کارگردانی سیاوش طهمورث بازی کرد و کمی بعد در تئاتر آن شصت نفر، آن شصت هزار به کارگردانی بهرام ابراهیمی به ایفای نقش پرداخت. با اینکه نخستین حضور لولایی در تلویزیون در سریال فراموشخانه بود، اما شهرت او بیشتر پس از بازی در سریالهای طنز نوروز ۷۲ و ساعت خوش بهدست آمد و با سریال زیر آسمان شهر در نقش «خشایار مستوفی» گسترش یافت.
حمید لولایی در سال ۱۳۷۶ در مجموعه تلویزیونی آقای آبی در جایگاه شخصیت اصلی این مجموعه به انتقاد از مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی با زبان طنز میپرداخت و میتوان گفت اولین استندآپ کمدی تاریخ تلویزیون متعلق به اوست. لولایی در سال ۱۳۸۴، بابت ایفای نقش در فیلم چند میگیری گریه کنی، برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشنواره فیلم فجر شد. دیدار و مرد عوضی (محمدرضا هنرمند)، قاعده بازی (احمدرضا معتمدی) و لامپ ۱۰۰ (سعید آقاخانی) از نقش آفرینیهای مهم حمید لولایی در سینما به حساب میآیند.
لولایی پس از موفقیت برای بازی در سریال زیرآسمان شهر در خانه به دوش رضا عطاران خوش درخشید. لولایی پس از این سریال دو بار دیگر در ترش و شیرین و بزنگاه با رضا عطاران همکاری کرد که تمامی این سریالها مخاطبان فراوانی را به خود اختصاص داد. چارخونه (سروش صحت)، پیامک از دیار باقی (سیروس مقدم) و مسافران ساخته رامبد جوان از دیگر آثار شاخص تلویزیونی حمید لولایی محسوب میشوند.
۳۳- مسعود کرامتی
- تولد: ۹ مرداد ۱۳۳۵
- مهمترین فیلمها: فیلم سفر به چزابه، فیلم باغهای کندلوس، فیلم جان دار
مسعود کرامتی فارغالتحصیل هنرهای نمایشی از دانشکدهی هنرهای زیبا دانشگاه تهران است. یک سال قبل از انقلاب وارد دانشکده هنرهای زیبا شد و بهدلیل انقلاب فرهنگی چند سالی فعالیتهایش متوقف ماند و دوباره با شروع کلاسها به دانشگاه بازگشت که همزمان با فعالیتهای تلویزیونی او بود. وی فعالیت هنری را سال ۱۳۵۵ پس از آشنایی با اردشیر کشاورزی با تکنیک تئاتر سایه و با اشعار مولوی آغاز کرد. پس از آن برای نخستین بار با عروسک گردانی در فیلم «شهر موشها» ساخته مرضیه برومند و محمدعلی طالبی و ایفای نقش در شب تاب، یک، دو، همه باهم وارد دنیای سینما شد.
پس از آن وی با رسول ملاقلیپور آشنا شد و دستیاری او در فیلم سینمایی «افق» را به عهده گرفت که اولین تجربه او در زمینه سینمای حرفهای بود. کرامتی سال ۱۳۷۱ مؤسسه سینمایی «کارنامک» را تأسیس کرد. سفر به چزابه (رسول ملاقلی پور)، باغهای کندلوس (ایرج کریمی)، ضد گلوله و چهار راه استانبول (مصطفی کیایی) و جان دار (حسین امیری و پدرام پورامیری) از جمله مهمترین آثار سینمایی کارنامه کاری کرامتی محسوب میشوند. مسعود کرامتی همچنین در تلویزیون در دو سریال پربیننده راه بی پایان و بیگناهان به ایفای نقش پرداخت.
۳۲- حسین پناهی
- تولد: ۶ شهریور ۱۳۳۵
- وفات: ۱۴ مرداد ۱۳۸۳
- مهمترین فیلمها: فیلم مهاجران، فیلم در مسیر تندباد، فیلم سایه خیال
- مهمترین جوایز: نامزد ۳ سیمرغ بلورین و برنده دیپلم افتخار جشنواره فیلم فجر
پناهی بازیگری را نخست از مجموعه تلویزیونی محله بهداشت آغاز کرد. سپس چند نمایش تلویزیونی با استفاده از نمایشنامههای خودش ساخت که مدتها در محاق ماند. با پخش نمایش دو مرغابی در مه از تلویزیون که علاوهبر نوشتن و کارگردانی خودش نیز در آن بازی میکرد، خوش درخشید و با پخش نمایشهای تلویزیونی دیگرش مورد توجه مخاطبان خاص قرار گرفت. در دهه شصت و اوایل دهه هفتاد، او یکی از خلاقترین نویسندگان و کارگردانان تلویزیون به حساب میآمد. پناهی در سال ۱۳۶۵ اولین حضورش در سینما را بازی در فیلم گذرگاه (شهریار بحرانی) تجربه کرد.
او پس از آن برای بازی در فیلم در مسیر تندباد (مسعود جعفری جوزانی) نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از جشنواره فیلم فجر شد. پناهی دو سال بعد برای بازی در فیلم سایه خیال نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد که درنهایت برای بازی در این فیلم دیپلم افتخار جشنواره را گرفت. پس از آن در سال ۱۳۷۱ اصغر عبداللهی به پناهی پیشنهاد بازی در فیلم مهاجران را داد که این نقش آفرینی باعث شد پناهی برای سومین بار نامزد دریافت سیمرغ شود. روز واقعه (شهرام اسدی)، آرزوی بزرگ (خسرو شجاعی) و بلوغ ساخته مسعود جعفری جوزانی از دیگر نقشآفرینیهای حسین پناهی محسوب میشود.
پناهی در سریالهای تلویزیونی نیز بازی کرد و بازیاش در آژانس دوستی برای اولینبار با اقبال بالایی مواجه شد. او سپس در سریالهای ماندگاری همچون امام علی (ع)، همسایهها و روزگار قریب به ایفای نقش پرداخت. از پناهی به غیر از بازی در فیلمها و سریالهای تلویزیونی ۲۰ جلد کتاب نیز به جا مانده است.
۳۱- آتیلا پسیانی
- تولد: ۱۰ اردیبهشت ۱۳۳۶
- مهمترین فیلمها: فیلم در کمال خونسردی، فیلم کشتی آنجلیکا، فیلم گاهی به آسمان نگاه کن
- مهمترین جوایز: نامزد ۱ سیمرغ بلورین
آتیلا پسیانی فارغالتحصیل کارگردانی و بازیگری تئاتر از دانشکده هنرهای زیبا است. او بازی در تئاتر را از سال ۱۳۵۶ آغاز کرد و برای اولینبار بازی در سینما را از سال ۱۳۶۰ با فیلم عفریت، کاری از فرشید فلکنازی، تجربه کرد. آتیلا پسیانی تا سال ۱۳۷۲ تقریبا سالی یک فیلم بازی کرد و از آن سال به بعد او با بازیهای ماندگارش در فیلمهای روز شیطان، دوزن، نسل سوخته، آب و آتش در فهرست بازیگران توانای سینمای ایران قرار گرفت.
پسیانی در سال ۱۳۷۳ برای بازی در فیلم در کمال خونسردی (سیامک شایقی) نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره فیلم فجر شد. پسیانی به غیر از فعالیتهایش در زمینه کارگردانی تئاتر و بازیگری سینما و تلویزیون سابقه دستیاری کارگردان در چند اثر سینمایی از جمله دو فیلم با یک بلیت و بهترین بابای دنیا به کارگردانی داریوش فرهنگ و بوی پیراهن یوسف ساخته ابراهیم حاتمی کیا را در کارنامه دارد.
۳۰- حمید جبلی
- تولد: ۱۰ مهر ۱۳۳۷
- مهمترین فیلمها: فیلم مردی که موش شد، فیلم مادر، فیلم ای ایران
حمید جبلی فعالیت خود را از سال ۱۳۵۱ در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان آغاز کرد و در سال ۱۳۵۷ نیز در تئاتر مشغول به کار شد. فعالیت در تلویزیون ایران را از اوایل دهه شصت با بازی در مجموعه تلویزیونی محله بر و بیا آغاز کرد. یکی از دلایل شهرت او خلق شخصیت کلاه قرمزی به همراه ایرج طهماسب و صحبت بهجای شخصیتهای عروسکی کلاهقرمزی و پسرخاله بودهاست. وی از سال ۱۳۹۵ به سمت استادی با تدریس در پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته نمایش عروسکی شروع به فعالیت کردهاست.
