زمانیکه صحبت از لاغری میشود، انواع قرص های لاغری و نوشیدنیها و مکملهای مدعی کاهش وزن خودنمایی میکنند. قرص های لاغری ممکن است حاوی یک یا چند ماده مؤثر برای افزایش چربیسوزی، کاهش اشتها یا کاهش جذب چربی باشند؛ اما تأثیر همه این قرصها یکسان نیست. برخی از این قرصها عوارض جانبی ناخوشایندی دارند یا ممکن است تأثیر چندانی بر کاهش وزن نداشته باشند. پس قبل از استفاده از قرص های لاغری لازم است با سازوکار تأثیر این قرصها و توصیههایی که دراینباره وجود دارد آشنا شوید. در این مقاله، انواع قرص های لاغری به همراه فواید و عوارض جانبی آنها و همچنین ابهامات و سؤالات رایج درمورد انواع این قرصها را بررسی میکنیم.
قرص های لاغری چطور عمل میکنند؟
در گذشته، مصرف غذای کمتر و تحرک بیشتر از اصول اولیه کاهش وزن بود. منتها امروزه استفاده از انواع قرص های لاغری برای رسیدن به وزن ایدئال طرفداران خود را دارد. با وجود این، اطلاعات ناقص درمورد قرص های لاغری انتخاب را سخت میکند.
قرص های لاغری با یکی از ۳ سازوکار زیر به کاهش وزن و لاغرشدن کمک میکنند:
- کاهش جذب موادی مانند چربی که باعث میشود کالری کمتری دریافت کنید؛
- کاهش اشتها و ایجاد احساس سیری تا کالری کمتری مصرف کنید؛
- افزایش سوخت چربی تا کالری بیشتری بسوزانید.
به یاد داشته باشید این قرصها برای بعضی گروههای سنی مناسب نیستند. معمولا پزشکان قرص های لاغری را برای افرادی با شاخص تودۀ بدنی یا بهاختصار بی. ام. آی (BMI) ۳۰ به بالا یا برای فرد با بی. ام. آی ۲۷ و مبتلا به بیماریهای مرتبط با افزایش وزن مثل دیابت یا فشار خون بالا تجویز میکنند.
انواع قرص های لاغری با تجویز پزشک
۱. قرص لاغری اورلیستات (Orlistat)
فقط قرص اورلیستات تأییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا یا بهاختصار اف. دی. ای (FDA) را گرفته است. این قرص برای بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال قابلاستفاده است. قرص اورلیستات به دو صورت تجویزی بهنام زنیکال (Xenical) با دوز ۱۲۰ میلیگرم، و شکل آزاد و بدون نسخه آن با نام آلی (Alli) با دوز ۶۰ میلیگرم موجود است.
فواید قرص لاغری اورلیستات
- این قرص برای مصرف طولانیمدت مناسب است؛
- قرص اورلیستات فشار خون را بهآرامی پایین میآورد و احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را نیز تا ۳۷ درصد کاهش میدهد؛
- این قرص مانع جذب یکسوم چربیهای مصرفی میشود (زمانیکه روده چربی کمتری را جذب کند، کاهش وزن اتفاق میافتد).
عوارض قرص لاغری اورلیستات
- گرفتگی شکم؛
- افزایش گاز معده؛
- چربشدن مدفوع؛
- تحرک بیشتر روده و ناتوانی در کنترل حرکات روده.
این عوارض معمولا خفیف و موقتاند؛ اما مصرف غذاهایی با چربی زیاد گاهی این علائم را تشدید میکند. در موارد نادر، آسیب کبدی شدید گزارش شدهاست؛ اما معلوم نیست که این مشکل از عوارض این دارو باشد.
