اگزما، دلایل ایجاد و درمان‌های خانگی و شفابخش آن

دکتر «جسی چونگ» (Jessie Cheung) متخصص پوست در مرکز لیزر و درماتولوژی ویلوبروک می‌گوید:‌ «‌چیزهایی که باعث آسیب به پوست می‌شوند نظیر لباس‌هایی که خارش ایجاد می‌کنند، کیسه‌کشیدن یا حتی عرق‌کردن، باعث التهاب‌ و درنهایت اگزما خواهند شد. افراد باید در اولین گام عوامل محرک احتمالی نظیر عطر، پشم یا صابون‌های تند را که باعث تحریک پوست‌شان می‌شوند تعیین و از آنها اجتناب کنند». دکتر «پلاتنر» می‌گوید: «‌وقتی نزد متخصص پوست رفتید، او با انجام آزمایش‌هایی روی نواحی مبتلا به اگزما، واکنش‌های پوست‌تان به آلرژی‌ها را مشخص می‌کند». طبق گفته‌ی دکتر «پلاتنر»: برخی از چیزهایی که باعث آلرژی و حساسیت پوست‌تان می‌شوند عبارت‌اند از:‌ فلز (که در گوشی هوشمندتان یافت می‌شود)، عطر، برخی از مواد نگه‌دارنده و آنتی‌بیوتیک‌هایی که در پمادهای موضعی مانند “بنادریل” و “نئوسپورین” وجود دارند».

۳. نسبت به یک غذا آلرژی دارند

بنا به گفته‌ی دکتر «چونگ»: «وقتی به غذای خاصی مثل سویا آلرژی داشته باشید یا بدن‌تان در برابر لبنیات مثل شیر مقاومت نشان بدهد و نتواند آن را هضم کند، در بدن‌تان اختلالاتی ایجاد می‌شود». اگر فکر می‌کنید در وعده‌های غذایی‌تان چیزی وجود دارد که ممکن است به آن حساسیت داشته باشید، حتما به یک متخصص مراجعه کنید. او در یک محیط کنترل‌شده، آزمایش‌هایی را انجام می‌دهد. متعادل‌کردن باکتری‌های روده با مصرف پروبیوتیک‌ و غذاهای تخمیرشده نیز می‌تواند به مهار‌کردن اگزما و درمان التهاب کمک کند. دکتر «چونگ» در ادامه می‌گوید: «‌من همچنین توصیه می‌کنم که همراه با غذا مکمل‌هایی نظیر ویتامین D و روی هم مصرف شود چرا که این مکمل‌ها سیستم ایمنی بدن و واکنش‌های التهابی را تنظیم می‌کنند. خوردن غذاهای سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ نیز به تقویت باکتری‌های روده‌ کمک می‌کند و باعث می‌شود مواد مغذی به‌خوبی جذب بدن شوند».

۴.استرس دارند

دکتر «اَبی وَن وُرهیز» (Abby Van Voorhees)، رئیس و استاد درماتولوژی در دانشکده‌ی پزشکی ویرجینیای شرقی (Eastern Virginia Medical School)، می‌گوید: «‌اگزما در هنگام استرس به‌وجود می‌آید. با اینکه علت آن مشخص نیست، اما این مسئله بسیار شایع است. بیماران اغلب متوجه می‌شوند وقتی که استرس دارند، پوست‌شان بیشتر می‌خارد، بعد شروع به خاراندن می‌کنند و این چرخه آغاز می‌شود». دکتر «پلاتنر» می‌گوید:‌ «برای متوقف‌شدن خارش پوست و کاهش علائم اگزما، از کورتیکواستروئیدهایی نظیر «کورتید» (Cortaid) یا «کورتیزون ۱۰» (Cortizone 10) استفاده کنید، اما از مصرف پمادهای آنتی‌بیوتیک نظیر «نئوسپورین» (Neosporin) که به پوست آسیب می‌رسانند، اجتناب کنید».