ساخت مجموعهی کلاه قرمزی برای نوروز تلویزیون فعالیتی بود که جبلی در همکاری با طهماسب در حدود ۱۰ سال مشغولش بود. مجموعهای که طرفداران بیشماری حتی در میان بزرگسالان پیدا کرد. مردی که موش شد (احمد بخشی)، خط پایان (محمد علی طالبی)، جادههای سرد، شیر سنگی، در مسیر تندباد و یک مرد یک خرس (مسعود جعفری جوزانی)، شیرک (داریوش مهرجویی)، مادر (علی حاتمی)، ای ایران و دلشدگان ساخته ناصر تقوایی از جمله مهمترین آثاری است که جبلی درکنار کارگردانان مطرح تجربهشان کرده است.
همکاری جبلی و طهماسب به مجموعههای کلاه قرمزی محدود نمیشود و جبلی در مقام بازیگر در سه اثر دیگر به کارگردانی طهماسب حضور پیدا کرد؛ یکی بود یکی نبود، دختر شیرینی فروش و زیر درخت هلو.
۲۹- ایرج طهماسب
- تولد: ۳۰ اردیبهشت ۱۳۳۸
- مهمترین فیلمها: فیلم عینک دودی، فیلم رفیق بد، فیلم کلاه قرمزی و سروناز
ایرج طهماسب فارغالتحصیل رشته تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. وی فعالیت هنریاش را با بازی در فیلم آن سوی مه به کارگردانی منوچهر عسگرینسب در سینما آغاز کرد. او بازیگری، کارگردانی و نویسندگی فیلمهایی همچون کلاهقرمزی و پسرخاله، یکی بود یکی نبود، دختر شیرینیفروش، کلاهقرمزی و سروناز، زیر درخت هلو و کلاهقرمزی و بچهننه را در کارنامه هنریاش دارد.
طهماسب همچنین در مجموعههای آرایشگاه زیبا، النگ و دولنگ، خانواده عجیب و کلاهقرمزی به نقشآفرینی پرداخته و در برنامه صندوق پُست و اولین حضور شخصیت عروسکیِ کلاهقرمزی در تلویزیون، بهعنوان مجری حضور داشتهاست. حمید جبلی مهمترین پارتنر ایرج طهماسب در زمینه کاری محسوب میشود و همکاریهای آنها مانند مجموعه کلاه قرمزی طرفداران خاص و بیشمار خود را دارد. ایرج طهماسب در مقام نویسنده، سه فیلمنامه برای محمدحسین لطیفی نوشت. خوابگاه دختران، دختر ایرونی و عینک دودی. او در عینک دودی نقش اول فیلم را خود بر عهده گرفت و همبازی فاطمه معتمد آریا شد.
۲۸- اکبر عبدی
- تولد: ۱۰ اردیبهشت ۱۳۳۶
- مهمترین فیلمها: فیلم مادر، فیلم آدم برفی، فیلم هنرپیشه
- مهمترین جوایز: برنده ۲ سیمرغ بلورین
اکبر عبدی از سال ۱۳۵۸ با دریافت مدرک دیپلم با نمایشهای آماتوری فعالیت هنریاش را آغاز کرد و سپس از سال ۱۳۶۰ به تلویزیون رفت و تاکنون به نقشآفرینی در فیلمها و سریالهای متفاوتی پرداخته است. عبدی در سال ۱۳۶۳ با فیلم جنجال بزرگ، بازی در سینما را آغاز کرد و پس از آن در فیلمهای مردی که موش شد، اجاره نشینها، گراند سینما و ای ایران توانست قابلیتهای خود را در ایفای نقشهای کمدی ثابت کند.
نوع چهره عبدی و بازیهای او به قدری در زمینه کمدی منحصر بهفرد بود که حتی در فیلم مادر در نقش معلول و در فیلم سفر جادویی در دو نقش میانسالی و کودکیاش ظاهر شد و توانست به محبوبیت خوبی در میان مخاطبان سینمایی دست پیدا کند، این امر حتی در فیلمهای دلشدگان و آقای شانس هم مشهود بود. از دیگر بازیهای بهیادماندنی او میتوان به فیلمهای هنرپیشه (محسن مخملباف) و آدمبرفی (داود میرباقری) اشاره کرد.
اکبر عبدی نیمه اول دهه هشتاد را در سکوت سینمایی سپری کرد و تا حدودی از محبوبیت و شهرت او کاسته شد. بازی او در چند فیلم کمدی در اواخر دهه هفتاد هم خیلی مورد توجه واقع نشد و با اینکه در سال ۱۳۸۰ و در جشنواره بیستم فیلم فجر برای بازی در فیلم نان و عشق و موتور هزار نامزد جایزه شد، اما با اینحال بسیاری معتقدند که او از دوران اوج خود، یعنی از زمانیکه مشهور و پولسازترین بازیگران کشور بود، فاصله گرفتهاست. اکبر عبدی برای بازی در فیلمها مادر (علی حاتمی) و خوابم میاد (رضا عطاران) برنده دو سیمرغ بلورین از جشنواره فیلم فجر شده است.
۲۷- ابوالفضل پورعرب
- تولد: ۲ تیر ۱۳۴۰
- مهمترین فیلمها: فیلم عروس، فیلم مردی شبیه باران، فیلم مأموریت حساس
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
آشنایی ابوالفضل پورعرب با تصویر به دوران دبیرستان و تئاترهایی برمیگردد که او در آن ایفای نقش میکرد. او به واسطه همین نقشهایی که در گروه تئاتر دبیرستان به ایفای آن میپرداخت با محمود استادمحمد آشنا شد و ازطریق او به گروه کارگردانی یک نمایش معرفی شد و سال ۵۹ اولین کار حرفهای خود را به نام «مأموریت حساس» در سالن چهارسوی تئاترشهر بازی کرد. او سپس در سال ۱۳۶۰ کارمند تلویزیون شد و تا سال ۱۳۶۴ در صداوسیما دستیار کارگردان بود.
نخستین کار حرفهای پورعرب در سینما دستیار کارگردانی فیلم دزد و نویسنده در سال ۱۳۶۴ است. سال ۱۳۶۹ همچون نقطه عطفی در کارنامه کاری پورعرب محسوب میشود و او با بازی در فیلم «عروس» به شکل حرفهای وارد سینما شد و بهعنوان چهره اول فیلمهای دهه ۷۰ نقشهای متفاوتی بازی کرد. او بعد از آن در سینما با کارگردانهایی مثل رسول صدرعاملی، سیروس الوند، رخشان بنیاعتماد و کیانوش عیاری همکاری کرد.
در سال ۱۳۷۵ او در پانزدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم مردی شبیه باران ساخته سعید سهیلی برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد.
۲۶- فریبرز عربنیا
- تولد: ۲۵ فروردین ۱۳۴۳
- مهمترین فیلمها: فیلم سلطان، فیلم شوکران، فیلم ضیافت
فریبرز عرب نیا پس از گذراندن تحصیلات دانشگاهی و دورههای تخصصی تئاتر و سینما به شکل حرفهای وارد کار شد و تئاتر را در کانون تئاتر تجربی زیر نظر حمید سمندریان و در دورهای دو ساله در مجتمع آموزشی سینما به تحصیل این رشته پرداخت. او همچنین در رشته ارتباط تصویری (گرافیک) موفق به اخذ مدرک کارشناسی از دانشگاه هنر شد. فریبرز عربنیا تا قبل از سال ۱۳۷۴ در هشت فیلم در نقشهای دوم و سوم ظاهر شد و هیچگاه نتوانست تواناییهایش را به معرض نمایش بگذارد. اما وقتی از طرف مسعود کیمیایی برای بازی در فیلم ضیافت از او دعوت شد، همگان بر این عقیده بودند که کیمیایی قهرمان خود را یافتهاست.
بازی او در فیلم ضیافت یکی از بهترین بازیهای جشنواره چهاردهم فیلم فجر بود. همچنین بازی او در مجموعه تلویزیونی مختارنامه نیز باعث مشهور شدن وی شد و تصویر خوبی از وی در اذهان عمومی باقی ماند. اوج هنرنمایی فریبرز عربنیا در سینما فیلم سلطان بود. او توانست شمایل یک قهرمان به ته خط رسیده را به زیبایی هرچه تمامتر ایفا کند.
بازی قابل قبول او در فیلم جهان پهلوان تختی و بهخصوص شوکران هر دو ساخته بهروز افخمی و بازی متفاوت و بسیار دشوارش در فیلم شیفته، فریبرز عرب نیا را بهعنوان یکی از چهرههای برتر دهه هفتاد سینمای ایران معرفی کرد. عرب نیا بیش از پنج سال از عمر هنری خود را برای بازی در سریال پربیننده مختارنامه به کارگردانی داوود میرباقری صرف کرد که بهگفته اکثر کارشناسان در ایران و کشورهای عربی یکی از بهترین بازیهای خود را انجام دادهاست. بازی او در سریال مختارنامه باعث شد او چندین سال از سینما دور باشد.
