افراد باهوش چه ویژگی‌‌هایی دارند؟

به‌عقیده‌ی بسیاری از کاربران سایت Quora افراد باهوش بسیار انعطاف‌پذیرند. یعنی می‌توانند خود را با هر محیطی منطبق کنند و به موفقیت برسند. دانا اف هَمِت در مقاله‌ی این سایت می‌نویسد: «افراد باهوش علی‌رغم شرایط سخت و دشوار و محدودیت‌هایی که بر آنها اعمال می‌شود، آنچه را لازم است انجام می‌دهند و این نشان‌دهنده‌ی انطباق‌پذیری آنهاست.»

تحقیقات جدید روان‌شناختی نیز این ایده را تأیید می‌کند. باهوش بودن یعنی برای انطباق بیشتر و کارآمدتر با محیطی که در آن قرار دارید، تغییرات لازم را یا در رفتار خود و یا در محیط پیرامون خود به‌وجود آورید.

۲. فروتنی

فروتنی یکی از نشانه‌های افراد باهوش است. این افراد از گفتن جمله‌ی «نمی‌دانم» واهمه‌ای ندارند، آنها اگر چیزی را بلد نباشند، می‌توانند آن را یاد بگیرند.

جاستین کروگر و دیوید دانینگ با انجام پژوهشی بر این دیدگاه صحه می‌گذارند. طبق پژوهش آنها هرچه شخص بهره‌ی هوشی کمتری داشته باشد، در مورد توان ذهنی خود دچار غلو و بزرگ‌نمایی می‌شود.

مثلا در آزمایشی، دانشجویانی که در آزمون پذیرش رشته‌ی وکالت نمره‌ی پایینی گرفته بودند، احساس می‌کردند به ۵۰ درصد سؤالات پاسخ درست داده‌اند. برخلاف آنها، افرادی که در این آزمون نمره‌ی بالاتری گرفته بودند، احساس می‌کردند به سؤالات کمتری پاسخ درست داده‌اند.

۳. کنجکاوی

«من استعداد خاصی ندارم، فقط به‌شدت کنجکاوم»؛ این جمله به انیشتین منتسب است.

افراد باهوش جذب چیزهایی می‌شوند که به نظر دیگران کم‌اهمیت هستند.

نتایج منتشر‌شده‌ی پژوهشی در سال ۲۰۱۶ نشان می‌دهد، هوش فرد در کودکی با تجربه‌اندوزی او در بزرگسالی ـ که به آن کنجکاوی ذهنی گفته می‌شودـ مرتبط است.

دانشمندان هزاران بریتانیایی را به مدت ۵۰ سال بررسی کردند. آن‌ها دریافتند افرادی که در یازده سالگی نمره‌ی بالایی در تست هوش گرفته‌ بودند، در ۵۰ سالگی نسبت به سایر هم‌سالان خود، تمایلی بیشتری به کسب تجربیات جدید دارند.

۴. روشن‌فکری

افراد باهوش پذیرای ایده‌ها و فرصت‌های جدید هستند و در برابر آنها مقاومت نشان نمی‌دهند. هَمِت می‌نویسد: افراد باهوش مشتاقانه و با ذهنی باز نظرات دیگران را می‌پذیرند و در برابر سایر راه‌حل‌ها متعصبانه برخورد نمی‌کنند.

روان‌شناسان معتقدند افراد روشن‌فکر، یعنی آن دسته از افرادی که در جست‌وجوی دیدگاه‌های متفاوت‌اند و شواهد را به صورت منطقی تحلیل می‌کنند، در آزمون‌های استعدادیابی تحصیلی (SAT) و تست هوش امتیاز بالاتری می‌گیرند.

علاوه‌بر روشن‌فکر بودن، این افراد در مورد پذیرش ایده‌ها و نظرات، دقیق هستند.

یک ذهن هوشمند در مورد مسائل، تنها بر اساس ظاهر قضاوت نمی‌کند و زمانی ایده‌ای را می‌پذیرد که شواهد محکمی برای آن وجود داشته باشد.

۵. درون‌گرایی

افرادی که بهره‌ی هوشی بالایی دارند، بسیار فردگرا هستند. این افراد تمایل کمی برای حضور در محیط‌های اجتماعی و جمع دوستانه دارند و تحقیقات اخیر نیز گواهی بر این ادعاست.

۶. خویشتن‌داری

این افراد با برنامه ریزی، هدف گذاری، یافتن راهبردهای جایگزین و پیش‌بینی پیامدها می‌توانند بر شتاب‌زدگی خود غلبه کنند.

