غذاهای ایرانی مثل چلوکباب یا باقالی‌پلو با ماهیچه طرفداران بسیار دارند و خوب شناخته شده‌اند. گردشگرانی که از خارج کشور به ایران می‌آیند معمولا ابتدا با چنین غذاهایی آشنا می‌شوند. منتها در ایران دسرهای قدیمی و خوش‌مزه‌ای هم هست که شاید برای دیگران، حداقل به‌اندازه غذاهای گفته‌شده مطرح نباشند. شیربرنج، زولبیا، انواع حلوا، شله‌زرد و… از جمله انواع دسر ایرانی هستند که سال‌هاست در شهرهای مختلف کشورمان درست می‌شوند و دستور پخت و تهیه‌شان از نسلی به نسل دیگر منتقل می‌شود. در ادامه مطلبی که پیش رو دارید، به شما خواهیم گفت چگونه می‌توانید انواع دسرهای خوشمزه را درست کنید. با دستور پخت انواع دسر ایرانی همراه ما باشید.
دستور تهیه ۷ مورد از خوش‌مزه‌ترین انواع دسر ایرانی
بسیاری از انواع دسر ایرانی از گذشته‌های دور در مناطق مختلف ایران زینت‌بخش سفره‌ها و گرمابخش دورهمی‌ها بوده‌اند. همین موضوع باعث شده است دستور تهیه بعضی از این دسرها به‌تناسب موقعیت جغرافیایی هر منطقه متفاوت باشد. در این مقاله، سعی کرده‌ایم بهترین روش‌های تهیه چند دسر معروف و خوشمزه ایرانی را به شما معرفی کنیم.
۱. زولبیا
زولبیا یکی از شیرینی‌ها و دسرهای محبوب ایرانی است که به‌ویژه در ماه مبارک رمضان تهیه و مصرف می‌شود. در برخی از کشورهای خاورمیانه و آسیایی مثل هند نیز این شیرینی سنتی را استفاده می‌کنند.
طرز تهیه زولبیا، از انواع دسرهای ایرانی
الف. تهیه خمیر شیرینی
- نشاسته ذرت، آرد و ماست را در کاسه‌ای کوچک مخلوط کنید و سر ظرف را ۴ تا ۱۲ ساعت بپوشانید.
ب. تهیه شربت زولبیا
- ماهیتابه را روی حرارت متوسط قرار دهید و در آن، شکر را با آب ترکیب کنید؛
- وقتی آب جوش آمد، شعله حرارت را کم کنید و بگذارید ماهیتابه حدود ۵ دقیقه روی گاز بماند تا شربت کاملا یکدست شود و شکر در آب حل شود؛
- نوبت می‌رسد به اضافه‌کردن عسل، گلاب، زعفران دم‌کرده و آب لیمو به شربت. خوب ترکیب را هم بزنید (حدودا ۱ دقیقه).
پ. آماده‌سازی زولبیا
- جوش‌شیرین را به خمیر تخمیرشده اضافه کنید و هم بزنید؛
- کف ماهیتابه‌ای را به‌ارتفاع ۱ بند انگشت روغن بریزید و اجازه دهید داغ شود؛
- مقداری از خمیر را بردارید و با حرکت‌دادن کف دست روی آن، اجازه دهید شکلی بلند و باریک پیدا کند؛
- خمیر درست‌شده را دور خودش بپیچانید تا شکلی دایره‌مانند درست شود (مثل ماری که دور خود تنیده باشد)؛
- سپس آن را در روغن داغ‌شده بیندازید و بگذارید سرخ و طلایی‌رنگ شود (۶ تا ۷ دقیقه)؛
- زولبیا را از داخل روغن خارج کنید، کمی آن را بالای ماهیتابه نگه دارید تا روغن اضافیِ شیرینی داخل ظرف چکه کند؛
- سپس آن را ۳ دقیقه در شربتی که از قبل درست کرده بودید غوطه‌ور کنید؛
- وقتی خنک شد، برای سروکردن آماده است.
۲. شیربرنج
شیربرنج از دیگر انواع دسر ایرانی محبوب و خوشمزه است که مثل شله‌زرد و فرنی با برنج درست می‌شود. این دسر در اصل متعلق به آذری‌هاست و مردم خون‌گرم این خطه، ظرافت‌ها و ابداعات خاص خودشان را برای درست‌کردن شیربرنج دارند.