۲۵- فرهاد اصلانی
- تولد: ۱۸ خرداد ۱۳۴۵
- مهمترین فیلمها: فیلم زندگی خصوصی، فیلم مغزهای کوچک زنگزده، فیلم سفر به چزابه
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین، جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره مسکو
در سال ۱۳۷۰ از دوره دو ساله کارگردانی و بازیگری در زمینه تئاتر از فرهنگسرای نیاوران دانشآموخته شد. بازی در تئاتر را در سال ۱۳۷۵ همزمان با تحصیل و همچنین بازی در نمایشهای رادیویی را از سال ۱۳۷۱ آغاز کرد. وی در سال ۱۳۷۲ اولینبار در مجموعه تلویزیونی همسایهها به کارگردانی حسن فتحی به ایفای نقش پرداخت و سپس حضور در جلوی دوربین را در سال ۱۳۷۳ با فیلم روسری آبی کاری از رخشان بنیاعتماد تجربه کرد. اصلانی دو سال بعد تجربهی موفقی در همکاری با رسول ملاقلی پور داشت و سفر به چزابه یکی از ماندگارترین آثار کارنامه کاری او شد. قبل از ورود به دهه نود اصلانی با بازی در دو فیلم آسمان پرستاره و پاداش سکوت مورد توجه و تحسین منتقدین قرار گرفت.
بااینحال دهه ۹۰ را میتوان نقطه عطف کارنامه کاری اصلانی دانست. او در سال ۱۳۹۰ در سه فیلم خود یعنی خرس، زندگی خصوصی و من مادر هستم خوش درخشید و توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را برای دو فیلم اول نامبرده شده دریافت کند. در سال ۱۳۸۹ با ایفای نقش عبیدالله بن زیاد در سریال مختارنامه تحسین همگان را برانگیخت. اصلانی در سال ۱۳۹۵ با بازی در فیلم دختر اثر رضا میرکریمی، توانست اولین جایزه بینالمللی خود را از سی و هشتمین دوره جشنواره بینالمللی فیلم مسکو دریافت کند و در ادامه هم در چهار فستیوال بینالمللی دیگر نامزد دریافت جایزه شود.
اصلانی در سال ۱۳۹۸ با بازی در فیلم مغزهای کوچک زنگ زده، اثر تحسین شده هومن سیدی بار دیگر توانایی خود را به اثبات رساند و در نقش یک پدرخوانده که پایانی تلخ برایش رقم میخورد خوش درخشید.
۲۴- علی مصفا
- تولد: ۱۱ آذر ۱۳۴۵
- مهمترین فیلمها: فیلم پری، فیلم گذشته، فیلم جهان با من برقص
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین از جشنواره جهانی فیلم فجر
علی مصفا فارغالتحصیل رشته عمران از دانشکده فنی دانشگاه تهران در سال ۱۳۷۴ است. وی در سال ۱۳۷۰ با بازی در فیلم امید به کارگردانی حبیب کاوش بازیگری سینما را آغاز کرد و سه سال بعد با حضور در فیلم پری ساخته داریوش مهرجویی موفق شد جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را از سیزدهمین جشنواره فیلم فجر بهدست آورد. او در ادامه مسیر فعالیت هنریاش نامزد دریافت سیمرغ بلورین برای بازی در سریالهای پارتی و لیلا شد.
مصفا در بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم آسمان محبوب ساخته داریوش مهرجویی دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد را کسب کرد و در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر به واسطه بازی در تابستان داغ نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. مصفا به عرصه کارگردانی نیز ورود کرد و فیلمهای سیمای زنی در دوردست و پله آخر را با حضور لیلا حاتمی جلوی دوربین برد. او برنده بهترین فیلمنامه اقتباسی از جشنواره فیلم فجر برای فیلمنامه پله آخر شد. مصفا در سال ۱۳۹۱ برای اولینبار جلوی دوربین اصغر فرهادی در فیلم گذشته رفت و توانست در عرصه جهانی به شهرت برسد. مصفا برای بازی در فیلم جهان با من برقص ساخته سروش صحت برنده سیمرغ بهترین بازیگر مرد از جشنواره جهانی فیلم فجر شد.
۲۳- مهران مدیری
- تولد: ۱۸ فروردین ۱۳۴۶
- مهمترین فیلمها: فیلم همیشه پای یک زن در میان است، فیلم دیدار، فیلم ساعت ۵ عصر
- مهمترین جوایز: نامزد یک سیمرغ بلورین
مهران مدیری از شانزده سالگی با تئاتر آشنا شد. در سال ۱۳۶۸ وارد رادیو شد و در داستان شب به مدت شش سال به گویندگی پرداخت. در سال ۱۳۷۲، به همراه داریوش کاردان اولین برنامه طنز خود را برای نوروز ساخت. پس از ساخت مجموعههای ساعت ۵۷ و ساعت خوش مدیری به تدریج به یکی از محبوبترین کارگردانان طنز تلویزیون تبدیل شد. او مجموعههای تلویزیونی متفاوتی را کارگردانی و در آنها بازی کرد که از مهمترین آنها میتوان به جُنگ ۷۷، نقطهچین، پاورچین، شبهای برره، باغ مظفر، مرد هزار چهره، مرد دوهزار چهره، در حاشیه ۱ و ۲ اشاره کرد. سریالهای او همیشه با استقبال مخاطبان همراه شده است. مدیری از سال ۱۳۸۹ به بعد به یکی از فعالترین کارگردانان نمایش خانگی تبدیل شد.
قهوه تلخ اولین سریال بلند مدیری در نمایش خانگی با اینکه هیچگاه قسمت پایانیاش منتشر نشد اما همچنان یکی از پرطرفدارترین سریالهای نمایش خانگی است. او پس از قهوه تلخ، ویلای من، شوخی کردم، عطسه، هیولا و دراکولا را برای نمایش خانگی ساخت. او همچنین در این سالها در فصل سوم سریال قلب یخی و سریال جدید خاتون نیز در مقام بازیگر جلوی دوربین رفت. مدیری در سینما کمتر به فعالیت پرداخته و در طول ۳۰ سال حضورش در عرصه تصویر تنها یک فیلم سینمایی را کارگردانی کرده است. او در سال ۱۳۹۵ فیلم ساعت ۵ عصر را کارگردانی کرد و خود در آن در یکی از نقشهای فرعی به ایفای نقش پرداخت.
مدیری در سال ۱۳۸۶ برای بازی در فیلم سینمایی همیشه پای یک زن در میان است نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از جشنواره فیلم فجر شد. یکی دیگر از فعالیتهای مدیری مجری گری است. او از سال ۱۳۹۵ با اجرای برنامه دورهمی، ۴ فصل آن را در غالب تاک شو روی آنتن برد که با استقبال فراوان مخاطبان روبهرو شد. او برای اجرای این برنامه ۴ تندیس جشن حافظ را کسب کرد و تا به حال با دریافت ۹ تندیس حافظ از این حیث رکوردار است.
۲۲- رضا عطاران
- تولد: ۲۰ اردیبهشت ۱۳۴۷
- مهمترین فیلمها: فیلم طبقه هساث، فیلم نهنگ عنبر، فیلم دهلیز
- مهمترین جوایز: برنده ۲ سیمرغ بلورین
اولین حضور عطاران در تلویزیون در مجموعه بیداران در سال ۱۳۶۹ به کارگردانی اصغر عبداللهی آغاز شد، اما پیشرفت بازیگری او به همکاری با مهران مدیری در دو مجموعه پرواز ۵۷ و ساعت خوش مربوط میشود. عطاران نخستین کارگردانی خود را در برنامه سیب خنده که برای گروه سنی کودک و نوجوان ساخته بود تجربه کرد. وی همچنین اولین حضور خود در سینما را در سال ۱۳۷۶ و در فیلم کلید ازدواج تجربه کرد. او در سالهای ۱۳۸۳ و ۱۳۸۴ در دو سریال خانه بهدوش و متهم گریخت کارگردانی و بازیگری را تجربه کرد.
کارگردانی و بازیگری عطاران در اولین فیلم سینماییاش خوابم میآد در سال ۱۳۹۰ موجب شد او برنده سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی از بخش نگاه نو جشنواره شود. در همان سال او در بیخود و بیجهت نیز بازی و دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد را از انجمن منتقدان سینما دریافت کرد. عطاران به خاطر بازی در فیلم دهلیز نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. او سال ۱۳۹۲ برای بازی در فیلم طبقه هساث سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر را دریافت کرد.
او همچنین برای بازی در فیلم روشن در سال ۱۳۹۹ برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر شد. وی بهدلیل موفقیتهای هنری که با بازی در فیلمهای طبقه هساث، رد کارپت و کلاشینکف کسب کرد، با سودآوری ۱.۶ میلیارد توماني، سودآورترین بازیگر سینمای ایران در سال ۱۳۹۳ لقب گرفت. عطاران در سال ۱۳۹۶ در فیلم هزارپا بازی کرد. این فیلم با فروش بیش از ۳۸ میلیارد تومان در گیشه، دومین فیلم پرفروش تاریخ سینمای ایران است.