۵. دچار خشکی پوست هستند

هوای سردِ زمستان باعث بروز اگزما می‌شود، چرا که در زمستان هوا خشک است و خشک‌بودن هوا باعث از کاهش رطوبت و خشکی پوست می‌شود. دکتر «جوئل شلِسینگر» (Joel Schlessinger) متخصص پوست می‌گوید:‌ «در ماه‌های سرد سال همه‌ی قسمت‌های پوست‌تان را که در معرض هوای سرد قرار دارد، بپوشانید. حتی وقتی در منزل هستید می‌توانید دما را افزایش بدهید تا رطوبت پوست‌تان حفظ شود. استفاده از دستگاه بخور یا رطوبت‌ساز می‌تواند رطوبت هوای منزل‌تان را تأمین کند و علائم اگزما را کاهش بدهد. اما حواس‌تان باشد که درجه‌ی رطوبت دستگاه را روی ۶۰٪ تنظیم کنید چرا که در غیراین‌صورت، رطوبت متراکم و فشرده می‌شود و درنتیجه می‌تواند باعث رشد باکتری‌های مضر شود». دکتر «بَنک» نیز توصیه می‌کند:‌ «‌در روزهای سرد، ۵ تا ۱۰ دقیقه دوش آب گرم (نه داغ) بگیرید و پوست‌تان را با صابون مناسبی بشویید».

۶. بدن‌شان دچار عفونت شده است یا یک بیماری پنهان دارند

در موارد نادر، عفونت‌های باکتریایی و اختلالات جدی‌ همچون سلولیت، می‌توانند علائم اگزما را تشدید کنند. با اینکه اگزما معمولا نشانه‌ی وجود یک بیماری دیگر نیست، اما بهتر است همیشه جانب احتیاط را رعایت کنید و در‌صورتی‌که با درمان‌های رایج بیماری‌تان بهبود نیافت، به متخصص پوست مراجعه کنید. «درماتیت ساکن» (Stasis dermatitis) که یک نوع اگزماست و باعث متورم‌شدن قسمت‌های تحتانی پا می‌شود، می‌تواند نشانه‌ای از بیماری خطرناک‌تری نظیر التهاب مرتبط با نارسایی قلبی باشد.

با دانستن این مطالب، نیاز نیست نگران باشید. در ادامه چند راه‌حل خانگی برای درمان اگزما پوستی ارائه می‌کنیم تا بتوانید خارش و التهاب اگزما را کم‌تر کنید و پوست‌تان را به حالت قبل برگردانید. شما برای درمان خانگی اگزما می‌توانید این موارد را امتحان کنید:

۱. روغن نارگیل

ساده‌ترین روش برای درمان اگزما، استفاده از روغن نارگیل است. این روغن به‌خوبی در پوست نفوذ می‌کند و وارد فضاهای بین‌سلولی می‌شود که باعث شده‌اند رطوبت پوست‌تان از دست برود. روغن نارگیل البته یک لیپید است و این همان چیزی است که شما برای جلوگیری از خشک‌شدن و التهاب پوست‌تان نیاز دارید.

دست‌هایتان را با آب بشویید و خشک کنید. روغن نارگیل را روی مواضع مبتلا به اگزما بمالید و بگذارید خشک شود. در صورت نیاز در طول روز به همین طریق روغن نارگیل را مصرف کنید.

۲. روغن جوجوبا

با اینکه روغن نارگیل برای درمان اگزما خیلی خوب است، اما باید بدانید برای همه‌ی افراد مفید نخواهد بود؛ چرا که اگزما در بین افراد مختلف خود را به شکل‌های گوناگون نشان می‌دهد. اگر روغن نارگیل برای شما هم مفید نبود، بد نیست روغن جوجوبا را که در‌واقع روغن نیست، بلکه مانند یک موم مایع است که وارد اعماق پوست می‌شود، امتحان کنید. ساختار مولکولی روغن جوجوبا شبیه‌ترین ساختار را به روغن‌های طبیعی پوست دارد. روغن جوجوبا از اسیدهای چرب با زنجیره‌های بلند و الکل‌های چرب ساخته شده است و به‌طور طبیعی چرب و مرطوب‌کننده است. شاید از نام الکل تعجب کنید! اما باید بدانید الکل‌های چرب بر‌خلاف الکل «بنزیل»، «ایزوپروپیل» و «متانول» کم‌ضررترین الکل‌ها برای پوست هستند.

دست‌هایتان را با آب بشویید و خشک کنید. روغن جوجوبا را روی مواضع مبتلا به اگزما بریزید و به‌آرامی ماساژ دهید تا حداقل نیمی از آن جذب پوست‌تان شود. توجه داشته باشید مقدار کمی از این روغن بسیار چرب است؛ بنابراین نیاز نیست در هر بار مصرف از آن، مقدار زیادی را استفاده کنید. می‌توانید روزانه سه نوبت از آن استفاده کنید.

