اعتماد به نفس یکی از موضوعاتی است که برخی از افراد به‌واسطه‌ی کمبود آن، در کار و زندگی خود با مشکل مواجه هستند. در ادامه به بررسیِ نقش و اهمیت اعتماد به نفس در زندگی و روش‌هایی مؤثر برای افزایش اعتماد به نفس می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
«اعتماد به نفس داشته باش!» شاید این عبارت را بارها به‌عنوان نصیحت از جانب دوستان و اطرافیان خود شنیده‌اید و هرگز هم به آن عمل نکرده‌اید. چقدر درمورد خصوصیات رفتاری و ویژگی‌های افرادِ با اعتماد به نفس اطلاعات دارید؟ از اهمیت اعتماد به نفس و مزایای آن در زندگی چه می‌دانید؟
اعتماد‌به‌نفس چیست؟
در ساده‌ترین شکل، می‌توان اعتماد به نفس را این‌گونه تفسیر کرد: «بدانیم در چه زمینههایی خوب هستیم و چگونه ارزش‌هایی را که در شخصیت‌مان وجود دارد، به دیگران منتقل کنیم.» این مفهوم را با غرور که باعث خودبرتربینی نسبت به دیگران یا خود کم بینی که موجب دست‌ِکم گرفتن خود می‌شود، اشتباه نگیرید چرا که بین این مفاهیم، تمایز وجود دارد. هرقدر ارزیابی فرد از خودش و تطبیق آن با واقعیت موجود بیشتر باشد، میزان اعتماد به نفس واقعی او نیز بیشتر است.
حال سؤال اینجاست که چرا این تعاریف مهم هستند؟ شناخت معنای واقعی اعتماد به نفس، به افزایش اعتماد به نفس افراد و حرکت آنها در مسیر درست کمک می‌کند. برخلاف باور عموم مردم، تنها مثبت فکر کردن منجر به افزایش اعتماد به نفس نمی‌شود و حتی ممکن است افراط در مثبت‌اندیشی، گاهی فرد را به غرور کاذب گرفتار و از اعتماد به نفس واقعی دور کند. این پدیده که «اثر دانینگ کروگر» نام دارد، به معنای این است که برخی افراد بیش‌ازحد روی توانایی‌ها و قابلیت‌هایشان حساب باز می‌کنند و درواقع می‌توان گفت درمورد مهارت‌هایشان اغراق می‌کنند.
اهمیت اعتماد به نفس در چیست؟
اعتماد به نفس از جمله مواردی است که می‌تواند به یکی از خصوصیات ممتاز هر فرد تبدیل شود. خوشبختانه در عصر کنونی، علم از نظریه‌هایی که درمورد اهمیت اعتماد به نفس ارائه می‌شوند، پشتیبانی می‌کند. در ادامه به معرفی دلایل اهمیت اعتماد به نفس اشاره می‌کنیم. با ما همراه باشید.
۱. برتری اعتماد به نفس نسبت به جذابیت ظاهری
طبق نتایج مطالعاتی که به‌تازگی صورت گرفته است، هنگامی که از گروهی از مردان عکس گرفته می‌شود، افرادی که به خود عطر زده‌اند نسبت به افرادی که جذابیت ظاهری بیشتری دارند، با اعتماد به نفس بیشتری در عکس دیده می‌شوند. نتایج یک تحقیق مشابه نیز نشان داده است که در بسیاری از موارد، لبخند زدن خانم‌ها به آقایان، دو طرف را به هم جذب کرده است و درنهایت منجر به خواستگاری و ازدواج شده است!
اهمیت اعتماد به نفس در روابط احساسی تنها به ازدواج خلاصه نمی‌شود، نتایج تحقیق دیگری نشان می‌دهد مردانی که زنان موفق زیادی در اطراف‌شان می‌بینند، نسبت به خودشان احساس رضایت ندارند و اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهند. در این شرایط قاعدتا آقایان باید با تلاش بیشتر، به سطح موفقیت مطلوب برسند و اعتماد به نفس خود را تقویت کند.