۲. قرص لاغری کانتراو (Contrave)
قرص لاغری کانتراو ترکیب دو داروی دارای تأییدیه اف. دی. ای یعنی نالترکسون اچ. سی. ال (Naltrexone HCl) و بوپروپیون (Bupropion) با فرمول رهایش طولانیمدت است. نالترکسون برای درمان وابستگی به الکل و مواد افیونی است. بوپروپیون نیز برای درمان افسردگی، اختلال عاطفی فصلی و ترک سیگار استفاده میشود.
فواید قرص لاغری کانتراو
- با مصرف این قرص کمتر احساس گرسنگی دارید و زودتر سیر میشوید.
عوارض قرص لاغری کانتراو
- سردرد؛
- یبوست؛
- استفراغ؛
- سرگیجه؛
- بیخوابی؛
- حالت تهوع؛
- خشکی دهان؛
- مشکلات عصبی؛
- افزایش فشار خون؛
- افزایش ضربان قلب؛
- تشنج (افراد مبتلا به صرع نباید از این قرص استفاده کنند).
۳. قرص لاغری فنترمین (Phentermine)
این قرص گاهی با اسامی آدیپکس (Adipex) یا ساپرنزا (Suprenza) هم تجویز میشود.
فواید قرص لاغری فنترمین
- این قرص با ایجاد تغییرات شیمیایی در مغز اشتها را کاهش میدهد؛
- قرص فنترمین فقط برای مصرف کوتاهمدت و درحد چند هفته قابلاستفاده است.
عوارض قرص لاغری فنترمین
- لرز؛
- اسهال؛
- یبوست؛
- استفراغ؛
- سرگیجه؛
- بیقراری؛
- بیخوابی؛
- تپش قلب؛
- تنگی نفس؛
- خشکی دهان؛
- درد قفسه سینه؛
- خطر اعتیاد به دارو؛
- افزایش فشار خون؛
- طعم ناخوشایند در دهان؛
- مشکل در انجام فعالیتهای معمول.
۴. قرص لاغری کیوسیمیا (Qsymia)
قرص لاغری کیوسیمیا ترکیب فنترمین با قرص تشنج/ میگرن یا همان توپیرامات (Topiramate) است.
فواید قرص لاغری کیوسیمیا
- توپیرامات با چند روش از جمله ایجاد احساس سیری، کاهش طعم خوشایند غذا و سوزاندن کالری بیشتر وزن را کاهش میدهد؛
- کیوسیمیا، نسبت به قرصهای مجزای فنترمین و توپیرامات، مقدار کمتری از این داروها در خود جای داده و برای مصرف طولانیمدت مناسب است.
عوارض شایع قرص لاغری کیوسیمیا
- یبوست؛
- سرگیجه؛
- بیخوابی؛
- خشکی دهان؛
- تغییر حس چشایی؛
- گزگزکردن دستها و پاها.
عوارض جدی قرص لاغری کیوسیمیا
- تپش سریعتر قلب؛
- افکار و فعالیتهای مربوط به خودکشی؛
- نقایص تولد خاص مثل لبشکری و کامشکری؛
- مشکلات چشمی (در صورتی که درمان نشود ممکن است موجب نابینایی دائمی شود).
انواع قرص های لاغری بدون نسخه
۱. قرص لاغری کافئین
کافئین ماده محرک موجود در قهوه، چای، نوشیدنیهای غیرالکلی و شکلات است.
فواید قرص لاغری کافئین
- کافئین سوختوساز بدن را تقویت میکند. به همین دلیل، اغلب به قرصهای رژیمی و مکملها هم اضافه میشود؛
- پژوهشی نشان داد افرادی که کافئین بیشتری دریافت میکنند توده چربی و وزنشان بیشتر از دیگران کاهش مییابد.
عوارض قرص لاغری کافئین
- عصبانیت؛
- مشکلات خواب؛
- افزایش ضربان قلب.
۲. قرص لاغری گلوکومانان (Glucomannan)
گلوکومانان نوعی فیبر موجود در ریشه گیاه سیبزمینی پافیلی است که به آن کنجاک (konjac) هم میگویند.
