تا به حال عبارت اسید تراپی به گوشتان خورده است؟ اسید تراپی اصطلاحی پزشکی نیست، ولی استفاده از اسیدهای مفید برای مراقبت از پوست در زبان فارسی این‌گونه مصطلح شده است. با شنیدن کلمه «اسید» تصاویری از لوله‌های آزمایش و سوختگی‌های شیمیایی ترسناک به ذهنمان می‌آیند، اما حقیقت این است که اسیدهای طبیعی با غلظت مناسب یکی از مفیدترین مواد برای مراقبت از پوست محسوب می‌شوند. اسیدها برای مقابله با آکنه، چین‌‌وچروک صورت، لکه‌های پیری و جای زخم مانند معجزه عمل می‌کنند. در این مقاله، درباره اسید تراپی با بهترین و مفیدترین اسیدهای طبیعی خواهید خواند. با ما همراه باشید.
۱. سالیسیلیک اسید؛ معروف‌ترین رفع‌کننده آکنه
سالیسیلیک اسید نامی است که بارها و در محصولات مختلف به چشم‌مان خورده است. این اسید به‌علت خاصیت لایه‌برداری پوست و تمیزنگه‌داشتن منافذ، آکنه را کاهش می‌دهد. سالیسیلیک اسید در سرم‌ها و پاک‌کننده‌ها با غلظت ۰٫۵ تا ۲درصد و همچنین برای درمان نقطه‌ای جوش صورت به کار می‌رود.
علاوه بر این، سالیسیلیک اسید با غلظت‌های بالاتر به‌عنوان لایه‌بردار برای درمان آکنه، جای زخم، آسیب ناشی از نور خورشید و لکه‌های پیری در کلینیک‌های پوست استفاده می‌شود. این اسید آن‌قدر مؤثر است که در محلول‌های درمان زگیل هم استفاده می‌شود و خواص ضدالتهابی هم دارد.
۲. گلیکولیک اسید؛ سلاح فوق‌العاده ضدپیری
گلیکولیک اسید محبوب‌ترین آلفا هیدروکسی اسید (AHA) است که برای مراقبت از پوست استفاده می‌شود. این اسید نوعی عامل ضدپیری فوق‌العاده است که از نیشکر به دست می‌آید.
گلیکولیک اسید کاربردهای بسیاری دارد، از جمله:
- لایه‌برداری پوست و کاهش خطوط ریز؛
- پیشگیری از آکنه؛
- محوشدن لکه‌های تیره؛
- افزایش ضخامت پوست؛
- صاف‌کردن بافت پوست.
با این‌همه فایده، عجیب نیست که آن را در بسیاری از محصولات مراقبت از پوست می‌بینیم. گلیکولیک اسید معمولا با غلظت‌های زیر ۱۰درصد در دسترس است. گلیکولیک اسید هم مانند اسید سالیسیلیک برای لایه‌برداری و درمان آکنه و رنگدانه‌ها گاهی همراه میکرودرم ابریژن یا میکرونیدلینگ استفاده می‌شود.
۳. ماندلیک اسید؛ لایه‌بردار و صاف‌کننده پوست صورت
ماندلیک اسید یکی دیگر از اسیدهای آلفا هیدروکسی است که برای اسید تراپی استفاده می‌شود. این اسید طبیعی از بادام تلخ به دست می‌آید. ماندلیک اسید مانند گلیکولیک اسید عاملی لایه‌بردار مفید برای پیشگیری از آکنه و درمان آسیب‌های ناشی از نور خورشید است.
این اسید طبیعی به‌دلیل ساختار مولکولی بزرگش نمی‌تواند زیاد در پوست نفوذ کند، بنابراین پوست را کمتر تحریک می‌کند. به همین دلیل معمولا به‌جای گلیکولیک اسید برای لایه‌برداری توصیه می‌شود، به‌ویژه برای پوست‌هایی که بیشتر در معرض رنگدانه‌های برگشتی هستند. رنگدانه برگشتی یعنی ایجاد مقاومت در برابر ماده‌ای خاص به‌دلیل استفاده بیش از حد از آن. این پدیده باعث می‌شود نه‌تنها ماده بی‌اثر باشد، بلکه اثر معکوس هم بگذارد.
۴. آزلائیک اسید؛ خداحافظی با جوش صورت
آزلائیک اسید یکی از درمان‌های اصلی آکنه در ۳ دهه گذشته بوده است و در ترکیب بسیاری از کرم‌های تجویزی دیده می‌شود. این اسید طبیعی و مفید منافذ را می‌بندد، باکتری‌ها را از بین می‌برد و التهاب را کاهش می‌دهد. آزلائیک اسید معمولا با غلظت ۱۵ تا ۲۰درصد در کرم‌هایی یافت می‌شود که برای استفاده صبح و شب طراحی شده‌اند. این اسید عوارض جانبی بسیار کمی دارد، اما ممکن است در برخی افراد که پوست بسیار حساسی دارند باعث سوزش و قرمزی شود.
