اختلال شخصیت نمایشی چیست؟ ممکن است در اطراف خود افرادی را دیده باشید که به طرز عجیبی صدا یا ظاهر خود را تغییر می‌دهند. این افراد سعی میکنند که خود را در مرکز توجه همگان قرار دهند و یا دوست دارند نسبت به بقیه متفاوت باشند. این افراد تمام حرکت و گفتارشان مصنوعی می‌باشد و باید اینکار به خصوص می‌خواهند جنس مخالف را جذب خود کنند.
در جامعه پزشکی اختلالات روانی همیشه مرکز توجه روانشناسان و روانپزشک‌ها بوده است. افرادی که از این بیماری رنج می‌برند، رفتار مشخصی ندارند و احساسات آنها ناپایدار و شدتی می‌باشد. تایید دیگران در این بیماران بسیار مهم می‌باشد و نمایشی بودن بیشتر برای جلب توجه دیگران است.
به بیان دیگر اگر این افراد توسط دیگران مورد توجه یا تشویق قرار نگیرند احساس افسردگی به آنها دست میدهد و حتی ممکن است دست به خودکشی بزنند. زندگی آنها حول نظرات دیگران می‌چرخد و از خود شخصیتی برای متفاوت بودن می‌سازند.
این بیماری نیاز به تشخیص درست دارد و نباید با رفتارهای محترمانه و اجتماعی اشتباه گرفته شود. از همین جهت باید اطلاعات خود را در این زمینه افزایش بدهیم. در ادامه شما را با زیر و بم بیماری اختلال شخصیت نمایشی آشنا خواهیم کرد، پس در ادامه با ما در سایت متا راز همراه باشید.
اختلال شخصیت نمایشی چیست؟
اختلال شخصیت نمایشی (Dramatic personality disorder) یا همان هیستریونیک (histrionic) یک اختلال پیچیده است که در رفتار و ظاهر فرد اتفاق می‌افتد. این افراد در بروز احساسات و یا ظاهر خود بسیار اغراق می‌کند تا مورد توجه قرار بگیرند.
به همین دلیل سعی میکنند توجه و نظر تمام افراد اطراف خود را به روی خود متمرکز کنند. اغلب دچار بیگانگی در احساسات می‌باشند که بسیار خود را غمگین نشان دهند.
اغلب این بیماران سعی میکنند از نظر جنسی اغوا کننده به نظر برسند و در بروز این احساس زیاده‌روی میکنند. افرادی که با بیماری اختلال شخصیت نمایشی درگیر هستند، سعی میکنند که برای جلب توجه دیگران حتی فراتر بروند.
این بیماری در سنین بلوغ و جوانی خود را بیشتر نشان میدهد و به دلیل تشخیص کند روح شخص را مورد آسیب قرار میدهد.
زنان مبتلا به این اختلال نشانه‌های خود را در بلوغ و رشد نشان می‌دهند و به مرور زمان اگر تشخیص داده نشوند به شدت در وسواس فکری عملی بروز پیدا می‌کند و روحیه شخص را مورد آسیب قرار میدهد.
مردان مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی سعی میکنند اعتماد به نفس خود را به هر نوع روشی به دیگران ثابت کنند تا نسبت به دیگران برتری داشته باشند. آنها در مسیر جلب توجه ظاهر و پوشش خود را تغییر می‌دهند و به این ترتیب تلاش میکنند سایرین را جذب خود کنند.
بهتر است اطلاع داشته باشید افراد مبتلا به این بیماری، روحیه و احساسات بسیار ضعیفی دارند.
افراد دارای اختلال شخصیت نمایشی اگر مورد تایید دیگران نباشند به شدت افسرده خواهند بود، گویا که ارزش‌های آنها در نگاه دیگران بی‌ارزش می‌باشد.
ریشه این بیماری می‌تواند در کودکی افراد باشد. سطح جمعیت این بیماران با افزایش کاربران مجازی رو به رشد می‌باشد، به همین دلیل بسیار اهمیت دارد که والدین نحوه صحیح استفاده از شبکه‌های مجازی را به کودکان شان آموزش دهند.