فواید قرص لاغری گلوکومانان
- باکتریهای مفید روده میتوانند از این فیبر تغذیه کنند؛
- به کاهش قند، کلسترول و تریگلیسرید خون کمک میکند و برای مقابله با یبوست مناسب است؛
- این مکمل فیبری با جذب آب، در روده بهصورت ژل درمیآید و با ایجاد احساس سیری موجب میشود فرد غذای کمتری بخورد.
البته تحقیقات درمورد اثر گلوکومانان روی کاهش وزن متناقض است. بعضی پژوهشها اثر آن بر کاهش وزن را تأیید میکند؛ اما پژوهشهای اخیر نشان میدهد که این قرص اثری بر لاغری ندارد.
عوارض قرص لاغری گلوکومانان
- اسهال؛
- درد معده؛
- نفخ شکم؛
- نرمشدن مدفوع.
۳. قرص عصاره گیاه گارسینیا کامبوجیا (Garcinia Cambogia Extract) یا جی. سی (GC)
عصاره کامبوجیا که نوعی گیاه سبز کوچک شبیه کدوحلوایی است یک ماده طبیعی محبوب برای لاغری است و قرص لاغری آن نیز موجود است.
فواید قرص های لاغری GC
- میوه کامبوجیا حاوی هیدروکسیسیتریک اسید است که وزن را کاهش میدهد. ممکن است کامبوجیا آنزیم تولیدکننده چربی بهنام سیتریکاسیدلیاز را مهار یا متوقف کند.
عوارض قرص های لاغری Garcinia Cambogia
- تحقیقات زیادی راجعبه جی. سی و لاغری انجام نشده است. به نظر میرسد در دوزهای معمول، عوارض جانبی خاصی نداشته باشد؛ اما ممکن است کمی مشکل گوارشی ایجاد کند.
۴. قرص لاغری چای سبز
بسیاری از قرص های لاغری حاوی چای سبز هستند.
فواید قرص لاغری چای سبز
- توانایی بدن در چربیسوزی و بهخصوص سوزاندن چربی اطراف معده را افزایش میدهد؛
- فعالیت نوراپینفرین (Norepinephrine) را افزایش میدهد (نوراپینفرین هورمونی است که سوختن چربی را افزایش میدهد).
عوارض قرص لاغری چای سبز
- یبوست؛
- درد معده؛
- حالت تهوع.
۵. قرص لاغری لینولئیک اسید کونژوگه یا سی. ال. ای (CLA)
لینولئیک اسید کونژوگه نوعی اسید چرب است که بیشتر در گوشت و لبنیات مثل پنیر و کره یافت میشود.
فواید قرص های لاغری CLA
- بهدلیل تواناییاش در تقویت سوختوساز و کاهش اشتها، یکی از بهترین قرص های لاغری است.
عوارض احتمالی قرص های لاغری CLA
- اسهال؛
- یبوست؛
- ناراحتی معده.
۶. قرص لاغری قهوه سبز (Green Coffee Bean)
این قرص از قهوه سبز طبیعی که برشته نشده تولید میشود و حاوی قهوه و کلروژنیک اسید (Chlorogenic Acid) است که بهنظر وزن را کاهش میدهد. تحقیقات انسانی هم این موضوع را تأیید میکند. منتها توجه داشته باشید که بسیاری از تحقیقات از طرف کارخانههای تولیدکننده دارو حمایت میشوند.
فواید قرص لاغری قهوه سبز
- این قرص به کاهش قند خون و کاهش فشار خون کمک کند؛
- قهوه سوختوساز چربی را افزایش میدهد و کلروژنیک اسید شکستن کربوهیدرات را در روده کاهش میدهد.
عوارض قرص لاغری قهوه سبز
- ممکن است عوارض مشابه کافئین داشته باشد؛
- کلروژنیک موجود در آن هم ممکن است موجب اسهال شود.