۲. ارتقای شغلی به‌واسطه‌ی وجود اعتماد به نفس در زندگی
اهمیت اعتماد به نفس را می‌توان در موقعیت‌های مختلف زندگی خصوصا شرایط کاری نیز مشاهده کرد، به‌طوری‌که افراد با اعتماد به نفس بالا، پله‌های ترقی را سریع‌تر طی می‌کنند. صحت این ادعا را نیز یک مؤسسه‌ی تحقیقاتی تأیید کرده است چرا که با مطالعاتی که بر روی این موضوع انجام داده‌اند، به ارتباط مستقیم بین سطح اعتماد به نفس در مدرسه و دبیرستان و موفقیت شغلی در بزرگسالی پی برده‌اند.
این نتیجه‌گیری تنها به محیط‌های کاری منتهی نمی‌شود و برخی تحقیقات در این زمینه نشان داده‌اند افرادی که با وجود انتقادهای دیگران، همچنان با اعتماد به نفس کار خود را بر پایه‌ی توانایی‌هایشان پیش می‌برند، در آینده موفق‌تر خواهند بود.
اعتماد به نفس زیاد چه مزایایی دارد و چگونه می‌توان به آن دست یافت؟
نتایج برخی مطالعات حاکی از این است که بجز مواردی که مطمئن هستید به نتیجه نمی‌رسید، در سایر موارد اگر بیش‌ازحد اعتماد به نفس داشته باشید، به نتایج دلخواه خود و درنهایت موفقیت در کارهایتان می‌رسید. این موضوع حتی اگر راه اشتباهی را بروید نیز صادق است و در راه رسیدن به هدف هایتان، به شما کمک می‌کند.
تنها کاری که باید بکنید این است که اعتماد به نفس خود را افزایش بدهید.
صحبت درمورد اعتماد به نفس، به‌اندازه‌ی صحبت درمورد مکانیک کوانتوم مفید است! تنها یک دقیقه کافی است تا تفاوت بین غرور و اعتماد به نفس را یاد بگیرید. اگر با مشکل عدم اعتماد به نفس مواجه هستید، تنها کاری که می‌توانید انجام بدهید، تلاش برای بهتر بودن است. از این پیشنهاد کلیشه‌ای خوش‌تان نیامد؟ پس گام‌های زیر را دنبال کنید تا اعتماد به نفس را به‌طور واقعی در خود تقویت کنید.
۱. ورزش کنید
حتما با فواید ورزش برای سلامتی آشنا هستید، باید بدانید تأثیر ورزش بر روی افزایش اعتماد به نفس نیز آن‌قدر زیاد است که قابل توصیف نیست. وقتی ورزش می‌کنید، بدن شما مقادیری اندورفین آزاد می‌کند که درنهایت حس خوبی به شما دست می‌دهد، احساس مفید بودن می‌کنید و می‌خواهید کارهای درست انجام بدهید. اگر تمرینات ورزشی را به‌طور مستمر تا مدت‌ها ادامه بدهید، بدن‌تان سالم‌تر می‌ماند و همواره با اعتماد به نفس بیشتری در جامعه حاضر می‌شوید.
۲. به پوشش خود اهمیت بدهید
اگر هرگز به فکر مرتب کردن کمد لباس‌هایتان نیفتاده‌اید، پس تاکنون اثر معجزه‌آسای این کار را در افزایش اعتماد به نفس تجربه نکرده‌اید. هر چیزی که می‌پوشید، در اعتماد به نفس شما تأثیر مستقیم دارد. از همین رو، آراستگی در ظاهر می‌تواند نقش مهمی در افزایش اعتماد به نفس ایفا کند.
۳. از زبان بدن استفاده کنید
چگونگی فعالیت مغز و طرز فکر افراد، به‌طور مستقیم از فعالیت‌های بدنی آنها تأثیر می‌گیرد. طبق نتایج مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است، قرار گرفتن بدن در موقعیتی خاص مثل داشتن بازوان ورزیده یا مشت‌های گره کرده، باعث افزایش ترشح تستوسترون می‌شود و به تقویت اعتماد به نفس کمک می‌کند.
