اوزون تراپی چیست؛ از مزایا و خطرات آن آگاه شوید

همان‌طور که گفتیم اوزون نوعی گاز است. برای اینکه بتوان از خواصِ درمانی این گاز استفاده کرد، به تکنیک‌های ویژه‌ای نیاز است. خوشبختانه پیشرفت تکنولوژی این امکان را برای‌مان فراهم کرده است. در ادامه به انواع و روش‌های به‌کارگیری اوزون تراپی اشاره خواهیم کرد:

• روغن زیتون را اوزونه می‌کنند و آن را به‌طور موضعی روی قسمت آسیب‌دیده می‌زنند؛
• دمیدن اوزون به قسمت انتهایی رودهٔ بزرگ (رکتوم یا راست‌روده)؛ این روش درمانی تا حدودی پرمخاطره است؛
• آب را اوزونه می‌کنند و بیمار آن را می‌نوشد؛
• تزریق اوزون؛ استفاده از این روش بیشتر در دندان‌پزشکی رایج است؛
• اتوهموتراپی (Autohemotherapy) یا خون‌درمانی؛ در این روش از بیمار کمی خون می‌گیرند، آن را با اوزون ترکیب می‌کنند و مجددا به رگ تزریق می‌کنند؛
• حمام یا سونا با گاز اوزون.

مزایای استفاده از اوزون تراپی

بر اساس تحقیقات انجام‌شده، اوزون تراپی به روش‌های مختلفی می‌تواند به بهبود عملکرد بدن کمک کند و برای سلامتی مفید باشد. در ادامه به تعدادی از این موارد اشاره خواهیم کرد:

• اوزون تراپی تأثیر باکتری، ویروس، قارچ، انگل، مخمر و تک‌یاخته‌ها بر بدن را خنثی می‌کند؛
• با بهبود عملکرد سیستم ایمنی به درمان بیماری‌ها کمک می‌کند؛
• با پاک‌سازی سرخ‌رگ‌ها و دیگر عروق خونی به گردش خون کمک می‌کند؛
• اوزون تراپی باعث تصفیهٔ خون و لنف می‌شود (لنف یا تنابه مایع شفافی است که غدد لنفاوی ترشحش می‌کنند. این غدد هم بخشی از دستگاه ایمنی بدن هستند)؛
• تولید و ترشح آنزیم‌ها و هورمون‌ها را متعادل می‌کند؛
• خواص ضدالتهابی دارد؛
• باعث تسکین درد می‌شود؛
• برای بند آوردن خون‌ریزی مناسب است؛
• در پیشگیری از شوک (افت شدید فشار خون) تأثیرگذار است؛
• با اوزون تراپی می‌توان آسیب ناشی از سکته مغزی را به حداقل رساند؛
• خطر بروز آریتمی یا کژآهنگی قلبی را به حداقل می‌رساند (این اختلال باعث تپش قلب سریع‌تر یا کندترازمعمول می‌شود و ریتم عادی آن را به هم می‌زند)؛
• خطر بروز عوارض دیابت را به حداقل می‌رساند؛
• به بهبود حافظه و عملکرد مغز کمک می‌کند.

خطرات استفاده از اوزون تراپی

تأثیر اوزون تراپی بر سلامتی پایدار و مداوم است و اگر تحت نظر پزشک متخصص و به‌طور اصولی انجام بگیرد، خطری برای سلامتی ندارد. اما خودِ گاز اوزون به‌تنهایی می‌تواند مسئله‌ساز شود.

تنفس گاز اوزون خطر مرگ به‌واسطهٔ نوعی اختلال تنفسی را به‌طرز قابل‌ملاحظه‌ای افزایش می‌دهد. به‌علاوه، تنفس آن در کنار نیتروژن دی‌اکسید می‌تواند باعث راه یافتن برخی ترکیبات سمی و مضر به ریه شود.

حتی تنفس مقدار اندکی از گاز اوزون می‌تواند موجب آزردگی ریه‌ها و گلو شود؛ به‌دنبال آن علائمی مثل سرفه کردن و تنگی نفس بروز پیدا می‌کنند و در بعضی موارد امکان آسیب دیدن بافت ریه هم وجود دارد که بیشتر مستعد عفونی شدن است.

گزارش‌هایی مبنی بر اثرات سوء اوزون تراپی بر بعضی از بیماران وجود داشته است که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم. بعضی از این اثرات به بروز اختلالات مزمن انجامیده‌اند. البته در نظر داشته باشید که اینها موارد نادری هستند و تحت نظر پزشک متخصص، اوزون تراپی راهکار درمانی بی‌خطری به شمار می‌رود.

• تنگی نفس و دیگر اختلالات تنفسی؛
• غیرفعال شدن آنزیم‌ها؛
• تورم عروق خونی؛
• گردش خون ضعیف؛
• اختلالات و نارسایی قلبی؛
• افزایش خطر سکتهٔ مغزی؛
• آسیب دیدن و پارگی پرده گوش (این اختلال مربوط به مواردی است که در آنها گاز اوزون از طریق گوش دمیده می‌شود)؛
• پارگی روده (این اختلال هم به روشی مربوط می‌شود که در آن گاز اوزون را به انتهای رودهٔ بزرگ می‌دمند و پیش‌تر توضیح دادیم)؛
• آمبولی ریه (ایجاد لخته خون در یکی از سرخ‌رگ‌های ریه و انسداد آن) و مرگ به‌هنگام تزریق گاز اوزون به رگ‌ها.

اثرات جانبی

اثرات جانبی اوزون تراپی بسته به نوع و روش مورداستفاده متفاوت خواهد بود. فارغ از این مسئله نباید فراموش کرد که تنفس گاز اوزون تحت هیچ شرایطی توصیه نمی‌شود. راه یافتن آن به مجاری دهان، بینی یا چشم‌ها می‌تواند اثرات و پیامدهایی مثل سوزش، سرفه کردن، حالت تهوع، استفراغ و سردرد داشته باشد. قرار گرفتن در معرض میزان بیشتری از گاز اوزون می‌تواند مشکلات جدی‌تری مانند اختلالات تنفسی به‌ دنبال داشته باشد.

یکی از اثرات جانبی شایع اوزون تراپی «واکنش هرکس‌هایمر» است. این واکنشِ بدن نشانه‌هایی شبیه به آنفولانزا دارد و مدت کوتاهی زمان نیاز است تا برطرف شود. اوزون تراپی با روش دمیدن گاز اوزون به انتهای رودهٔ بزرگ هم می‌تواند با نشانه‌ها و علائمی مثل احساس ناراحتی، گرفتگی یا جمع شدن گاز در معده همراه باشد. این اثرات جانبی همه موقتی هستند.

این روش درمانی اثرات جانبی مثبتی هم دارد. در ادامه به تعدادی از آنها اشاره خواهیم کرد:

• اوزن تراپی به رشد مو و ناخن‌ها کمک می‌کند و ریشهٔ آنها را قوی‌تر می‌کند؛
• درخشندگی طبیعی‌تر و بهتری به پوست می‌دهد؛
• باعث افزایش انرژی می‌شود؛
• به خواب رفتن را ساده‌تر می‌کند.

تحقیقات دربارۀ اوزون تراپی همچنان ادامه دارد. احتمال دارد که در آینده امکان استفاده از اوزون در داروها هم وجود داشته باشد. باید منتظر ماند و دید که آیندهٔ این راهکارِ درمانی به کجا خواهد رسید.

اگر دیدگاه یا سؤالی دربارۀ موضوع این مطلب دارید، با ما و خوانندگان به اشتراک بگذارید.