معمولا ۲۸ روز پس از لقاح، مغز جنین شروع به شکلگیری میکند. خیلی مهم است که در این دوران مادر بهاندازه کافی مواد مغذی مصرف کند، چراکه این مواد روی تقویت مغز و هوش جنین اثر میگذارند. میدانید باید برای هوش جنین چه بخوریم؟ در این مقاله، به این پرسش پاسخ دادهایم.
مواد مغذی ضروری برای تقویت هوش جنین
بهترین مواد مغذی برای رشد مغز و تقویت هوش جنین در دوران بارداری عبارتاند از:
- کولین؛
- فولات؛
- آهن؛
- روی؛
- اسیدهای چرب امگا ۳ مانند DHA؛
- پروتئین؛
- ویتامین B12؛
- ید؛
- ویتامین D.
این پرسش که برای تقویت هوش جنین در بارداری چه بخوریم ذهن شما را هم درگیر کرده است؟ در ادامه، خوراکیهایی را معرفی کردهایم که حاوی مواد مغذی لازم برای مغز جنین هستند.
برای هوش جنین چه بخوریم؟
۱. تخممرغ
مصرف تخممرغ در دوران بارداری به رشد مغز کمک و جنین را باهوشتر میکند. بنا بر تحقیقات، تخممرغ حاوی موادی مغذی است که بدن میتواند بهراحتی جذبشان کند. تخممرغ سرشار از کولین (ویتامین B4)، اسیدهای چرب، ویتامینها و مواد معدنی ضروری و ترکیبات زیستفعال است که در رشد مغز جنین نقش دارند. زنان باردار میتوانند روزی ۲ تخممرغ آبپز بخورند.
۲. گوشت
مصرف گوشت در دوران بارداری هم سبب تقویت رشد مغز نوزادان میشود. گوشت سرشار از آهن، روی و ویتامین B12 است که برای رشد مغز ضروریاند. ماده معدنی روی بخشی از DNA جنین را میسازد و همچون انتقالدهنده عصبی عمل میکند. کمبود این ماده مهم منجر به نقص حافظه نوزاد میشود. ویتامین B12 برای سلامت روان نوزادان مفید است. در ضمن گوشت حاوی نیاسین (ویتامین B3) است که عملکرد شناختی جنین را بهبود میبخشد.
۳. موز
موز مملو از اسیدفولیک است که مهمترین ماده غذایی برای رشد مغز جنین در دوران بارداری است.
۴. محصولات لبنی
شیر و سایر محصولات لبنی مانند ماست و پنیر مواد غذایی مهم دوران بارداری هستند. شیر و محصولات لبنی سرشار از ید و منابع پروتئینی ضروری برای رشد مغز جنین هستند. همچنین شیر حاوی کولین است که نوزاد را باهوشتر میکند.
بنا بر تحقیقات، کمبود ید در دوران بارداری به مغز جنین صدمه میزند. کودکان مادرانی که در دوران بارداری دچار کمبود ید هستند، در خطر ابتلا به معلولیتهای دستگاه عصبیاند.
۵. اسفناج
اسفناج سرشار از ید و فولات است و در رشد مغز جنین نقش بسزایی دارد. بر اساس تحقیقات، اسفناج حاوی اسیدفولیک است و موجب باهوشترشدن نوزادان میشود. همچنین اسفناج حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ و امگا ۶ است. اسیدهای چرب امگا ۳ و آهن بر رشد توانایی شناختی کودکان مؤثرند.
۶. ماهی
ماهیهایی چون سالمون و تن منبعی غنی از کولین هستند و مصرفشان برای رشد مغز نوزاد بسیار مفید است. همچنین ماهی حاوی مقدار زیادی اسیدهای چرب امگا ۳ است. یکی از انواع اسیدهای چرب امگا ۳ بهنام دوکوزاهگزانوئیک اسید برای رشد دستگاه عصبی نوزاد ضروری است. این نوع اسید چرب مسئول رشد ساختاری و عملکردی مغز جنین هم هست.
۷. حبوبات
حبوباتی مانند لوبیا قرمز، سویا، نخود و بادامزمینی هم سرشار از آهن، آنتیاکسیدان و فولات هستند که نوزاد را باهوشتر میکنند. حبوبات منبع غنی پروتئیناند که برای مغز نوزاد مفید است. بنا بر تحقیقات، رژیم غذایی کمپروتئین در دوران بارداری ممکن است نوزاد را دچار نقص حافظه کند.
۸. انواع توت
توتفرنگی، زغال اخته، تمشک و بلوبری بابت داشتن مقدار فراوانی آنتیاکسیدان و مواد مغذی ضروری مانند فولات و ویتامین B6، ابرغذا نام گرفتهاند و برای رشد مغز نوزاد هم مفیدند.
۹. غلات کامل (سبوسدار)
جو دوسر، برنج قهوهای، گندم کامل و دیگر مواد خوراکی سبوسدار غنی از پروتئین، آهن و ویتامین B6 هستند. این مواد برای رشد مغز جنین مفیدند.
۱۰. پرتقال
مصرف بعضی از مواد معدنی مانند سلنیوم، مس، منیزیم و ویتامینهای C و E در دوران بارداری ضروری است. بنا بر پژوهشها، کمبود ویتامین C در رژیم غذایی اثری منفی روی عملکرد شناختی جنین دارد. پرتقال میوهای سرشار از ویتامین C و برای رشد مغز مفید است.