۳. برای خودتان یک کرِم خانگی درست کنید

وقتی صحبت از این لکه‌های خشک و خارشی و دردناک به میان می‌آید، هیچ چیز جای یک کرم خانگی را نمی‌گیرد. شما می‌توانید روغن نارگیل، روغن جوجوبا و موم عسل را با هم مخلوط کنید. خاصیت موم عسل این است که این ترکیب را غلیظ می‌کند.

مواد لازم:‌

• ۲ قاشق غذاخوری موم؛
• ۶ قاشق غذاخوری روغن نارگیل؛
• ۴ قاشق غذاخوری روغن جوجوبا؛
• عصار‌ه‌ی اسطوخودوس (اختیاری)؛
• شیشه مربا با درب سفت.

موم عسل و روغن جوجوبا را در یک ظرف بریزید و روی اجاق گاز بگذارید تا کاملا مخلوط و ذوب شود. وقتی ذوب شدند، روغن نارگیل را اضافه کنید. در آخر، مخلوط را درون شیشه‌ی مربا بریزید و اگر دل‌تان خواست مقداری عصاره‌ی اسطوخودوس را نیز به آن اضافه کنید و هم بزنید. درب شیشه را محکم ببندید و بگذارید خنک شود. وقتی خنک شد آن را روی مواضع مبتلا به اگزما بمالید.

۴. گلیسیرین گیاهی

در بسیاری از درمان‌های خانگیِ اگزما، روغن به‌کار می‌رود. با اینکه این روغن‌ها به درمان افراد زیادی کمک می‌کند، اما باید این نکته را مدنظر داشت که برای برخی نیز چندان مفید فایده نیست. گلیسیرینِ گیاهی در نظر خیلی از افراد بسیار ارزشمند نیست. خوب است بدانید گلیسیرین، اساس لیپیدهاست و معمولا یک فرآورده‌ی جانبی در صنعت صابون‌سازی به‌حساب می‌آید. فرق بین گلیسیرین گیاهی و گلیسیرین عادی این است که گلیسیرین گیاهی مبنایی گیاهی دارد. ریشه‌ی این گلیسیرین در روغن‌ها و چربی‌هایی است که در روغن پالم و نارگیل یافت می‌شود، اما گلیسیرین عادی از چربی حیوانات به‌دست می‌آید و بر‌خلاف گلیسیرین گیاهی ارزش غذایی ندارد. گلیسیرین گیاهی که ارزش غذایی دارد دارای خلوص ۹۹.۷ است و بقیه‌ی آن را آب تشکیل داده است. این نوع گلیسیرین می‌تواند به بازگرداندن رطوبت پوست‌های خشک، خارشی و ملهتب کمک کند. این گلیسیرین، آب را جذب می‌کند و بدین‌ترتیب باعث حفظ رطوبت در پوست می‌شود. آن‌قدر تأثیرگذار است که اگر در یک شیشه گلیسیرین خالص را باز بگذارید، ۲۰ درصد آب آن تبخیر خواهد شد. وقتی از این گلیسیرین برای درمان اگزما استفاده کنید، شکاف‌های پوست که خشک و بی‌آب‌ هستند، پر می‌شود و آب را از لایه‌های عمیق‌تر پوست به بالا خواهد کشید. به‌راحتی در آب حل می‌شود و به همین دلیل یک مرطوب‌کننده‌ی ایده‌آل است.

مواد لازم:‌

• گلیسیرین گیاهی با ارزش غذایی؛
• آب تصفیه‌شده؛
• آب‌پاش.

نسبت آب و گلیسیرین باید یک‌به‌یک باشد. مخلوط آب و گلیسیرین را درون یک بطری بریزید و بطری را تکان بدهید تا کاملا با هم مخلوط شوند. مخلوط را روی مواضع مبتلا به اگزما اسپری کنید. می‌توانید از نسبت ۱ به ۲ و یا ۱ به ۳ هم استفاده کنید. احتیاط آن است که از نسبت‌های پایین‌تری شروع کنید تا بدانید پوست‌تان چه واکنشی نشان می‌دهد.