آزلائیک اسید علاوه بر درمان آکنه، روشن‌کننده پوست نیز هست و برای محوکردن علائم پس از آکنه یا هیپرپیگمانتاسیون پس از التهاب (لکه‌های تیره پس از بروز بیماری‌های التهابی) مفید است.
بر اساس تحقیق منتشرشده در آگوست ۲۰۱۴، آزلائیک اسید برای درمان ملاسما نیز مؤثر است.
۵. کوژیک اسید؛ روشن‌کننده و سفیدکننده پوست
این اسید را باکتری‌های استفاده‌شده برای تخمیر برنج تولید می‌کنند. کوژیک اسید به لطف خواص سفیدکنندگی و ضدپیری‌اش ماده‌ای محبوب در محصولات مراقبت از پوست محسوب می‌شود. (سفیدکننده اصطلاحی است که بسیاری از برندهای مراقبت از پوست برای اشاره به کاهش هایپرپیگمانتاسیون و ناهمواری پوست به کار می‌برند.)
این اسید با غلظت ۱ تا ۴درصد در پاک‌کننده‌ها و سرم‌های پوست وجود دارد. متأسفانه این اسید پوست را خیلی تحریک می‌کند و باید با احتیاط مصرف شود.
۶. اسکوربیک اسید؛ عضوی از خانواده ویتامین C
اسکوربیک اسید رایج‌ترین شکل محلول در آب ویتامین C است و به‌دلیل اثرات ضدپیری در محصولات مراقبت از پوست استفاده می‌شود. این اسید جایگزین هیدروکینون برای درمان ملاسما نیز می‌شود. اسید اسکوربیک در حضور اکسیژن و آب بسیار ناپایدار است، بنابراین معمولا به اشکال پایدارتر با نام‌های منیزیم آسکوربیل فسفات و تترا ایزوپالمیتویل اسکوربیک اسید موجود است.
۷. الاژیک اسید
الاژیک اسید مانند آزلائیک خاصیت روشن‌کنندگی پوست دارد. طبق نتایج پژوهشی، ترکیب موضعی حاوی ۰٫۵درصد الاژیک اسید و ۰٫۱درصد سالیسیلیک اسید به‌اندازه هیدروکینون ۴درصد در کاهش رنگدانه مؤثر است. همه هیدروکینون را محصولی طلایی برای درمان لکه‌های قهوه ای می‌شناسند، اما نگرانی‌هایی درباره عوارض جانبی آن وجود دارد. به همین دلیل توصیه می‌شود از گزینه‌های جایگزین اما به همان اندازه مؤثر مانند الاژیک اسید استفاده کنید.
اسیدهای کمتر شناخته‌شده
در این قسمت از مقاله، برخی دیگر از اسیدهای مراقبت از پوست را معرفی می‌کنیم که ممکن است در بازار در دسترس باشند. این اسیدها ممکن است چندان معروف نباشند، بنابراین یافتن آنها در ترکیب محصولات معمول مراقبت از پوست دشوارتر است.
| نام اسید | مزایا |
| لاکتیک، سیتریک، مالیک، تارتاریک | اینها آلفا هیدروکسی اسیدهایی هستند که به‌عنوان لایه‌بردار عمل می‌کنند. برای روشن‌کردن رنگدانه‌های ناهموار و صاف‌کردن بافت پوست نیز مفیدند. بعد از اسید گلیکولیک، اسید لاکتیک بهترین آلفا هیدروکسی اسید است و به‌دلیل ملایم‌تربودن، آبرسانی بیشتر و اثربخشی بهتر برای درمان پوست آسیب‌دیده از نور خورشید، به آن توجه شده است. |
| فرولیک اسید | این اسید آنتی‌اکسیدانی است که بیشتر در ترکیب با ویتامین‌های C و E در سرم‌های پوست استفاده می‌شود. این ۳ آنتی‌اکسیدان قوی به‌دلیل خاصیت محافظت از پوست در برابر رادیکال‌های آزاد مضر معروف هستند. |
| لیپوئیک اسید | ترکیب آنتی‌اکسیدانی این اسید خواص ضدپیری دارد. |
| تری‌کلرواستیک اسید | این اسید برای لایه‌برداری و محوکردن جای زخم‌ها استفاده می‌شود. |
سخن پایانی
تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده موضعی از برخی اسیدها می‌تواند باعث حساسیت به نور خورشید شود، بنابراین برای محافظت از پوست‌تان حتما هر روز صبح از ضدآفتاب استفاده کنید. همچنین به خاطر داشته باشید که اسیدهای معرفی‌شده در این مقاله تأثیرات متفاوتی روی پوست افراد مختلف می‌گذارند. متخصص پوست می‌تواند به شما کمک کند که تشخیص دهید کدام اسید برای نوع پوست و مشکل پوستی شما مناسب است.
شما بگویید
تجربه‌‌ای در زمینه اسید تراپی برای صورت دارید؟ فکر می‌کنید این روش تا چه اندازه برای درمان مشکلات پوستی مفید است؟ لطفا تجربیات و نظرات خود درباره اسید تراپی را با ما و کاربران عزیزمان در میان بگذارید.
