انواع پماد سوختگی؛ بهترین پمادهای ایرانی و خارجی برای انواع سوختگی

نام‌های تجاری

• اس.‌ اس.‌ دی (SSD)؛
• سیلوادن (Silvadene)؛
• تِرمازن (Thermazene)؛
• پماد فلامکسین (Flamexin).

کاربرد

• سیلور سولفادیازین نوعی آنتی‌بیوتیک است که با باکتری‌ها و قارچ‌های روی سطح پوست مبارزه می‌کند و برای درمان یا جلوگیری از عفونت‌های پوستی شدید در نواحی با سوختگی درجه ۲ و ۳ استفاده می‌شود.
• قیمت پماد سیلور سولفادیازین حدود ۱۷۰هزار تومان است.

نحوه و مقدار استفاده

• معمولا لازم است پماد حدود ۱٫۵ میلی‌متر ضخامت داشته باشد و روی ناحیه موردنظر را بپوشاند؛
• حتی اگر احساس بهبودی کردید، باید دوره درمان را کامل کنید تا دچار مقاومت به آنتی‌بیوتیک نشوید؛
• سیلور سولفادیازین معمولا ۱ یا ۲ بار در روز استفاده می‌شود و باید تمام شبانه‌روز روی زخم سوختگی باقی بمانند؛
• می‌توانید بعد از زدن پماد، ناحیه مورد‌نظر را آزاد بگذارید یا به‌توصیه پزشک آن ناحیه را با گاز یا باند بپوشانید.

عوارض جانبی

در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:

• رنگ پریدگی؛
• مشکلات کبدی و کلیوی؛
• واکنش حساسیتی شدید؛
• احساس مریضی، تب، لرز.

هشدار!

• برای اطمینان، بهتر است در دوران شیردهی از این پماد استفاده نکنید؛
• لازم است در زمان استفاده از پماد سیلور سولفادیازین مرتب آزمایش خون دهید و عملکرد کلیه‌هایتان را بررسی کنید؛
• هرچند استفاده پماد سیلور سولفادیازین برای جنین خطری ندارد، استفاده از آن در روزهای انتهای بارداری ممکن است موجب عوارض جدی پزشکی در نوزاد شود. همچنین نباید از این پماد برای کودکان نابالغ و کودکان زیر ۲ ماه استفاده کرد.

اگر به بیماری‌های زیر مبتلا هستید قبل از استفاده از پماد سیلور سولفادیازین با پزشک مشورت کنید:

• بیماری کبدی؛
• بیماری کلیوی؛
• حساسیت به سولفا؛
• نقض آنزیم گلوکوز ۶- فسفات دهیدروژناز.

۲. پماد لیدوکائین (lidocaine)

نام‌های تجاری

• گلیدو؛
• باکتین؛
• لیدودرم؛
• ژل زایلوکائین (Xylocaine Jelly).

کاربرد

• لیدوکائین نوعی داروی موضعی است که برای کاهش درد و ناراحتی‌های پوستی مربوط به آفتاب‌سوختگی، سوختگی، نیش حشرات و مواردی مانند آن به‌ کار می‌رود.

نحوه و میزان استفاده

• لیدوکائین در اشکال مختلف (ژل، کرم، پماد، اسپری، لوسیون، مایع، چسب پوستی) موجود است.

عوارض جانبی

از عوارض جانبی معمول لیدوکائین، التهاب خفیف یا بی‌حسی در محل مورداستفاده است؛ اما در موارد زیر حتما نزد پزشک بروید:

• تورم یا قرمزی؛
• حساسیت غیرمعمول به دما؛
• سرگیجه یا خواب‌آلودگی ناگهانی؛
• گیجی، تاری دید یا زنگ‌زدن گوش؛
• سوزش، گزش یا التهاب شدید بعد از استفاده از پماد.

هشدار!