طرز تهیه شیربرنج
- برنج را ۳ یا ۴ بار بشویید و آب‌کشی کنید؛
- برنج را به‌همراه ۴ فنجان آب و اندکی نمک در ظرفی بریزید و روی حرارت بگذارید؛
- اجازه دهید آب جوش بیاید. سپس حرارت را کم کنید و ۲۰ تا ۲۵ دقیقه صبر کنید تا تمامی آب داخل ظرف بخار شود؛
- ۷ فنجان شیر را داخل مایکروویو یا روی اجاق‌گاز در ظرفی دیگر بگذارید و اجازه دهید داغ داغ شود؛
- شیر را ۲فنجان۲فنجان به برنج اضافه کنید. هر بار که شیر می‌ریزید، صبر کنید ترکیبش با برنج غلیظ و قوام‌دار شود، سپس ۲ فنجان بعدی را اضافه کنید. این کار بین ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان خواهد برد؛
- آخرین فنجان شیر و گلاب را هم اضافه کنید و ۱۰ دقیقه دیگر شیربرنج را بپزید (در این مدت‌زمان باید چند بار محتویات قابلمه را هم بزنید)؛
- قابلمه را از روی گاز بردارید، بگذارید ۱۰ دقیقه خنک شود. سپس آن را در کاسه‌های چینی بریزید. روی کاسه‌ها را با پلاستیک بپوشانید و ۲ تا ۳ ساعت در یخچال بگذاریدشان؛
- شیر برنج شما آماده است. شربت یا هرچه را از قبل آماده کرده‌اید روی شیربرنج‌ها بریزید و نوش جان کنید.
۳. بستنی سنتی با زعفران و پسته، از انواع دسر ایرانی
بستنی سنتی در برخی مناطق با نام بستنی اکبرمشتی هم شناخته می‌شود. اکبرمشتی نخستین بستنی‌فروش ایران بوده است که آوازه بستنی‌هایش تا پاریس و لس‌آنجلس هم رفته است. در این دستور تهیه، برای درست‌کردن بستنی نیازی به دستگاه نخواهید داشت؛ چون از بستنی وانیلی آماده استفاده می‌کنیم. این در حالی است که اصالت و طعم اصلی بستنی سنتی اکبرمشتی در پایان کار حفظ خواهد شد.
طرز تهیه بستنی سنتی با زعفران و پسته
- بستنی وانیلی را ۱۰ دقیقه در دمای اتاق بگذارید تا نرم شود؛
- زعفران را همراه با آب داغ در کاسه‌ای کوچک بریزید؛
- زعفران و آب را همراه با پسته‌ها به بستنیِ نرم‌شده اضافه کنید و هم بزنید تا خوب باهم ترکیب شوند؛
- بستنی را در ظرف دیگری بریزید و آن را به‌مدت ۶ ساعت در فریزر بگذارید.
۴. شله‌زرد
شله‌زرد از دیگر انواع دسر ایرانی است که با ترکیب برنج، زعفران و گلاب درست می‌شود. در پایان کار، شکلی شبیه به پودینگ پیدا می‌کند. به همین خاطر به آن «شله» می‌گویند. زردی هم از رنگ زعفران می‌آید. در ایران بیشتر در مراسم‌های مذهبی شله‌زرد درست می‌کنند و آن را اصطلاحا نذر می‌کنند. ببینیم برای درست‌کردن این دسر خوشمزه به چه چیزهایی نیاز است و چه کار باید بکنیم.
طرز تهیه شله‌زرد
- برنج را همراه با آب روی حرارت بگذارید؛
- وقتی آب جوش آمد، زیر ظرف را کم کنید و بدون هم‌زدن یا گذاشتن درِ ظرف، ۱ ساعت و ۱۵ دقیقه برنج را بپزید؛
- دو و یک‌سوم فنجان آب جوش را به‌همراه مقادیر ذکرشده از شکر، گلاب و زعفران اضافه کنید؛
- به‌محض قُل‌زدن آب، شعله حرارت را روی متوسط قرار دهید و بگذارید ۵ دقیقه دیگر بپزد؛
- شله‌زرد را در ظرف‌هایی که قرار است سرو شوند بریزید و به‌مدت ۱ تا ۲ ساعت در یخچال بگذاریدشان (روی ظروف را با پلاستیک بپوشانید)؛
- با اضافه‌کردن تزیینات روی شله‌زردها، کار شما تمام خواهد شد.