۲۱- سیامک انصاری
- تولد: ۱۲ مرداد ۱۳۴۷
- مهمترین فیلمها: فیلم بی پولی، فیلم بمب یک عاشقانه، فیلم ساعت ۵ عصر
- مهمترین جوایز: نامزد ۱ سیمرغ بلورین
سیامک انصاری فارغالتحصیل رشته کارشناسی نمایش و تلویزیون از «دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی» (واحد تهران مرکز) است. عمده شهرت انصاری بهدلیل بازی کردن در سریالهای کمدی تلویزیونی از جمله آثار مهران مدیری است. او در سالیان طولانی نقش اول آثار کمدی مهران مدیری را بر عهده داشت و در سریالهای پاورچین، نقطهچین، جایزه بزرگ، شبهای برره، باغ مظفر، مرد هزار چهره، مرد دو هزار چهره، قهوه تلخ، در حاشیه ۱، در حاشیه ۲ و دورهمی با مدیری همکاری کرد. او همچنین در فیلم سینمایی ساعت ۵ عصر نقش اول تنها فیلم سینمایی مدیری را ایفا کرد. در کارنامه هنری سیامک انصاری به غیر از بازی در آثار کمدی، فیلمهای درام و جدی بهخصوص در سالهای اخیر دیده میشود.
سفر به چزابه، کمکم کن، نسل سوخته (رسول ملاقلی پور)، بی پولی (حمید نعمتالله)، دعوت (ابراهیم حاتمی کیا)، جرم و خون شد (مسعود کیمیایی)، خوک (مانی حقیقی)، بمب یک عاشقانه (پیمان معادی) و لامینور ساخته داریوش مهرجویی از جمله این آثار است. انصاری برای بازی در فیلم بمب یک عاشقانه نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از جشنواره فیلم فجر شد. او در جدیدترین اثر سینمایی روحالله حجازی یعنی روشن نقش مقابل رضا عطاران را ایفا میکند.
۲۰- محمدرضا فروتن
- تولد: ۷ دی ۱۳۴۷
- مهمترین فیلمها: فیلم قرمز، فیلم مرسدس، فیلم کنعان
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
محمدرضا فروتن دانشجوی دکترای روانشناسی سلامت از دانشگاه آزاد است. بازی او در یکی از قسمتهای سریال سرنخ (قسمت تماشاخانه) به قدری تأثیرگذار بود که چند دقیقه بعد از پخش از تلویزیون، پیشنهاد بازی در فیلمی به کارگردانی مسعود کیمیایی به او میشود. وی با بازی در فیلمهای مرسدس و اعتراض به شهرت رسید و سپس فیلمهای قرمز، دو زن، متولد ماه مهر، زیر پوست شهر، شب یلدا و زن دوم او را به بازیگری مطرح در سینمای ایران تبدیل کردند. او برای بازی در قرمز از هفدهمین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کرد و برای بازی در شب یلدا از پنجمین جشن خانه سینما جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را بهدست آورد.
زوج هنری فروتن و هدیه تهرانی در فیلم قرمز پس از زوج خسرو شکیبایی و بیتا فرهی در هامون دومین زوج سینمایی تاریخ سینمای ایران بودند که برنده سیمرغ بلورین نقش اول مرد و زن سال شدند. در سال ۱۳۷۷ دو فیلم پرفروش اول سال، فیلمهای قرمز و دو زن با بازی فروتن بودند که هر دو فیلم در شمار آثار پرسروصدا و جریانساز آن دهه بودند.
بعد از اکران مرسدس در سال ۱۳۷۶ تا پایان دهۀ ۷۰ و اوایل دهۀ ۸۰ او سوپراستاری سینمای ایران را نیز توامان با مورد توجه بودن از سوی مردم و البته منتقدان تجربه کرد و یکی از موفقترین بازیگران مرد اواخر این دهه بود که مجموعهای از بهترین و مطرحترین فیلمهای آن سالها را بهعنوان جوان اول سینما خصوصاً در نقشهای عاشق عصیانگر تجربه کرد. به آهستگی، کنعان، عیار ۱۴ و چهل سالگی از آثار شاخصی هستند که فروتن با نقشآفرینی در آنها نامزد دریافت سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر شد.
۱۹- حمید فرخ نژاد
- تولد: ۲۸ فروردین ۱۳۴۸
- مهمترین فیلمها: فیلم عروس آتش، فیلم استرداد، فیلم چهارشنبه سوری
- مهمترین جوایز: برنده ۲ سیمرغ بلورین
حمید فرخنژاد تحصیلکرده رشته کارگردانی تئاتر در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است. او فعالیت خود را در سینما بهعنوان دستیار کارگردان آغاز کرد. در سال ۱۳۶۹ با بازی در فیلم در کوچههای عشق ساخته خسرو سینایی بازیگری را در سینما آغاز کرد. در سال ۱۳۷۸ بازی در فیلم عروس آتش که دومین فیلم کارنامه سینماییاش بود، درخشید و آغاز درخشش او در سینما رقم خورد. بازی در این فیلم سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را در هجدهمین جشنواره فیلم فجر برایش به همراه آورد.
ارتفاع پست و به رنگ ارغوان دو همکاری قابلتوجه و موفق وی با ابراهیم حاتمی کیا بود. طبل بزرگ زیر پای چپ فیلمی بعدی وی محسوب میشد که بازی قابلتوجه او بار دیگر مورد توجه منتقدان قرار گرفت و جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را از جشنواره بینالمللی فیلم مسکو ۲۰۰۶ دریافت کرد. وی همچنین برای بازی در فیلمهای گشت ۲ و خوب بد جلف نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر شد.
فرخنژاد در شب واقعه بازی قابلتوجه دیگری از خود ارائه کرد. فرخنژاد در سال ۱۳۹۰ استرداد را بازی کرد. اثری که برای وی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر را به همراه آورد. دموکراسی تو روز روشن، زندگی خصوصی آقا و خانم میم، زندگی مشترک آقای محمودی و بانو، گشت ارشاد و حریم از دیگر آثار قابلتوجه او در دهه نود بودهاند. او همچنین در نمایش خانگی به ایفای نقش در فصل اول و دوم سریال قلب یخی پرداخت.
۱۸- حبیب رضایی
- تولد: ۱۲ بهمن ۱۳۴۸
- مهمترین فیلمها: فیلم آژانس شیشهای، فیلم اینجا چراغی روشن است، فیلم بمانی
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
حبیب رضایی تحصیلات خود را تا مقطع لیسانس رشته مدیریت بیمارستانی از دانشگاه تهران ادامه داد. در سال ۱۳۷۳ بازی در تئاترهای دانشجویی را شروع کرد و در سال ۷۴ در کلاس های بازیگری امین تارخ شرکت کرد. و یک سال بعد با معرفی مسعود رسام برای بازی در سریال خانه سبز دعوت شد. حبیب رضایی در سال ۷۶ بازی در سینما را با فیلم آژانس شیشه ای با معرفی آتیلا پسیانی شروع کرد و برای بازی در این فیلم دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را بهدست آورد. بمانی، من ترانه ۱۵ سال دارم و ارتفاع پست سه فیلم دیگر رضایی تا قبل از اولین سیمرغ کارنامه کاری او بودند.
رضایی در سال ۱۳۸۱ برای بازی در فیلم اینجا چراغی روشن است به کارگردانی رضا میرکریمی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را کسب کرد. او در ادامه فعالیت هنریاش، همواره با کارگردانهای شاخص و مطرحی همچون ابراهیم حاتمی کیا، کمال تبریزی، رسول صدرعاملی و حمید نعمتالله کار کرد و نقشهای مکمل فیلمهای خوب را به نقشهای اصلی فیلمهای متوسط و معمولی ترجیح داد. بازی در سریال همگناه تا این لحظه آخرین فعالیت هنری رضایی در عرصه تصویر محسوب میشود.
۱۷- امین حیایی
- تولد: ۱۹ خرداد ۱۳۴۹
- مهمترین فیلمها: فیلم شب، فیلم زن زیادی، فیلم درخونگاه
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
امین حیایی در دوران تحصیل به فعالیت در تئاتر پرداخت و پس از گرفتن دیپلم، ضمن خدمت سربازی در مرکز هنرهای نمایشی عقیدتی-سیاسی نیروی هوایی فعالیتش را آغاز کرد. در سال ۱۳۷۰ بازیگر یک تئاتر کودکان به کارگردانی ثریا قاسمی بود. در پانزدهمین جشنواره فیلم فجر نامزد دریافت جایزه بازیگر نقش دوم برای فیلم «برادههای خورشید» شد. او در نخستین نقشآفرینیاش بهعنوان بازیگر نقش اول در فیلم «سیب سرخ حوا» در سال ۱۳۷۸ حاضر شد. وی در سال ۱۳۸۱ با بازی در شش فیلم: مزاحم، مانی و ندا، مونس، اثیری، رز زرد و بوی بهشت، روی پرده سینماهای تهران رفت.