علائم اختلال شخصیت نمایشی
افراد دچار اختلال شخصیت نمایشی رفتارهای متفاوت و عجیبی دارند. از جمله علائم بارز این بیماری این است که افراد بیمار سعی میکنند همیشه خود را در مرکز توجه قرار بدهند. در ادامه مطلب با علائم اختلال شخصیت نمایشی آشنا می‌شویم:
- افرادی که سعی میکنند همیشه خود را مورد توجه دیگران قرار بدهند و در صورت اهمیت ندادن به افسردگی شدیدی مبتلا می‌شوند.
- خندیدن این افراد بسیار عجیب می‌باشد و صداهای نامتعارفی از خود ایجاد میکنند تا بیشتر مورد توجه قرار بگیرند.
- با استفاده از لباس‌های عجیب و غریب سعی میکنند تحریک کننده نسبت به نظرات دیگران باشند.
- نظرات و رأی دیگران برایشان بسیار اهمیت دارد.
- به سرعت دچار تغییر احساسات می‌شوند و می‌توانند برای مدت طولانی غمگین یا افسرده باشند و یا ناخداگاه شاد و پر انگیزه باشند.
- این افراد همانند بازیگران تئاتر عمل میکنند و در صحبت‌هایشان یا بروز احساسات بسیار اغراق میکنند.
- در ظاهر خود بسیار حساس هستند و سعی میکنند زیبا یا کامل به نظر برسند و رجوع به عمل‌های جراحی و آرایش‌های سنگین می آورند
- رفتارهای عجولانه و بدون تفکر قبل از انجام کار، عزت نفس بسیار پایین
- در حفظ روابط خود توانایی ندارند و از خود شخصیت‌های دروغین و پوچ می‌سازند
- عدم تحمل روزمرگی و سرخوردگی
علل ایجاد بیماری اختلال شخصیت نمایشی
هنوز علت بیماری اختلال شخصیت نمایشی به طور دقیق مشخص نمی‌باشد، اما بهتر است بدانید کسانی که به این بیماری دچار هستند در صورت عدم رسیدگی این اختلال ممکن است عوارض جبران ناپذیری برای فرد و اطرافیان داشته باشد.
اغلب روانشناسان بر این باورند که عوامل ژنتیکی و سابقه ابتلا یکی از اعضای نزدیک خانواده مثل پدر و مادر به این اختلال می‌تواند یکی از دلایل ابتلا شدن فرزندان به این بیماری باشد. اما مهم ترین عواملی که باعث بروز این بیماری می‌شوند عوامل محیطی و ژنتیکی هستند.
افرادی که معمولاً به این بیماری دچار هستند ممکن است در سنین کودکی دچار فشار روانی در در سال های کودکی خود بوده اند کمتر از دو درصد مردم از اختلال شخصیت نمایشی رنج می برند و به طور معمول ممکن است این بیماری از سنین کودکی تا بزرگسالی رواج داشته باشد.
از جمله عوامل محیطی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جدایی یکی از والدین در کودکی
- تنبیه کردن در دوران کودکی و رفتار آنها
- طلاق و جدایی والدین و سردرگمی کودکان
- انتظارات غیر متعارف و بیش از حد از کودکان
- دمدمی مزاج بودن والدین
تمام عوامل محیطی تاثیر مستقیم در بیماری دارند و خشم، دعواها باعث ترس در کودک میشود و به نوعی عقده در دل او باقی می‌ماند. در نهایت برای اینکه کودک توجه دو والد را بدست بیاورد سردرگم میشود و به احتمال زیاد در آینده دچار اختلال شخصیت نمایشی میشود.
تشخیص اختلال شخصیت نمایشی
باتوجه به علائم گفته شده در بیماری اختلال شخصیت نمایشی، اگر فردی را در اطرافیان یا خانواده با این علائم مشاهده کردید خونسردی خود را حفظ کنید و در اولین فرصت به مشاور یا روانشناس نزدیک مشکل را انتقال دهید. اقدام به اصلاح رفتار اولین قدم درمانی برای این افراد می‌باشد.