• اگر به داروهای بی‌حسی حساسیت دارید از لیدوکائین استفاده نکنید؛
• اگر مشکلات کلیوی و قلبی دارید قبل از استفاده از دارو با پزشک مشورت کنید؛
• از لیدوکائین برای نواحی با سوختگی یا خراش شدید یا پوست تاول‌دار استفاده نکنید؛
• بدون تجویز پزشک از مقدار زیاد داروی سوختگی استفاده نکنید و روی ناحیه موردنظر را نپوشانید؛
• سوءمصرف این دارو و جذب زیاد آن توسط پوست شاید عوارض جانبی کشنده به‌ دنبال داشته باشد.

۳. پماد بِنزوکائین (Benzocaine Topical)

نام‌های تجاری

• توپیکائین؛
• بنزودنتب (Benzodent)؛
• سولارکائین (Solarcaine)؛
• درموپلاست (Dermoplast).

کاربرد

• بِنزوکائین نوعی بی‌حس‌کننده موضعی است که پیام‌های عصبی بدن را مهار می‌کند و برای کاهش درد و ناراحتی‌های مربوط به سوختگی‌های خفیف، نیش حشرات و آفتاب‌‌سوختگی استفاده می‌شود.

نحوه و میزان مصرف

• اگر علائمتان ۷ روز بعد از مصرف درماپلاست بهبود نیافت، با پزشک صحبت کنید؛
• برای سوختگی‌های شدید، آسیب‌های عمیق یا وسیع و همچنین در نواحی تاول‌دار از دارو استفاده نکنید؛
• برای آسیب‌های خفیف پوستی مقدار کمی از دارو را روی محل آسیب بمالید. در صورت استفاده از اسپری، آن را با فاصله ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متری از محل آسیب اسپری کنید و بدون دستور پزشک محل آسیب را نپوشانید.

عوارض جانبی

استفاده از بنزوکئین در ناحیه دهان و گلو ممکن است عوارض جانبی زیر را به‌ همراه داشته باشد:

• تپش قلب؛
• احساس تنگی نفس؛
• سردرد، خستگی، گیجی؛
• رنگ‌پریدگی به‌همراه کبودی لب‌ها و ناخن‌ها.

در موارد زیر مصرف دارو را متوقف کنید و بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

• تاول یا هر نشانه‌ای از عفونت؛
• ورم، حرارت یا قرمزی در محل آسیب؛
• سوزش، گزش یا حساسیت شدید بعد از استفاده از پماد.

هشدار!

• از بنزوکائین برای کودکان زیر ۲ ماه استفاده نکنید؛
• سوءمصرف دارو و جذب زیاد آن در جریان خون ممکن است عوارض جانبی کشنده به‌همراه داشته باشد.

در موارد زیر، قبل از مصرف دارو با پزشک مشورت کنید:

• بیماری قلبی؛
• مصرف سیگار؛
• نقص آنزیمی ارثی؛
• بارداری یا شیردهی؛
• سوختگی با لیزر (مثلا لیزر موهای زائد)؛
• آسم، برونشیت، آمفیزم، اختلالات تنفسی.

۴. پماد دیبوکائین (Dibucaine)

نام تجاری

• نوپرکاینال (Nupercainal).

کاربرد

• نوعی داروی بی‌حسی است که برای کاهش درد و خارش خفیف ناشی‌ از برش، سوختگی، نیش حشرات و آفتاب‌سوختگی استفاده می‌شود.

مقدار و نحوه استفاده

• می‌توانید هر ۲۴ ساعت یک‌ بار مقدار ۲۴ گرم از دارو را روی محل موردنظر بمالید. برای کودکان از یک‌چهارم این مقدار استفاده کنید؛
• بعد از اینکه از پماد استفاده کردید می‌تواند محل موردنظر را با باند یا گاز استریل ببندید؛
• اگر بعد از ۷ روز علائم سوختگی بهبود نیافت، با پزشک صحبت کنید؛
• قبل و بعد از استفاده از پماد دست‌هایتان را بشویید.