حیایی همچنین تا به حال در چهار فیلم هتل کارتن، دستهای آلوده، مزاحم و تله از ساختههای سیروس الوند به ایفای نقش پرداختهاست. وی در سال ۱۳۸۶ برنده جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم شب شد. حیایی به غیر از این دو جایزه تا به حال چهار بار دیگر برای بازی در فیلمهای برادههای خورشید، زن زیادی، بیداری رویاها و درخونگاه نیز نامزد دریافت سیمرغ بوده است. امین حیایی همچنین برای بازی در سریال نمایش خانگی ساخت ایران برنده تندیس حافظ بهترین بازیگر مرد کمدی شد.
۱۶- پیمان معادی
- تولد: ۹ تیر ۱۳۴۹
- مهمترین فیلمها: فیلم جدایی نادر از سیمین، فیلم متری شیش و نیم، فیلم درخت گردو
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین، برنده خرس طلایی جشنواره برلین (گروه بازیگران)
پیمان معادی فعالیت خود را در سینما بهعنوان فیلمنامهنویس با نگارش فیلمنامه آواز قو آغاز کرد و تا چند سال به نوشتن فیلمنامههایی مانند عطش، کافه ستاره و کما مشغول بود. معادی برای اولینبار در سال ۱۳۸۷ بهعنوان بازیگر در فیلم درباره الی ساخته اصغر فرهادی ظاهر شد و بازی قابل توجهی ارائه داد. او توانست به یکی از بازیگران بینالمللی مهم ایرانی بدل شود که در داخل ایران نیز موفقیتهای مهمی کسب میکرد. به طوری که در یک دهه اخیر هر بار که در نقش کارگردان یا بازیگر ظاهر شده توانسته موفقیت فیلم را در جشنوارهها و نزد مخاطبان تضمین کند.
در سال ۱۳۹۰ معادی برای بازی در فیلم جدایی نادر از سیمین موفق به کسب جایزه بازیگری جشنواره برلین شد که این جایزه را بهطور مشترک همراهبا گروه بازیگران دریافت کرد. او یک سال بعد فیلم موفق برف روی کاجها را ساخت که در جشنواره فیلم فجر علاوهبر نامزدی در بخش بهترین کارگردانی، توانست سیمرغ بهترین فیلم مردمی را بهدست بیاورد. سپس او دو همکاری مهم با سعید روستایی داشت که ماحصل آن درخشش بهعنوان نقشهای اصلی در فیلمهای ابد و یک روز و متری شیش و نیم بود.
او برای بازی در ابد و یک روز تندیس بهترین بازیگر مرد خانه سینما و انجمن منتقدان را دریافت کرد. بااینحال در سال ۱۳۹۸ بود که بالاخره طلسم شکست و معادی پس از ۴ نامزدی بهترین بازیگر مرد در جشنواره فجر موفق به کسب سیمرغ بلورین جشنواره شد. او این جایزه را برای بازی در فیلم درخت گردو ساخته محمدحسین مهدویان بهدست آورد. فیلم بمب یک عاشقانه دومین ساخته معادی یکی از مهمترین فعالیتهای او در سینمای ایران محسوب میشود که موفق به کسب جوایز متعدد در جشنوارههای خارجی شد. معادی در خارج از کشور نیز بهعنوان نقش اصلی ظاهر شده است؛ از جمله بازی در فیلم کمپ ایکس ری که نقش مقابل کریستین استوارت را ایفا کرد و در آخرین شوالیهها با مورگان فریمن و شهره آغداشلو همبازی شد. او در دو سریال خارجی آن شب و فصل سوم وست ورلد نیز حضور داشت.
۱۵- سعید آقاخانی
- تولد: ۴ اسفند ۱۳۵۰
- مهمترین فیلمها: فیلم خداحافظی طولانی، فیلم کامیون، فیلم من دیهگو مارادونا هستم
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
سعید آقاخانی دانشآموخته تئاتر از دانشگاه تهران است. او فعالیت هنری خود را از تلویزیون آغاز کرد و در اولین سریالهای تلویزیونی مهران مدیری یعنی ساعت خوش و پرواز ۵۷ به ایفای نقش پرداخت. او بازی در تلویزیون را با نقشآفرینی در سریال داستان یک شهر ساخته اصغر فرهادی دنبال کرد و در ادامه در سریالهای تلویزیونی قاسم جعفری و حسین سهیلیزاده بازی کرد. من یک مستاجرم و پشت کنکوریها به کارگردانی پریسا بختآور دو سریالی بود که باعث شهرت بیشتر آقاخانی شد. آقاخانی اوایل دهه هشتاد در دو سریال پربیننده رضا عطاران یعنی خانه به دوش و متهم گریخت هنرنمایی کرد و اواخر این دهه اولین سریال تلویزیونی خود، عید امسال را برای نوروز ۱۳۸۸ کارگردانی کرد.
آقاخانی پس از بازی در سریال چاردیواری ساخته سیروس مقدم در ادامه فعالیتاش در تلویزیون، تنها به بازی در سریالهایی که خود کارگردانش بود پرداخت. زن بابا، خوشنشینها، راه دررو، دزد و پلیس و سهگانه نون.خ از مهمترین ساختههای او در تلویزیون محسوب میشوند. آقاخانی اولین تجربههای مهم سینمایی خود را با بازی در دو فیلم بعد از ظهر سگی سگی و ضدگلوله به کارگردانی مصطفی کیایی پشت سر گذاشت. او در سال ۱۳۹۳ اولین فیلم سینمایی خود، لامپ ۱۰۰ را کارگردانی کرد. سال ۱۳۹۳ نقطه عطفی در کارنامه کاری آقاخانی محسوب میشود.
او در این سال با بازی در دو فیلم من دیهگو مارادونا هستم و خداحافظی طولانی بیشتر از هر وقت دیگری درخشید و برای بازی در خداحافظی طولانی ساخته فرزاد موتمن موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره فیلم فجر شد. کامیون ساخته کامبوزیا پرتوی فیلم دیگری بود که آقاخانی برای بازی در آن نامزد سیمرغ شد. خون شد ساخته مسعود کیمیایی آخرین هنرنمایی آقاخانی در سینماست.
۱۴- پارسا پیروزفر
- تولد: ۴ اسفند ۱۳۵۰
- مهمترین فیلمها: فیلم مهمان مامان، فیلم اینجا بدون من، فیلم پری
- مهمترین جوایز: نامزد ۱ سیمرغ بلورین
دارای مدرک کارشناسی نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و دانشآموخته رشته بازیگری از آکادمی هنرهای نمایشی حمید سمندریان است. از دغدغههای او همچنین همواره صدا بودهاست و زمانی را نیز از سال ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۵ به صداپیشگی پرداختهاست. اولین حضور او در سینما در سال ۱۳۷۳ در نقشی کوتاه (شیخ سالک) در فیلم پری به کارگردانی داریوش مهرجویی بود.
اولین حضور رسمی پیروزفر در تئاتر در مقام بازیگر در سال ۱۳۷۴ در نقش ماریوس در نمایش بینوایان اثر ویکتور هوگو به کارگردانی بهروز غریب پور بود. پیروزفر نمایشنامه هنر اثر یاسمینا رضا را در سال ۱۳۸۰ کارگردانی کرد و به روی صحنه برد. هنر اولین تجربه او در زمینه کارگردانی محسوب میشود. مهمترین فعالیت پیروزفر در حیطه سینما مهمان مامان ساخته داریوش مهرجویی است که به واسطه آن نامزد دریافت سیمرغ بلورین از بیست و دومین جشنواره فیلم فجر شد. پیروزفر همچنین برای بازی در سریال ماندگار در چشم باد برنده تندیس حافظ بهترین بازیگر مرد درام تلویزیون شد. فیلمهای سینمایی تی تی و مست عشق آخرین نقشآفرینیهای پیروزفر محسوب میشوند.
۱۳- حامد بهداد
- تولد: ۲۶ آبان ۱۳۵۲
- مهمترین فیلمها: فیلم جرم، فیلم قصر شیرین، فیلم روز سوم
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین، جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره شانگهای
حامد بهداد نخستینبار با فیلم آخر بازی به سینمای ایران معرفی شد و برای همین فیلم کاندیدا سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره فیلم فجر شد. او در فیلم روز سوم (محمدحسین لطیفی) در نقش یک افسر عراقی که در بحبوحه محاصره خرمشهر عاشق دختری خرمشهری میشود ظاهر شد و برای دومین بار پس از آخر بازی کاندیدای سیمرغ بلورین از بیست و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر شد. او تا به حال بازیهای تحسین شدهای در فیلمهایی چون: بوتیک، کافه ستاره، روز سوم، کسی از گربههای ایرانی خبر نداره، جرم، سعادتآباد، آرایش غلیظ، خانه دختر، نیمهشب اتفاق افتاد، سد معبر، قصر شیرین از خود به نمایش گذاشته و برای بازی در فیلم جرم به کارگردانی مسعود کیمیایی سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مکمل مرد را از بیست و نهمین جشنواره فیلم فجر دریافت کردهاست.
