انواع مختلفی از داروی فشار خون در بازار وجود دارد که هر کدام از آنها نقاط ضعف و قوت خود را دارند. ممکن است پزشک برای درمان فشار خون بالا مجبور به تجویز بیش از یک نوع دارو بشود. اگر شما مبتلا به فشار خون بالا هستید یا در معرض ابتلا به آن قرار دارید، ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند به کنترل فشار خون‌تان کمک کند. اما ممکن است گاهی برای کنترل فشار خون مجبور به مصرف دارو شوید. در ادامه با انواع داروی فشار خون بیشتر آشنا بشوید.
- انواع داروی فشار خون
- درمان فشار خون بالا با تغییر در سبک زندگی
- بیماری‌های ناشی از فشار خون بالا
- کنترل فشار خون در خانه
انواع داروی فشار خون
۱. داروهای ادرارآور (مدر)
ممکن است ابتدا پزشک برایتان داروی ادرارآور تجویز کند تا مقدار اضافی آب و سدیم از بدن‌تان دفع شود. در نتیجه، مقدار اضافی مایعات در رگ‌های خونی‌تان کاهش یافته و فشار کمتری به دیوارهٔ رگها وارد می‌شود.
داروهای تیازیدی، مدرهای لوله هنله و مدرهای نگهدارندهٔ پتاسیم سه نوع عمدهٔ داروهای مدر هستند. کمیتهٔ بین‌المللی پیشگیری، شناسایی و درمان فشار خون توصیه می‌کند که افراد ابتدا برای درمان فشار خون بالا و جلوگیری از مشکلات قلبی مرتبط با آن، داروهای تیازیدی را مصرف کنند. اگر داروهای ادرارآور در کاهش فشار خون موفق نبود، ممکن است پزشک داروهای دیگری را نیز برایتان تجویز بکند.
۲. بازدارنده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین
این داروها با جلوگیری از تشکیل هورمونی به‌نام «آنژیوتانسین» به کاهش تنش در رگ‌های خونی کمک می‌کنند. آنژیوتانسین در بدن موجب تنگی رگ‌های خونی می‌شود. کاهش این هورمون درنهایت موجب کاهش فشار خون می‌شود. انالاپریل، لیزینوپریل و رامیپریل از رایج‌ترین داروهای بازدارندهٔ آنزیم مبدل آنژیوتانسین هستند.
۳. داروهای مسدودکنندهٔ گیرندهٔ آنژیوتانسین
این داروها از طریق ممانعت از فعالیت آنژیوتانسین به درمان فشار خون بالا کمک می‌کنند. والزارتان و لوزارتان ازجمله این داروها هستند.
۴. داروهای مسدودکنندهٔ کانال کلسیم
این داروها مانع از ورود کلسیم به سلول‌های عضلات رگها و قلب شده و به استراحت این سلول‌ها کمک می‌کنند. آملودیپین، دیلتیازم و نیفدیپین از رایج‌ترین این داروها هستند.
۵. داروهای مسدودکنندهٔ بتا (داروهای مسدودکنندهٔ گیرندهٔ آدرنرژیک بتا)
این داروها مانع از تأثیرگذاری هورمون آدرنالین (اپی‌نفرین) در بدن می‌شوند. کاهش تأثیرات این هورمون باعث کندی ضربان قلب و کاهش فشار وارده به قلب می‌شود. متوپرولول، نادولول و آتنولول ازجمله داروهای مسدودکنندهٔ بتا هستند.
۶. داروهای بازدارندهٔ رنین
رنین آنزیمی است که کلیه آن را تولید می‌کند و با انجام زنجیره‌ای از مراحل شیمیایی موجب افزایش فشار خون می‌شود. ازجمله این داروها آلیسکیرن است که باعث کاهش سرعت تولید رنین و کاهش توانایی آن در شروع این زنجیرهٔ شیمیایی می‌شود.