عوارض جانبی

اگر عوارض جانبی زیر را تجربه کردید بلافاصله مصرف دارو را متوقف کنید و نزد پزشک بروید:

• خون‌ریزی مقعد؛
• سوزش یا گزش شدید؛
• جوش یا هر نوع التهاب پوستی.

هشدار!

• بدون تجویز پزشک از دیبوکائین برای کودکان زیر ۱۲ سال استفاده نکنید.

۵. پماد مفناید (Mafenide)

نام تجاری

• سولفامیلون (Sulfamylon).

کاربرد

• مفناید نوعی آنتی‌بیوتیک است که برای مبارزه با باکتری‌ها و پیشگیری از عفونت در سوختگی‌های شدید استفاده می‌شود.

مقدار و نحوه استفاده

• پزشک مقدار مصرفی و نوع مفناید را تعیین می‌کند؛
• این دارو فقط ۱ یا ۲ بار در روز روی محل سوختگی زده می‌شود و محل زخم باید پوشیده شود؛
• پودر مفناید معمولا با سرم ترکیب شده و بعد به باند پانسمان زده می‌شود و روی محل آسیب قرار می‌گیرد.

عوارض جانبی معمول

• درد یا سوزش در محل تماس پوست با پماد؛
• جوش، تاول و قرمزی در محل تماس پوست با پماد؛

هشدار!

در صورت حساسیت یا ابتلا به بیماری‌های زیر از مفناید استفاده نکنید:

• بیماری کلیوی؛
• حساسیت به داروی سولفا؛
• آسم یا حساسیت به سولفیت؛
• نقص در آنزیم گلوکز ۶ فسفات دهیدروژناز.

۶. پماد سدیم هیالورونات (Sodium Hyaluronate)

نام‌های تجاری

• بیونکت (Bionect)؛
• سپرافیلم (Seprafilm).

کاربرد

• سدیم هیالورونات مشابه مایعات اطراف مفاصل است و با حفظ رطوبت و جلوگیری از ترک‌خوردن یا آبسۀ پوست به‌عنوان روان‌کننده عمل می‌کند؛
• این دارو برای زخم‌هایی مانند زخم بستر، زخم پای دیابتی و زخم‌های سوختگی استفاده می‌شود.

مقدار و نحوه استفاده

• معمولا سدیم هیالورونات ۲ یا ۳ بار در روز استفاده می‌شود؛
• این دارو به اشکال مختلف مانند ژل، کرم، لوسیون، فوم و اسپری وجود دارد.

عوارض جانبی

در موارد زیر مصرف دارو را متوقف کنید و به پزشک مراجعه کنید:

• درد یا ورم؛
• قرمزی، حرارت؛
• ایجاد ترشح یا زخم باز.

هشدار!

• در صورت بارداری، شیردهی یا حساسیت به دارو از این محصول استفاده نکنید.

۷. پماد سوختگی مدرما (Mederma)

کاربرد

• ژل یا پماد سوختگی مدرما بهترین و مؤثرترین پماد برای برطرف‌‌کردن جای سوختگی یا هر نوع جای زخم است؛
• این پماد همچنین حاوی مواد و لایه بردارهای دیگری مانند عصاره پیاز است که از خشکی پوست جلوگیری می‌کند؛
• آلانتوئین اصلی‌ترین مادۀ موجود در پماد مدرما است که با آب‌رسانی به سلول‌های پوستی، آثار زخم را کاهش می‌دهد.

مقدار و نحوه مصرف

• معمولا برای زخم‌های تازه باید به‌مدت ۸ هفته و برای زخم‌های قدیمی ۶ ماه از پماد سوختگی مدرما استفاده کرد.

۸. پماد موپیروسین (Mupirocin)

نام تجاری

• باکتروبن (Bactroban).

کاربرد

• پماد موپروسین نوعی آنتی‌بیوتیک است که برای مبارزه با عفونت ‌باکتریایی روی سطح پوست استفاده می‌شود.