۵. خاگینه، دسر ایرانی/ آذری
خاگینه دسر فوق‌العاده ساده و خوش‌مزه‌ای است که با فراهم‌کردن ترکیباتی ساده مثل تخم‌مرغ، شکر، آرد و آب یا شیر، می‌توانید درستش کنید. روغن یا کره، و شربت زعفران، ترکیبات مهم دیگر این دسر هستند.
طرز تهیه شربت زعفران
- شکر را همراه با آب حرارت دهید تا ترکیبی یکدست حاصل شود؛
- به‌محض آنکه ترکیب به نقطه جوش رسید، آن را از روی حرارت بردارید، زعفران را اضافه کنید و شربت را کنار بگذارید تا خنک شود.
طرز تهیه خاگینه
- آرد را با نشاسته ذرت ترکیب کنید و خوب هم بزنید؛
- شیر را اضافه کنید و به‌آرامی، به هم‌زدن ادامه دهید؛
- آب و پودر هل را هم پس از مدتی اضافه کنید و بازهم ترکیب را خوب هم بزنید؛
- تخم‌مرغ‌ها را در ظرف بشکنید و ترکیب را به‌آهستگی هم بزنید؛
- زعفران را هم به تخم‌مرغ‌ها اضافه کنید و هم بزنید تا ترکیب زردرنگ شود؛
- روغن را به‌همراه کره روی حرارت بگذارید و خمیر را بهشان اضافه کنید. هم نزنید. با بلندکردن گوشه‌های خمیرِ خاگینه به قسمت رویی آن اجازه دهید که راهی به کف ظرف پیدا کند و پخته شود. شکل یکدست ترکیب در ماهیتابه نباید به هم بخورد. این کار بیشتر از ۲ دقیقه طول نمی‌کشد؛
- روی خمیر خاگینه برش بزنید تا مربع‌های کوچکی در ماهیتابه درست شوند. اینها را بردارید و در ظرف دیگری بریزید. روی شعله ملایم گاز، مربع‌هایی را که خوب پخته نشده‌اند یا به میزان دل‌خواه طلایی‌رنگ نشده‌اند دوباره در ظرف سرخ کنید؛
- تکه‌های مربع‌شکل خاگینه را در ظرفی که قرار است در آن سرو شود بریزید و شربت زعفران را رویشان بریزید؛
- و در نهایت خاگینه را با فنجانی چای نوش جان کنید.
۶. فرنی، از انواع دسر ایرانی
فرنی از دیگر انواع دسر ایرانی است که برای تهیه آن از برنج استفاده می‌شود. می‌توان برای تهیه‌اش به‌جای خود برنج از آرد برنج نیز استفاده کرد. فرنی انتخابی است بسیار عالی برای میان وعده و صبحانه.