۷. قرص لاغری هیدروکسی کات (Hydroxycut)
هیدروکسی کات نوعی مکمل غذایی محبوب است. محصولات متنوع هیدروکسی کات حاوی مواد مختلف مثل عصاره گیاهی و کافئین است.
فواید قرص لاغری هیدروکسی کات
- هیچ پژوهشی بهطور خاص روی هیدروکسی کات انجام نشده است؛ اما کافئین موجود در آن میتواند تا حدی در کاهش وزن نقش داشته باشد.
عوارض قرص لاغری هیدروکسی کات
از آنجا که محتویات هیدروکسی کات متنوع است بررسی عوارض جانبی آن دشوار است. با وجود این، عوارض جانبی گزارششده در مورد این قرص لاغری به صورت زیر است:
- انواع حاوی کافئین آن ممکن است موجب عصبانیت، افزایش ضربان قلب، اضطراب و اسهال شود.
۸. قرص لاغری مراتریم (Meratrim)
مراتریم از جمله قرص های لاغری جدید است که دو عصاره گیاهی در خود دارد و سوختوساز سلولهای چربی را تغییر میدهد.
فواید قرص لاغری مراتریم
- ازدیاد سلولهای چربی را سخت میکند؛
- جذب چربی از جریان خون را کاهش میدهد؛
- به سوختن چربیهای ذخیرهشده کمک میکند؛
- قند، کلسترول و تریگلیسیرید خون را کاهش میدهد.
عوارض قرص لاغری مراتریم
- عوارض جانبی خاصی برای این قرص گزارش نشده است؛ اما تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است.
۹. قرص لاغری فورسکولین (Forskolin)
فورسکولین از عصاره گیاهی از خانواده نعناع گرفته میشود.
فواید قرص لاغری فورسکولین
- به نظر میرسد با افزایش ترکیبات داخل سلولی بهنام سی. ای. ام. پی (cAMP) و تحریک چربیسوزی به کاهش وزن کمک میکند.
عوارض قرص لاغری فورسکولین
- اطلاعات کمی درمورد ایمنی یا عوارض جانبی این دارو وجود دارد. تا زمان انجام تحقیقات بیشتر، بهتر است از این مکمل استفاده نکنید.
۱۰. قرص لاغری سینفرین (Synephrine) یا پرتقال تلخ (Bitter Orange)
نوعی از پرتقال بهنام پرتقال تلخ حاوی سینفرین است. سینفرین مانند افدرین عمل میکند که نوعی ماده مشهور در انواع قرص های لاغری است. البته اف. دی. ای استفاده از افدرین را بهدلیل عوارض جانبی ممنوع کرده است.
فواید قرص لاغری سینفرین
- سینفرین سازوکاری شبیه به افدرین اما با قدرت کمتر دارد و میتواند اشتها را کاهش دهد و چربیسوزی را بهطور چشمگیری افزایش بدهد.
عوارض قرص لاغری سینفرین
- این قرص گاهی اعتیادآور است و روی قلب هم اثر میگذارد.
۱۱. قرص لاغری بلویک (Belviq)
۱۲. قرص لاغری کتون تمشک یا رزبری کتون (Raspberry Ketone)
کتون یکی از مواد موجود در تمشک است که بوی خاص تمشک را ایجاد میکند. نوع سنتزی یا صنعتی این ماده بهعنوان مکمل لاغری استفاده میشود.
فواید قرص لاغری کتون تمشک
- کتون تمشک میزان شکستن چربی و هورمون آدیپونکتین (Adiponectin) را در سلولهای چربی جداشده از موش افزایش میدهد که بهنظر با لاغری مرتبط است.
عوارض قرص لاغری کتون تمشک
- بادگلو با بویی شبیه تمشک.
۱۳. قرص لاغری ترموژنیک برن-ایکستی (Burn-XT Thermogenic)
این کپسول چربیسوز حاوی فلفل هندی و چای سبز است.