بعد از معاینه اولیه پزشک معالج نتیجه دارا بودن یا نبودن فرد به این بیماری اعلام میشود. اگر فرد به این اختلال مبتلا بود روند درمانی و بررسی روانپزشکی شروع میشود. ممکن است در روند تشخیص بیماری احتیاج به تصویربرداری مغز، آزمایش‌های عصبی و آنالیز خون باشد.
در صورتی که دکتر نتواند بیماری را تشخیص دهد برای صحت سلامتی فرد به روانشناس یا روانپزشک‌های دیگر انتقال داده میشود. از این دسته افراد با روش‌های پزشکی تست‌های مختلف رفتاری، صحبت موضوعات مختلف و تکرار دوره‌ها گرفته میشود.
جالب است بدانید اکثر این افراد معمولاً خودشان با روانشناس یا روانپزشک همراه می‌شوند و به شدت مشتاق هستند.
و در تلاش هستند که ثابت کنند دچار بیماری نیستند و معمولاً همان شخصیت نمایشی خود را به نمایش می‌گذارند و اغلب در تست‌های روانشناختی نقطه ضعف نشان می‌دهند؛ این افراد به دلیل تسلط نداشتن بر احساسات و عواطف خود حافظه بسیار ضعیفی دارند و در مسائلی چون ریاضی و غیره نمی‌توانند تمرکز کنند.
انواع اختلال شخصیت
انواع این بیماری در سن های مختلف و در افراد متفاوت به شکل های گوناگونی رخ می دهند که از جمله می توان لیست زیر اشاره کرد:
۱. شخصیت نمایشی کودکانه
این نوع اختلال روانی در کودکان بسیار رایج می‌باشد و رفتارهایی چون وابستگی شدید به دیگران، بروز رفتارهای اغراق آمیز مانند غش کردن برای جلب توجه بیشتر نشان می‌دهند. هر چه بلوغ روانی کمتر باشد و در صورت مخالفت با این گونه رفتار در کودکان، آنها سعی میکنند بیشتر در رفتارهای خود پافشاری کنند.
این افراد به دلیل تسلط نداشتن بر عواطف و احساسات خود، عشق‌های آتشین دارند. عدم تسلط بر احساسات تشنج حسی را در آنان بالا و پایین می‌کند و در کسری از ثانیه نظرشان نیز تغییر پیدا می‌کند.
۲. شخصیت نمایشی موافق
در این نوع اختلال بیشتر چاپلوسی و تایید تمامی نظرات دیگران رواج است. آنها می‌خواهند دیگران به هر قیمتی که هست دوستشان داشته باشند و حاضرند برای رسیدن به این هدف هر کاری انجام بدهند.
شاید حتی برای عملی شدن این هدف تهیه هدایای گران قیمت و بیش از توان مالی شان تهیه کنند. بهتر است بدانید افراد در این نوع اختلال روانی همواره موافق هستند و خشم و عصبانیت خود را زیر نقابی از مهربانی پنهان میکنند اما از درون احساس دیگری دارند.
۳. شخصیت نمایشی پر انرژی و شاد
این اختلال نمایشی، شخصیتی خونگرم و صمیمی، اجتماعی و مثبت اندیش اما در باطن شرایط روحی نامتعادلی دارد.
اغلب برای جلب توجه دیگران این احساس شادابی و سرزندگی تحت استرس و اضطراب شدیدی کنترل می‌کند و حتی ممکن است برای رفع آن از مواد مخدر استفاده کنند.
این افراد در روزهای اولیه آشنایی بسیار با انگیزه بوده و مدتی بعد بدون هیچ مشخصه‌ای از همه چیز دوری میکنند یا دچار پریشانی عاطفی می‌شوند.
