استاندارد ایزو (ISO) گواهینامه‌ای است که از سوی یک مرجع شخص ثالث به شرکت متقاضی اعطا می‌شود و بیانگر انطباق محصول یا خدمات شرکت دریافت‌کننده‌ی این گواهینامه با یکی از سیستم‌های بین‌المللی مدیریت کیفیت است. استاندارد ایزو موجب افزایش اعتبار شرکت‌ها در مناقصات می‌شود و در جلب اعتماد مشتریان نیز مؤثر است. شرکت‌ها با اخذ این گواهینامه به سهامداران، کارکنان و مدیران ارشد خاطرنشان می‌کنند که برای تحقق اهداف خود، مثلا مشتری‌مداری، در یک چارچوب مشخص پیش می‌روند. دارندگان این گواهینامه از اعتبار بالاتری نزد مشتری برخوردار می‌شوند، طوری که مشتری با اعتماد بیشتری نسبت به خریداری محصول یا خدمات‌شان اقدام خواهد کرد.
برای مثال، شرکت‌ها می‌توانند با پیاده‌سازی سیستم‌های مدیریت کیفیت بر فرایندها و مراحل دخیل در تولید محصول یا خدمات کنترل داشته باشند و اطمینان حاصل کنند که هرگونه ایرادی در اسرع وقت برطرف خواهد شد تا سطح رضایت مشتریان به مخاطره نیفتد. پیاده‌سازی این سیستم‌ها همچنین موجب ایجاد یک ارتباط دائمی مؤثر بین کارکنان، کارپردازان و مشتریان می‌شود.
استاندارد ایزو در بسیاری از مناقصات بخش عمومی و خصوصی برای ورود شرکت‌ها به مراحل بعدی مناقصه لازم است. این گواهینامه شانس شرکت‌ها را برای پیروزی در مناقصه افزایش می‌دهد و مبنی بر صلاحیت شرکت دارنده‌ی استاندارد ایزو برای ورود به میدان رقابت برابر با سایر شرکت‌های حریف است. بهره‌وری داخلی شرکت‌هایی که موفق به اخذ این گواهینامه می‌شوند، به میزان قابل توجهی رشد می‌کند و در پی ارتقای بهره‌وری داخلی، فرصت مناسبی ایجاد می‌شود تا این شرکت‌ها در ظرفیت‌های عملیاتی و فروش پیشرفت کنند.
به طور کلی، شرکت‌ها به سه دلیل اصلی متقاضی اخذ استاندارد ایزو هستند:
- افزایش شانس پیروزی در مناقصه‌های عمومی و خصوصی؛
- رشد بهره‌وری داخلی و کاهش هزینه‌ها؛
- بازاریابی پنهان (جلب اعتماد مشتری از طریق لوگوی استاندارد ایزو).
برای اینکه بدانید آیا به اخذ استاندارد ایزو نیاز دارید یا نه، به پرسش‌های زیر رجوع کنید:
- آیا قصد دارید در برخی از حوزه‌های فعالیت‌تان پیشرفت کنید؟
- آیا قصد دارید با ریشه‌کن کردن مشکلات و جلوگیری از بروز مجددشان، در زمان و هزینه‌های مالی صرفه‌جویی کنید؟
- آیا قصد دارید در مناقصات صنفی شرکت کنید؟
- آیا قصد دارید برای بهره‌مندی مطلوب‌تر از زمان در مدیریت منابع تحول ایجاد کنید؟
- آیا قصد دارید با پاسخگویی شایسته به بازخوردهای مشتریان، ارتباط بین مشتریان و کارپردازان را بهبود ببخشید؟
- آیا قصد دارید بهره‌وری داخلی شرکت را ارتقا دهید؟
- آیا قصد دارید از هزینه‌های مستمر مجوز و بیمه بکاهید؟
اگر پاسخ‌تان به هر یک از این پرسش‌ها مثبت بود، پس می‌توانید برای دریافت گواهینامه‌ای که متناسب با اهداف‌تان باشد، اقدام کنید.
اصول شش‌گانه‌ی استاندارد ایزو
۱. کنترل مدارک
هر مدرک با یک شماره‌ی مرجع و نیز یک شماره‌ی نسخه کدگذاری و بایگانی می‌شود تا به سهولت قابل دسترسی باشد.
۲. کنترل سوابق
سوابق عبارتند از مدارکی که طبق دستورالعمل اصل فوق کدگذاری و بایگانی شده باشند. کنترل سوابق یک روش کارآمد در جست‌وجوی سوابق کیفی است. این اصل همچنین به فرایند بایگانی، نگه‌داری و حذف سوابق در پایان زمان نگه‌داری اشاره دارد.
۳. بازنگری داخلی
طبق این اصل، سیستم مدیریتی به طور دقیق مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تا اطمینان حاصل شود که شرکت در پایان یک سال قادر است از ممیزی اعتبارسنجی حکم تأیید صلاحیت دریافت کند. همچنین طی این ارزیابی اطمینان حاصل می‌شود که فعالیت‌های شرکت با الزامات ممیزی داخلی که در مفاد استاندارد ایزو تعریف شده‌اند، انطباق دارد.