فواید قرص لاغری برن-ایکستی
هر کپسول آن حاوی مواد چربیسوز طبیعی است که به موارد زیر کمک میکند:
- افزایش انرژی؛
- سرکوب اشتها؛
- تقویت سوختوساز؛
- جلوگیری از تحلیل عضلات.
۱۴. قرص لاغری انیمالکاتس (Animal Cuts)
این محصول بیشتر برای بدنسازی استفاده میشود و حاوی چند ماده مختلف است که میتوان به عصاره چای سبز، کتون تمشک و پوست درخت ماگنولیا اشاره کرد. البته بسیاری از افرادی که از این محصول استفاده کردهاند از نتایج آن راضی نیستند.
فواید قرص لاغری انیمالکاتس
- کاهش اشتها؛
- افزایش سطح انرژی؛
- افزایش حجم عضلات؛
- تنظیم هورمون تیروئید؛
- سوزاندن چربیهای بدن؛
- کاهش وزن طی چند روز.
۱۵. قرص لاغری لیپو ۶ بلک (Lipo 6 Black)
فواید قرص های لاغری Lipo 6 Black
- اشتها را کاهش میدهد؛
- به افزایش میزان سوختوساز بدن کمک میکند؛
- سطح انرژی و هشیاری ذهنی را افزایش میدهد؛
- این قرص از رشد سلولهای چربی بهخصوص نوع زیرجلدی آن جلوگیری میکند.
عوارض قرص های لاغری Lipo 6 Black
وجود کافئین در این محصول گاهی عوارض جانبی زیر را به همراه دارد:
- سردرد؛
- سرگیجه؛
- عصبانیت؛
- حالت تهوع.
وجود گیاه یوهینبین (Yohimbine) در این قرص گاهی عوارض زیر را به همراه دارد:
- اضطراب؛
- افزایش فشار خون؛
- مشکلات گوارشی؛
- افزایش ضربان قلب.
۱۶. قرص لاغری ایزی اسلیم (Easy Slim)
این قرص حاوی جلبک دریایی، چای سبز، تمبر هندی، زردچوبه و یاس نارنجی است. این قرص به کاهش وزن در افراد مبتلا به فشار خون بالا، کلسترول بالا و بیماریهای قلبی کمک میکند.
فواید قرص لاغری ایزی اسلیم
- تناسباندام؛
- کنترل سطح انرژی؛
- کمک به چربیسوزی؛
- ازبینبردن سموم بدن؛
- کاهش تجمع چربی درون عروق.
عوارض قرص لاغری ایزی اسلیم
- تب؛
- نفخ؛
- ضعف؛
- استفراغ؛
- سرگیجه؛
- درد معده؛
- مدفوع چرب؛
- افزایش حرکات روده؛
- درد یا ناراحتی مقعد؛
- حساسیت پوستی شدید.
۱۷. قرص لاغری فوراور ترم (Forever Therm)
قرص فوراور ترم حاوی ویتامین سی، ویتامین بی، عصاره چای سبز، کتون تمشک، کافئین و چند ماده دیگر است.
فواید قرص های لاغری Forever Therm
- به نظر میرسد این محصول با افزایش میزان سوختوساز بدن در کنار ورزش منظم و سبک زندگی سالم، در کاهش وزن مؤثر است.
عوارض قرص های لاغری Forever Therm
۱۸. قرص لاغری اسلیم مکس (Slim Max)
این قرص حاوی کتون تمشک، عصاره قهوه سبز و GC است.
فواید قرص های لاغری اسلیم مکس
- کاهش اشتها؛
- افزایش چربیسوزی.
عوارض قرص های لاغری Slim Max
اگر این قرص حاوی سیبوترامین باشد ممکن است عوارض جانبی زیر را تجربه کنید:
- افزایش فشار خون؛
- افزایش ضربان قلب (بهخصوص در افراد با زمینه بیماریهای قلبی، نارسایی احتقانی قلب و آریتمی قلبی).