سایر داروهای فشار خون
اگر یک یا چند دارو از داروهای بالا نتوانست فشار خون‌تان را تا حد موردنیاز کاهش بدهد، ممکن است داروهای زیر برای کاهش فشار خون‌تان تجویز بشود:
۷. داروهای مسدودکنندهٔ آلفا
این داروها موجب آرامش برخی عضلات شده و به رگ‌های خونی کوچک کمک می‌کنند که باز بمانند. این داروها مانع از فعالیت هورمون نوراپی‌نفرین و انقباض عضلات دیوارهٔ رگ‌های خونی کوچک می‌شود. درنتیجه این رگها بازتر شده و تنش و فشار در آنها کاهش می‌یابد. دوگسازوسین، پرازوسین و ترازوسین از رایج‌ترین داروهای مسدودکنندهٔ آلفا هستند.
۸. داروهای مسدودکنندهٔ آلفا-بتا
این داروها مانند داروهای مسدودکنندهٔ بتا عمل می‌کنند. این داروها معمولاً برای افرادی تجویز می‌شود که علاوه‌بر داشتن فشار خون بالا، در معرض خطر نارسایی قلبی قرار دارند. ازجمله این داروها می‌توان به کارودیلول و لابتالول اشاره کرد.
۹. داروهای آلفاآدرنرژیک مرکزی
این داروها مانع از ارسال سیگنال مغز به سیستم عصبی برای افزایش ضربان قلب و تنگ‌ترشدن رگ‌های خونی می‌شود. درنتیجه قلب دیگر به‌سختی خون را پمپاژ نکرده و خون راحت‌تر در داخل رگ‌های خونی جاری می‌شود. رایج‌ترین این داروها عبارت‌اند از: کلونیدین، گوانفاسین و متیل‌دوپا.
۱۰. داروهای گشادکنندهٔ عروق
این داروها به گشادشدن (اتساع) رگ‌های خونی کمک می‌کنند. این داروها بر عضلات موجود در دیوارهٔ رگ‌های خونی تاثیر گذاشته و مانع از انقباض و تنگی رگ‌های خونی می‌شوند. درنتیجه جریان خون راحت‌تر در رگ‌های خونی جاری می‌شود و قلب مجبور نیست برای پمپاژ خون به‌سختی کار بکند. سایر داروهای کنترل فشار خون مانند مسدودکننده های کانال کلسیم نیز درنهایت موجب گشادشدن رگ‌های خونی می‌شوند. اما این داروها به‌طور مستقیم بر روی دیواره رگ‌های خونی تاثیر می‌گذارند. هیدرالازین و ماینوکسیدیل نمونه‌ای از همین داروها هستند.
۱۱. داروهای آنتاگونیست آلدوسترون
این داروها اغلب همراه با داروهای ادرارآور برای سیاه‌پوستان، افراد مسن، مبتلایان به نارسایی قلبی، مبتلایان به دیابت و کسانی که درمان فشار خون‌شان سخت است، تجویز می‌شود. نمونه‌هایی از این داروها عبارت‌اند از: اسپیرونولاکتون و اپلرنون. هر یک از انواع داروی فشار خون به کاهش فشار خون کمک می‌کنند. البته ممکن است تأثیر آنها در افراد مختلف متفاوت باشد. تأثیرگذاری این داروها به عواملی مانند سن، جنسیت، نژاد، میزان بالابودن فشار خون و سایر بیماری‌های فرد بستگی دارد. معمولا مصرف ترکیبی از دو دارو مؤثرتر از مصرف تنها یک دارو است. برخی اوقات بیمار مجبور است داروهای سوم یا بیشتر را نیز برای دستیابی به فشار خون مناسب مصرف بکند.
درمان فشار خون بالا با تغییر در سبک زندگی
داشتن برنامهٔ درمانی مناسب، مصرف داروهای تجویزشده، نظارت منظم بر فشار خون و ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند.