از آخرین جوایز او میتوان جایزه معتبر بهترین بازیگر مرد جشنواره بینالمللی فیلم شانگهای در سال ۲۰۱۹ برای بازی در فیلم قصر شیرین را نام برد. بهداد در بیست و هفتمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم دلخون دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد بخش نگاه نو را بهدست آورد و یک سال بعد برای بازی در فیلم هفت دقیقه تا پاییز ساخته علیرضا امینی نامزد دریافت سیمرغ بلورین جشنواره شد. یک مشت پر عقاب، سقوط آزاد، دندون طلا و دل از سریالهایی هستند که بهداد در آنها به ایفای نقش پرداخته است. بازی در سریال میخواهم زنده بمانم در نقش امیر شایگان آخرین هنرنمایی او در عرصه تصویر محسوب میشود.
۱۲- شهاب حسینی
- تولد: ۱۴ بهمن ۱۳۵۲
- مهمترین فیلمها: فیلم فروشنده، فیلم سوپراستار، فیلم حوض نقاشی
- مهمترین جوایز: برنده جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره کن و برنده سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر
شهاب حسینی فعالیت هنری را با اجراهای رادیویی و تلویزیونی شروع کرد و در ادامه برای اولینبار در سال ۱۳۷۹ با بازی در سریال پس از باران پا به عرصه بازیگری گذاشت. بازی در سریالهای محبوب مدار صفر درجه و شوق پرواز در دهه هشتاد، حسینی را به بازیگری محبوب در اذهان مردم تبدیل کرد. نقش قباد در سریال شهرزاد دیگر نقش مهم کارنامه کاری او در زمینه بازیگری سریال محسوب میشود. شهاب حسینی در سال ۱۳۸۰ با بازی در فیلم رخساره ساخته امیر قویدل وارد سینما شد.
او در ادامه برای بازی در فیلمهای شمعی در باد و رستگاری در هشت و بیست دقیقه دو دوره پیاپی نامزد دریافت سیمرغ بلورین شد تا اینکه بالاخره برای فیلم سوپراستار، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فجر را دریافت کرد. حسینی در سال ۱۳۸۹ پس از درباره الی بار دیگر با اصغر فرهادی همکاری کرد و در فیلم جدایی نادر از سیمین در نقش کاراکتر حجت به ایفای نقش پرداخت. این فیلم برای او نخستین دستآورد بینالمللیاش را به ارمغان آورد و حسینی توانست خرس نقرهای بهترین بازیگر مرد جشنواره بینالمللی فیلم برلین ۲۰۱۱ را به همراه دیگر بازیگران مرد این فیلم بهدست آورد.
بحسینی در سال ۱۳۹۳ برای بازی در فیلم دوران عاشقی برای دومین بار نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد جشنواره فیلم فجر شد. وی در همین سال نخستین فعالیت کارگردانی خود را با فیلم ساکن طبقه وسط آغاز کرد و خود، ۳۸ نقش متفاوت را در این اثر ارائه داد. حسینی در سال ۱۳۹۴ به پروژه فروشنده، هفتمین فیلم بلند اصغر فرهادی پیوست و نقش عماد را بازی کرد.او با ایفای نقش در این فیلم، نخل طلای بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم کن را بهدستآورد. این جایزه معتبرترین و بزرگترین موفقیت تا این لحظه برای یک بازیگر ایرانی است.
۱۱- پژمان بازغی
- تولد: ۱۹ بهمن ۱۳۵۳
- مهمترین فیلمها: فیلم دوئل، فیلم ریسمان باز، فیلم ندارها
- مهمترین جوایز: نامزد ۱ سیمرغ بلورین
پژمان بازغی در سال ۱۳۷۳ با ورود به سینمای جوانان مرکز گیلان در اولین فیلمش به نام اعتراف ساخته مجید زیم خواه بازی میکند. پس از آن با بازی در سریال آژانس دوستی به مدت دو سال خود را وقف این گروه میکند. او در آن سالها در بلوغ ساخته مسعود جعفری جوزانی و سریال گمگشته ساخته رامبد جوان نیز به ایفای نقش میپردازد. بازغی در ادامه در سال ۱۳۸۱ ماندگارترین نقش کارنامه کاریاش را با بازی در نقش زینال در فیلم دوئل از خود برجای میگذارد. او برای بازی در این فیلم نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد میشود.
بازغی در چندین مصاحبه اعلام کرد که در آن دوره از جشنواره سیمرغ را باید به او میدادند. سربازهای جمعه، کافه ستاره، ریسمان باز، ندارها، انارهای نارس، ناهید و اسرافیل از جمله مهمترین فیلمهای سینمایی کارنامه کاری بازغی محسوب میشوند. همچنین بخش مهمی از فعالیت هنری بازغی مربوطبه سریالهای تلویزیونی میشود. بازغی در جدیدترین فعالیت خود در سریالهای نمایش خانگی قبله عالم و خاتون به ایفای نقش پرداخته است. او همچنین بهعنوان پرکارترین بازیگر عرصه تصویر نیز شناخته میشود و در مدت یک سال تا ۹ فیلم نیز بازی کرده است.
۱۰- امیر جعفری
- تولد: ۱۰ شهریور ۱۳۵۳
- مهمترین فیلمها: فیلم بیپولی، فیلم قاعده تصادف، فیلم نفوذی
- مهمترین جوایز: نامزد ۱ سیمرغ بلورین
امیر جعفری دارای لیسانس مدیریت از دانشگاه آزاد اسلامی است. او بازیگری را در یک دوره دو ساله زیر نظر حمید سمندریان آموخت. جعفری تا به حال پنج بار از جشنواره تئاتر فجر برنده جایزه شدهاست. وی بازیگری در سینما را در سال ۱۳۸۰ و با بازی در فیلم «نان، عشق و موتور ۱۰۰۰» آغاز کرد و با بازی در قارچ سمی ادامه داد. بازی او در مجموعه بدون شرح ساخته مهدی مظلومی در سال ۱۳۸۰ اولین حضور او در تلویزیون محسوب میشود.
زوج او و فتحعلی اویسی در دو مجموعه بدون شرح و کمربندها را ببندیم که هردو از ساختههای مهدی مظلومی است با استقبال فراوان مخاطبان مواجه شد. بی پولی ساخته حمید نعمتالله، پستچی سه بار در نمیزند و کیفر به کارگردانی حسن فتحی، نفوذی، جیب بر خیابان جنوبی، سیزده، قاعده تصادف و اکسیدان فیلمهای سینمایی مهم کارنامه کاری امیر جعفری محسوب میشوند. جعفری در سی و یکمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم قاعده تصادف نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. همچنین ۳ همکاری او با سیروس مقدم در تلویزیون مخاطبان زیادی را با خود همراه کرد و زیر هشت، چاردیواری و چک برگشتی به خوبی دیده شد. او با حسن فتحی نیز تا به حال در سریالهای میوه ممنوعه و شهرزاد همکاری کرده و جیران همکاری بعدی این فتحی و جعفری محسوب میشود.
۹- محسن تنابنده
- تولد: ۲۶ فروردین ۱۳۵۴
- مهمترین فیلمها: فیلم هفت دقیقه تا پاییز، فیلم استشهادی برای خدا، فیلم قهرمان
- مهمترین جوایز: برنده ۳ سیمرغ بلورین
محسن تنابنده فارغالتحصیل رشته بازیگری است. او بهطور حرفهای فعالیت بازیگری خود را در عرصه تئاتر یک سال قبل از ورودش به دانشگاه، در سال ۱۳۷۴ با بازی در نمایش بارعام و پس از آن نمایش جریان عصبی که هر دو اثر نوشته و کار حسن وارسته است آغاز کرد. تنابنده با بازی در فیلم دانههای ریز برف به کارگردانی علیرضا امینی در سال ۱۳۸۲ وارد سینما شد، البته او در طول دوران حرفهای خود همواره علاوهبر بازیگری به نویسندگی و بازیگردانی نیز مشغول بودهاست.