۵. در زندگی خود تغییرات بلندمدت ایجاد کنید

اگر ردِ پای اگزما را دنبال کنیم، ممکن است سر از وعده‌های غذایی یا عادات بلندمدت‌مان در بیاوریم. زمانی‌که به اگزما مبتلا می‌شوید باید ببینید چه غذاهایی خورده‌اید و چه محصولات بهداشتی اعم از صابون و دارو مصرف کرده‌اید. در‌نهایت، با این بررسی‌ها تصویری از علت اگزما در ذهن‌تان شکل خواهد گرفت و خواهید دانست که روزانه از مصرف چه چیزهایی باید پرهیز کنید. اجتناب از عوامل محرک اگزما و چیزهایی که باعث آلرژی می‌شوند رویکرد مناسبی است که بهتر است آن را به‌کار گیرید.

۶. جو‌ دو‌سر

وقتی همه‌ی موارد بالا را امتحان کردید، اما اگزما درمان و مدیریت نشد، بهتر است جو‌ دو‌سر را نیز امتحان کنید. منظور این نیست که جو‌ دو‌سر را بخورید، بلکه توصیه می‌شود وان حمام را پر از آب کرده و جو‌ دو‌سر را داخل آب بریزید و در وان دراز بکشید. عناصر شیمیایی موجود در جو‌ دو‌سر خواص ضدالتهابی دارند و می‌توانند خیلی از التهاب‌های مرتبط با اگزما را از بین ببرند. همچنین در درمان خارش بسیار خوب عمل می‌کنند.

مواد لازم:‌

• یک فنجان جو‌ دو‌سر؛
• پارچه‌ی نازک یا چیزی شبیه آن؛
• وان حمام.

جو دوسر را در یک پارچه بریزید و پارچه را محکم گره بزنید. سر آن را با طناب بلند یا چبزی نظیر آن ببندید. وان را پر از آب کنید و سپس طنابی که با آن سر پارچه را بسته‌اید درست زیر شیر وان آویزان کنید. شیر آب را باز بگذارید تا وان پر از آب شیری‌مانند و نرم شود. ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در وان بمانید. بعد از آن، خود را با حوله‌ای نازک خشک کنید و مرطوب‌کننده‌ای را که همیشه از آن استفاده می‌کنید، روی پوست‌تان بمالید. وقتی وان پر از آب شد به پارچه دست نزدنید و بگذارید همانجا بماند. می‌توانید آن را فشار بدهید تا مواد بیشتری وارد آب شود.

۷. بابونه

بابونه تأثیر معجزه‌آسایی در صاف‌کردن پوست دارد. التهاب پوست را کم و خارش آن را مهار می‌کند و اثر زخم را در قسمت‌هایی که زیاد خارانده‌ شده از بین می‌برد. این همه خاصیتی که در بابونه هست بیشتر به خاطر الکلی طبیعی به نام «بیزابولول» یا «لیومنول» است. «بیزابولول» الهتاب پوست را کم می‌کند، همچنین خواص ضد‌باکتریایی دارد که می‌تواند هر میکروبی که از ضعف پوست‌تان سوءاستفاده می‌کند، از بین ببرد. برای اینکه از این همه خاصیت بهره‌مند شوید هیچ راهی بهتر از خوابیدن در وان پر از بابونه نیست. این مورد هم شبیه وان جو‌ دو‌سر است، البته می‌توانید در بعضی مواقع از ترکیبی از این دو ماده استفاده کنید.

مواد لازم:

• ‌۴ قاشق غذاخوری گل بابونه‌ی خشک‌‌شده؛
• پارچه‌ی نازک؛
• وان حمام.

بابونه را روی پارچه‌ای بریزید و آن را محکم گره بزنید. اگر می‌خواهید از خواص بیشتری بهره‌مند شوید می‌توانید در ادامه بابونه‌ی بیشتری به وان اضافه کنید، اما ۴ قاشق غذاخوری برای شروع خوب است. وان را تا نیمه پر کنید و سپس پارچه را به زیر شیر آب آویزان کنید و بگذارید آب از روی آن عبور کرده و وارد وان شود. وقتی وان پر شد می‌توانید پارچه را مستقیما درون وام بیندازید و آن را فشار دهید تا بیشتر از خواص درمانی‌اش بهره‌مند شوید. بین ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در وان بمانید و سپس بیرون بیایید و خود را با حوله خشک کنید. در صورت لزوم٬ بدن خود را با مرطوب‌کننده‌ی همیشگی مرطوب کنید.