درمان اختلال شخصیت نمایشی
اما هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد و تنها می‌توان با دکترهای متخصص روانشناس این بیماری را تا حدی کاهش داد. بعد از تشخیص بیماری و برای کنترل عوارض ناشی ترکیبی از راه‌های زیر انجام میشود.
دارو درمانی: این روش درمانی همانطور که از نامش پیداست بر پایه دارو می باشد و داروهایی مانند کنترل اصطراب و ضد افسردگی توسط دکتر متخصص تجویز می شود.
گروه درمانی: اما این روش درمان به این صورت است که بیمار با شرکت در روان درمانگر در گروه‌هایی که اختلالات مشابه دارند قرار می‌گیرد.
روش‌ها شناختی-رفتاری: در این روش فرد باید به طور مستمر به جلسات روان درمانی شرکت کند و مشکلات خود را در میان بگذارد. این سبک از درمان بیشتر بر پایه ریشه‌های ابتلا به این بیماری بوده و سعی میشود فرد به آرامش بیشتر برسد و خود را بهتر بشناسد.
خانواده درمانی- زوج درمانی: اعضای خانواده فرد که به شدت در تاثیر این بیماری قرار دارند با حضور در جلسات درمانی و راهنمایی و تعادل با وی، می‌توانند روش خوبی برای همراهی فرد در روان درمان داشته باشند.
تمرین‌های ذهنی: تمرین‌هایی که کمک می‌کند فرد به آرامش ذهنی برسد و این ورزش‌های خاص نظیر تاچی، یوگا و مدیتیشن برای هماهنگی بین ذهن و بدن انجام می شود.
اعضای خانواده یا همسر بیمار بهتر است در روند درمان، بعد از پذیرش بیمار بهتر است که کارهای زیر را انجام دهند:
رفتارهای خشن و دلسوزانه که باعث آسیب به غرور آنها میشود انجام ندهید و برای تغییر نوع بینش او هیچ اقدامی نکنید و این گونه موارد را به روانپزشک بسپارید.
بدانید اغلب رفتارها و به خصوص رفتار بسیار شدید آنها مانند خشم ناگهانی از قصد نیست. او را با تمام تفاوت‌هایی که دارد بدون قضاوت دوست داشته باشید و باید با واقعیت روبرو باشید که تغییر رفتار این دسته از افراد به شدت کند است و در طولانی مدت خود را نشان میدهد.
بنابراین امیدوار بوده و او را راهنمایی کنید. سعی کنید محیطی آرام بدور از تنش و اضطراب ایجاد کنید تا شخص بتواند با شما احساس راحتی کند از افکار و ترس‌های خود بگوید. اجازه ندهید رفتار نمایشی او بر شما تاثیر بگذارد.
کلام پایانی
در این بیماری‌ها لجاجت افراد بسیار بالا می‌باشد و هر گونه اختلاف نظر ممکن است باعث بروز رفتارهای غیر قابل پیش‌بینی باشد. درست‌ترین رفتار با بیمار این است که با او کنار بیایید و حرف‌های او را بپذیرید.
این گونه رفتارها صمیمیت شما و فرد بیمار را بیشتر می‌کند و باعث میشود فرد بیشتر به شما و حرف‌هایتان اعتماد داشته باشد و رفتارتان نباید طوری باشد که فرد احساس کند واقعا بیمار است.
پیشگیری بیماری اختلال شخصیت نمایشی امکان پذیر نیست و هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد و تنها اراده و روش‌های درمانی می‌تواند فرد را نجات دهد.
از سوی دیگر با شناخت کافی عواقب و دلایل بیماری می‌توان تا حد زیادی از بیماری جلوگیری کرد و به خصوص دوران بلوغ و جوانی کاهش داد.
یکی از راه‌های ایجاد ارتباط درست و صمیمانه افزایش سطح آگاهی کودکان و نوجوانان در این بیماری می‌باشد.
در این مقاله سعی شد تمام عواقب و راه‌های درمانی بیماری اختلال شخصیت نمایشی بررسی شود و امید است مطالب تاثیر گذار باشد.