تنابنده در سال ۱۳۸۸ برای بازی در فیلمهای سنگ اول و هفت دقیقه تا پاییز و در سال ۱۳۹۵ برای بازی در فیلم فراری سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره فیلم فجر را دریافت کردهاست. او در سال ۱۳۸۶ برای بازی در فیلم استشهادی برای خدا برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از جشنواره فیلم فجر شد. او همچنین موفق به دریافت جوایز مختلفی از دیگر جشنوارههای داخلی و خارجی شدهاست. تنابنده توانست با ایفای نقش نقی معمولی در مجموعه پایتخت در ذهنها ماندگار شود. او همچنین در سریال شاهگوش در سه نقش با گریمهای متفاوت ظاهر شد، از دیگر نقشهای عجیب او بازی در نقش یک پیرزن در سریال ابله است. تنابنده در فیلم محمد رسولالله نقش ساموئل یهودی را بازی کرده که بیشتر دیالوگها را با زبان عبری بیان میکند.
محسن تنابنده همچنین در زمینه کارگردانی نیز فعال بوده است و اولین فیلم سینمایی خود را با نام گینس در سال ۱۳۹۳ روانه اکران کرد. وی همچنین در دومین تجربه کارگردانی خود، در سال ۱۳۹۷، فیلم قسم را ساخت. بازی در فیلم قهرمان آخرین ساخته اصغر فرهادی جدیدترین فعالیت سینمایی محسن تنابنده محسوب میشود.
۸- کامبیز دیرباز
- تولد: ۱۲ شهریور ۱۳۵۴
- مهمترین فیلمها: فیلم دوئل، فیلم انعکاس، فیلم تک تیرانداز
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
کامبیز دیرباز فارغالتحصیل رشته بازیگری از دانشکده هنرهای دانشگاه آزاد اسلامی است. دیرباز فعالیت هنری را از سال ۱۳۷۶ در تئاتر سیاوش خوانی شروع کرد. فعالیت سینمایی او از سال ۱۳۷۸ با حضور در فیلم دختران انتظار آغاز شد. او در ادامه جلوی دوربین ابوالقاسم طالبی در فیلم نغمه رفت و پس از آن نقطه عطف کارنامه کاریاش با بازی در فیلم دوئل رقم خورد. او برای بازی در این نقش سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را در بیست و دومین دوره جشنواره فیلم فجر در سال ۱۳۸۲ بهدست آورد. او سپس در گرداب ساخته حسن هدایت و به نام پدر (ابراهیم حاتمی کیا) به ایفای نقش پرداخت. دیرباز در سال ۱۳۸۵ با بازی در اولین سری اخراجیها شهرت بسیاری بهدست آورد و با نام مجید سوزوکی بر سر زبانها افتاد.
او دو سال بعد برای بازی در فیلم عیار ۱۴ نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از جشنواره فیلم فجر شد. انعکاس، قفس طلایی، سوتفاهم، خروج و تک تیرانداز از دیگر آثار شاخصی است که دیرباز در آنها به ایفای نقش پرداخته است. دیرباز همچنین ایفاگر نقشهای اصلی در سریالهای تلویزیونی پربینندهای بوده است. مجموعههای تب سرد، در چشم باد، نابرده رنج، پریدخت، میکائیل، پشت بام تهران و زیرپای مادر از مهمترین آثار تلویزیونی با هنرنمایی اوست که مورد توجه قرار گرفت. او همچنین در سریال نمایش خانگی آقازاده نقش متفاوتی را ایفا کرد.
۷- بهرام رادان
- تولد: ۸ اردیبهشت ۱۳۵۸
- مهمترین فیلمها: فیلم سنتوری، فیلم شمعی در باد، فیلم تردید
- مهمترین جوایز: برنده ۲ سیمرغ بلورین
بهرام رادان دوره بازیگری را در سال ۱۳۷۸ و در آموزشگاه هیوا فیلم گذراند و در همان سال برای بازی در فیلم شور عشق ساخته نادر مقدس انتخاب شد. رادان در اولین حضور سینماییاش با بازی در فیلم شور عشق شناخته شد اما فیلم به فیلم به دانش سینمایی خود افزود و توانست فوت و فن بازیگری را بیاموزد تا اینکه در چهارمین نقش آفرینیاش در فیلم آواز قو کاندیدا دریافت تندیس بهترین بازیگر نقش اول مرد در پنجمین جشن خانه سینما شد.
رادان سپس موفق به کسب دو سیمرغ بلورین نقش اول مرد برای بازی در فیلمهای شمعی در باد و سنتوری شد. از دیگر فیلمهای شاخصی که رادان در آنها به ایفای نقش پرداخته میتوان به گاوخونی (بهروز افخمی)، رز زرد (داریوش فرهنگ)، سربازهای جمعه و حکم (مسعود کیمیایی)، گیلانه (رخشان بنی اعتماد)، تقاطع و زادبوم (ابوالحسن داوودی)، تردید (واروژ کریم مسیحی)، پل چوبی (مهدی کرم پور)، پدرشاهی و ابلق ساخته نرگس آبیار اشاره کرد. رادان در جدیدترین فعالیت خود در سریال جیران ساخته حسن فتحی نقش ناصرالدین شاه را ایفا کرده است. سریالی که قرار است بهزودی از نمایش خانگی منتشر شود.
۶- بابک حمیدیان
- تولد: ۱۳۵۹
- مهمترین فیلمها: فیلم چ، فیلم رستاخیز، فیلم هیس دخترها فریاد نمیزنند
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
علاقه فراوان بابک حمیدیان به دنیای هنر و پشتیبانی خانواده هنردوستاش سبب شد تا در انتخاب رشته دانشگاهیاش در رشته نمایش و گرایش طراحی صحنه مشغول به تحصیل شود. او در سال ۱۳۷۸ با حضور روی صحنه تئاتر، اولین نقش آفرینی اشرا تجربه کرد. اما اولین حضور بابک حمیدیان در عرصه سینما در سال ۱۳۸۲ و با فیلم « قدمگاه » به کارگردانی محمد مهدی عسگرپور رقم خورد. فیلمی که در جشنواره فیلم فجر موفقیت های خوبی را تجربه کرد و راه را برای حضور فعال تر بابک حمیدیان در عرصه سینما مهیا کرد.
بابک حمیدیان در سالهای بعد حضور پررنگی را در عرصه سینما تجربه کرد و موفق شد در نقشهای مکمل آثار مهمی از جمله طبل بزرگ زیر پای چپ و بی پولی حضور پیدا کند. حمیدیان در مسیر پیشرفت خود، تحسین منتقدان را برای بازی در فیلم « هیس! دخترها فریاد نمی زنند » برانگیخت و موفق شد نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشن انجمن منتقدان سینمای ایران در سال ۱۳۹۲ شود. سرانجام در سال ۱۳۹۲ بعد از چندین سال بازی در نقشهای مهم، حمیدیان با بازی در فیلمهای چ به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا و رستاخیز به کارگردانی احمدرضا درویش ، موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد نقش مکمل مرد شد. به وقت شام، مسخرهباز و روز بلوا از کارهای اخیر کارنامه کاری بابک حمیدیان محسوب میشوند.
۵- هومن سیدی
- تولد: ۸ آبان ۱۳۵۹
- مهمترین فیلمها: فیلم من دیهگو مارادونا هستم، فیلم یک تکه نان، فیلم طلا
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
هومن سیدی پس از پایان دبیرستان و دریافت دیپلم گرافیک، کار خود را با حضور در کلاسهای انجمن سینمای جوان رشت و ساخت چند فیلم کوتاه آغاز کرد. سپس به تهران آمد و در کلاسهای بازیگری کارنامه به مدیریت پرویز پرستویی شرکت کرد. هومن سیدی در اوایل دهه هشتاد در فیلم یک تکه نان با رضا کیانیان همبازی شد و سپس نقش کوتاهی را در فیلم چهارشنبهسوری اصغر فرهادی ایفا کرد.
از کارهای او در تلویزیون میتوان به سریالهای راه بی پایان اثر همایون اسعدیان و تا ثریا ساخته سیروس مقدم و تله فیلمهای سایاب محمدعلی سجادی و اگر باران ببارد روحالله حجازی اشاره کرد. وی با ایفای نقش در سریال عاشقانه توانست بین مردم محبوبیت خاصی بهدست بیاورد و سپس در ادامه در سریال گلشیفته ساخته بهروز شعیبی نقشی مشابه با آن را ایفا کرد. از دیگر فیلمهایی که در کارنامه هنری او به چشم میخورد، شب بیرون، خط ویژه مصطفی کیایی، نیمرخها ساخته ایرج کریمی، در مدت معلوم، پل خواب، مادری، کمدی انسانی، مصادره و طلا ساخته پرویز شهبازی.هومن سیدی برای بازی در فیلم من دیه گو مارادونا هستم جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل را از جشنواره فیلم فجر و انجمن منتقدان و نویسندگان سینمای ایران گرفت.
از ساختههای سیدی میتوان به سیزده، اعترافات ذهن خطرناک من، خشم و هیاهو و مغزهای کوچک زنگ زده اشاره کرد. فیلم مغزهای کوچک زنگ زده با وجود بیمهریهای فراوانی که در جشنواره فیلم فجر در حقش شد در سایر جشنوارههای سال خوش درخشید و جوایز متعددی را برای سازندگان و بازیگرانش به ارمغان آورد. سریال قورباغه آخرین اثر سیدی در مقام بازیگر و کارگردان محسوب میشود که با استقبال فراوان مخاطبان همراه شد.
