برای عاشقان کتاب و مطالعه، هیچ جایی جذابتر از کتابخانهای بزرگ و زیبا نیست. احاطه شدن در میان هزاران جلد کتاب برای خیلیها رویا است، اما برخی از کتابخانهها با فضای داخلی خیرهکننده همه چیز را به سطحی بالاتر میبرند. این مکانها را میتوان زیارتگاه کلام مکتوب نامید که از میان قرون و اعصار عبور کرده، پابرجا ماندهاند یا با کمک طراحی نوین و مدرن بنا شدهاند. هر چه هستند زیباییشان دل عاشقان کتاب را ربوده و هزاران نفر مجذوبشان شدهاند. در این مطلب با زیباترین کتابخانههای جهان آشنا میشویم.
۱- کتابخانهی ادمونت ابی
شهر ادمونت، اتریش
کتابخانهی ادمونت ابی که در شهر ادمونت اتریش واقع شده، صومعهای قدیمی است با بیش از هفتاد هزار جلد کتاب. دیوارها و سقفهای گنبدیشکل این مکان که با نقاشیهای بارتولومئو آلتومونه، نقاش برجستهی سبک باروک، پوشیده شده، علاوه بر دوستداران کتاب و مطالعه، شیفتگان معماری و نقاشی را مجذوب کرده است. قدمت این صومعه -کتابخانه که با رنگهای سفید و طلایی تزئین شده به سال ۱۷۷۶ بازمیگردد.
۲- کتابخانهی جورج پیبادی
شهر بالتیمور، ایالات متحده آمریکا
کتابخانهی جورج پیبادی که در شهر بالتیمور و دانشگاه جان هاپکینز بنا شده را میتوان با هتل یا مکانی مجلل اشتباه گرفت. کف مرمری، بالکنهای بزرگ و نورگیر، طراحی زیبا و آرامشبخش باعث شده از سال ۱۸۷۸ تا امروز این مکان به کلیسای جامع کتاب مشهور و به محلی مناسب برای مطالعه و استفاده از سیصد هزار جلد کتاب تبدیل شود.
۳- کتابخانهی کاخ مفرا
شهر مافرا، پرتغال
بخشی از کاخ عظیم، باشکوه و سلطنتی مفرا که سال ۱۷۵۵ بنا و با سنگهای مرمر، قفسههای سفید چوبی لبریز از کتاب سالن ۸۰۰ متریاش تزئین شده، روزانه میزبان صدها نفر از اهالی کتاب و مطالعه است. در این کتابخانه کتابهایی از قرن ۱۴ تا ۱۹ میلادی نگهداری میشود که تنها با اجازهی پاپ، رهبر کاتولیکهای جهان، در دسترس قرار میگیرند.
۴- کتابخانهی کالج ترینیتی
شهر دوبلین، ایرلند
کتابخانهی زیبا و قدیمی کالج ترینیتی در دانشگاه دوبلین، سال ۱۵۹۲ افتتاح شد. این مکان یکی از مشهورترین کتابخانههای جهان و از جمله جاذبههای گردشگری این شهر، سالانه هزاران گردشگر و اهل مطالعه و کتاب را میزبانی میکند. نسخهی اصلی اعلامیهی جمهوری ایرلند، کتاب تاریخی کلز و چنگ نمادین برایان بورو در قفسههای بلند چوبی و بههمریختهی این کتابخانه نگهداری میشوند.
۵- کتابخانهی کلمنتینوم
شهر پراگ، جمهوری چک
کتابخانه کلمنتینوم با الهام گرفتن از سبک معماری باروک در سال ۱۷۲۲ افتتاح شد. بخش عمدهی بیست هزار جلد کتاب این کتابخانه را آثار الهیاتی تشکیل میدهند. در نقاشیهای جان هیبل، نقاش برجسته بریتانیایی، که بر سقف و دیوارهای کتابخانه نقش بسته میتوان ضربات شگفتانگیز قلممو را با توجه به فضای کلی کتابخانه دید.
۶- کتابخانهی سلطنتی سن لورنزو د ال اسکوریال
شهر مادرید، اسپانیا
این کتابخانه اثر خوان د هررا، نابغهی معماری و ریاضی اسپانیا است. در این کتابخانه مجموعهای گرانقیمت از چهل هزار کتاب خطی و عتیقه – انجیلهای طلایی اوتونیای هنری سوم، تنها نسخهی شناخته شدهی کتاب الاعتبار، زندگینامهی سوری، دایرهالمعارفی نوزده جلدی در زمینه زیستشناسی و گیاهشناسی و… – که پس از آتشسوزی سال ۱۶۷۱ به جا ماند و با تلاش بیست و پنجسالهی کشیش آنتونیو دو سن خوزه، طبقهبندی و مرتب شد در امتداد دیوارها نگهداری میشوند.
۷- کتابخانهی بینهان
شهر تیانجین، چین
کتابخانهی مدرن و زیبای بینهان در زمینی به وسعت ۳۳ هزار و هفتصد متر مربع توسط شرکت هلندی MVRDV بعد از سه سال فعالیت شبانهروزی ساخته شد. فضای سفید رنگ کتابخانه که تداعیگر کلیساهای جامع اروپایی است به گونهای طراحی شده تا بازدیدکنندگان بتوانند به راحتی در شش طبقه، میان بیش از یک میلیون کتاب قدم بزنند، بنشینند، موسیقی بشوند، از کامپیوترها استفاده کنند و کتاب بخوانند.