۴. عدم انطباق
عدم انطباق زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت با مشکلات پیش‌بینی نشده مواجه شود. این مشکلات ممکن است داخلی باشند، مثلا منسوخ شدن فرایندها و مراحل یا خطاهای انسانی، اما گاهی نیز مشکلات از خارج شرکت ناشی می‌شوند، مثلا نارضایتی مشتریان یا مسائل مربوط به کارپردازان.
۵. اقدامات اصلاحی
این اقدامات از سوی سیستم مدیریتی تنظیم می‌شوند تا در صورت بروز عدم انطباق اِعمال شوند و از بروز مجدد عدم انطباقات جلوگیری شود.
۶. اقدامات پیشگیرانه
این اقدامات به منظور شفاف‌سازی و مقابله با خطرات احتمالی در پیش گرفته می‌شوند تا از بروز عدم انطباقات در آینده کاسته شود.
استاندارد ایزو ۹۰۰۱
استاندارد ایزو ۹۰۰۱ یک سیستم مدیریت کیفیت با قابلیت یکپارچه شدن در هر کسبوکاری است. با پیاده‌سازی این سیستم اطمینان حاصل می‌شود که مشتری به دلیل برخورداری شرکت از فرایندها و مراحل تعریف شده‌ای که پی‌در‌پی بازنگری می‌شوند، از یک سطح کیفیت پایدار بهره‌مند خواهد شد. این سیستم به طور کامل با مراحل موجود در شرکت یکپارچه‌سازی و به بخشی از فرهنگ سازمانی تبدیل می‌شود. در این سیستم، اقداماتی که به جریان می‌افتند صرفا به منظور انطباق با استاندارد ایزو ۹۰۰۱ نیستند، بلکه با هدف منفعت‌رسانی به خود شرکت دارنده‌ی این گواهینامه عملیاتی می‌شوند.
استاندارد ایزو ۹۰۰۱ بر اصول زیر استوار است:
- مشتری‌مداری؛
- رهبری؛
- مشارکت مردمی؛
- رویکرد فرایندی؛
- رویکرد سیستمی در مدیریت؛
- پیشرفت مداوم؛
- رویکرد واقع‌گرایانه در تصمیم‌گیری‌ها؛
- روابط متقابل سودمند با کارپردازان.
استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱
استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱ یک سیستم مدیریت زیست‌محیطی با قابلیت یکپارچه شدن در هر کسبوکاری است. در این سیستم سعی می‌شود تا علاوه بر کاهش هزینه‌ها، منابع از نو مورد استفاده قرار گیرند یا اگر قابل استفاده‌ی مجدد نیستند، تا حد امکان بازیافت شوند. شرکت‌های دارای این گواهینامه متعهد شده‌اند تا بر جنبه‌هایی از فعالیت خود که تأثیرات زیست‌محیطی دارند، آگاهی و کنترل داشته باشند. اِعمال این سیستم موجب می‌شود شرکت بتواند بخش‌هایی را که مصرف و ضایعات بالا دارند، شناسایی کند و به این ترتیب از اتلاف هزینه‌ها کاسته شود. این سیستم در برخی صنایع خاص اطمینان حاصل می‌کند که شرکت دارنده‌ی گواهینامه‌ی فوق به رعایت قوانین و مقررات حقوقی پایبند است.
با توجه به اینکه اقدامات هیچ شرکتی ممکن نیست صددرصد سازگار با محیط زیست باشد، این سیستم سعی به کاهش مصرف مواد خام دارد، اما اگر کاهش مصرف مواد خام توسط شرکت عملی نباشد، سیستم ایزو ۱۴۰۰۱ شرکت را ترغیب خواهد کرد تا مصرف این مواد را در یک اندازه‌ی پایدار نگه دارد. این سیستم بدون اینکه در فعالیت‌های کلی و روزمره‌ی شرکت‌ها مداخله کند، امکانی را فراهم می‌آورد تا هر کسبوکاری مقاصدش را خود معین سازد و اهداف دست‌یافتنی ایجاد کند.
استاندارد ایزو ۲۷۰۰۱
سیستم مدیریت امنیت اطلاعات ایزو ۲۷۰۰۱ یک رویکرد منظم و پویش‌گرایانه در مدیریت مؤثر خطرات تهدیدکننده‌‌ی امنیت اطلاعات محرمانه است. این سیستم موجب مدیریت کارآمد اطلاعات حساس شرکت‌ها می‌شود و با شناسایی نقاط آسیب‌پذیر اطمینان حاصل می‌کند که اطلاعات حساس در مقابل تهدیدات احتمالی به قدر کافی مصون هستند. سیستم نام‌برده شامل افراد، فرایندها و سیستم‌های آی‌تی می‌شود. هر کسبوکاری که به دنبال تقویت امنیت اطلاعات باشد، فارغ از اینکه چقدر وسعت دارد، می‌تواند نسبت به دریافت این گواهینامه اقدام کند.
برگرفته از: isoqsltd