۸. روغن ماهی

بسیاری از افراد وقتی اسم روغن ماهی را می‌شنوند با خود می‌گویند: روغن ماهی در موارد بسیاری به‌عنوان درمان بسیاری از بیماری‌ها توصیه می‌شود و کاربرد دارد! مسلما این‌طور نیست. با این حال تجربه نشان داده‌ که روغن ماهی شدت اگزما، مخصوصا خارش را در بسیاری موارد کاهش می‌دهد. همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که در افرادی که مبتلا به اگزمای آتوپیک (سرشتی) هستند، اسیدهای چرب با نرخ پایین‌تری به متابولیت تجزیه ‌می‌شود و نیز بسیار کندتر وارد غشاهای سلولی پوستِ نزدیک به سطح پوست می‌شوند. اسیدهای چرب N-6 و N-3 در حفظ کارکرد نرمال پوست اهمیت ویژه‌ای دارند. شاید تعجب‌آور باشد که روغن ماهی هر دو نوع از این اسیدها را دارد. مصرف روزانه‌ی روغن ماهی به بدن شما کمک می‌کند تا این مواد ضروری را در داخل بدن بیشتر تولید کند تا دیگر نگران آنچه در بیرون بدن و ظاهرتان نمایان است، نباشید.

مواد لازم:‌

• روغن ماهی؛
• آب پرتقال (اختیاری).

اگر از روغن ماهی که به‌صورت کپسولی یا مایع است، استفاده می‌کنید، حتما به میزان مصرف مجاز آن دقت کنید و از آن پیروی کنید. اگر از روغن مایع استفاده می‌کنید، ابتدا آن را با مقداری آب پرتقال مخلوط کنید. با این کار از بو و طعم ناخوشایند آن جلوگیری می‌کنید.

۹. عسل

عسل همه‌ی کارهایی را که برای از بین‌بردن علائم اگزما نیاز است، انجام می‌دهد. این ماده‌ی شیرین، گوارا و شفابخش، ضدمیکروب و ضدالتهاب است و به فرایند درمان پوست سرعت می‌بخشد. عسل آب را به خود جذب می‌کند. تنها عیب عسل این است که خیلی نوچ و چسبنده است و به همین دلیل بهتر است تنها برای مواضع کوچک استفاده شود نه کل پا یا دست.

مواد لازم:‌

• عسل طبیعی و خام؛
• باند زخم (اختیاری).

دست‌ها را با آب بشویید و خشک کنید. لایه‌ی نازکی از عسل را روی موضع مبتلا به اگزما بمالید. بعد از آن می‌توانید بر روی آن باند زخم بزنید، اما اگر از باند استفاده نکنید، پوست در جریان هوا خواهد بود. بین ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت بگذارید در همان حالت باقی بماند و سپس با آب سرد آن را بشویید، خشک کنید و دوباره لایه‌ی نازک دیگری را به محل اگزما بمالید. این کار را می‌توانید تا سه بار در روز تکرار کنید.

۱۰. نشاسته‌ی ذرت

ترکیب آب و نشاسته‌ی ذرت می‌تواند برای درمان اگزما خیلی مفید باشد. البته اگر تنها از آب و نشاسته‌ی ذرت استفاده شود رطوبتی که پوست به آن نیاز دارد، از بین خواهد رفت. بنابراین باید مقداری پودر مرطوب‌کننده، روغن هسته‌ی انگور یا روغن زیتون هم به این ترکیب افزود.

مواد لازم:‌

• نشاسته‌ی ذرت؛
• روغن هسته‌ی انگور یا روغن زیتون.

روغن و نشاسته‌ی ذرت را به‌خوبی با هم مخلوط کنید. این ترکیب نباید خیلی غلیظ یا خیلی آبکی و رقیق باشد. آن را روی مواضع مبتلا به اگزما بمالید و ۲۰ دقیقه منتظر بمانید و سپس با آب گرم بشویید و با حوله‌ای تمیز آن را خشک کنید و سپس در صورت نیاز از مرطوب‌کننده‌ی همیشگی خود استفاده کنید.