۱۱. گوجهفرنگی
گوجهفرنگی منبعی عالی از آنتیاکسیدانهایی مانند C و E، کولین، فولات و منیزیم است و در رشد مغز جنین نقش مهمی ایفا میکند.
۱۲. سبزیجات برگسبز
سبزیجات برگ سبز مانند کلم بروکلی، کلم، کاهو و کلمپیچ حاوی مقدار زیادی ترکیبات زیستفعال هستند که در بهبود تواناییهای شناختی جنین نقش دارند. بنابراین زنان باردار باید این نوع سبزیجات را به رژیم غذایی خود اضافه کنند.
۱۳. بادمجان
بادمجان سرشار از آنتیاکسیدانهایی چون مس، منیزیم و ویتامینهای B و C است. بنابراین مصرف این ماده خوراکی هنگام بارداری هوش جنین را تقویت میکند.
۱۴. آووکادو
آووکادو منبعی غنی از ویتامینهای C و B و حاوی مواد مغذی ضروری چون آهن، منیزیم و فولات است و به رشد مغز جنین کمک میکند.
۱۵. آجیل و دانهها
گردو، پسته، تخمه آفتابگردان، دانه کتان، دانه چیا و تخم کدو تنبل و آجیل سرشار از پروتئین و اسیدهای چرب امگا ۳ هستند و برای تقویت هوش جنین مفیدند.
۱۶. شکلات تلخ
طبق تحقیقات، شکلات تلخ منبعی عالی از آهن، مس، منیزیم و روی است که هنگام بارداری موجب رشد مغز جنین میشود. زنان باردار میتوانند روزی ۱ تا ۲ تکه شکلات تلخ مصرف کنند. البته خوردن بیش از حد شکلات تلخ بهدلیل داشتن کافئین ممکن است برای جنین مضر باشد و نباید آن را بیش از حد مصرف کرد.
اقدامات لازم برای تقویت هوش جنین
دوران بارداری، بهویژه دوره رشد لوله عصبی و تشکیل مغز جنین، بسیار مهم است و زنان باردار باید به تغذیه خود بسیار دقت کنند تا نوزادی سالم به دنیا بیاورند. البته برای تولد نوزاد سالم و باهوش باید به مسائل دیگری چون ورزشهای سبک مخصوص دوران بارداری هم توجه کرد.
۱. ورزش مناسب دوران بارداری
ورزش جریان خون رحم مادر را افزایش میدهد و مواد مغذی بهتر به جنین میرسند. همچنین ورزش موجب ترشح هورمون اندورفین میشود که بر رشد مغز جنین اثر خوبی دارد.
۲. بهرهمندی از نور خورشید
ویتامین D برای رشد استخوانها و قلب جنین بسیار ضروری است و برخی ادعا کردهاند که بین کمبود این ویتامین در زنان باردار و ابتلای نوزاد به اوتیسم ارتباطی وجود دارد.
۳. پرهیز از مواد مضر
مصرف الکل، مواد مخدر، نیکوتین و کافئین روی رشد بدن و مغز جنین اثرات بسیار نامطلوبی میگذارد. بنابراین زنان باردار هرگز نباید از این مواد مصرف کنند.
۴. حرفزدن با جنین
جنین از هفته بیستم میتواند صداها را بشنود و بعد از هفته ۲۵، سیستم شنوایی او کاملا شکل میگیرد و میتواند صدای مادر خود را بشنود و آن را از صداهای دیگر تمیز دهد. بنابراین زنان باردار برای تقویت هوش جنین میتوانند با او صحبت کنند، برای او آواز یا کتاب بخوانند. این کارها باعث رشد بهتر مغز جنین میشود.
۵. ماساژ شکم برای رهایی از اضطراب
جنین میتواند ماساژ شکم مادر را حس کند. بنابراین اگر زنان باردار شکم خود را ماساژ دهند، مغز جنین تحریک میشود و فعالیت جنین برای پاسخ به این تحریک افزایش مییابد. از طرفی اضطراب رشد مغز جنین را مختل میکند و موجب زایمان زودهنگام میشود. برای اینکه بدن و مغز جنین بهدرستی رشد کنند، باید دوره بارداری مادر تکمیل شود. ماساژ شکم یکی از روشهای عالی برای رهایی از اضطراب است.
۶. پیشگیری از عفونتها و دوری از مواد سمی
قرارگرفتن در معرض مواد سمی همچون سرب، کادمیوم، جیوه، بیفنیل پلیکلرشده و حشرهکشها اثری بسیار منفی روی مغز جنین میگذارد. غذاهای دریایی صیدشده از آبهای آلوده حاوی این مواد سمی هستند. بنابراین زنان باردار باید از مصرف ماهیهایی چون شاهماهی خالمخالی، شمشیرماهی و دیگر ماهیهای بزرگ اقیانوس پرهیز کنند.
ابتلا به عفونت هم اثر نامطلوبی روی رشد مغز جنین دارد. بیماریهایی چون سرخجه و انگل توکسوپلاسما (این انگل معمولا در مدفوع گربه پیدا میشود) هم به مغز جنین صدمه میزنند. بنابراین زنان باردار باید از کودکان بیمار و گربهها دوری کنند.
کلام آخر
زنان باردار برای تقویت هوش جنین باید به تمام مسائل بهداشتی و سلامت خود توجه کنند و احتمال تولد نوزاد باهوش را افزایش دهند. شما چه نکات دیگری میدانید؟ خوشحال میشویم که آنها را با ما هم در میان بگذارید.