ابهامات و سؤالات رایج درمورد قرص های لاغری
– آیا میتوان برای قرص های لاغری نسخه دریافت کرد؟
بله. ۲ قرص لاغری تجویزی در سال ۲۰۱۲ تأییدیه اف. دی. ای را دریافت کرد. منتها فقط افراد با شاخص توده بدنی ۳۰ یا بیشتر یا افراد با بی. ام. آی ۲۷ مبتلا به بیماریهای مرتبط با چاقی میتوانند از این داروها استفاده کنند.
– آیا قرص های لاغری بدون نسخه بیضررند؟
خیر. بهجز قرص اورلیستات (Alli)، سایر قرصهای مربوط به لاغری از نظر اثربخشی یا ایمنی هنوز بهطور کامل بررسی نشدهاند. ادعاهایی که درمورد بعضی قرصها مطرح میشود واقعیت ندارد و بهتر است از خرید قرصهای موجود در قفسه فروشگاهها و وبسایتها خودداری کنید.
– آیا قرص های لاغری همهکارهاند؟
خیر. برخلاف باور عموم، هیچ قرص جادوییای که بتواند میزان زیادی از وزن شما را کم کند وجود ندارد. لازم است افراد رژیم غذایی سالم و فعالیت جسمی مناسب هم داشته باشند. به یاد داشته باشید داروها نمیتوانند شما را به وزن ایدئالتان برسانند؛ اما تحقیقات نشان میدهد اگر مصرف قرص با سبک زندگی سالم همراه شود، میتواند روی چاقی و بیماریهای مربوط به چاقی اثر مثبتی داشته باشد.
– آیا قرص های لاغری اعتیادآورند؟
داروهای جدیدی که تأییدیه غذا و دارو را دریافت کردند توانایی ایجاد اعتیاد یا وابستگی ندارند. همیشه از دوز تجویزشده پزشک پیروی کنید. با این حال، ممکن است بعضی افراد از نظر روحی و روانی تحتتأثیر وزنشان قرار بگیرند. این افراد باید قبل از اینکه دنبال داروی تجویزی برای چاقیشان باشند با پزشک مشورت کنند.
– آیا لازم است همیشه از قرص های لاغری استفاده کرد؟
مثل داروی انسولین که بهصورت همیشگی برای بیماری دیابت تجویز میشود، قرص های لاغری نیز برای مدت زمانی طولانی تجویز میشوند. اگر بهطور مرتب از آنها استفاده نکنید، کارایی مناسبشان را ندارند. درمورد مدتزمان مصرف و نگرانیهایی که در این مورد دارید با پزشک مشورت کنید.
– آیا قرص لاغری عوارض جانبی ندارد؟
مانند هر داروی دیگری، قرص های لاغری نیز ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. از جمله عوارض قرص های لاغری میتوان به خشکی دهان، سرگیجه، سردرد، اضطراب و نبود تمرکز اشاره کرد. اگر هرگونه عارضه جانبی را تجربه کردید، مصرف دارو را متوقف و با پزشک صحبت کنید.
سخن پایانی
قرص های لاغری گلولههای معجزهآسای لاغری نیستند و بعضی از آنها فقط کمی روی لاغری تأثیر دارند. همچنین، بعضی از قرص های لاغری با عوارضی مانند ناراحتی معده و تغییر حرکات روده همراهاند. بهعلاوه، بعضی از مکملهای لاغری تأییدیه سازمان غذا و دارو آمریکا را ندارند و میزان ایمنیشان مشخص نیست. ازاینرو، بهتر است قبل از استفاده از هر نوع مکملی با پزشک مشورت کنید.
شما چه تجربهای در استفاده از قرص های لاغری دارید؟ حتما در قسمت دیدگاه با ما و مخاطبان در میان بگذارید و در صورت تمایل نیز این مقاله را برای دوستانتان ارسال کنید.