لوپوس «LUPUS» نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم دفاعی بدن نمی‌تواند تفاوتی بین سلول‌های خود و عوامل خارجی قائل شود، بنابراین به اشتباه به بافت‌ها و اندام‌های خود حمله می‌کند. درواقع مولکول‌های مهاجمانی که خودپادتن‌ها «Autoantibodies» نامیده می‌شود به جای محافظت از بدن (همچون آنتی‌بادی‌های معمولی)، علیه خود می‌جنگند؛ در چنین موقعیتی شارشی از التهاب‌ها در سراسر بدن به وجود می‌آید که منجر به مشکلات مفصلی و پوستی، درد، خستگی و حتی آسیب به اندام‌ها می‌شود.
در همین راستا نتیجه‌ی تحقیقات محققان آلمانی نشان می‌دهد که می‌توان از سلول‌های خود بیماران لوپوس برای درمان این بیماری استفاده کرد. البته لازم به ذکر است که اگرچه نمونه‌ی مورد تحقیق در این آزمایش کوچک بود، اما نتایج قابل‌توجه‌ای را رقم زده است. روش درمانی بیماری لوپوس یکی از امیدبخش‌ترین رویه‌های درمان است که به کمک آن حتی می‌توان در روند درمان برخی از سرطان‌های صعب‌العلاج موفقیت‌هایی را مشاهده کرد.
شرح روش درمان بیماری لوپوس
در این آزمایش سلول‌های ایمنی تقویت شده‌ای «supercharged immune cells» به پنج نفر به عنوان جامعه‌ی نمونه تزریق شد و طی دوران درمان اثرات بهبودی از لوپوس شدید در آن‌ها دیده شد. در این روش سلول‌هایی که آنتی‌بادی‌هایی علیه بافت‌های خود بدن ایجاد می‌کردند تحت اصلاح قرار گرفتند. بخش جالب ماجرا این است که این درمان که به عنوان CAR-T شناخته می‌شود با موفقیت در برابر برخی از سرطان‌های معروف که به سختی قابل درمان‌اند، هم آزمایش شده است.
طی این رویه محققان به اصلاح سلول‌های T بیمار (لنفوسیت تی کمک‌کننده) که یکی از اجزای کلیدی سیستم ایمنی بدن است، پرداختند، سپس این سلول‌ها را به قاتلانی تبدیل کردند که به شکلی مؤثر به دنبال هدف خاصی باشند. در این مورد، هدف لنفوسیت‌های B (سلول‌های ایمنی‌ای در افراد سالم که آنتی‌بادی می‌سازند!) هستند که در افراد مبتلا به لوپوس به آنتی‌بادی‌های خود حمله می‌کنند.
به طور کلی سلول‌های T (لنفوسیت‌های T) نقش مهمی در دستگاه ایمنی ایفا می‌کنند. همانگونه که از نامشان بر می‌آید، این سلول‌ها با آزادسازی سیتوکین‌ها، به فعال شدن دیگر سلول‌های ایمنی کمک می‌کنند. لازم است بدانید که سیتوکین‌ها، پروتئین‌های کوچکی هستند که رفتار سلول‌های هدفی که گیرنده‌ی سیتوکین دارند را تغییر می‌دهند.
محققان با استفاده از تکنیک‌های مهندسی ژنتیک لنفوسیت‌های T را به منظور تشخیص پروتئینی به نام CD19 جدا کردند. CD19 پروتئینی است که در قسمت سطحی لنفوسیت‌های B تولیدکننده‌ی خودپادتن‌ها ظاهر می‌شود.
سلول‌های B، لنفوسیت‌هایی در سیستم ایمنی بدن است که در مقابل ویروس‌ها آنتی‌بادی تولید می‌کنند. این لنفوسیت‌ها در ایمنی هومورال نقش دارند که همراه با ایمنی سلولی، مکانیسم دفاع اختصاصی را تشکیل می‌دهند. جالب است بدانید که این لنفوسیت‌ها به‌طور اختصاصی عمل می‌کنند، یعنی یک نوع خاصی از عوامل بیگانه را شناسایی و از بین می‌برند.
در همین راستا دانشمندان تعداد بیشتری از لنفوسیت‌های T اصلاح‌شده را تا زمانی که به دُز کافی (حدود ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون سلول (بسته به وزن بیمار)) برسد، رشد دادند. طی همین روند لنفوسیت‌های T اصلاح‌شده به بیماران تزریق شد تا لنفوسیت‌های B معیوب آن‌ها را جستجو کنند و از بین ببرند. بخش موفقیت‌آمیز ماجرا این است که پس از حدود ۱۰۰ روز، بیماران شروع به ساخت لنفوسیت‌های B جدیدی کردند که در آن خبری از خودپادتن‌های مضر نبود، در واقع، این خودپادتن‌ها به طور کلی ناپدید شده بودند!
لوپوس چه بیماری است؟
همانطور که می‌دانید لوپوس یک بیماری مادام العمر است که درمان ندارد و بر اساس گزارش بنیاد لوپوس آمریکا، این بیماری حدود ۱.۵ میلیون نفر در ایالات متحده و ۵ میلیون نفر در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد که بسیاری از آن‌ها زنان جوان هستند. در همین راستا بیشتر بیماران برای مهار التهاب اندام‌ها از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند، این در حالی است که اغلب این دسته از داروها بدن را در برابر عفونت‌های متنوع آسیب پذیرتر می‌کنند و اغلب عوارض جانبی ناخوشایندی دارند. البته لازم به تاکید است که داروهای آنتی بادی جدید که هدف آن‌ها محافظت از بدن در برابر حمله به خود است، می‌تواند به برخی از بیماران کمک کند، اما مسلما شامل حال همه‌ی افراد نمی‌شود و همچنان نیاز به تحقیقات بیشتری با جامعه‌ی آماری بزرگتر است.
منبع: WIRED