۴- جواد عزتی
- تولد: ۲۰ دی ۱۳۶۰
- مهمترین فیلمها: فیلم ماجرای نیمروز، فیلم آتابای، فیلم اکسیدان
- مهمترین جوایز: نامزد ۳ سیمرغ بلورین
جواد عزتی فارغالتحصیل دانشگاه سوره است. او از سال ۱۳۷۵ بهصورت حرفهای وارد دنیای بازیگری شدهاست. عزتی ابتدا در تئاتر فعالیتش را شروع و سپس در سال ۱۳۸۱ اولین کار تلویزیونیاش را بازی کردهاست. وی در مجموعههای کمربندها را ببندیم، مثل هیچکس، سه دونگ سه دونگ، مرد هزارچهره، چاردیواری، لطفاً دور نزنیم، دست بالای دست، باغ مظفر، قهوه تلخ و دردسرهای عظیم ایفای نقش کردهاست. فیلم آینه بغل به کارگردانی منوچهر هادی محصول سال ۱۳۹۶ که جواد عزتی یکی از نقشهای اصلی آن را بازی کردهاست، در سه روز اول فروش خود توانست به فروش یک میلیارد و دویست میلیون تومانی دست یابد و رکورد فیلمهای فروشنده و ساعت ۵ عصر را بشکند و این اتفاق درکنار فروش فیلم اکسیدان، عزتی را تبدیل به پرفروشترین بازیگر سال ۱۳۹۶ ایران کرد.
جواد عزتی تا به حال سه بار نامزد دریافت سیمرغ بلورین برای فیلمهای ماجرای نیمروز ۱ و ۲ و آتابای شده است. عزتی برای بازی در فیلم ماجرای نیمروز ساخته محمدحسین مهدویان تندیس حافظ را بهدست آورد. طلا و مس، آفریقا، شیار ۱۴۳، در مدت معلوم، یدکی، اکسیدان، تنگه ابوقریب، لاتاری، ما همه با هم هستیم، جهان با من برقص، مغز استخوان، شنای پروانه و خورشید از آثار شاخص کارنامه کاری جواد عزتی محسوب میشوند. عزتی با بازی در سریال نمایش خانگی زخم کاری پس از یک سال دوری از سینما به عرصه تصویر بازگشت.
۳- هوتن شکیبا
- تولد: ۲۴ خرداد ۱۳۶۳
- مهمترین فیلمها: فیلم ماجرای نیمروز، فیلم آتابای، فیلم اکسیدان
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
هوتن شکیبا دارای کارشناسی کارگردانی تئاتر از دانشگاه سوره و کارشناسی ارشد بازیگری از دانشگاه هنر است. از کارهای او میتوان به بازی در فیلمهای سینمایی طبقه حساس، هلن، شبی که ماه کامل شد و مجموعه تلویزیونی لیسانسهها اشاره کرد. وی همچنین صداپیشگی دو عروسک دیبی و خونه بغلی را برای مجموعههای کلاه قرمزی در کارنامه دارد. هوتن شکیبا در دوران دانشگاه خود در نمایش و فیلمهای کوتاه زیادی بازی کردهاست و همیشه خواسته با ایفای نقشهای مختلف تجربه کسب کند. او در جشنواره یازدهم تئاتر دانشگاهی در سال ۱۳۸۷ با ایفای نقش در تئاتری به نام «ویلونهایتان را کوک کنید» نخستین کار جدی و حرفهای خود در تئاتر را بازی کرد و توانست جایزه بازیگر اول را کسب کند.
وی ابتدا در تله فیلمی به کارگردانی بهروز شعیبی مقابل دوربین قرار گرفت و سپس برای بار نخست، در سال ۱۳۹۲، در یک فیلم بلند به نام «شب بیرون» به کارگردانی کاوه سجاد حسینی نقشآفرینی کرد و پس از آن دعوت به بازی در فیلم «طبقه حساس» به کارگردانی کمال تبریزی و «حق سکوت» به کارگردانی هادی نائیجی شد. از کارهای اخیر او در تئاتر میتوان مرگ هوتن، الیور توئیست، صد درصد و بینوایان را نام برد.
در سال ۱۳۹۷ در نمایش بینوایان وی در نقش موسیو تناردیه همراهبا سحر دولتشاهی در نقش مادام تناردیه ایفای نقش کردند. هوتن شکیبا در جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم شبی که ماه کامل شد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کرد. بازی در فیلمهای تی تی و ابلق آخرین نقش آفرینیهای شکیبا محسوب میشوند که در ۳۹ امین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمدند.
۲- امیر جدیدی
- تولد: ۳۱ خرداد ۱۳۶۳
- مهمترین فیلمها: فیلم تنگه ابوقریب، فیلم روز صفر، فیلم قهرمان
- مهمترین جوایز: برنده ۱ سیمرغ بلورین
امیر جدیدی دارای مدرک کارشناسی در مهندسی صنایع و کارشناسی ارشد در مدیریت ارشد کسبوکار از دانشگاه آزاد اسلامی است. او کار سینمایی خود را از سال ۱۳۸۹ با فیلم «آفریقا» ساخته هومن سیدی آغاز کرد. جدیدی برای بازی در فیلم «من» به کارگردانی سهیل بیرقی نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از سی و چهارمین دوره جشنواره فیلم فجر و دهمین جشن منتقدان سینمای ایران شد. او دو سال بعد موفق به کسب سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد برای دو فیلم «تنگه ابوقریب به کارگردانی بهرام توکلی» و «عرق سرد ساخته سهیل بیرقی» از سی و ششمین جشنواره فیلم فجر شد.
جدیدی مسیر موفقیت و بازی در نقشهای متفاوت را یکی پس از دیگری به بهترین شکل ممکن انجام میداد و در سی و هشتمین جشنواره فیلم فجر با بازی در نقش یک مأمور امنیتی وطنپرست در فیلم «روز صفر به کارگردانی سعید ملکان» تحسین بسیاری از مخاطبان و منتقدان را برانگیخت. او همچنین برای این نقش نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از سی و هشتمین دوره جشنواره فیلم فجر شد. روند موفقیت جدیدی با انتخاب او برای بازی در فیلم قهرمان جدیدترین اثر اصغر فرهادی به اوج رسید و جدیدی همراهبا تیم سازنده این فیلم راهی جشنواره کن شد.
۱- نوید محمدزاده
- تولد: ۱۷ فروردین ۱۳۶۵
- مهمترین فیلمها: فیلم عصبانی نیستم، فیلم ابد و یک روز، فیلم بدون تاریخ بدون امضا
- مهمترین جوایز: برنده ۲ سیمرغ بلورین
نوید محمدزاده دارای مدرک تحصیلی فوقدیپلم عمران است. او فعالیت در سینما را پس از ۷ سال کار مداوم در تئاتر آغاز کرد. او در سی و دومین دوره جشنواره فیلم فجر با کسب آرای داوران بهعنوان بهترین بازیگر نقش اول مرد برای کسب سیمرغ انتخاب شد. اما به علت فشار گروههایی خارج از سینما فیلم عصبانی نیستم از بخش مسابقه خارج و جایزه به رضا عطاران اهدا شد. محمدزاده در برنامه اینترنتی ۳۵ اعلام کرد که این اتفاق تلخترین اتفاق در زندگی هنریش بودهاست. او برای بازی در فیلم ابد و یک روز در سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر موفق به دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و در شانزدهمین جشن دنیای تصویر نیز موفق به دریافت تندیس زرین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد گردید.
وی برای بازی در فیلم ناهید جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره بینالمللی براتیسلاوا ۲۰۱۵ را دریافت کردهاست. همچنین در سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را برای فیلم بدون تاریخ بدون امضاء از آن خود کرد. نوید محمدزاده این جایزه را سومین سیمرغ خود دانست (اشاره به سیمرغ اهدا نشده فیلم عصبانی نیستم). وی همچنین از رسانههایی که فهرستی از برندگان را برای فشار به هیئت داوران داده بودند، گلایه کرد. با احتساب سیمرغ فیلم عصبانی نیستم، وی یکی از پرافتخارترین بازیگران جشنواره فجر محسوب میشود.
نوید محمدزاده برای بازی در فیلم «بدون تاریخ بدون امضاء» موفق به دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد بخش افقهای جشنواره ونیز شد. وی در جشنواره آسیا پاسیفیک نیز برای همین فیلم جایزه گرفت. وی در بیست و یکمین جشن سینمای ایران برنده تندیس بهترین بازیگر نقش اول مرد برای فیلم «سرخپوست» شد. بازی در سریال قورباغه جدیدترین فعالیت محمدزاده محسوب میشود.