دانشمندان معتقدند میان خویشتن‌داری و هوش، ارتباطی وجود دارد. در یکی از پژوهش‌هایی که در سال ۲۰۰۹ انجام شد، شرکت‌کنندگان باید از میان دو پاداش نقدی، یکی را انتخاب می‌کردند: پاداش کمتری که سریع پرداخت می‌شد و پاداش بیشتری که پرداخت آن به زمان دیگری محول شده بود.

نتایج نشان داد افرادی که پاداش بیشتر را انتخاب کرده بودند، یعنی کسانی که خویشتن‌دارتر بودند، در تست هوش امتیاز بیشتری کسب کرده‌اند.

به‌گفته‌ی محققان این پژوهش، در مغز، ناحیه‌ای به نام قشر جلویی پیش‌پیشانی (Anterior Prefrontal Cortex) وجود دارد که در حل مشکلات دشوار و حفظ خویشتن‌داری برای رسیدن به هدف، به فرد کمک می‌کند.

۷. شوخ‌طبعی

افراد باهوش، بسیار شوخ‌طبع هستند.

دانشمندان در پژوهشی دریافتند، افرادی که داستان‌های مصور طنز می‌نویسند، هوش کلامی بالایی دارند. پژوهشی دیگر نشان می‌دهد که کمدین‌های حرفه‌ای، هوش کلامی بالاتر از سطح متوسط دارند.

۸. توجه به احساسات دیگران

یکی از کاربران سایت Quora می‌گوید: افراد باهوش می‌توانند افکار و احساسات دیگران را حس کنند. برخی از روان‌شناسان معتقدند همدلی، آگاهی از نیازها و احساسات دیگران و واکنش نسبت به آنها از مولفه های هوش هیجانی است. افرادی که به لحاظ احساسی باهوش هستند، به صحبت با افراد جدید و آشنایی با آنها علاقه‌مندند.

۹. برقراری ارتباط میان مفاهیمی که در ظاهر ارتباطی با هم ندارند

برخی از کاربران سایت معتقد بودند که افراد باهوش می‌توانند الگوهایی را ببینند که سایر افراد قادر به دیدن آنها نیستند، زیرا افراد باهوش میان ایده‌هایی که به لحاظ ظاهری متفاوت هستند، ارتباط برقرار می‌کنند.

جالب اینجاست که چالز دوهیگِ روزنامه‌نگار می‌گوید: «برقراری چنین ارتباطی نشانگر خلاقیت است (که ارتباط تنگاتنگی با هوش دارد)». دوهیگ روند یکی از انیمیشن‌های معروف دیزنی به نام «منجمد» را بررسی کرد و به این نتیجه رسید که فیلم هوشمندانه ساخته شده است، زیرا در ساخت این فیلم ایده‌های قدیمی به شیوه‌های جدید کنار هم قرار گرفته‌اند.

۱۰. به‌تعویق انداختن کارها

معمولا افراد باهوش انجام امور روزانه‌ی خود را به‌تعویق می‌اندازند، چون روی مسائل مهم‌تری تمرکز می‌کنند.

این دیدگاه جالبی است اما برخی از دانشمندان بر این عقیده‌اند که افراد باهوش حتی کارهای مهم را نیز به‌تعویق می‌اندازند. آدام گرنت، استاد روان‌شناسی دانشکده‌ی وارتون، می‌گوید: «به‌تعویق انداختن وظایف، کلید نوآوری است و استیو جابز به شکل راهبردی از آن استفاده می‌کرد. وقتی استیو جابز کارها را به‌تعویق می‌انداخت و احتمالات را بررسی می‌کرد، یعنی وقت آن بود تا به جای پرداختن به ایده‌های معمولی، واضح و آشنا به سراغ ایده‌های جدید و متفاوت بروند.»

۱۱. طرح پرسش‌های اساسی

افراد باهوش درباره‌ی عالم هستی و دلیل آفرینش بسیار تفکر و تعمق می‌کنند و همیشه به دنبال هدف هرچیزی می‌گردند.

شاید یکی از دلایلی که افراد باهوش مضطرب هستند، همین سردرگمی زیستی باشد. دیوید ویلسون در مجله‌ی اسلیت می‌نویسد: «افراد باهوش از جنبه‌های مختلف به مسائل می‌نگرند و این یعنی آنها می‌دانند که احتمال خطا و اشتباه در عملکرد هرچیزی وجود دارد. شاید اضطراب آنها به این دلیل است که تجربه‌های خود را تحلیل می‌کنند و به‌دنبال علت آنها می‌گردند.»