۸- کتابخانهی عمومی سیاتل
شهر سیاتل، ایالات متحده آمریکا
کتابخانهی مرکزی سیاتل روز بیست و سوم ماه می سال ۲۰۰۴ افتتاح شد. این بنای انتزاعی و جذاب که توسط رم کولهاس، معمار برجستهی هلندی، طراحی و اجرا شده، قراعتخانهای بزرگ با گنجایش بیش از هزار بازدیدکننده دارد. بخشهای دیگر این شاهکار معماری به قراعتخانهی کودکان و نوجوانان، بخش موسیقی، اتاقهای خصوصی گفتوگو با اپلیکیشن Skype و محل نگهداری بیش از یک میلیون کتاب اختصاص دارد.
۹- کتابخانهی ملی گیرولامینی اورتدی
شهر ناپل، ایتالیا
درهای گیرولامینی اورتدی، قدیمیترین کتابخانهی شهر ناپل در سال ۱۵۶۶ به روی عموم باز شد. این کتابخانه وظیفهی ترویج فرهنگ کلیسایی، ادبی و حیات علمی را بر عهده داشته تا کاتولیکها به راحتی به منابع و ماخذ مکتوب و علمی برای ترویج و گسترش دینشان دسترسی داشته باشند. امروزه بازدیدکنندگان میتوانند علاوه بر دسترسی داشتن به یکی از مهمترین منابع اقیانوسشناسی جهان از معماری زیبا و باشکوه این کتابخانه لذت ببرند.
۱۰- کتابخانهی سنت ژنویو
شهر پاریس، فرانسه
کتابخانهی جدید سنت ژنویو در سال ۱۸۵۱ افتتاح شد. این اولین کتابخانهای است که فرانسویها برای استفاده عموم ساختند. در ساخت این بنا قدیمی و ارزشمند که زیرمجموعهی دولت فرانسه و دانشگاه پاریس اداره میشود از آهن و چدن استفاده شده است.
۱۱- کتابخانهی ملی قطر
شهر دوحه، قطر
کتابخانهی ملی قطر بر روی زمینی سه گوش با هدف ترویج و تبین تاریخ و فرهنگ کشورهای جنوب حوزهی خلیجفارس ساخته شده است. بخش اصلی فعالیت کتابخانه به جمعآوری، حفاظت و در دسترس قرار دادن تاریخ مکتوب قطر اختصاص دارد. در این بنای زیبا که میراث ملی این کشور محسوب میشود، یک میلیون کتاب مکتوب و ششصد هزار کتاب الکترونیک، روزنامه و مجله نگهداری میشود.
۱۲- کتابخانهی پارلمان اتاوا
شهر اتاوا، کانادا
کتابخانه که پشت بلوک مرکزی پارلمان واقع شده و از آتشسوزی سال ۱۹۱۶ مصون ماند، از جمله غنیترین و زیباترین کتابخانههای جهان است. این کتابخانه از زمان تاسیساش در سال ۱۸۷۶ تاکنون چهاربار بازسازی شده. آخرین بار سیستم حفاظتی، عایقبندی و قرائتخانههای این بنا در سال ۲۰۰۵ با هزینهای بالغ بر ۵۲ میلیون دلار نوسازی شدند.
کتابخانهی پارلمان اتاوا توسط توماس فولر و چیلیون جونز، با الهام از اتاق مطالعهی موزهی بریتانیا در سال ۱۸۷۶ طراحی و ساخته شد. جزئیات داخلی این بنا کار آلفیوس تاد، کتابدار آن زمان پارلمان کانادا، است.
قرائتخانهی اصلی علاوه بر قفسههای کتاب که تا سقف بالا رفتهاند با انواع بافتها، گلها، ماسکها، تندیس موجودات افسانهای و … تزئین شده است. در سه گالری این کتابخانه، نشانهای هفت استان و سلطنت کانادا به نمایش گذاشته شده است. مجسمهی مرمری و بزرگ ملکهی ویکتوریا که توسط مارچال وود ساخته شده نیز در مرکز قرائتخانه نصب شده است.
روزانه صدها نفر با مراجعه به قرائتخانه از بیش از یک میلون کتاب چاپی و بیش از ۶۵۰ هزار کتاب الکترونیک، آلبوم موسیقی، پادکست و کتاب صوتی استفاده میکنند.
۱۳- کتابخانه و خانهی فرهنگ ونسلا
شهر ونسلا، نروژ
زیباترین کتابخانههای جهانسینماها، کافهها، اتاقهای ملاقات، قرائتخانهها، مخازن کتاب، دفاتر اداری و … بخشهای مختلف کتابخانه و خانهی فرهنگ ونسلا را تشکیل میدهند که سال ۲۰۱۱ بعد از چهار سال برنامهریزی و تلاش شبانهروزی افتتاح شد. معماری نوآورانه، زیبا و متفاوت، این بنا را به یکی از زیباترین کتابخانههای جهان تبدیل کرده است. طراحی داخلی کتابخانه، نهنگ را تداعی میکند. طراحان با استفاده از مواد طبیعی و قابل بازیافت ۲۷ دندهی نهنگ را بازآفرینی کردهاند تا علاوه بر نگهداری کتابها جایی برای نشستن بازدیدکنندگان فراهم کنند.
۱۴- کتابخانهی دانشگاه کالیفرنیا
شهر سندیگو، ایالات متحده آمریکا
این کتابخانهی آکادمیک که زیرمجموعهی مدرسهی ادبیات دانشگاه کالیفرنیا است، چیزی فراتر از تصور پژوهشگران در اختیارشان قرار میدهد. بیش از هفت میلیون جلد کتاب چاپی و دیجیتال، مجلات، محصولات چندرسانهای، آلبومهای موسیقی، آثار مهم ادبیات خاورمیانه، آسیای میانه، اروپا، آمریکای لاتین، مطبوعات جهان و… نگهداری میشوند. کتابخانهی دانشگاه کالیفرنیا به دلیل طراحی زیبا و منحصربهفردش و نگهداری میشوند.