۴. در زمینههایی که در آنها تخصص دارید، با دیگران گفت‌وگو کنید
هرکسی تخصصی دارد و سطح دانشش در زمینه‌ای (یا زمینههایی) از دیگران بیشتر است، پس در زمینه‌ای که تخصص دارید با دیگران صحبت کنید و اطلاعات و دانش خود را در اختیار آنها قرار بدهید. مطرح کردن موضوعی که در آن اطلاعات کافی دارید، شروع خوبی برای صحبت با دیگران و تقویت اعتماد به نفس است. چرا که در این شرایط شما در موضع قدرت نسبی قرار دارید و به‌سادگی می‌توانید با استفاده از قدرت استدلال آنچه را که می‌دانید، به دیگران انتقال بدهید. البته پیدا کردن شخص مناسب برای صحبت کردن درمورد موضوع خاصی که در آن تخصص دارید، گاهی بسیار سخت است؛ در این شرایط می‌توانید در گروه‌های اینترنتی با غریبه‌ها به صحبت و تبادل نظر بپردازید یا در پُست‌های مرتبط، کامنت بگذارید.
۵. در زمینههایی که در آنها تخصص دارید، با دیگران مسابقه بدهید
ممکن است بپرسید: «برنده شدن در یک مسابقه، چگونه می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس من کمک کند؟ چون برنده شدن به این معنی است که حتما سایر شرکت‌کننده‌ها از من ضعیف‌تر بوده‌اند که توانسته‌ام در این مسابقه برنده شوم!» قبل از هر چیز باید بگوییم پرسیدن چنین سؤالی نشان‌دهنده‌ی این است که شما تفکر یک فرد برنده را دارید. دوما، اثر گلوله برفی را فراموش نکنید، هرچه موفقیت‌های بیشتری کسب کنید (هرچند موفقیت‌های کوچک)، اعتماد به نفس‌تان هم بیشتر و بیشتر می‌شود. همان‌طور که قبلا هم اشاره کردیم، اعتماد به نفس افراد در دوران مدرسه، بعدها در موفقیت‌های شغلی‌شان نیز تأثیرگذار است.
طبق تحقیقاتی که در این زمینه‌ها انجام شد، بازیکنان جوان هاکی که در نیمه‌ی اول سال متولد شده بودند، نسبت به کسانی که در نیمه‌ی دوم متولد شده بودند، شانس موفقیت بیشتری داشتند. اما چرا؟ به این دلیل که افراد را در روز‌های ابتدایی سال گروه‌بندی می‌کردند. کسی که در دومین روز سال ۱۰ ساله می‌شد، مقابل کسی بازی می‌کرد که ۱۱ ماه بعد تازه وارد ده‌سالگی می‌شد.
البته این موضوع به‌خودی‌خود باعث موفقیت نمی‌شود. اما قرار گرفتن مقابل افرادی که به‌اندازه‌ی شما آماده‌ی رقابت نیستند، نه‌تنها اعتماد به نفس شما را بالا می‌برد و شما را برای رده‌های بالاتر آماده می‌کند، بلکه باعث می‌شود افراد به توانایی‌های شما توجه بیشتری نشان بدهند که درنهایت باز هم اعتماد به نفس شما افزایش می‌یابد.
باید توجه داشته باشید که برای افزایش اعتماد به نفس لازم نیست حتما همه را شکست بدهید! هدف این است که دیگران به مهارت‌های شما توجه کنند و آن مهارت‌ها را ارزشمند قلمداد کنند.
۶. نقاط ضعف‌تان را برطرف کنید
گاهی مشکل کمبود اعتماد به نفس به‌خاطر رفتار یا احساسات فرد نیست. بلکه باید بعضی از مسائلی را که با آنها مشکل دارید، تغییر بدهید. این به معنای بد بودن شما در آن موارد نیست بلکه به این معناست که اگر می‌خواهید با اعتماد به نفس بیشتری شناخته شوید و کارها را بهتر انجام بدهید، باید تغییراتی را در خود به‌وجود بیاورید. اگر از اینکه نمی‌توانید گیتار بنوازید ناراحت هستید، بیشتر تمرین کنید. اگر از بحث‌های سیاسی و اقتصادی سر در نمی‌آورید، بیشتر مطالعه کنید. اگر موضوعی را نمی‌دانید هیچ اشکالی ندارد؛ همین که بپذیرید در آن زمینه اطلاعات ندارید و برای ارتقای دانش خود تلاش کنید، به افزایش اعتماد به نفس خود کمک کرده‌اید.
در پایان باید بگوییم هیچ روش صددرصدی برای افزایش اعتماد به نفس وجود ندارد، اما اگر روش‌های بالا را به‌کار بگیرید، می‌توانید اعتماد به نفس خود را تا حد زیادی تقویت کنید.
برگرفته از: lifehacker