مقدار و نحوه استفاده

• پماد موپیروسن برای سوختگی خفیف و جوش به کار می‌رود؛
• بسته به میزان سوختگی گاهی طول درمان تا ۱۰ روز ادامه دارد؛
• روزانه ۳ بار مقدار کمی از پماد را روی ناحیه موردنظر بزنید و آن را با باند ببندید.

هشدار!

• ممکن است این دارو در زخم‌های باز و آسیب‌های پوستی وسیع جذب شود و مشکلات کلیوی را به‌ همراه داشته باشد. حتما درمورد استفاده از دارو با پزشک مشورت کنید؛
• خارش، سوزش، گزگز و خشکی پوست از عوارض جانبی این دارو است که به‌جز در موارد خاص معمولا مصرف دارو ادامه خواهد داشت.

۹. پماد نیتروفورازون (Nitrofurazone)

نام تجاری

• فوراسین (Furacin).

کاربرد

• این پماد برای عفونت سوختگی است که علاوه‌ بر آن، برای عفونت ناشی‌ از پیوند پوست هم استفاده می‌شود. پماد نیتروفورازون باکتری‌ها را می‌کشد و از رشد آنها جلوگیری می‌کند.

نحوه و مقدار استفاده

• این دارو فقط با تجویز پزشک قابل‌استفاده است.
• می‌توانید پماد را روزانه یا هر چند روز یک‌ بار استفاده کنید و آن‌ را مستقیم روی محل سوختگی بزنید یا روی باند بمالید و محل سوختگی را پانسمان کنید.

هشدار!

• از عوارض پماد نیتروفورازون می‌توان به خارش، جوش و ورم اشاره کرد.

۱۰. پماد سوختگی زینک اکساید (Zinc oxide)

نام تجاری

• بالمکس (Balmex)؛
• آلمنس (Ammens)؛
• دلازینک (Delazinc).

کاربرد

• نوعی پماد موضعی بدون نسخه است که به‌دلیل خاصیت ضدعفونی‌کنندگی خفیف آن برای درمان انواع بیماری‌های پوستی مانند سوختگی، نیش حشرات و التهابات خفیف پوستی استفاده می‌شود.

نحوه و مقدار استفاده

• در صورت لزوم می‌توان چندین بار در روز از پماد زینک اکساید روی محل آسیب استفاده کرد و عوارض جانبی خاصی برای آن گزارش نشده است.

هشدار!

• از این پماد برای مناطق وسیع یا تاول‌دار یا روی پوست ترک‌خورده استفاده نکنید و پماد را به چشم یا دهانتان نمالید.

۱۱. کرم‌های مرطوب‌کننده

جراحت‌های سوختگی معمولا موجب خشکی پوست و خارش می‌شوند؛ بنابراین استفاده از مرطوب‌کننده برای آنها توصیه می‌شود. مرطوب‌کننده‌های مختلفی در بازار وجود دارد که معمولا کرم‌های سوربولین بر پایۀ آب مؤثرتر و ارزان‌ترند. کرم‌های مرطوب‌کننده اولین قدم مدیریت زخم در افرادی با پوست سالم و بدون تاول‌اند؛ زیرا ممکن است خشکی پوست و خارش تا ماه‌ها بعد از بهبود سوختگی باقی بماند.

انواع پماد سوختگی ایرانی

در ادامه، با ۴ مورد از بهترین پمادهای سوختگی ایرانی آشنا می‌شویم:

۱۲. پماد ریکاو برای سوختگی

پماد ریکاو محصولی دانش‌بنیان حاوی مواد شیمیایی و گیاهی بر پایۀ چربی است. این پماد برای بهبودی انواع سوختگی، ادرار سوختگی، زخم بستر و زخم دیابت، شقاق سینه مادران شیرده، و التهابات ناشی از لیزردرمانی استفاده می‌شود.

۱۳. پماد رژودرم

کرم رژودرم برای کاهش و هموارکردن آثار زخم، سوختگی، جراحی و بخیه‌های قدیمی مناسب است. استفاده بموقع از پماد سوختگی رژودرم آثار زخم را تا حدود زیادی از بین می‌برد و احتمال نیاز به جراحی پلاستیک را کاهش دهد.