طرز تهیه فرنی
- ۲ فنجان از ۷ فنجان شیر موردنیاز را در ظرف نسبتا گود و عمیقی روی گاز بگذارید و اجازه دهید گرم شود (حدودا ۵ دقیقه). مرتب آن را هم بزنید که نچسبد و نسوزد؛
- آرد برنج را همراه با آب سرد در ظرف دیگری ترکیب کنید و خوب هم بزنید تا یکدست شود؛
- ترکیب جدید را به شیر داغ اضافه کنید و حدود ۸ دقیقه آن را مرتب روی گاز، با شعله‌حرارت کم تا متوسط هم بزنید (تا وقتی که سطح ترکیب حباب مشاهده شود)؛
- ۱ فنجان شیر سرد را به ترکیب اضافه کنید و دوباره هم بزنید تا غلظت موردنظر حاصل شود (۷ تا ۱۰ دقیقه طول می‌کشد)؛
- زمانی که حباب روی سطح ترکیب مشاهده شد، فنجان چهارم شیر را هم اضافه کنید. به هم‌زدن ادامه دهید تا ترکیب به‌اندازه کافی غلیظ شود. این بار نباید منتظر حباب روی سطح ترکیبتان باشید؛
- شکر و گلاب را اضافه کنید و هم‌چنان هم بزنید. دقت کنید که درجه‌حرارت گاز باید کم باشد؛
- درجه‌حرارت گاز را بیشتر کنید (متوسط) و ۳ فنجان شیر سرد باقی‌مانده را، یکی‌یکی به روال سابق اضافه کنید و به هم‌زدن ادامه دهید (هر فنجانی که اضافه می‌شود بین ۷ تا ۱۰ دقیقه به پختن نیاز خواهد داشت)؛
- وقتی آخرین فنجان شیر را هم اضافه کردید و روی سطح ترکیبتان حباب مشاهده کردید، به‌آهستگی برای ۳ تا ۵ دقیقه دیگر به هم‌زدن ادامه دهید؛
- فرنی را به‌محض آماده‌شدن در ظرف‌های مخصوص سرو بریزید، روی آنها را با پسته تزیین کنید و به‌مدت ۲ تا ۳ ساعت در یخچال بگذارید.
۷. ترحلوا، از انواع دسر ایرانی
حلوا دسر ایرانی شیرین و محبوب دیگری است که در بسیاری از نقاط کشورمان، به انواع و شکل‌های مختلف تهیه و مصرف می‌شود. ما برای شما ترحلوا را پیشنهاد می‌کنیم که هم طعم بسیار خوبی دارد و هم کار ساده‌ای برای تهیه‌اش خواهید داشت. روغن و آرد دو پایه اصلی در تهیه حلوا هستند. ببینیم برای درست‌کردن ترحلوا به چه نیاز داریم و چه کارهایی باید انجام دهیم.
طرز تهیه ترحلوا
الف. طرز تهیه شربت
- آب را همراه با شکر روی حرارت ملایم قرار دهید و هم بزنید تا ترکیبی یکدست حاصل شود؛
- زعفران را اضافه کنید و هم بزنید؛
- شربت را از روی حرارت بردارید، گلاب را اضافه کنید، هم بزنید و شربت را کنار بگذارید تا دمای آن ولرم شود.
ب. درست‌کردن پایه حلوا
- آرد را در ماهیتابه نچسب بریزید و شروع به هم‌زدن کنید (۸ تا ۱۰ دقیقه)؛
- کره و هل را به آرد اضافه کنید و هم بزنید تا حالتی خمیرمانند پیدا کند؛
- تکه‌ای از خمیر داغ را در شربت ولرم بیندازید. اگر جلزوولز کرد، یعنی خمیر برای ترکیب‌شدن با شربت آماده است؛
- تمام شربت را روی خمیر بریزید و به هم‌زدن ادامه دهید تا ترکیبی یکدست به دست آید؛
- زیر ماهیتابه را خاموش کنید و به هم‌زدن ادامه دهید تا تمامی حلوا از کف و دیواره‌های ماهیتابه جدا شود و به ترکیب اصلی بپیوندد؛
- حلوا را در ظرف‌های سرو بریزید و ۱۵ دقیقه در دمای اتاق آن را به حال خود رها کنید؛
- با پشت قاشق سطح ترحلوا را صاف کنید، به آن شکل دل‌خواه را بدهید و با مواد دل‌خواه تزیین کنید.
در پایان
سعی بر آن بود تا در مطلب حاضر چند نمونه از بهترین و خوش‌مزه‌ترین انواع دسر ایرانی را به شما معرفی کنیم و دستور تهیه مناسب برای هریک را در اختیارتان بگذاریم. امیدواریم از تهیه و خوردن دسرهای معرفی‌شده در کنار دوستان و عزیزانتان لذت ببرید.
اگر دستور یا ترفند خاصی برای تهیه هریک از اینها دارید، در قسمت «ارسال دیدگاه» به ما معرفی کنید. همچنین، اگر سؤال، پیشنهاد یا انتقادی دارید، حتما با ما در میان بگذارید. از نظرات شما برای بهبود کیفیت مطالب بهره خواهیم برد.