تغییرات سبک زندگی چه در مرحلهٔ پیش‌پُرفشاری خون و چه در زمان ابتلا به آن می‌تواند به کاهش فشار خون کمک کند. تغییرات سبک زندگی می‌تواند نیازتان به مصرف دارو را کاهش بدهد یا به‌طور کامل برطرف کند. این تغییرات عبارت‌اند از:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم با تأکید بر مصرف میوه‌ها و سبزیجات و کاهش مصرف سدیم در رژیم غذایی؛
- داشتن وزن سالم؛
- انجام ۳۰ دقیقه فعالیت ملایم ورزشی در بیشتر روزهای هفته. همچنین می‌توانید این زمان را به سه زمان ده دقیقه‌ای در روز تقسیم بکنید؛
- قطع مصرف نوشیدنی‌های الکلی؛
- ترک سیگار؛
- کنترل و مدیریت استرس.
بیماری‌های ناشی از فشار خون بالا
فشار خون بالا با برخی بیماری‌ها ارتباط نزدیکی دارد. این بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- نارسایی قلبی؛
- حمله قلبی و سکته مغزی؛
- بیماری سرخرگ کرونری (تنگ‌شدن سرخرگ‌های تاجی و نرسیدن خون و اکسیژن به ماهیچه‌های قلب)؛
- هیپرتروفی بطن چپ (بزرگ‌شدن ماهیچه‌های بطن چپ)؛
- دیابت؛
- نارسایی مزمن کلیه.
فشار خون بالا خطر بروز این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد. اگر هم‌اکنون علاوه‌بر فشار خون بالا به یک یا چند تا از این بیماری‌ها مبتلا هستید، احتمال بروز مشکلات جدی برایتان افزایش می‌یابد. در این مواقع هدف از درمان، کاهش خطر بروز عوارض و مشکلات جدی است. به‌عنوان مثال اگر همزمان به فشار خون و آنژین مبتلا باشید، معمولا پزشک برایتان داروهای مسدودکنندهٔ بتا را تجویز می‌کند که موجب کاهش فشار خون‌تان شده، از بروز درد در قفسهٔ سینه جلوگیری کرده، ضربان قلب‌تان را کاهش داده و خطر بروز مرگ را کاهش می‌دهد. اگر به‌طور همزمان از دیابت و فشار خون بالا رنج می‌برید، تجویز داروهای ادرارآور همراه با داروهای بازدارندهٔ آنزیم مبدل آنژیوتانسین می‌تواند خطر بروز حملهٔ قلبی و سکته‌های مغزی را کاهش بدهد. اگر همزمان به دیابت، فشار خون بالا و بیماری کلیوی مبتلا هستید، معمولا پزشک برایتان داروهای مسدودکنندهٔ گیرندهٔ آنژیوتانسین ۲ یا داروهای بازدارندهٔ آنزیم مبدل آنژیوتانسین تجویز می‌کند.
کنترل فشار خون در خانه
اینکه مجبور شوید چندین داروی مختلف با مقدار مصرفی متفاوت را امتحان کنید تا به بهترین داروی مناسب خودتان برسید، چیز عجیبی نیست. بهترین روش برای اینکه شما و پزشک‌تان بتوانید بفهمید که درمان‌تان موفقیت‌آمیز بوده، کنترل منظم فشار خون‌تان در خانه است.
ابزار کنترل فشار خون در منزل به‌طور گسترده در دسترس هستند و قیمت بالایی ندارد. برای خرید این وسایل نیازی به نسخهٔ پزشک ندارید. بررسی دقیق فشار خون می‌تواند به پزشک‌تان کمک بکند تا بهترین روند درمان را برایتان در نظر بگیرد. البته کنترل فشار خون در منزل محدودیت‌هایی دارد و نمی‌تواند جایگزینی برای مراجعه به پزشک باشد.
در بیشتر موارد ترکیبی از تغییرات در سبک زندگی و مصرف دارو می‌تواند به شما در کنترل فشار خون‌تان کمک بکند. پیداکردن ترکیب درستی از داروها برای کنترل فشار خون معمولاً به صرف تلاش و زمان نیاز دارد. اما موفقیت در کنترل فشار خون به معنای داشتن طول عمر بلندتر و بروز مشکلات کمتری برای سلامتی‌تان است.