۱۴. پماد سوختگی ناژو

این محصول برای پیشگیری و درمان التهاب ناشی‌ از ادرار سوختگی در شیرخواران کاربرد دارد که برای سوختگی سطحی هم استفاده می‌شود.

۱۵. پماد سوختگی مینو

این فراورده فقط برای استعمال خارجی، ورم و تاول‌های پوستی، تسکین سوختگی و زخم‌های سطحی، پیشگیری و درمان تحریک، التهاب ناشی از ادرار، و سایر تحرکات خفیف پوست و درماتیت آمونیاکی برای نوزادان استفاده می‌شود.

بهترین پماد برای سوختگی با آب جوش

پماد‌ها و کرم‌های حاوی آنتی‌بیوتیک از ایجاد عفونت بعد از سوختگی با آب جوش جلوگیری می‌کنند. برای این‌منظور می‌توانید از پماد باسیتراسین (Bacitracin) یا نئوسپورین (Neosporin) استفاده کنید. پماد را روی محل سوختگی بزنید و آن را با یک پارچه یا باند استریل غیرکرکی بپوشانید.

پماد برای سوختگی با لیزر

سوختگی مربوط به لیزر موهای زائد معمولا از نوع سوختگی درجه ۱ و خفیف است. بهتر است درمورد پماد مناسب برای این نوع از سوختگی با پزشک مشورت کنید. پزشک معمولا کرم حاوی آنتی‌بیوتیک یا کرم موضعی هیدروکورتیزون را تجویز می‌کند که موجب نرمی و حفاظت از پوست می‌شوند.

نکات مهم برای استفاده از پماد سوختگی

• قبل از استفاده از پماد ناحیه موردنظر را تمیز کنید؛
• دارو را در دمای اتاق، دور از رطوبت و حرارت نگه دارید؛
• بسته دارو را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید؛
• داروی سوختگی را بیشتر یا کمتر از مقدار توصیه‌شده استفاده نکنید؛
• حتما مدت درمان را کامل کنید و استفاده از پماد را زودتر از موعد مقرر قطع نکنید؛
• در هنگام استفاده از دارو دستورالعمل روی جعبه را بخوانید و از دستور پزشک پیروی کنید؛
• اگر باردار هستید یا در دوران شیردهی به سر می‌برید، قبل از استفاده از دارو حتما با پزشک مشورت کنید؛
• در صورت حساسیت به هریک از پمادهای سوختگی، استفاده از آن را متوقف کنید و با پزشک مشورت کنید؛
• تمام داروهایی که در این مقاله نام بردیم ممکن است در مواردی غیر از مورد ذکرشده هم کاربرد داشته باشند؛
• قبل و بعد از استفاده از دارو دست‌های خود را بشویید و در زمان استفاده از پماد، از دستکش استریل استفاده کنید؛
• اگر بعد از استفاده از پماد نشانه‌ای از حساسیت (کهیر، نفس‌تنگی، ورم صورت، زبان یا گلو) داشتید، بلافاصله نزد پزشک بروید؛
• پمادهای سوختگی برای استعمال خارجی و موضعی‌اند. در صورت تماس آنها با دهان، چشم، گوش و نواحی دیگر، بلافاصله آن ناحیه را با آب فراوان بشویید.

شما بگویید

شما چه تجربه‌ای در استفاده از پماد سوختگی دارید؟ نکته‌ای هست که بخواهید به این فهرست اضافه کنید؟ حتما در صورت تمایل پماد موردنظر و تجربه استفاده از آن را در قسمت «ارسال دیدگاه» برایمان بنویسید. به‌علاوه، می‌توانید این مقاله را از طریق شبکه‌های اجتماعی برای دوستانتان بفرستید تا در موقع لزوم از بهترین پماد برای سوختگی استفاده کنند.